Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 lipca 2019 r. znak (...) nr sprawy (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej I. Z.-P. prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres od 16 czerwca 2017 r. do 8 czerwca 2018 r. W uzasadnieniu decyzji, powołując się na art. 83 ust. 1 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. systemie ubezpieczeń społecznych i § 2 Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków, organ rentowy wskazał, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. prowadził postępowanie w sprawie zatrudnienia I. Z.-P. u płatnika K. R. (1) R. S. 49, (...) L., zmierzajcie do uzyskania pełnej dokumentacji pozwalającej ustalić prawo do świadczeń wskazanych w decyzji. Do dnia wydania decyzji nie uzyskał informacji czy płatnik scedował na I. Z.-P. swoje obowiązki oraz nie otrzymał, mimo wielokrotnych monitów, wymaganego zaświadczenia.

I. P. złożyła odwołanie od powyższej decyzji. Wniosła o stwierdzenie jej nieważności z uwagi na fakt, że w okresie wskazanym w decyzji nie była zatrudniona u wskazanego w decyzji płatnika składek. Umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron 28 lutego 2017 r.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz o zasądzenie od skarżącej na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że warunki jakie trzeba spełnić, aby otrzymać zasiłek chorobowy określa rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków. Zgodnie z nim, płatnik musi dostarczyć druk Z-3, zaś brak dokumentów wymaganych przepisami tego rozporządzenia oznacza niemożność ustalenia uprawnień do zasiłku, jego wysokości i jego wypłaty. Złożenia zaświadczenia Z-3 należy do obowiązków płatnika składek. Sytuacja, gdy nie można dostarczyć przedmiotowego dokumentu jest patowa, bowiem w rzeczywistości bez niego nie można uzyskać niezbędnych informacji, a co za tym idzie wypłacić należności.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe. Ubezpieczona akcentowała zwłaszcza brak konieczności wydania decyzji przez organ rentowy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

I. P. od dnia 1 lipca 2013 r. do dnia 9 czerwca 2018 r. pozostawała w stosunku pracy ze spółką (...) für (...) w T. (Niemcy). W okresie od dnia 7 stycznia 2015 r. do dnia 28 lutego 2017 r. była zatrudniona także u K. R. (1) w L. (Niemcy), prowadzącym kancelarię prawną na terenie Niemiec. I. P. od dnia 7 stycznia 2015 r. pozostaje w stosunku pracy z K. P. prowadzącym kancelarię prawną również w S. (prowadząc kancelarie w różnych państwach posiada on status pracodawcy niemieckiego i polskiego).

Niesporne, a nadto:

-

przesłuchanie I. Z.-P. w charakterze strony k. 48;

-

uzasadnienie wyroku z dnia 21.06.2018 r. w sprawie (...)w aktach organu rentowego;

-

umowa o pracę wraz z tłumaczeniem k. 36-40.

I. P. w okresie od dnia 31 marca 2015 r. do dnia 30 lipca 2015 r. była niezdolna do pracy w związku z przebiegiem ciąży. Z powodu niezdolności do pracy I. P. otrzymywała zasiłek chorobowy w okresie od dnia 3 maja 2015 r. do dnia 30 lipca 2015 r., następnie otrzymywała zasiłek macierzyński od dnia 2 sierpnia 2015 r. do dnia 30 lipca 2016 r. z tytułu zatrudnienia u K. P. w kancelarii w S..

Niesporne, a nadto: uzasadnienie wyroku z dnia 21.06.2018 r. w sprawie IXU 568/16 w aktach organu rentowego.

Pismem z 27 lipca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że wobec I. Z.-P. polskie ustawodawstwo na podstawie art. 13 ust. 1 lit. a Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. L 166 z 30.4.2004, s. 1 ze zm.) ma zastosowanie również w okresie od dnia 31 marca 2015 r. do dnia 8 czerwca 2018 r. I. Z.-P. wydano formularz A1 za okres od dnia 8 października 2014 r. do dnia 8 czerwca 2018 r.. Decyzja ta stała się ostateczna.

Niesporne, a nadto:

-

druk A1 k. 33-35;

-

pismo z 27 lipca 2017 r. w aktach organu rentowego;

-

uzasadnienie wyroku z dnia 21.06.2018 r. w sprawie IXU 568/16 w aktach organu rentowego.

Decyzją z dnia 21 marca 2018 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że I. P. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę u płatnika składek K. (...) w okresie od dnia 7 stycznia 2015 r. do dnia 28 lutego 2017 r.

Decyzją z dnia 22 marca 2018 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że I. P. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) od 1 lipca 2013 r.

Niesporne, a nadto:

-

decyzja z dnia 22 marca 2018 r. nr (...) w aktach organu rentowego;

-

uzasadnienie wyroku z dnia 21.06.2018 r. w sprawie IXU 568/16 w aktach organu rentowego.

Wyrokiem z dnia 21 czerwca 2018 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 21 lipca 2016 r. znak (...), nr sprawy (...) w ten sposób, iż przyznał I. Z.-P. prawo do zasiłku chorobowego za okres nieprzerwanej niezdolności do pracy od dnia 3 maja 2015 r. do dnia 30 lipca 2015 r. oraz prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 2 sierpnia 2015 r. do dnia 30 lipca 2016 r. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) fur G. und (...)w T. i u płatnika składek K. R. (2) w L.. Wyrok ten jest prawomocny.

Niesporne, a nadto: wyrok i uzasadnienie wyroku z dnia 21.06.2018 r. w sprawie IX U 568/16 w aktach organu rentowego.

W dniu 5 lipca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wydał dwie decyzje (nr sprawy (...) i (...)), w których ponownie odmówił I. Z.-P. prawa do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego w ww. okresach z tytułu zatrudnienia u dwóch pracodawców niemieckich z uwagi na brak przedłożenia przez płatników składek zaświadczeń Z-3.

W sprawach(...) (...) (...) toczących się w sprawie odwołań od powyższych decyzji Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum na podstawie art. 477 ( 14) § 2 ( 1) k.p.c. uchylił zaskarżone decyzje i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu (celem wydania decyzji wymiarowych).

Niesporne

I. P. w okresie od dnia 1 sierpnia 2016 r. do dnia 5 września 2016 r. korzystała z urlopu wypoczynkowego. Następnie w okresie od dnia 5 września 2016 r. do dnia 28 lutego 2017 r. przebywała na urlopie wychowawczym, po którym w okresie od dnia 15 marca 2017 r. do dnia 10 czerwca 2017 r. była niezdolna do pracy.

W dniu 10 czerwca 2018 r. I. P. urodziła drugie dziecko.

W okresie od dnia 10 czerwca 2017 r. do dnia 8 czerwca 2018 r. otrzymywała zasiłek macierzyński tylko z tytułu zatrudnienia u K. P. (w jego kancelarii w Polsce), przy czym od 28 października 2017 r. do 8 czerwca 2018 r. korzystała z urlopu rodzicielskiego (jak zresztą u wszystkich swoich pracodawców).

Niesporne, a nadto:

-

przesłuchanie I. Z.-P. w charakterze strony k. 48;

-

uzasadnienie wyroku z dnia 21.06.2018 r. w sprawie IXU 568/16 w aktach organu rentowego.

Pismem z dnia 4 marca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przesłał I. Z.-P. dwa druki Z-3 (zaświadczenia płatnika składek) celem ich wypełnienia przez jej obu pracodawców niemieckich (K. P. i (...) fur GartenundLandschaftsbaumbH w T.) lub przez I. Z.-P. w zależności od tego czy pracodawca scedował na nią swoje uprawnienia jako płatnika składek, a następnie zwrotu ww. zaświadczeń do ZUS.

W piśmie z dnia 24 kwietnia 2019 r. I. P. poinformowała Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., że tylko pracodawca K. P. scedował na nią obowiązki płatnika składek, natomiast pracodawca (...) fur GartenundLandschaftsbaumbH w T. wszelkie druki przedłożone w języku polskim odsyłał z informacją, że druk jest w języku polskim a firma posługuje się językiem niemieckim i potrzebują poświadczonego urzędowo tłumaczenia przysięgłego. Wniosła też o zobowiązanie jej pracodawcy przez organ do wypełnienia formularza po jego wcześniejszym przetłumaczeniu.

W piśmie z dnia 19 czerwca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wskazał, że prowadzi postępowanie na terenie Polski i nie ma obowiązku tłumaczenia dokumentacji na język obcy.

Niesporne, a nadto:

-

pismo ZUS z 4 marca 2019 r. w aktach organu rentowego;

-

pismo I. Z.P. z dnia 26.04.2019 r. w aktach organu rentowego;

-

pismo ZUS z 19 czerwca 2019 r. w aktach organu rentowego;

-

pismo I. Z.P. z dnia 25.05.2019 r. w aktach organu rentowego.

Decyzją z dnia 11 lipca 2019 r. znak (...) nr sprawy (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej I. Z.-P. prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres od 16 czerwca 2017 r. do 8 czerwca 2018 r., wskazując, że prowadził postępowanie w sprawie zatrudnienia I. Z.-P. u płatnika (...) fur (...) zmierzające do uzyskania pełnej dokumentacji pozwalającej ustalić prawo do świadczeń wskazanych w decyzji. Do dnia wydania decyzji nie uzyskał informacji czy płatnik scedował na I. Z.-P. swoje obowiązki oraz nie otrzymał, mimo wielokrotnych monitów, wymaganego zaświadczenia.

Niesporne, a nadto: decyzja z dnia 11 lipca 2019 r. znak (...) w aktach organu rentowego.

Organ wydał też analogiczną decyzję w przedmiocie prawa do zasiłku macierzyńskiego z tytułu zatrudnienia ubezpieczonej u płatnika K. R. (1) R. S. 49, (...) L., Decyzją z dnia 11 lipca 2019 r. znak (...) nr sprawy (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej I. Z.-P. prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres od 16 czerwca 2017 r. do 8 czerwca 2018 r., wskazując, że prowadził postępowanie w sprawie zatrudnienia I. Z.-P. u płatnika (...) 49, (...) L., zmierzające do uzyskania pełnej dokumentacji pozwalającej ustalić prawo do świadczeń wskazanych w decyzji. Do dnia wydania decyzji nie uzyskał informacji czy płatnik scedował na I. Z.-P. swoje obowiązki oraz nie otrzymał, mimo wielokrotnych monitów, wymaganego zaświadczenia.

Niesporne, a nadto: decyzja z dnia 11 lipca 2019 r. znak (...) w aktach organu rentowego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie był całkowicie bezsporny. Został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów, w tym zwłaszcza dowody zgromadzone w aktach organu rentowego, a także w oparciu o dowód z przesłuchania ubezpieczonej w charakterze strony. Sąd nie miał żadnych wątpliwości co do wiarygodności dokumentów, a także co do rzetelności dowodu z przesłuchania ubezpieczonej. Wskazane dowody nie były kwestionowane przez strony.

Bezsporny pozostawał fakt, że I. P. była zatrudniona u płatnika K. R. (1) z siedzibą w L. na terenie Niemiec do dnia 28 lutego 2017 r. Jak wskazywała sama ubezpieczona stała się ona niezdolna do pracy 15 marca 2017 r., a 10 czerwca 2017 r. urodziła dziecko. Wymieniona była wówczas zatrudniona u płatnika K. P., ale w jego kancelarii na terenie Polski. Z tytułu zatrudnienia w Polsce otrzymywała zasiłek chorobowy. Po 28 lutego 2017 r. ubezpieczona nie miała innych pracodawców poza (...) für (...) z siedzibą w T. oraz K. P. w związku z zatrudnieniem w prowadzonej przez niego kancelarii w Polsce.

W takim stanie faktycznym decyzja z dnia 11 lipca 2019 r. znak (...) nr sprawy (...) w której Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej I. Z.-P. prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres od 16 czerwca 2017 r. do 8 czerwca 2018 r. z tytułu zatrudnienia u K. R. (1) w L. była prawidłowa.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego:

1) urodziła dziecko;

2) przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;

3) przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia.

Warunkiem nabycia uprawnienia do zasiłku chorobowego jest wystąpienie okoliczności, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1-3 ustawy w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego. Zakres podlegania ubezpieczeniu chorobowemu reguluje art. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, przy czym bez znaczenia jest, czy ubezpieczenie to ma charakter obowiązkowy czy dobrowolny. Stosownie do treści art. 11 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 12. Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 7b, 8 i 10.

Po rozwiązaniu z dniem 28 lutego 2017 r. umowy o pracę z K. P. jako pracodawcą na terenie Niemiec I. P. przestała podlegać ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu pracy u wskazanego pracodawcy. Wobec powyższego nie przysługuje jej zatem zasiłek macierzyński za okres od 16 czerwca 2018 r. do 8 czerwca 2018 r. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek K. R. (1) R. S. 49, (...) L., w związku z urodzeniem dziecka w dniu 10 czerwca 2017 r. Decyzja ZUS była zatem prawidłowa, choć jej uzasadnienie odnosiło się raczej do okoliczności związanych z wnioskiem i pismami ubezpieczonej o zasiłek macierzyński z tytułu zatrudnienia w (...) für (...) z siedzibą w T.. Nie zmienia to jednak faktu, że decyzja w swej istocie jest odpowiada prawu i ustalonemu stanowi faktycznemu.

Odnosząc się do odwołania ubezpieczonej wskazać należy, że było ono całkowicie zbędne i niezasadne. Ubezpieczona zakwestionowała decyzję, która nie zmienia jej sytuacji, nie wiąże się dla niej z negatywnymi konsekwencjami oraz odpowiada ustalonemu przez organ rentowy, a niekwestionowanemu przez ubezpieczoną stanowi faktycznemu i prawnemu. Ubezpieczona kwestionowała sam fakt wydania decyzji, wskazując, że brak było podstaw do jej wydania. Jest to jednak argument nietrafny, a nadto nie mógł on skutkować stwierdzeniem nieważności decyzji w niniejszym postępowaniu. Podkreślić należy, że decyzja organ rentowego została wydana w związku z uprzednimi wnioskami ubezpieczonej dotyczącymi m.in. prawa do zasiłku macierzyńskiego za wskazany w decyzji okres. W dniu 11 lipca 2019 r. ZUS wydał dwie decyzje, z których każda odnosiła się do innego płatnika składek, u którego ubezpieczona była zatrudniona na terenie Niemiec. Fakt, że ubezpieczona wiązała prawo do zasiłku macierzyńskiego we wskazanym okresie wyłącznie z zatrudnieniem u jednego z pracodawców objętych decyzjami, nie uniemożliwiał organowi rentowemu wydania decyzji w przedmiocie prawa do zasiłku z tytułu zatrudnienia u drugiego z pracodawców i nie czyni tej decyzji błędną czy skutkującą koniecznością stwierdzenia jej nieważności. Tym bardziej, że decyzja ZUS w przedmiocie prawa ubezpieczonej do zasiłku z tytułu zatrudnienia u płatnika składek K. P. jako pracodawcy niemieckiego - co należy po raz kolejny podkreślić - była prawidłowa, tj. zgodna ze stanem faktycznym i prawnym. Miała charakter porządkujący sytuację prawną odwołującej się.

Abstrahując od faktu, że wydana decyzja jest prawidłowa wskazać należy, że ubezpieczona - reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika - nie wskazała podstawy prawnej żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji w postępowaniu przed sądem powszechnym. W myśl art. 477 14 § 1-6 k.p.c., który wskazuje na możliwe rozstrzygnięcia sądu w sprawie z odwołania od decyzji w postępowaniu przed sądem powszechnym w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, sąd oddala odwołanie, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia. W przypadku uwzględnienia odwołania sąd zmienia w całości lub w części zaskarżoną decyzję organu rentowego lub zaskarżone orzeczenie wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności i orzeka co do istoty sprawy. Jeżeli decyzja nakładająca na ubezpieczonego zobowiązanie, ustalająca wymiar tego zobowiązania lub obniżająca świadczenie, została wydana z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym, sąd uchyla tę decyzję i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu. Jeżeli odwołanie wniesiono w związku z niewydaniem decyzji przez organ rentowy lub niewydaniem orzeczenia przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, sąd w razie uwzględnienia odwołania zobowiązuje organ lub zespół do wydania decyzji lub orzeczenia w określonym terminie, zawiadamiając o tym organ nadrzędny, albo orzeka co do istoty sprawy. Jednocześnie sąd stwierdza, czy niewydanie decyzji przez organ rentowy nastąpiło z rażącym naruszeniem prawa. W sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jeżeli podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie. Przepis § 4 stosuje się odpowiednio w sprawach o świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników. W sprawie, w której wniesiono odwołanie od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących niepełnosprawności, które powstały po dniu wniesienia odwołania od tego orzeczenia. W tym przypadku sąd uchyla orzeczenie, przekazuje sprawę do rozpoznania wojewódzkiemu zespołowi do spraw orzekania o niepełnosprawności i umarza postępowanie. Wskazane przepisy nie umożliwiają podjęcia sądowi decyzji o stwierdzeniu nieważności decyzji organu rentowego w postępowaniu z odwołania przed sądem powszechnym. Takiej potrzeby zresztą nie było wobec zgodności decyzji ze stanem faktycznym i prawnym.

Mając na uwadze powyższe okoliczności sąd na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. – zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Składały się na nie koszty zastępstwa procesowego w postaci wynagrodzenia w związku z ustanowieniem przez organ rentowy pełnomocnika w osobie radcy prawnego – 180 zł – zgodnie z § 9 ust. 2 rozrządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S., 22 listopada 2021 r.