Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 20 listopada 2013 r., sygn. akt I Ns 852/12, Sąd Rejonowy w Gryfinie oddalił wniosek biegłego sądowego A. M. o przyznanie mu wynagrodzenia za sporządzenie opinii w sprawie.

W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, iż w sprawie biegły sporządził opinię na polecenie Sądu, za co wystawił rachunek na kwotę 1152,59 zł oraz przedstawił kartę pracy biegłego.

Sad Rejonowy przytoczył treść art. 288 k.p.c. i art. 89 ust. 1-3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 90 poz. 594 ze zm.), w brzmieniu aktualnie obowiązującym, wskazując, że biegłemu nie przysługuje wynagrodzenie za sporządzenie opinii w sprawie sposobu zniesienia współwłasności, bowiem opinia ta została sporządzona nierzetelnie, niezgodnie z postanowieniem sądu z dnia 22 stycznia 2013r. i jest nieprzydatna do rozstrzygnięcia sprawy. Sąd Rejonowy na rozprawie w dniu 22 stycznia 2013r. dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa na okoliczność ustalenia sposobu zniesienia współwłasności nieruchomości - działki nr (...) położonej w O., dla której Sąd Rejonowy w Gryfinie prowadzi księgę wieczystą (...), poprzez fizyczny jej podział obejmujący również podział budynku mieszkalnego zgodnie z obecnym stanem korzystania przez wnioskodawców i uczestników, a w przypadku gdyby dokonanie takiego podziału wymagało dokonania prac adaptacyjnych w budynku, zobowiązał do podania również szacunkowego kosztu wykonania takich prac. W ocenie Sądu Rejonowego, w pierwszej kolejności zadaniem biegłego było ustalenie, czy możliwy jest podział fizyczny nieruchomości zabudowanej oraz wskazanie, czy można go dokonać przez podział pionowy budynku, czy też jedynie poprzez wyodrębnienie dwóch lokali mieszkalnych, przy jednoczesnym wyjaśnieniu, dlaczego podział pionowy budynku nie jest możliwy. Sad Rejonowy podkreślał, iż w każdym wariancie podziału należy dokładnie określić sposób jego dokonania, z wyszczególnieniem pomieszczeń i powierzchni przyznanych poszczególnym współwłaścicielom, z ustaleniem procentowego udziału powierzchni przyznanych im w stosunku do udziałów wynikających z zapisów w księdze wieczystej. W przypadku, gdyby możliwe było dokonanie podziału nieruchomości poprzez poprowadzenie granicy po płaszczyźnie pionowej budynku, a do tego potrzebne byłoby przeprowadzenie prac adaptacyjnych, zadaniem biegłego – dalej wywodził Sąd Rejonowy - jest wskazanie zakresu takich prac, po dokonaniu których podział nieruchomości w ten sposób będzie możliwy. W niniejszej sprawie jeszcze przed przesłaniem akt biegłemu strony postępowania uzgodniły sposób zniesienia współwłasności, o czym biegły został poinformowany i zobowiązany do sporządzenia opinii zgodnie z wolą współwłaścicieli. Tymczasem w ocenie Sądu Rejonowego biegły w ogóle nie wykonał zobowiązania sądu, nie przedstawił w swej opinii, czy możliwe jest zniesienie współwłasności poprzez podział pionowy nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, zgodnie z propozycją współwłaścicieli, czy do tego konieczne jest przeprowadzenie określonych prac, ograniczył się jedynie do lakonicznego stwierdzenia, że w tej sytuacji najprostszym sposobem zniesienia współwłasności będzie wydzielenie samodzielnego lokalu dla uczestników o powierzchni 59,77 m2. Biegły przy tym nie wskazał rozwiązania kwestii drugiego z lokali, nie wskazał jego powierzchni ani konkretnych pomieszczeń, nie wskazał też, czy taka propozycja podziału koreluje z obecnym sposobem użytkowania pomieszczeń mieszkalnych. Nadto – dalej wywodził Sąd Rejonowy - co do podziału samego gruntu biegły stwierdził, że w tym zakresie potrzebna jest opinia geodezyjna, pomijając zupełnie, że w przypadku zniesienia współwłasności poprzez wyodrębnienie lokali części wspólne budynku oraz grunt nadal pozostają we współwłasności. Gdyby zaś było możliwe wydzielenie trzech działek gruntu: jednej na której posadowiony jest budynek będący współwłasnością stron oraz dwóch działek przyznanych odpowiednio wnioskodawcom i uczestnikom, to obowiązkiem biegłego było wskazanie takiego rozwiązania i przedstawienie go także w formie graficznej. W ocenie Sądu Rejonowego biegły nie wykonał żadnego z ww. zadań.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiódł biegły sądowy A. M. wnosząc o przyznanie wynagrodzenia w pełnej wysokości. Wskazał, iż nie zgadza się, z określeniem Sądu, że opinię sporządził nierzetelnie i niezgodnie z postanowieniem Sądu. Biegły podkreślał, że aby dokładnie zorientować się w fizycznym stanie nieruchomości dwukrotnie dokonał oględzin, inwentaryzacji budynków, zakupił mapki geodezyjne oraz sporządził dokładny reportaż zdjęciowy (39 szt. zdjęć ). Zapoznał się również z literaturą prawną przedmiotu. Podkreślił, iż nie można dokonać w tej sprawie podziału pionowego budynku na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste (art.235 k.c.) gdyż nie jest spełniony warunek, że linia podziału budynku odpowiada linii podziału działki i przebiega przez istniejącą w całości lub w znacznej części ścianę budynku dzieląc go na regularne i samodzielne części, stanowiące odrębne budynki. Zdaniem biegłego, z uwagi na treść postanowienia podał jedyną możliwość tj. sposób wydzielenia lokalu zajmowanego przez wnioskodawców co pozwoli na zapis w KW. W ocenie biegłego nie było potrzeby odniesienia się do lokalu na piętrze budynku i tym bardziej sporządzenia jego inwentaryzacji. Wpłynęłoby to jedynie na zbędny wzrost kosztów opracowania opinii a biegły nie jest naciągaczem. Biegły podkreślił, iż zdaje sobie sprawę, że podział nieruchomości, szczególnie zabudowanej w tak skomplikowany sposób, jest niezmiernie trudny. Jeżeli Sąd miał uwagi do opinii to mógł zażądać od biegłego uzupełnienia opinii a nie ją odrzucać nie dając biegłemu żadnej możliwości obrony opinii i skazując zgromadzoną obszerną wiedzę operacyjną na temat nieruchomości i wykonane czynności na wyrzucenie w „błoto”.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie biegłego doprowadziło do poddania orzeczenia Sądu pierwszej kontroli instancyjnej i w jej wyniku jedynie częściowej zmiany zaskarżonego orzeczenia. Przy czym podkreślić należy, iż Sąd Okręgowy na obecnym etapie postępowania nie jest władny dokonywać merytorycznej oceny przydatności opinii, wniosków w niej zawartych, czy twierdzeń biegłego wyrażonych w zażaleniu, a w rzeczywistości doprecyzowujących opinię.

W myśl przepisu art. 89 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje zwrot kosztów podróży, wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii. Wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę ustala się, uwzględniając wymagane kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii czas i nakład pracy, a wysokość wydatków, o których mowa w ust. 1 - na podstawie złożonego rachunku .

Oceniając zatem rachunek biegłego pod kątem wyżej wskazanych wytycznych Sąd Okręgowy stwierdza, iż jedynie fragmentarycznie biegły ujął w pisemnej opinii zagadnienia (okoliczność przyznana w treści zażalenia przez jego autora oraz w treści notatki z dnia 16.12.2013r. k. 86 akt). Ponadto biegły sporządził opinię pisemną z przekroczeniem terminu wyznaczonego przez Sąd. Zdaniem Sądu Okręgowego, jedynie w zakresie 1/3 wymiary czasu deklarowanego przez biegłego w rachunku (28,5 godz.) nakład pracy biegłego uzasadnia przyznanie biegłemu wynagrodzenia. Biegły nie przedłożył do akt zdjęć, jedynie deklarowanych jako sporządzone przez niego. Dodatkowo Sąd Okręgowy uwzględnił w zakresie wydatków wykazany rachunkiem koszt zakupu przez biegłego dokumentacji kartograficznej w kwocie 39,50 zł oraz koszty podróży biegłego w kwocie 136,17 zł. Biegły w opinii przedstawił jeden (niepełny) wariant zniesienia współwłasności nieruchomości, obrazując go na mapce uzyskanej ze (...)w G.. Powyższe jest o tyle istotne, że kolejna biegła powołana przez Sąd wykonała 8 stronicową opinię, dodatkowo wzbogaconą w samodzielne rysunki techniczne i mapki z propozycjami podziału – terminowo.

W tych też okolicznościach, Sąd Okręgowy jedynie w części uwzględnił wniosek biegłego i na mocy art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1. sentencji postanowienia. W pozostałej zaś części, zażalenie jako niezasadne podlegało zgodnie z treścią art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oddaleniu , o czym sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 2. sentencji postanowienia.