Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w S. wniósł o zasądzenie od pozwanego K. S. na swoją rzecz kwoty 41.446,06 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

-

26.515,09 zł od dnia 28 listopada 2001 r. do dnia zapłaty,

-

3.092,70 zł od dnia 29 grudnia 2001 r. do dnia zapłaty,

-

5.113,26 zł od dnia 23 lutego 2002 r. do dnia zapłaty,

-

474,21 zł od dnia 6 marca 2002 r. do dnia zapłaty,

-

1.113,50 zł od dnia 14 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty,

-

5.137,30 zł (koszty procesu) od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty

oraz zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że egzekucja prowadzona z majątku Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowego i Handlowego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w I. (dalej: spółka (...)), w którym prezesem jednoosobowego zarządu jest pozwany, okazała się bezskuteczna. Ponadto ww. spółka była niewypłacalna już w roku 2001 i 2002, a zatem przed wszczęciem postępowania układowego.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 3 sierpnia 2005 r., Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (sygn. I Nc 348/05).

W sprzeciwie od tego nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Odpowiedź na sprzeciw wniósł powód, domagając się jego oddalenia i zasądzenia kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 12 września 2007 r. Sąd Rejonowy zawiesił postępowanie w sprawie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania upadłościowego spółki (...), toczącego się przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy pod sygn. akt XV GU 19/07, co nastąpiło w dniu 7 września 2010 r. i skutkowało podjęciem postępowania w dniu 24 maja 2011 r.

Wyrokiem z dnia 27 lutego 2012 r. Sąd Rejonowy w Inowrocławiu, w sprawie o sygn. akt I C 486/05:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 36.308,76 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

-

26.515,09 zł od dnia 28 listopada 2001 r. do dnia zapłaty,

-

3.092,70 zł od dnia 29 grudnia 2001 r. do dnia zapłaty,

-

5.113,26 zł od dnia 23 lutego 2002 r. do dnia zapłaty,

-

474,21 zł od dnia 6 marca 2002 r. do dnia zapłaty,

-

1.113,50 zł od dnia 14 czerwca 2002 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałej części powództwo oddalił,

3.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.411,28 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwany K. S. jest prezesem jednoosobowego zarządu spółki(...). Sąd Okręgowy w Szczecinie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 23 maja 2002 r., sygn. akt VIII GNc 524/02, nakazał spółce (...), aby zapłaciła powodowi (...) S.A. z siedzibą w S. kwotę 35.195,26 zł wraz z odsetkami od kwot:

-

26.515,09 zł w wysokości 30% w stosunku rocznym od dnia 28 listopada 2001 r. do dnia 14 grudnia 2001 r. i 20% w stosunku rocznym od dnia 15 grudnia 2001 r. do dnia zapłaty,

-

3.092,70 zł w wysokości 20% w stosunku rocznym od dnia 29 grudnia 2001 r. do dnia zapłaty,

-

5.113,26 zł w wysokości 20% w stosunku rocznym od dnia 23 lutego 2002 r.do dnia zapłaty,

-

474,21 zł w wysokości 20% w stosunku rocznym od dnia 6 marca 2002 r.do dnia zapłaty

przy uwzględnieniu dalszej zmiany stopy oprocentowania odsetek ustawowych oraz koszty postępowania w wysokości 4.656 zł. Sąd Rejonowy w Szczecinie kolejnym nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 5 listopada 2002 r., sygn. akt XIII Nc 3343/02, nakazał spółce (...), aby zapłaciła powodowi (...) S.A. z siedzibą w S. kwotę 1.113,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 czerwca 2002 r. oraz kwotę 337,30 zł tytułem kosztów procesu.

Egzekucja prowadzona na podstawie pierwszego z w/ tytułów okazała się bezskuteczna. Postanowieniem z dnia 29 września 2003r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w sprawie o sygn. akt VIII Ukł. 16/03, otworzył postępowanie układowe spółki (...), zaś postanowieniem z dnia 23 marca 2004r. przedmiotowe postępowanie umorzył. W dniu 23 lipca 2007 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, w sprawie o sygn. akt XVGU 19/07, ogłosił upadłość spółki (...) obejmującą likwidację majątku upadłego i wezwał wierzycieli upadłego, aby zgłosili swoje wierzytelności. Powód (...) S.A. z siedzibą w S. zgłosił wierzytelności na kwotę 36.308,76 zł wynikające z obu przywołanych. nakazów zapłaty i zostały ujęte na liście wierzycieli pod pozycją 31. Wierzytelność powoda zaliczona została do kategorii III. Postanowieniem z dnia 7 września 2010r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, w sprawie o sygn. akt XV GU 19/07, stwierdził zakończenie postępowania upadłościowego spółki (...). W ramach tego postępowania powód nie otrzymał żadnej przysługującej mu w stosunku do dłużnika należności.

W ramach oceny prawnej tych ustaleń Sąd rejonowy stwierdził, że pozwany w żaden sposób nie wykazał istnienia przesłanek przewidzianych w art. 299 § 2 k.s.h, które uwalniały by go od odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Sąd I instancji oddalił powództwo co do kwoty 5.137,30 zł wraz z odsetkami, gdyż wskazana kwota stanowi koszty postępowań klauzulowych, podczas gdy odpowiedzialność przewidziana w art. 299 § 1 k.s.h. ogranicza się do roszczenia materialnoprawnego zasądzonego orzeczeniem sądowym, którego egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 100 k.p.c.

Apelację od wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w części, tj. w zakresie punktów 1 i 3. Wniósł o zmianę wyroku w tej części poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za I instancję, a ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. W każdym z przypadków wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

Rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego zarzucił:

- naruszenie art. 233 k.p.c. z uwagi na sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału przejawiającą się w uznaniu przez Sąd, że nie udowodniono istnienia przesłanki wyłączającej odpowiedzialność pozwanego przewidzianej w art. 299 § 2 k.s.h.;

- naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie w treści uzasadnienia wyroku przyczyn, dla których Sąd nie uwzględnił przedstawionych przez pozwanego dowodów na okoliczność istnienia przesłanki wyłączającej jego odpowiedzialność na podstawie art. 299 § 2 k.s.h.;

- naruszenie art. 299 § 2 k.s.h. poprzez uznanie, iż w niniejszej sprawie nie zachodzi przesłanka wyłączająca odpowiedzialność pozwanego za zobowiązania PPUH (...) spółki z o.o.;

- brak szczegółowego sposobu rozliczenia koszów procesu.

W dalszej części apelacji skarżący przedstawił szersze uzasadnienie przywołanych wyżej zarzutów (apelacja – k.310 do 314).

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych (k.53-354).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie znajduje uzasadnienia. Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w zakresie istotnym w sprawie, niezbędnym do jej rozstrzygnięcia. Zatem Sąd odwoławczy przyjmuje te ustalenia także za podstawę swego orzeczenia. Również analiza materiału dowodowego została przeprowadzona prawidłowo, a zebrane dowody ocenione właściwie – bez naruszenia wymogów przewidzianych w art. 233 § 1 k.p.c.

Zarzuty skarżącego (od pierwszego do trzeciego) zmierzały w istocie do wykazania, że po jego stronie zachodziły przesłanki zwalniające z odpowiedzialności za zobowiązania spółki, w której był jedynym członkiem zarządu i jego prezesem. Zgodnie z art. 299 § 2 k.s.h., członek zarządu może się uwolnić od takiej odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Przepis ten jest wyjątkiem od zasady odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczona odpowiedzialnością przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. i to do nich należy wykazanie okoliczności zwalniających z tej odpowiedzialności względem wierzycieli spółki.

Uzasadniając swoje stanowisko, skarżący przyznał, że co prawda nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości w odpowiednim terminie, jednakże nawet w razie uczynienia zadość przepisom prawa upadłościowego, należności przysługujące powodowi nie mogłyby zostać zaspokojone, ponieważ wartość zobowiązań PPUH (...) spółki z o.o. w I. w tamtym okresie (tj. powstania i wymagalności roszczenia wierzyciela) wielokrotnie przekraczała wartość jej majątku i co więcej majątek ten był niemalże w całości przedmiotem zabezpieczeń ustanowionych na rzecz innych wierzycieli spółki. Spółka była niewypłacalna już w latach 2001-2002, co zresztą potwierdzają ustalenia Prokuratury Rejonowej w I. w uzasadnieniu postanowienia o umorzeniu śledztwa z dnia 30 listopada 2004r. Takie twierdzenia pozwanego nie mogą odnieść spodziewanego przez niego skutku w postaci zwolnienia z odpowiedzialności. Skoro spółka (...) była niewypłacalna już w momencie, w którym powstało zobowiązanie wobec powoda (listopad 2001 r. – luty 2002 r.), to nie ulega wątpliwości, że wniosek o ogłoszenie upadłości powinien być zgłoszony dużo wcześniej, co z kolei wywołałoby ten skutek, że najpewniej do powstania tego zobowiązania w ogóle by nie doszło. W tych okolicznościach uzasadnione jest stwierdzenie, że skarżący będący prezesem zarządu spółki co najmniej akceptował ewentualność działania na szkodę powoda, którą ten poniósł zawierając umowę z podmiotem niewypłacalnym. Tym samym – wbrew twierdzeniom pozwanego - nie zachodziły przesłanki przewidziane w art. 299 § 2 k.s.h. uwalniające pozwanego od odpowiedzialności. .

Za nieuzasadniony uznał Sąd Okręgowy również zarzut przedawnienia roszczenia powoda.. Zgodnie z art. 118 k.c. roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się z upływem lat trzech. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 zd. 1 k.c.). Już pobieżna analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, że roszczenie powoda nie jest przedawnione. Zobowiązanie pozwanego powstało w okresie między listopadem 2001 r., a lutym 2002 r., zaś powód uzyskał oba tytuły wykonawcze już w listopadzie 2002r. Z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia Sądu roszczenia nim stwierdzone przedawniają się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju (co stwierdzone orzeczeniem) był krótszy (art.125 § 1 kc). W sprawie istotna jest dodatkowa okoliczność, że powód (wierzyciel) podejmował próby wyegzekwowania należności wynikających z prawomocnych orzeczeń opisanych w ustaleniach Sądu Rejonowego, zgłosił też swoją wierzytelność syndykowi masy upadłości PPUH (...) spółki z o.o. w I., ale okazały się one bezskuteczne (niesporna okoliczność przywołana w ustaleniach Sądu Rejonowego). Tego rodzaju czynności skutkowały przerwaniem biegu przedawnienia roszczenia, po którym rozpoczynał on bieg na nowo (zgodnie z art.123 § 1 pkt 1 kc i art.124 § 1 kc). W tych okolicznościach jest oczywiste, że roszczenia powoda – wbrew ocenie skarżącego – nie uległy przedawnieniu.

Zgodzić się należy z zarzutem apelującego, że uzasadnienie Sądu I instancji w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w sprawie jest bardzo lakoniczne. W zasadzie ograniczyło się do przywołania przepisu art.100 kpc, bez wyjaśnienia jakie konkretnie koszty poniesione przez strony Sąd wziął pod uwagę w rozliczeniu. Nie mniej jednak sama trafność rozstrzygnięcia nie nasuwa wątpliwości. Porównując wysokość roszczenia powoda zgłoszonego w pozwie z wysokością ostatecznie zasadzoną wyrokiem Sądu Rejonowego stwierdzić należy, że utrzymał się ze swoim żądaniem w 88%. Poniósł koszty związane z uiszczeniem opłaty od pozwu w łącznej wysokości 3001,30 zł (dowody wpłaty – k.31 a i 86). Poniósł też koszty związane z wynagrodzeniem pełnomocnika (radcy prawnego) w kwocie 2 400 zł, ustalonej zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia Min. Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych… (Dz.U. 490 z 2013r.). Opłacił też pełnomocnictwo kwotą 15 zł (k.148). Zatem powód poniósł koszty postępowania w łącznej wysokości 5 416,30 zł, z czego powinien był otrzymać od pozwanego zwrot kwoty 4 766 zł (88%). Pozwany poniósł jedynie koszty związane z udziałem pełnomocnika (radcy prawnego) ustalone z wykorzystaniem tej samej podstawy prawnej, w wysokości 2 415 zł (wraz z opłatą od pełnomocnictwa), z czego powinien otrzymać od powoda zwrot ich części w wysokości 290 zł (12%). Po dokonaniu wzajemnego potrącenia Sąd I instancji zasądził ostatecznie od pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów postępowania w wysokości 4 411,28 zł, a więc nieco niższej niż wynika to z wyliczenia Sądu Okręgowego, co jest rozstrzygnięciem korzystnym dla pozwanego. Zatem w orzeczeniu Sądu Rejonowego o kosztach postępowania nie było nieprawidłowości.

Mając powyższe okoliczności na uwadze i podzielając w pełni argumenty przywołane w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd odwoławczy oddalił apelację pozwanego, jako nieuzasadnioną (na podstawie art.385 kpc).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł po myśli art. 98 § 1 i 3 k.p.c. (w związku z art. 99 i art. 108 § 1 kpc). Wysokość kosztów wyznaczyło wynagrodzenie pełnomocnika (radcy prawnego), z pomocy którego powód korzystał w postępowaniu apelacyjnym, ustalone zgodnie z § 6 pkt 5 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.08.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych….(Dz.U. jw.).