Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 grudnia 2019 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w O. wniosła przeciwko pozwanym E. G. i P. M. o zapłatę solidarnie na jej rzecz kwoty 10482,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 13 lipca 2019 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Powódka podała, że pozwani zlecili powódce wykonanie naprawy pojazdu (...) nr rej. (...), powódka wykonała wszystkie czynności naprawcze wskazane w zleceniu, pozwani odebrali pojazd po wykonanej naprawie i nie zgłosili żądnych zastrzeżeń, jednak pomimo wezwania do zapłaty odmówili uregulowania płatności za naprawę określonej w fakturze (...).

Nakazem zapłaty z dnia 10 lutego 2020 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwani wnieśli sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych wraz z odsetkami. Pozwani przyznali, że zlecili powódce telefonicznie przegląd X ciągnika siodłowego (...) obejmujący wymianę filtrów i oleju, jednak nie zlecali wskazanych w fakturze (...) innych niż objętych zakresem przeglądu X prac naprawczych, m.in. nie zlecali wymiany przewodów, pompy wody (płynu chłodniczego) wraz z osprzętem oraz filtrami czy też regulacji zaworów, a serwis powódki wykonał te prace samowolnie. Pozwani podali, że fakturę zakwestionowali zaraz po jej otrzymaniu.

W toku procesu strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska, a nadto powódka w piśmie z dnia 27 kwietnia 2021 r. powódka podniosła, że w razie uznania przez sąd, że strony nie zawarły skutecznie umowy dotyczącej wykonania usług serwisowych przez powoda, to powództwo może zostać uwzględnione na podstawie przepisów o nienależnym świadczeniu, tj. art. 405 w zw. z art. 410 k.c. (vide karta 160 – 160v akt sprawy).

Postanowieniem z dnia 6 sierpnia 2021 r. sąd uznał, że ww. pismem powódki datowanym na 27 kwietnia 2021 r. doszło do niedopuszczalnej w sprawie gospodarczej, w postępowaniu uproszczonym zmiany podstawy powództwa (art. 458 ⁸ § 1 k.p.c., art. 505 ⁴ § 1 k.p.c.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany E. G. w maju 2019 r. zadzwonił do serwisu (...)-a i umówił tzw. przegląd X ciągnika siodłowego marki (...) nr rej. (...) u powodowej spółki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O.. Pojazd ten 4 maja 2019 r. przeszedł pozytywne okresowe badanie techniczne przez uprawnionego diagnostę, które było ważne jeden rok. Pojazd był wówczas autem 4-letnim, poza okresem gwarancji. Pozwany nie zgłaszał żadnych usterek. Chodziło mu o rutynowy przegląd wizualny, głównie wymianę filtrów oleju i paliwa. Pozwany nie dopytywał się o cenę usługi, był przygotowany na kwotę 2000 – 3000 zł, bo takie mniej więcej były koszty tego typu przeglądów w roku poprzednim. Pozwani zlecali w 2018 roku powódce usługi serwisowe, które opłacali na podstawie wystawionych przez powódkę faktur. Przykładowo w 2018 r. opłacili fakturę z 21 sierpnia 2018 r. na kwotę 2192,93 zł (z czego kwota 875,76 zł to koszty robocizny, a kwota 1304,87 zł to cena części) za wykonany 27 lipca 2018 r. przegląd X wraz z diagnostyką komputerową tego samego ciągnika siodłowego marki (...) nr rej. (...) z 2015 r. (data rejestracji 16 marca 2015 roku).

Samochód w umówionym terminie, tj. dnia 20 maja 2019 r. ok. godz. 9 do serwisu powódki w R. odstawił A. D. (1), kierowca pozwanych o narodowości ukraińskiej, niewładający dobrze językiem polskim.

W arkuszu przyjęcia samochodu wpisano, że zlecone usługi to: przegląd X, przegląd 4Y, silnik ostrzeżenie na czerwono i żółto, ubytki płynu chłodniczego.

Powódka przeprowadziła przegląd serwisowy w pełnym zakresie. Dodatkowo stwierdzono rozszczelnienie pompy w układzie chłodzenia, co było przyczyną ubytku cieczy chłodzącej i wymieniono ją na pompę po regeneracji. Po dokonaniu przeglądu powódka dała znać, że ciągnik jest do odbioru. Wcześniej nie informowała pozwanych o usterkach wykrytych podczas przeglądu, w szczególności konieczności wymiany pompy chłodzenia, nawet gdy pozwany E. G. dzwonił do powódki w trakcie trwania usługi, pytając się, kiedy auto będzie do odbioru.

Przy odbiorze ciągnika powódka przedłożyła kierowcy pozwanych zlecenie serwisu-kartę pracy (...) do podpisu, gdzie w miejscu „potwierdzam zlecenie usługi zgodnie z wyszczególnieniem” złożył on swoją parafkę. W zleceniu zapisano, że wymieniono pompę wody wraz z dolaniem płynu, wymieniono przewody wspomagania, wyregulowano zawory, wymieniono olej w silniku, wymieniono filtry oleju i paliwa, przeprowadzono diagnostykę sterownika silnika.

Pozwani po odebraniu ciągnika po przeglądzie serwisowym i po przeprowadzonej naprawie nie zgłaszali powodowi usterek związanych z przeprowadzoną naprawą. Pojazd pojechał dalej w trasę.

W dniu 28 czerwca 2019 roku powódka wystawiła na pozwanych fakturę Vat (...) na kwotę 10482,77 zł z terminem płatności 12 lipca 2019 roku, z czego kwota 2892,07 zł to kwota robocizny, a kwota 7578,40 zł cena części.

Pozwani nie byli przygotowani na tę kwotę, w korespondencji z powódką odmawiali zapłaty, domagali się od powódki skorygowania faktury w zakresie faktycznie zleconych prac, na co powódka nie wyraziła zgody. W odpowiedzi na wezwanie do potwierdzenia sald, odesłali je powódce z adnotacją, iż usługa wykonana niezgodnie ze zleceniem i bez wiedzy właściciela firmy.

Pozwani nie kwestionowali kosztów zleconego powódce przeglądu X, wymiany filtrów, oleju, diagnostyki komputerowej. Nie opłacili tych usług z uwagi na brak korekty spornej faktury przez powódkę.

Od dnia przeglądu serwisowego u powoda do dnia 27 maja 2020 r., w którym to dniu ciągnik pozwanych przeszedł okresowe badanie techniczne z wynikiem pozytywnym przy przebiegu 567.882 km, pojazd przejechał prawie 100.000 km.

Dowód:

- agenda – k. 62;

- arkusz przyjęcia samochodu k.16,

- zlecenie k.14-15,

- faktura k.11-13,

- monit k. 17-19;

- umowa o pracę – 32-32v;

- korespondencja stron – 33-38;

- oświadczenie – k. 38v, 56, tłumaczenie 57;

- faktury i zlecenia z 2018 r. k. 63-80;

- wydruk k. 146-147;

- zeznania świadka M. J. (częściowo) k.118-121,

- zeznania świadka D. K. k.121-123,

- zeznania świadka W. W. k.123-124,

- zeznania pozwanego E. G. k.134-135v.

W nomenklaturze serwisu przegląd X jest przeglądem serwisowym, okresowym, polegającym na wymianie oleju w silniku, wymianie filtrów oleju i paliwa, na diagnostyce sterownika silnika, na sprawdzeniu poprawności dokręcenia kół, na wizualnym oglądzie pasków klinowych i na wizualnym oglądzie podstawowych podzespołów pojazdu.

Przegląd serwisowy 4Y, tj. przegląd po czterech latach eksploatacji, polega między innymi na sprawdzeniu i ewentualnej regulacji luzów zaworowych w silniku i na wymianie pozostałych filtrów. Ostrzeżenia na czerwono i na żółto, wyświetlane na desce rozdzielczej, pokazują ewentualne usterki w pracy silnika i jego podzespołów. Mogą to być usterki sporadyczne, chwilowe, zapisane w sterowniku silnika i wówczas wykasowanie takich usterek powoduje normalną pracę silnika, i mogą to być usterki stałe, które po wykasowaniu pojawiają się powtórnie. Wówczas należy sprawdzić stan podzespołu, którego ta usterka dotyczy. Ubytki płynu chłodzącego silnika mogą występować z różnych przyczyn i należy sprawdzić cały układ chłodzenia silnika.

Powód wykonał tzw. przegląd X, przegląd 4Y, przeprowadzono diagnostykę komputerową i naprawiono nieszczelności w układzie chłodzenia silnika. Naprawa została przeprowadzona skutecznie, zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Pozycje uwidocznione na fakturze powoda odzwierciedlają zakres przeprowadzonej naprawy. Numer katalogowy pompy płynu chłodzącego (...) jest numerem producenta (...) i jej cena nie odbiega od cen rynkowych. Serwis powoda usunął wszystkie stwierdzone niesprawności w sposób skuteczny. Potwierdzeniem takiego stanu pojazdu może być fakt przejechania prawie 100.000 km od dnia przeglądu serwisowego u powoda do dnia 27 maja 2020 r., w którym to dniu ciągnik pozwanych przeszedł okresowe badanie techniczne z wynikiem pozytywnym przy przebiegu 567.882 km.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego M. M. k.142-147, ustna uzupełniająca opinia biegłego

sądowego M. M. k.175-176.

Ustalając stan faktyczny, sąd oparł się w pierwszym rzędzie na przywołanych wyżej dowodach z dokumentów, których autentyczności strony zasadniczo nie kwestionowały, częściowo wyprowadzając jedynie odmienne wnioski. Sąd w całości dał wiarę przesłuchanym w sprawie świadkom powódki D. K. i W. W., w szczególności w zakresie rzeczywistego zakresu naprawy dokonanego przez powódkę. Wiarygodność zeznań świadków potwierdziła również opinia biegłego sądowego. Odnośnie do oceny zeznań świadka M. J. cechowały się one dużą dozą niepewności i ogólnikowości; świadek szczegółowo zeznawał na temat ogólnie przyjętej w serwisie powódki procedurze przyjmowania zleceń, nie będąc w stanie przypomnieć sobie okoliczności zlecenia wynikającego ze spornej faktury. Potwierdził przy tym, że w przypadku ujawnienia napraw pogwarancyjnych serwis winien wcześniej skontaktować się i uzgodnić to z właścicielem pojazdu. Świadek zasłaniał się natomiast niepamięcią odnośnie do spornego zlecenia, a zwłaszcza kto konkretnie z ramienia pozwanych zlecał usługi ujęte w spornej fakturze. Wypowiedzi świadka na temat okoliczności sprawy opierały się jedynie na pewnych przypuszczeniach, czy domysłach, w szczególności na temat okoliczności wypełnienia dokumentu tzw. agendy. Ze względu na (asekuracyjny) sposób składania zeznań przez wymienionego świadka, co zarejestrowano w protokole elektronicznym, nie mogły one stanowić podstawy kategorycznych ustaleń w sprawie.

Sąd bazował także na opinii biegłego sądowego M. M., a przyjęta przez biegłego metodologia wyceny nie budziła zastrzeżeń. Biegły wykonując opinię, oparł się na dostępnym w sprawie materiale dowodowym, w sposób precyzyjny uzasadnił jej treść. Przy czym sąd nie jest związany wnioskami biegłego, czy i jakie pozycje faktury wystawionej przez powoda (k. 12-13) zostały przez pozwanych istotnie zlecone. Biegły zresztą zauważył, że mankamentem wystawionej faktury przez powódkę jest brak numerów katalogowych poszczególnych części podlegających wymianie, co uniemożliwia ewentualną weryfikację użytych do naprawy części zamiennych. Ustosunkowując się do zarzutów pozwanych w ustnej opinii uzupełaniające biegły odniósł się do tego, na podstawie jakich dowodów wysnuł swoje wnioski w opinii pisemnej, przekonywająco wypowiedział się także o niecelowości wykonania oględzin pojazdu z uwagi na upływ czasu. Logicznie wyjaśnił skuteczność przeprowadzonej naprawy, wytłumaczył różnice pomiędzy poszczególnymi przeglądami, jak również wytłumaczył, że okresowe badanie techniczne diagnosty mogło nie ujawnić usterek naprawianych przez serwis powódki. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że z uwagi na ograniczone ramy czasowe rozprawy protokół pisemny, skrócony nie zawiera wszystkich wypowiedzi biegłego sądowego, zarejestrowanych w protokole elektronicznym.

Jako w całości szczere i prawdziwe sąd ocenił zeznania pozwanego E. G., nie tylko z uwagi na sposób, w jaki pozwany kategorycznie, stanowczo zeznawał odnośnie do usług zleconych przez pozwanego powódce, a które były wykonywane poza zakresem jego zlecenia. Ale także dlatego, że korespondowały one w pełni ze zgromadzoną w sprawie wymianą pism przedprocesowych stron. Jak również ze złożoną przez powódkę w sprawie fakturą za zlecony w 2018 r. przegląd X tego samego pojazdu (k. 79), z której wynikają koszty, jakich mógł spodziewać się pozwany. Notabene, porównując oba dokumenty zlecenia usług dotyczących przedmiotowego pojazdu, tj. z 2018 r. i 2019 r., podpisy pod dokumentem zlecenia z 2018 r. (k. 76-78) złożył najprawdopodobniej ten sam kierowca, A. D. (1) z uwagi na podobieństwo tzw. „parafek”. Przy czym w dokumencie zlecenia serwis odnotował „obsługę 4X”, a pojazd zaczynał 4 rok eksploatacji. Pozwany po okazaniu faktury będącej przedmiotem niniejszego sporu nie kwestionował przy tym kosztu wymiany wszystkich filtrów, gdyż taką usługę powódce zlecał. Potwierdził, że oprócz wymiany filtrów, zlecał powódce jedynie przegląd X, wymianę oleju i diagnostykę komputerową (k. 35v). Z uwagi na kategoryczność wypowiedzi pozwanego sąd nie znalazł podstaw do zdyskredytowania zeznań pozwanego, iż nie zlecał powódce przeglądu Y, czy wymiany pompy. Sąd uznał także zeznania pozwanego w zakresie przyczyn braku zapłaty spornej faktury choćby w części, z uwagi na odmowę jej korekty przez powódkę.

Dla porządku wskazać w tym miejscu należy, że sąd pominął zawnioskowany przez pozwanych dowód z zeznań świadka A. D. (2), albowiem okoliczności, na które został on zgłoszony, m.in. niedostateczna znajomość języka polskiego przez ww. świadka, zostały już udowodnione zgodnie z twierdzeniem strony pozwanej innymi dowodami, ponadto przeprowadzenie tego dowodu zmierzałoby do przedłużenia postępowania (art. 235 ¹2 § 1 pkt 2 i 5 k.p.c.).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się jedynie częściowo zasadne.

W niniejszej sprawie powódka domagała się zapłaty za zlecone przez pozwanych usługi serwisowe, za które wystawiła na pozwanych fakturę na kwotę dochodzoną pozwem, której zapłaty pozwani odmówili. W taki też sposób zostały przytoczone twierdzenia faktyczne w pozwie, a tym samym na takiej, a nie innej podstawie faktycznej [„ Pozwani … zlecili powodowi wykonanie usługi serwisowej (…)”] i prawnej (odpowiedzialność kontraktowa) powódka wytoczyła powództwo o zapłatę.

Oceniając charakter umowy łączącej strony, należy przyjąć, że stanowiła ona umowę o dzieło (art. 627 k.c.), gdyż przyjmujący zamówienie (powódka) zobowiązany był do wykonania oznaczonego dzieła, którego rezultatem – zgodnie z ustalonym stanem faktycznym - miało być wyłącznie wykonanie przeglądu X, wymiana filtrów, diagnostyka komputerowa silnika w ciągniku samochodowym marki (...) należącym do pozwanych.

Analiza materiału dowodowego sprawy, w szczególności porównanie wszystkich pozycji na obu fakturach za przegląd przedmiotowego pojazdu – spornej faktury z 2019 r. (k. 11-12) i z roku poprzedniego, tj. z 2018 r. (k. 79), w której także ujęte były koszty przeglądu X, diagnostyki, wymiany filtrów, wskazują, że w zakresie spornej faktury zlecone zostały prace wraz z częściami na kwotę ogółem 3543,16 zł. Zgodnie z ustalonym stanem faktycznym pozwany zlecił przegląd X, diagnostykę, wymianę filtrów i olejów, których to kosztów, w szczególności po okazaniu mu faktury na rozprawie nie kwestionował. Pozwany spodziewał się faktury na kwotę około 2000- 3000 zł, faktura z roku poprzedniego dot. przedmiotowego ciągnika opiewała na kwotę blisko 2200 zł. Pozostałych usług/ napraw pozwany nie zlecał. Analizując wszystkie pozycje obu ww. faktur w powiązaniu z wiarygodnymi zeznaniami pozwanego w ocenie sądu niezasadne były nw. pozycje usług i części spornej faktury, których pozwani nie zlecili:

- w zakresie robocizny : wymiana przewodu wspomagania (243,54 zł), przegląd Y 4 rok (888,92 zł), wymiana pompy (852,39 zł);

- w zakresie wykorzystanych części: lampa L. (67,38 zł), uszczelka pokrywy zaworów(274,94 zł), pompa płynu chłodniczego (3966,69 zł), przewód (645,75 zł).

Różnica kwoty spornej faktury i ww. niezleconych i zakwestionowanych przez pozwanych usług wynosi 3543,16 zł. Jest to przy tym kwota zleconej usługi, jakiej mógł spodziewać się pozwany, przy czym podkreślenia wymaga w tym miejscu, że pozwany po okazaniu spornej faktury nie kwestionował ujętych w niej kosztów wymiany wszystkich filtrów, olejów, diagnostyki, przeglądu X.

Koszt pozostałych usług, w tym przeglądu Y, czy wymiany pompy nie był uzgadniany z pozwanym. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na powodzie (art. 6 k.c.). Powódka w niniejszym procesie nie wykazała, w szczególności drogą zeznań przesłuchanego w sprawie świadka M. J., dowodami z dokumentów prywatnych: faktury, agendy czy zleceń, że pozostałe pozycje faktury były realizowane w ramach umowy o dzieło zawartej z pozwanymi. Pozwany kategorycznie zaprzeczył, aby zakres i koszt kwestionowanych usług wynikający ze spornej faktury został z pozwanym uzgodniony na którymkolwiek etapie przyjęcia pojazdu do serwisu. Powód nie podźwignął zatem ciężaru dowodu w tym zakresie(art. 6 k.c.).

Powódka w piśmie z dnia 27 kwietnia 2021 r. wprawdzie podniosła, że w razie uznania przez sąd, że strony nie zawarły skutecznie umowy dotyczącej wykonania usług serwisowych przez powoda, to powództwo może zostać uwzględnione na podstawie przepisów o nienależnym świadczeniu, tj. art. 405 w zw. z art. 410 k.c. (vide karta 160 – 160v akt sprawy). Niemniej jednak postanowieniem z dnia 6 sierpnia 2021 r. sąd uznał, że ww. pismem powódki datowanym na 27 kwietnia 2021 r. doszło do niedopuszczalnej w sprawie gospodarczej, w postępowaniu uproszczonym zmiany podstawy powództwa (art. 458 ⁸ § 1 k.p.c., art. 505 ⁴ § 1 k.p.c.). Zarówno faktycznej, jak i prawnej. Sąd w zakresie niedopuszczalności zmiany powództwa w niniejszym procesie w całości podziela uwagi pozwanych zaprezentowane w piśmie procesowym z dnia 5 lipca 2021 r. (k. 184 – 184 v akt sprawy). Przytoczoną w nim argumentację z powołaniem na orzecznictwo przyjmuje za własną bez potrzeby powielania jej w tym miejscu. Dodatkowo zauważy należy, że znając stanowisko pozwanych wyrażone już w korespondencji przedprocesowej stron o samowolnym zrealizowaniu usług przez powódkę, niezleconych przez pozwanych, nieuzgodnionych w zakresie kosztów, nic nie stało na przeszkodzie, aby powódka alternatywną podstawę swoich roszczeń przytoczyła już w pozwie. Tymczasem nawet po zapoznaniu się ze sprzeciwem pozwanych powódka optowała za podstawą kontraktową, która determinowała wszak cały tok dalszego postępowania dowodowego. Powyższe uwagi zachowują aktualność nie tylko w zakresie roszczeń opartych o przepisy o nienależnym świadczeniu z art. 405 w zw. z art. 410 k.c. Ale również w zakresie roszczenia, o którym mowa w art. 752 k.c. (prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia), które służy w razie samowolnej naprawy cudzej rzeczy.

Z tych przyczyn zasądzono solidarnie od pozwanych kwotę 3543,16 zł (trzy tysiące pięćset czterdzieści trzy złote szesnaście groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 lipca 2019 r. roku do dnia zapłaty. Odsetki należą się za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego (art. 481 k.c.).

Stąd orzeczono jak w punkcie I wyroku, a powództwo w pozostałym zakresie oddalono, o czym orzeczono jak w punkcie II wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 100 k.p.c., mając na uwadze, że powódka wygrała proces w 34%, a pozwani utrzymali się z obroną w 66 %.

Powódka poniosła koszty na poziomie 5513,41 zł, na które składają się 750 zł opłaty od pozwu, 3600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego adekwatnie do w.p.s. w myśl rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, 1112,41 zł tytułem wydatku na wynagrodzenie biegłego oraz 34 zł i 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa, z czego 34% zł to 1875 zł. Strona pozwana poniosła koszty wynagrodzenia adwokata w kwocie 3600 zł i opłaty skarbowej 17 zł (przy czym niewykorzystana zaliczka na wynagrodzenie tłumacza zostanie zwrócona), które zamknęły się kwotą 3617 zł, a 66 % z tej kwoty wynosi 2387 zł. Po skompensowaniu tych kwot Sąd zasądził w punkcie III wyroku od powódki solidarnie na rzecz pozwanych kwotę 512 zł (2387 zł – 1875 zł), wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, licząc od daty uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

5.  (...)

(...)