Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 września 2012 roku, który wpłynął do Sądu w dniu 28 września 2012 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wystąpił przeciwko pozwanemu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. z roszczeniem o zapłatę przez pozwanego na rzecz powoda kwoty 2 838,84 złotych wraz z ustawowymi odsetkami naliczanymi od dnia 27 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu powódka wskazała, iż dochodzona kwota stanowi odszkodowanie należne jej na podstawie umowy cesji wierzytelności od pozwanego jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Odszkodowanie obejmuje koszty najmu przez poszkodowanego auta zastępczego w okresie naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku kolizji drogowej, której sprawca ubezpieczony był w pozwanym towarzystwie (pozew – k. 2-17)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 27 listopada 2012 roku Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W. nakazał aby pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. zapłacił powodowi (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę dochodzoną pozwem wraz z kosztami procesu w terminie 14 dni od doręczenia nakazu zapłaty albo w tymże terminie wniosła sprzeciw (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym – k. 73).

Sprzeciwem od nakazu zapłaty pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował okoliczności wypadku ubezpieczeniowego i własnej odpowiedzialności jako ubezpieczyciela OC sprawcy. Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. zaprzeczył natomiast wszelkim wnioskom i twierdzeniom strony powodowej wprost nieprzyznanym. Pozwany w powyższym zakresie wniósł trzy główne zarzuty. Pozwany zakwestionował zasadność okresu najmu pojazdu zastępczego oraz przyjętą stawkę czynszu najmu pojazdu zastępczego. Ponadto pozwany zakwestionował również zasadność zapłaty podatku VAT wykazanego w fakturze powoda (sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 80-82)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16 lutego 2012 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Rzeczony pojazd stanowił przedmiot umowy leasingu między właścicielem (...) S.A. we W., a Centrum (...) w O.. Sprawcą kolizji był M. C., kierujący pojazdem marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) ubezpieczonym w zakresie odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej w oparciu o polisę nr (...) (dowód: okoliczność niesporna, ponadto poświadczone za zgodność kserokopie: dowodu rejestracyjnego pojazdu poszkodowanego – k. 25-26, oświadczenie poszkodowanej z dnia 17 lutego 2012 roku – k. 27, oświadczenie sprawcy wypadku – k. 29, umowa najmu (...) nr (...) – k. 33-36)

Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody w Towarzystwie (...) w dniu 17 lutego 2012 roku. W tym samym dniu przyjęto uszkodzony pojazd Najemcy do naprawy w Serwisie naprawy „ Firma Handlowo-Usługowa (...) w O.”. W dniu 17 lutego 2012 roku zostały dokonane oględziny przednaprawcze pojazdu Najemcy przez pracownika Towarzystwa (...). Tego samego dnia została rozpoczęta naprawa pojazdu Najemcy w serwisie naprawy. Dnia 21 lutego 2012 roku została dostarczona do serwisu naprawy kalkulacja naprawy dokonana przez towarzystwo (...). Naprawa pojazdu najemcy marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...) została zakończona w dniu 27 lutego 2012 roku i w tym samym dniu pojazd został odebrany przez Najemcę. (poświadczona za zgodność kserokopia arkusza naprawy pojazdu najemcy – k. 66)

W dniu 17 lutego 2012 roku poszkodowany Centrum (...) w O. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. umowę najmu auta zastępczego Umowę najmu (...) nr (...) ramach umowy wynajmujący wynajął najemcy należący do grupy (...) pojazd zastępczy marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego przez okres 10 dni w okresie od dnia 17 lutego 2012 roku do dnia 27 lutego 2012 roku, tj. w czasie naprawy własnego uszkodzonego pojazdu Umowa najmu (...) nr (...) – k. 33-36, pełnomocnictwo dla U. L. – k. 37, cennik (...) k. 38, oświadczenie dla towarzystwa ubezpieczeń – k. 39)

Umowa najmu zawarta została na czas naprawy uszkodzonego pojazdu najemcy, jednak nie dłużej niż na okres 30 dni kalendarzowych (§ III.1 umowy). Najemca zobowiązuje się zapłacić Wynajmującemu czynsz najmu za auto zastępcze w wysokości wynikającej z Cennika (...). Z uwagi na fakt iż w dniu zawierania niniejszej umowy, Stronom nie jest znana długość okresu najmu auta zastępczego, dokładna wysokość czynszu najmu określona zostanie w dniu zwrotu pojazdu przez najemcę. Najemca oświadcza, iż akceptuje stawki czynszu przewidziane dla wynajętego przez niego auta zastępczego, zawarte w Cenniku (...), z którym się zapoznał i który otrzymał oraz wyraża zgodę na wystawianie przez Wynajmującego faktury VAT za usługę najmu bez podpisu Najemcy (§ IV.1. umowy). Strony ustaliły, iż najemca nie zostaje bezpośrednio obciążony opłatami z tytułu najmu auta zastępczego, o ile zawrze z wynajmującym umowę cesji wierzytelności przysługującej najemcy wobec Towarzystwa ubezpieczeń z tytułu zwrotu kosztów związanych z najmem auta zastępczego (§ IV.2. umowy). Pojazdem będącym przedmiotem najmu miał być pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (§ II.4. i § II.5.) (Umowa najmu (...) k. 33-36).

Zgodnie z obowiązującym u powoda od dnia 8 czerwca 2011 roku cennikiem (...), stawka czynszu najmu pojazdu zastępczego należącego do grupy (...) wynosiła 2 308 złotych netto za okres najmu wynoszący 10 dni (kserokopia cennika – k. 38).

W dniu 17 lutego 2012 roku poszkodowany Centrum (...) w O. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. umowę cesji wierzytelności, przelewając na powoda swoją wierzytelność, obejmującą prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 16 lutego 2012 roku likwidowaną przez (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. (kserokopia umowy cesji wierzytelności – k. 28)

A. C. (1) nie była płatnikiem podatku VAT. Prowadziła natomiast działalność gospodarczą jako agent i broker ubezpieczeniowy, przy czym wykonywała ją kilku miejscach.

(wydruk z (...) k. 32, oświadczenie poszkodowanej k. 42)

W imieniu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. powyższe umowy najmu i cesji podpisywała U. L. działająca na podstawie pełnomocnictwa do zawierania przedmiotowych umów, udzielonego przez prezesa zarządu (kserokopia pełnomocnictwa – k. 37)

Za wynajem pojazdu zastępczego marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) przez okres 10 dni (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wystawił poszkodowanemu w dniu 20 marca 2012 roku fakturę VAT nr (...) na kwotę 2 308,00 złotych netto (2 838,84 złotych brutto), tj. po 230,80 złotych netto za każdy dzień najmu (faktura VAT – k. 41)

Pismem z dnia 21 marca 2012 roku, które zostało wysłane pozwanemu w dniu 23 marca 2012 roku, E.” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wystąpił z wnioskiem o pokrycie kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 2 838,84 złotych (kserokopia pisma powoda z dnia 21 marca 2012 roku – k. 54- 57)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. z uwagi na niedokonanie wypłaty dochodzonej kwoty, wystosował do (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 2 838,84 złotych (kserokopia wezwania – k. 48-49)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zebranych w aktach sprawy kserokopii oraz poświadczonych za zgodność kserokopii dokumentów i wydruków, którym dał wiarę w pełni wobec braku podstaw do zakwestionowania ich prawdziwości przez Sąd z urzędu, oraz nie kwestionowania ich przez strony.

Sąd oddalił wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego i z zeznań świadka A. C. (1) wobec nie uiszczenia zaliczki na poczet przewidzianych wydatków (art. 1304 kpc).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. było zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego, obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art. 3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c..

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei, zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zatem w sytuacji zaistnienia szkody ubezpieczycie odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC z sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości. Ta zasada odnosi się również do kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, oczywiście w zakresie, w jakim pozostają one w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, w tym wypadku z kolizją drogową.

W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował okoliczności wypadku ubezpieczeniowego i własnej odpowiedzialności jako ubezpieczyciela OC sprawcy. Ważność umów najmu pojazdu zastępczego i cesji wierzytelności, zawartych przez powodowego wynajmującego (cesjonariusza) i poszkodowanego najemcę (cedenta), zasadność najmu nie były kwestionowane przez pozwanego, ani nie budziły wątpliwości Sądu.

W ocenie sądu, na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, powód udowodnił wysokość czynszu najmu, a tym samym poświadczył odpłatny charakteru umowy zawartej z poszkodowaną, zawartą umowę można więc traktować jako kreującą stosunek prawny najmu (art. 659 § 1 k.c.). W ocenie Sądu zapisy umowy nie oznaczały, iż najemca została zwolniona z zapłaty czynszu, ale iż czynsz zostanie pokryty z wierzytelności, obejmującej należne jej od sprawcy szkody odszkodowanie, którą najemca-poszkodowana sceduje na powoda. Tak więc umowa najmu zwarta została skutecznie, a po stronie poszkodowanej powstał obowiązek zapłaty na rzecz powoda kosztów najmu pojazdu zastępczego, co z kolei oznacza, że wierzytelność, która zgodnie z twierdzeniem powoda była przedmiotem umowy cesji wierzytelności, istniała, wobec czego mogła zostać skutecznie przeniesiona na powoda.

Treścią umowy przelewu (509 § 1 i 2 k.c.) jest przeniesienie przez wierzyciela swojej wierzytelności na osobę trzecią, a skutkiem tej umowy jest wyłączenie dotychczasowego wierzyciela ze stosunku zobowiązaniowego i zajęcie jego miejsca przez nabywcę wierzytelności. Sam stosunek zobowiązaniowy zmianie nie ulega, zmieniają się jedynie jego uczestnicy – wierzyciela dotychczasowego, który wyzbył się swojej wierzytelności, zastępuje nabywca, który staje się wierzycielem w stosunku do tego samego dłużnika. Przelew wywołuje bezpośrednie skutki wobec dłużnika, po stronie którego powstaje obowiązek świadczenia w stosunku do nabywcy wierzytelności. Skoro zatem wierzytelność, będąca przedmiotem umowy cesji zawartej pomiędzy powodem a poszkodowaną, istniała, tym samym mogła zostać skutecznie przeniesiona na powoda. W myśl art. 510 § 2 k.c. prawną przyczyną przelewu wierzytelności może być wykonanie istniejącego już między stronami zobowiązania, a ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania. Dopuszczalne jest również cedowanie wierzytelności przyszłych (por. uchwala SN z dnia 19 września 1997 r., sygn. akt III CZP 45/97, OSNC 1998/2/22). W umowie cesji strony wskazały datę szkody i Towarzystwo (...), a tym samym przedmiot cesji został wystarczająco określony i zindywidualizowany.

W konsekwencji, powód na podstawie załączonej do pozwu umowy cesji wierzytelności, wstąpił w prawa poszkodowanej.

Jak wynika z powyżej przytoczonego stanu faktycznego, poszkodowana była uprawniona do odszkodowania za poniesioną szkodę u pozwanego jako ubezpieczyciela sprawcy szkody. Koszty wynajmu pojazdu zastępczego pozostają w adekwatnym związku przyczynowym z kolizją, jako zdarzeniem powodującym szkodę. Pozbawienie posiadacza pojazdu możliwości korzystania z niego wskutek kolizji jest szkodą majątkową, podlegającą naprawieniu na zasadach ogólnych. Nie trzeba w tym zakresie udowadniać takiej potrzeby – szkodą jest niemożliwość korzystania z rzeczy, która powinna na czas tej niemożności być zastąpiona przez odpowiedzialnego za szkodę inną, adekwatną do uszkodzonej, rzeczą.

Pamiętać należy, że zgodnie z art. 361 § 2 k.c., w braku zastrzeżeń umownych lub szczególnych przepisów ustawy, szkoda winna być naprawiona w całości. Natomiast stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2003, Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.), odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Zatem w sytuacji zaistnienia szkody, ubezpieczyciel odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC za sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości. Ta zasada odnosi się również do kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, oczywiście w zakresie, w jakim pozostają one w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, w tym przypadku z kolizją drogową.

W uchwale z dnia 17 listopada 2011 r. (sygn. akt III CZP 5/11, Biul. SN 2011/11/5) Sąd Najwyższy uznał, iż: ,,Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej’’.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. zaprzeczył natomiast wszelkim wnioskom i twierdzeniom strony powodowej wprost nieprzyznanym. Pozwany w powyższym zakresie wniósł trzy główne zarzuty. Pozwany zakwestionował zasadność okresu najmu pojazdu zastępczego oraz przyjętą stawkę czynszu najmu pojazdu zastępczego. Ponadto pozwany zakwestionował również zasadność zapłaty podatku VAT wykazanego w fakturze powoda. W powyższym zakresie pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. wnosił o przeprowadzenie dowodu z pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu motoryzacji oraz dowodu z zeznań świadka A. C. (1).

W celu przeprowadzenia dowodów z pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu motoryzacji oraz dowodu z zeznań świadka A. C. (1) pozwany został wezwany postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2013 roku do uiszczenia w terminie tygodnia od doręczenia wezwania zaliczki w kwocie 500 złotych na poczet zwrotu wynagrodzenia biegłego oraz zaliczki w kwocie 300 złotych na poczet stawiennictwa świadków pod rygorem oddalenia wniosku dowodowego. Pełnomocnik pozwanego otrzymał wezwanie w dniu 29 kwietnia 2013 roku na co wskazuje zwrotne potwierdzenie odbioru (k. 202). Mając na uwadze powyższe pełnomocnik pozwanego powinien uczynić zadość wezwaniu do dnia 6 maja 2013 roku. Ponieważ pozwany we wskazanym terminie nie dopełnił czynności, wynikających z postanowienia z dnia 5 kwietnia 2013 roku Sąd oddalił wniosek dowodowy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego i z zeznań świadka A. C. (1) wobec nie uiszczenia zaliczki na poczet przewidzianych wydatków. Tym samym należało stwierdzić, iż pozwany nie udowodnił zgłaszanych przez siebie zarzutów dotyczących twierdzenia, że zasadny okres najmu pojazdu zastępczego powinien być krótszy od faktycznego pobytu auta w serwisie oraz przyjętej stawki czynszu najmu pojazdu zastępczego jako nierynkowej.

Pozwany nie wskazał również na jakich zasadach należy odliczyć podatek VAT od wartości odszkodowania, albowiem A. C. wskazała w swoim oświadczeniu, że nie jest płatnikiem tego podatku, a z przepisów o VAT (art. 88 ust. 4 w zw. z art. 96 ustawy o podatku od towarów i usług) wynika, iż może zaistnieć sytuacja, że osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarcza jest zobowiązana do jego uiszczania i nie ma możliwości wliczenia go do kosztów swojej działalności. Dlatego w ocenie sądu pozwany nie udowodnił swojego twierdzenia również w powyższym zakresie.

Reasumując powyższe rozważania, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną kwotę główną w wysokości 2 838,84 złotych. Wskazana kwota stanowiła koszt wynajmu pojazdu zastępczego marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) przez okres 10 dni zgodnie z obowiązującym u powoda Cennikiem (...).

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Mając na uwadze datę wysłania pozwanemu pisma wzywającego do zapłaty dochodzonej kwoty uzasadnione było żądanie zasądzenia odsetek od dnia 23 kwietnia 2012 roku. W związku z powyższym należało uznać za uzasadnione roszczenie powoda w zakresie zasądzenia odsetek od dnia 27 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej powołanych przepisów, orzeczono jak w punkcie I Wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając obowiązkiem ich zwrotu pozwanego, który uległ w swoich zarzutach i obronie, na rzecz wygrywającego sprawę powoda.

Stosownie do treści art. 98 § 3 w zw. z art. 99 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Wydatki poniesione przez powoda w niniejszej sprawie to wynagrodzenie radcy prawnego należnego stosownie do § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz opłata od pozwu w kwocie 142 złotych.