Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Mariola Mastalerz

Protokolant st. sekr. sądowy Ilona Królikiewicz

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku W. W. z udziałem (...) SA w G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania W. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 18 lutego 2013r. sygn. (...)

1. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje W. W. prawo do emerytury od dnia 1 lutego 2013r. ,

2. zasadza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz W. W. kwotę 60,- (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V U 442/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 lutego 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T. odmówił W. W. prawa do emerytury, podnosząc
w uzasadnieniu, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganych przepisami 15 lat pracy
w warunkach szczególnych.

W odwołaniu wniesionym od powyższej decyzji w dniu 21 marca 2013 roku wnioskodawca wniósł o jej zmianę i ustalenie, iż w okresie od 1 stycznia 1977 roku do 30 września 1988 roku w (...) Zakładach (...) pracował
w warunkach szczególnych.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Na rozprawie w dniu 16 października 2013 roku pełnomocnik wnioskodawcy popierał odwołanie i wnosił o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 16 października 2013 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego (...) S.A. w G..

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił, co następuje:

W. W., urodzony (...), w dniu 4 lutego 2013 roku złożył wniosek o emeryturę. Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i nie pracuje.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt emerytalnych)

Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca legitymuje się okresem ubezpieczenia
w łącznym rozmiarze 34 lata, 11 miesięcy i 10 dni , w tym 8 lat 5 miesięcy i 29 dni okresu pracy w warunkach szczególnych.

(dowód: decyzja z dnia 18 lutego 2013 roku k. 10 akt emerytalnych)

Organ rentowy uznał za pracę w warunkach szczególnych okres zatrudnienia wnioskodawcy od 1 lipca 1966 roku do 27 października 1970 roku i od 30 października 1972 roku do 31 grudnia 1976 roku w (...) Zakładach (...).

(dowód: odpowiedź na odwołanie k. 10-11)

Do stażu pracy w warunkach szczególnych ZUS nie zaliczył wnioskodawcy okresu zatrudnienia od 1 stycznia 1977 roku do 30 września 1988 roku w (...) Zakładach (...) wskazując, że w tym okresie pracował jako zestrajacz urządzeń elektronicznych.

(dowód: odpowiedź na odwołanie k. 10-11)

W okresie od 1 września 1963 roku do 30 września 1988 roku W. W. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w (...) Zakładach (...) w pełnym wymiarze czasu pracy.

W dniu 30 września 1988 roku zostało wnioskodawcy wydane świadectwo pracy,
w którym wskazano, iż wnioskodawca w okresie zatrudnienia był zatrudniony na stanowiskach brakarz, zestrajacz urządzeń elektronicznych oraz monter elektronik.

(dowód: świadectwa pracy k. 4 akt sprawy) )

W dniu 31 sierpnia 2000 roku wnioskodawcy wydano świadectwo wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia, w którym wskazano, iż wnioskodawca w okresie od 1 lipca 1966 roku do 27 października 1970 roku pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku brakarz-ciągłe lutowanie masy wymienionym w dziale III, poz. 77 punkt 2 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie prac zaliczonych do pierwszej kategorii zatrudnienia , a w okresie od dnia 30 października 1972 roku do dnia 31 grudnia 1976 roku na stanowisku radiomonter – zestrajacz urządzeń elektronicznych – wymienionym w dziale III, poz. 77 punkt 2 ww. wykazu.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia z dnia 31 sierpnia 2000 roku k. 6 akt sprawy)

Wnioskodawca w okresie od 1 września 1963 roku do 30 września 1988 roku był zatrudniony w (...) S.A. w G.. Zakłady te zajmowały się produkcją odbiorników telewizyjnych. W okresie zatrudnienia W. W. pracował na następujących stanowiskach:

- od 1 września 1963 roku do 30 czerwca 1966 roku jako uczeń zawodu w (...) Szkole Zawodowej (...),

- od 1 lipca 1966 roku do 27 października 1970 roku jako brakarz,

- od 30 października 1972 roku do 31 sierpnia 1973 roku jako radiomonter,

- od 1 września 1973 roku do 30 września 1988 roku jako zestrajacz urządzeń elektronicznych na wydziałach W-7 i W-1.

W okresie od 28 października 1970 roku do 29 października 1972 roku W. W. odbywał zasadniczą służbę wojskową.

(dowód: angaże k. 47-53, 60, 63, 69-70, 83,101, 104, wniosek o zmianę zaszeregowania k. 71, karta obiegowa zmiany k. 108, karta urlopowa k. 109, karta powołania k. 111, pismo z dnia 16 sierpnia 20000 roku k. 25, pismo k. 26, pismo pracodawcy z dnia 9 lipca 2009 roku k. 8)

W. W. od 30 października 1972 roku do końca zatrudnienia pracował jako zestrajacz odbiorników telewizyjnych. Zakres jego obowiązków przez ten czas, nie ulegał zmianie. Praca na tym stanowisku polegała na dokonywaniu napraw przekazanych z działu produkcji niedziałających telewizorów. Wnioskodawca w tym celu najpierw uruchamiał telewizor, dokonywał jego końcowej regulacji oraz jego naprawy a także wykonywał naprawy boczne. Wszystkie te naprawy dokonywane były poprzez lutowanie tj. powlekanie cyną. Dziennie Zakład produkował około 150 telewizorów, z których około 50 wymagało naprawy. Znalezienie przyczyny awarii telewizora nie zajmowało wnioskodawcy dużo czasu. Po dźwiękach jakie wydawał, rodzaju obrazu był wstanie rozpoznać usterkę i ją naprawić przy użyciu lutownicy. Wnioskodawca przez cały ww. okres wykonywał pełnym wymiarze prace polegającą na lutowaniu.

(dowód: zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 16 października 2013 roku nagranie od minuty 2.05 do minuty 15.30 k. 18 w związku z protokołem rozprawy z dnia 20 marca 2014 roku nagranie od minuty 1.55 do minuty 13.30 k. 164, zeznania świadka M. N. protokół rozprawy dnia 30 grudnia 2013 roku nagranie od minuty 5.18 do minuty 9.20 k. 153, zeznania świadka Z. S. protokół rozprawy dnia 30 grudnia 2013 roku nagranie od minuty 9.52 do minuty 16.22 k. 153, zeznania świadka J. K. protokół rozprawy dnia 30 grudnia 2013 roku nagranie od minuty 16.43 do minuty 23.42 k. 153)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył, co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione, co skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 poz. 1440 ze zm) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami,
o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Od 1 stycznia 2013 roku nie jest wymagane rozwiązanie stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi w odwołaniu przez wnioskodawcę, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu (nie budzi wątpliwości, że wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, tj. 25 lat, a w dniu (...)r. ukończył 60 lat).

Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono wnioskodawcy okresu pracy od 1 stycznia 1977 roku do 30 września 1988 roku na stanowisku zestrajacz urządzeń elektronicznych. Pracodawca w wystawionym wnioskodawcy świadectwie wykonywania pracy zaliczanej do pierwszej kategorii zatrudnienia z całego okresu zatrudnienia W. W. w (...) S.A. w G. do tej pracy zaliczył tylko okresy od 1 lipca 1966 roku do 27 października 1970 roku kiedy pracował na stanowisku brakarz- ciągłe lutowanie masy oraz od 30 października 1972 roku do 31 grudnia 1976 roku kiedy pracował na stanowisku radiomonter-zestrajacz urządzeń elektronicznych. Pracodawca wskazał bowiem w piśmie z dnia 9 lipca 2009 roku, że od 1 stycznia 1977 roku na wydziałach produkcji wielkoseryjnej tylko obsługa agregatu lutowniczego, poprawa lutowania po agregacie i ciągłe lutowanie masy były zaliczone do stanowisk I kategorii zatrudnienia.

Materiał dowodowy zgromadzony w toku sprawy ( w postaci zeznań przesłuchanych osób - wnioskodawcy i wskazanych przez niego świadków oraz zgromadzonych dokumentów ) pozwala jednoznacznie stwierdzić, iż praca jaką wykonywał wnioskodawca jako zestrajacz urządzeń elektronicznych od 1 września 1973 roku do końca zatrudnienia, a więc do 30 września 1988 roku polegała na wykonywaniu napraw odbiorników telewizyjnych poprzez lutowanie ich części, a więc powlekanie na gorąco cyną. Była tym samym pracą określoną w dziale III poz. 77 powlekanie na gorąco metalami kolorowymi lub tworzywami sztucznymi. Lutowanie bowiem to nic innego jak łączenie metalowych elementów lutem, a więc spoiwem składającym się najczęściej ze stopu cyny i innego metalu. Lutowanie, co jest powszechnie wiadomym, wykorzystywane jest przy naprawie sprzętów elektronicznych.

Opierając się na zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków, Sąd uznał za wiarygodne zeznania wnioskodawcy z których wynikało, iż będąc zatrudnionym jako zestrajacz cały czas naprawiał telewizory używając do tego lutownicy. Lutowanie wadliwych części telewizorów zajmowało mu cały dzień pracy. Dziennie potrafił naprawić około 50 telewizorów. Z istoty jego pracy wynikało, iż pracował lutując zepsute części telewizorów. Bez użycia lutownicy W. W. nie byłby w stanie naprawić żadnego telewizora.

Zeznania świadków M. N., Z. S. i J. K. oraz samego wnioskodawcy są rzetelne i wiarygodne. Świadek M. N. zatrudniony początkowo jako kierownik laboratorium a potem jako szef produkcji, a więc przełożony wnioskodawcy jest dobrze zorientowany i pamięta charakter prac wykonywanych przez wnioskodawcę. Również świadek J. K., który zatrudniony był na różnych stanowiskach a ostatnio jako kierownik montażu i strojenia telewizorów, był przełożonym wnioskodawcy, więc również posiada wiedzę dotyczącą charakteru obowiązków pracowniczych wnioskodawcy. Natomiast świadek Z. S., pracującą jako kierownik wydziału produkcji telewizorów robiąca codziennie obchody w zakładzie pracy, widziała wnioskodawcę przy jego codziennych obowiązkach.

Sąd nie uzna za przekonujące argumenty pracodawcy zawarte w piśmie z dnia 9 lipca 2009 roku dotyczące przyczyn niezakwalifikowania okresu od 1 stycznia 1977 roku do 30 września 1988 roku jako pracy zaliczanej do pierwszej kategorii zatrudnienia. Jak wskazał bowiem wnioskodawca uzależnienie zaliczenia pracy do tej kategorii od tego czy na wydziale znajdował się agregat lutowniczy nie może odnieść zamierzonego skutku. Jak podał W. W. wspomniany w tym piśmie agregat lutowniczy znajdował się na dziale produkcji – montażu telewizorów. Tym samym uzależnienie uznania wykonywanej pracy za pracę w warunkach szczególnych od istnienia tego agregatu, może dotyczyć tylko pracowników pracujących przy montażu telewizorów a nie wnioskodawcy, pracującego jako zestrajacz. Tym bardziej, że z istoty pracy zestrajacza wynikało, że nieodzownym instrumentem pracy W. W. była lutownica, przy pomocy której dokonywał napraw.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy uznał, iż wnioskodawca wykazał, że w również w okresie od 1 stycznia 1977 roku do 30 września 1988 roku pracował jako zestrajacz urządzeń elektrycznych i dokonywał napraw zmontowanych telewizorów poprzez ich lutowanie. Tym samym i w tym okresie praca wnioskodawca była pracą w warunkach szczególnych, tj. pracą o której mowa w dziale III poz. 77 wykazu A stanowiącego załącznik do powołanego rozporządzenia Rady Ministrów i polegała na powlekaniu na gorąco metalami kolorowymi lub tworzywami sztucznymi.

Reasumując stwierdzić należy, iż wnioskodawca wykazał, iż posiadał staż pracy w warunkach szczególnym w łącznym rozmiarze powyżej 15 lat. Wnioskodawca spełnia jednocześnie pozostałe warunki do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury tj. w dniu (...)roku ukończył 60 lat.

Dlatego też Sąd Okręgowy uznając wniesione odwołanie za zasadne zmienił zaskarżoną decyzję na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia emerytalnego poczynając od dnia 1 lutego 2013 r. (tj. od pierwszego dnia miesiąca w którym zgłoszono wniosek).

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik tj. art. 98 k.p.c. zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz W. W. kwotę 60 złotych, na podstawie § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 490).