Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 listopada 2014 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SA Bożena Summer – Brason

Sędziowie: SA Małgorzata Niementowska (spr.)

SA Wiesław Kosowski

Protokolant: Magdalena Bauer

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Kuklisa

po rozpoznaniu w sprawie P. M. (M.)

oskarżonej o popełnienie przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 156 § 1 pkt 2 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. i inne

zażalenia obrońcy oskarżonej

na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 27 października 2014 roku, sygn. akt XXI K 122/14

w przedmiocie określenia czasu trwania aresztu tymczasowego

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n a w i a:

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 27 października 2014 roku, sygn. akt XXI K 122/14, Sąd Okręgowy w Katowicach przedłużył stosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, zastosowanego postanowieniem Sądu Rejonowego w Tychach z dnia 2 sierpnia 2013 roku o sygn. akt II Kp 244/13 na dalszy okres do dnia 31 stycznia 2015 roku.

Zażalenie na opisane powyżej postanowienie złożył obrońca oskarżonej, zarzucając mu naruszenie przepisu:

• art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez uznanie, że w sprawie istnieje obawa, że oskarżona w bezprawny sposób będzie utrudniała tok postępowania przygotowawczego, zwłaszcza, iż złożyła ona w niniejszym postępowaniu wyczerpujące wyjaśnienia;

• art. 258 § 2 k.p.k. poprzez błędne uznanie, iż z uwagi na grożącą oskarżonej surową karę będzie ona starała się w sposób bezprawny wpływać na tok postępowania;

• a z daleko idącej ostrożności procesowej skarżący nadto zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie art. 257 § 1 k.p.k. poprzez naruszenie zasady minimalizmu środków zapobiegawczych, będącej negatywną przesłanka stosowanie tymczasowego aresztowania i zastosowanie tego najsurowszego środka w sytuacji, gdy inne środki zapobiegawcze byłyby wystarczające.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o:

• uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości,

• a z daleko idącej ostrożności procesowej o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez orzeczenie wobec oskarżonej P. M. środka zapobiegawczego o charakterze nieizolacyjnym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Na wstępie stwierdzić należy, że w rozpatrywanej sprawie nadal zachodzi przesłanka z art. 249 § 1 k.p.k., za którą przemawiają przywołane w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia dowody, a istnienie której to przesłanki ogólnej nie jest kwestionowane przez skarżącego, co też czyni wystarczającym wskazanie, że argumentacja wskazana przez Sąd Okręgowy w tym zakresie jest w pełni trafna.

Przeprowadzona przez tut. Sąd kontrola odwoławcza przekonuje, że trafnie także Sąd I instancji wskazał na zachowaną w dalszym ciągu aktualność przesłanki szczególnej warunkującej stosowanie aresztu tymczasowego uregulowanej w przepisie art. 258 § 2 k.p.k., wskazującej na konieczność i niezbędność stosowania w dalszym ciągu w rozpoznawanej sprawie najsurowszego ze środków zapobiegawczych, mającego izolacyjny charakter. Utrwalonym jest w orzecznictwie stanowisko, (w tym Sądu Najwyższego, np. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 roku, sygn. akt I KZP 18/11), iż przesłanka surowości kary ma autonomiczny charakter i sama w sobie może stanowić podstawę stosowania najsurowszego środka zapobiegawczego. Surowość grożącej kary może bowiem skłaniać oskarżoną, do podejmowania działań utrudniających postępowanie, celem uchronienia się przed realnie grożącą jej karą lub przynajmniej odsunięcia w czasie momentu jej prawomocnego wymierzenia. Skutek taki będzie przy tym z reguły wywierać nie kara abstrakcyjna, lecz dopiero kara realnie grożąca danemu sprawcy. W przedmiotowej sprawie biorąc pod uwagę charakter i rodzaj zarzuconego oskarżonej czynu z art.13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. czyli przeciwko najcenniejszemu dobru chronionemu prawem jakim jest życie małoletniej córki oskarżonej, jej negatywną opinię środowiskową, w powiązaniu z ustawowym zagrożeniem karą, zgodzić się trzeba z Sądem pierwszej instancji, że w razie potwierdzenia w procesie winy i sprawstwa oskarżonej prawdopodobieństwo wymierzenia jej surowej kary jest realne. Wskazać należy skarżącemu także, że złożenie przez P. M. wyjaśnień oraz dotychczasowa współpraca z organami ścigania nie oznacza, że oskarżona przebywając na wolności nie będzie podejmowała żadnych działań utrudniających prawidłowy tok postępowania. Niewykluczone jest bowiem, co w praktyce często ma miejsce, iż może ona zmienić wyjaśnienia, zaś świadkowie swe zeznania, a dotychczasowa prawidłowa postawa nie daje gwarancji, że w warunkach wolnościowych oskarżona nie będzie zakłócać toku postępowania, chociażby poprzez niestawianie się na wezwania Sądu. Wprawdzie – w świetle ugruntowanego orzecznictwa – przesłanka zagrożenia surową karą słabnie w miarę toku postępowania, jak również z uwagi na długi czas stosowania tymczasowego aresztowania, to jednak w przedmiotowej sprawie nie można uznać, by doszło do nadużycia jej stosowania. Niewątpliwie o nadużyciu w powoływaniu przesłanki surowości kary można bowiem mówić dopiero wówczas, gdy tymczasowe aresztowanie nie spełnia już swej funkcji zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, bądź gdy postępowanie to jest prowadzone rażąco wadliwie, albo też, gdy okres aresztowania zbliża się do prawdopodobnej długości kary realnie grożącej oskarżonej (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 marca 2010 roku, sygn. II AKz 117/10). Dokonując analizy akt sprawy, Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się żadnych ze wskazanych powyżej przypadków. W tym stanie rzeczy w sposób intensywny realizująca się na gruncie niniejszej sprawy przesłanka szczególna, wskazująca na konieczność stosowania izolacyjnego środka zapobiegawczego sprawia, iż ustąpić muszą zasady minimalizacji i proporcjonalności, (art. 257 § 1 k.p.k. i art. 253 § 1 k.p.k.), tym bardziej, że okres stosowania wobec oskarżonej tymczasowego aresztu, w obliczu realności grożącej jej surowej sankcji karnej, nie może być uznany za nadmierny.

Z uwagi na powyżej naprowadzone okoliczności, zgodzić należy się z Sądem Okręgowym, iż wolnościowe środki zapobiegawcze, na tym etapie postępowania, nie są wystarczającymi dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania.

Nieuzasadnionym było podniesienie przez skarżącego zarzutu dotyczących naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 258 § 1 pkt. 2 k.p.k, a to z uwagi, iż przepis ten nie stanowił podstawy zaskarżonego orzeczenia.

Wobec powyższego, nie znajdując powodów do zmiany, bądź uchylenia zaskarżonego postanowienia, jak również szczególnych okoliczności, o jakich mowa w art. 259 § 1 pkt 1 i pkt 2 k.p.k., które nakazywałyby odstąpienie od stosowania w niniejszej sprawie tymczasowego aresztowania, orzeczono jak w części dyspozytywnej.

ZARZĄDZENIE

- odpis postanowienia doręczyć oskarżonej z pouczeniem o jego prawomocności i jej obrońcy,

- zwrócić akta sprawy.

Katowice, dnia 13 listopada 2014 roku.