Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2021 roku

Sąd Rejonowy w Kole Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Skiera- Bilska

Protokolant: sekr. sąd. Patrycja Tomasik

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2021 roku w Kole

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego M. M. (1) reprezentowanego przez ojca D. M.

przeciwko R. K.

o alimenty

I.  Zasądza od pozwanej R. K. na rzecz małoletniego syna M. M. (1) alimenty w kwocie po 350,00 zł (trzysta pięćdziesiąt złotych) miesięcznie, płatne do rąk ojca małoletniego D. M. do dnia 15-go każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności, poczynając od dnia 14 października 2020 roku.

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

III.  Odstępuje od obciążania pozwanej nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

IV.  Wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sędzia

Agnieszka Skiera- Bilska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 października 2020 r. małoletni M. M. (1) zastępowany przez ojca D. M. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanej R. K. tytułem alimentów kwoty w wysokości 600 zł miesięcznie, za okres od dnia 18 maja 2020 r. W uzasadnieniu pozwu podniesiono, że w wyroku rozwodowym w sprawie I C 638/17 Sądu Okręgowego w Koninie miejsce przebywania małoletniego powoda zostało określone przy matce. Jednak w dniu 18 maja 2020 r. małoletni na skutek interwencji Policji został przekazany ojcu. Od tego dnia małoletni znajduje się pod jego wyłączną opieką i na jego utrzymaniu. Dnia 5 czerwca 2020 r. ojciec M. złożył do Sądu Rejonowego w Kole wniosek o ustalenie miejsca pobytu dziecka. Prawomocnym orzeczeniem ww. Sądu ustalono, iż miejscem pobytu małoletniego jest każdorazowo miejsce zamieszkania ojca D. M.. Pozwana w okresie od 18 maja do chwili obecnej dobrowolnie łożyła na małoletniego po 200 zł miesięcznie. W tym okresie zabrała syna na cztery wizyty. Pozwana jest osobą zdrową i zdolną do podjęcia pracy. Posiada więc możliwości zarobkowe. Natomiast ojciec małoletniego powoda do końca sierpnia 2020 r. pracował w Niemczech, gdzie miał zarejestrowaną własną działalność gospodarczą. Jednak ze względu na zaistniałą sytuację związaną z opieką nad synem zmuszony był zamknąć działalność gospodarczą i zjechać do Polski. Obecnie jest bezrobotny. Przekwalifikuje się i będzie szukał pracy w Polsce jako kierowca, co wiąże się z utratą dochodu i poniesieniem dodatkowych kosztów na przekwalifikowanie się. W związku z C.-19 ojciec małoletniego powoda miał trzymiesięczną przerwę w wykonywanej pracy. Nadto w uzasadnieniu pozwu wskazano, że D. M. nie posiada własnego domu. Spłaca długi zaciągnięte w trakcie trwania małżeństwa. Dotychczasowa spłata wyniosła 14.537 zł i spłaty są nadal regulowane. Małoletni M. wymaga szczególnej opieki ze względu na zaniedbania edukacyjne i wychowawcze. Potrzebuje też ciągłej pomocy przy odrabianiu lekcji i przy nadrabianiu zaległości edukacyjnych. Ma zalecone wizyty u psychologa i okulisty. Boryka się z problemami zdrowotnymi dotyczącymi potrzeb fizjologicznych i konieczny jest zakup pampersów. Ojciec małoletniego nie utrzymuje świadczenia 500+ ani zasiłku rodzinnego. Ponosi koszty związane z utrzymaniem syna, tj. zakupem odzieży, wyprawki szkolnej, wyżywienia, zapewnieniem opieki.

Na terminie rozprawy w dniu 28 kwietnia 2021 r. ojciec małoletniego powoda podtrzymał żądanie pozwu. Natomiast pozwana wskazała, że może płacić 200 zł, na co D. M. nie wyraził zgody (vide: protokół rozprawy z dnia 28 kwietnia 2021 r., k.39-40).

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni powód M. M. (1) urodzony (...) jest synem D. M. i R. K.. Od dnia 18 maja 2020 r. przebywa u ojca i jego małżonki. Postanowieniem z dnia 16 września 2020 r. Sąd Rejonowy w Kole w sprawie I. N. 163/20 ustalił, że miejscem pobytu ww. małoletniego jest każdorazowe miejsce zamieszkania ojca D. M..

Dowód: częściowo zeznania D. M. (e-protokół (...):01:59 – 00:08:34, k.39-39v); odpis skrócony aktu urodzenia (k.5); sprawozdanie z wywiadu środowiskowego z dnia 5 września 2020 r. (k.15-17 akt III Nsm 163/20 Sądu Rejonowego w Kole); protokół rozprawy z dnia 16 września 2020 r. w sprawie I. N. 163/20 (k.25-26 akt III Nsm 163/20 Sądu Rejonowego w Kole); postanowienie z dnia 16 września 2020 r. (k.27 akt III Nsm 163/20 Sądu Rejonowego w Kole)

M. M. (1) posiada opinię Poradni P.-Pedagogicznej w K. w sprawie dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia z uwagi na nieharmonijny rozwój umysłowy, deficyty funkcji percepcyjno-motorycznych odpowiedzialnych za naukę pisania i czytania oraz niewystarczającą dotąd stymulację środowiskową rozwoju małoletniego (częste absencje, zmiany miejsca zamieszkania i środowiska edukacyjnego). W opinii tej zawarto wskazania m.in. dla rodziców dotyczące pracy z małoletnim M., tj. pomoc i wspieranie syna w przezwyciężaniu trudności, mobilizowanie do podejmowania dodatkowej pracy zmierzającej do uzupełnienia powstałych zaległości, dopilnowanie pod kątem wywiązywania się z obowiązków wynikających z roli ucznia. Wśród tych wskazań znalazło się również uregulowanie sytuacji zdrowotnej chłopca i objęcie go terapią psychologiczną w związku z sytuacją emocjonalno-rodzinną małoletniego.

Dowód: opinia Poradni P.-Pedagogicznej w K. z dnia 14 sierpnia 2020 r. (k.6-8)

Małoletni powód uczęszcza do klasy VI – ej i obecnie uczy się zdalnie. Ojciec w ubiegłym roku kupił dla niego laptopa. Małoletni M. M. (1) korzysta z wizyt u psychologa i okulisty w ramach NFZ. Nie pobiera korepetycji. Koszt zakupu dla niego okularów korekcyjnych wyniósł 314 zł. Małoletni używa specjalnych majtek chłonnych. Ojciec ponosi koszty wyżywienia M., przy czym nie ma on specjalnej diety. Ojciec dokonuje zakupu dla małoletniego odzieży i obuwia za kwotę 700 zł na 2-3 miesiące. D. M. zakupił też dla małoletniego syna wyprawkę szkolną. Miesięczne koszty utrzymania małoletniego stanowią kwotę 1000 zł.

Dowód: częściowo zeznania D. M. (e-protokół (...):01:59 – 00:08:34, k.39-39v); kopia paragonu fiskalnego i recepty na okulary (k.21); faktury (k.22 oraz k.26-27); kopie paragonów fiskalnych (k.23-25); zestawienia kosztów utrzymania małoletniego (k.15)

Ojciec małoletniego powoda pracuje obecnie jako kierowca w firmie P.H.U. S. M. S. na podstawie umowy u pracę zawartej na czas określony od dnia 15 lutego 2021 r. do dnia 31 maja 2021 r. w wymiarze pełnego etatu. W związku z tym przysługuje mu wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 2.800 zł brutto miesięcznie oraz ryczałt za godziny nadliczbowe i nocne w kwocie 200 zł brutto. Uprzednio D. M. za pracę świadczoną w okresie od dnia 16 listopada 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. dla firmy Usługi (...) z siedzibą w B. otrzymał wynagrodzenie w kwocie 1.512,07 zł. Ojciec małoletniego powoda nie posiada kredytów ani innych zobowiązań. Małżonka D. M., z którą pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, prowadzi sklep w B.. Miesięczne koszty utrzymania mieszkania stanowią kwotę : 100 zł za prąd, 80 zł za wodę i ścieki, 40 zł za śmieci, 500 zł za opał, 200 zł za wynajem.

Dowód: częściowo zeznania D. M. (e-protokół (...):01:59 – 00:08:34, k.39-39v);

rachunek z dnia 31 grudnia 2020 r. (k.19); umowa o pracę z dnia 15 lutego 2021 r. (k.20); zestawienie kosztów utrzymania (k.16)

Pozwana R. K. do 18 maja 2020 r. sprawowała pieczę nad małoletnim synem M. M. (1). Od tego dnia przekazała na niego dobrowolnie świadczenia w pięciu ratach po 200 zł każda. R. K. nie posiada wyuczonego zawodu. Nigdy nie pracowała zawodowo. Nie zarejestrowała się w urzędzie pracy i nie posiada ubezpieczenia. Dotychczas była zarejestrowana dla celów ubezpieczenia przy mężu, który od listopada 2020 r. nie wykonuje pracy i oczekuje na przyznanie emerytury, gdyż ukończył już 65 lat i ma wymagany staż pracy. Pozwana zamieszkuje jedynie z mężem. Poza małoletnim powodem ma jeszcze dorosłą córkę, która jest samodzielna. R. K. wraz z mężem nie mają kredytów ani zobowiązań. Ponoszą koszty wyżywienia. Wynajmują dom, za który czynsz wynosi 500 zł. Opłata za energię elektryczną wynosi 200 zł co dwa miesiące, a za wodę 80 zł co trzy miesiące. W 2020 r. pozwana wraz z mężem sprzedali samochód za kwotę 3.000 zł. Posiadają jeszcze drugi samochód marki P.. Mąż pozwanej ma pięcioro dorosłych dzieci. Jego syn mieszkający na Korsyce przesyła im pieniądze w kwocie 200-300 euro na bieżące utrzymanie.

Dowód: częściowo zeznania D. M. (e-protokół (...):01:59 – 00:08:34, k.39-39v); częściowo zeznania pozwanej R. K. (e-protokół (...):08:34 – 00:15:56, k.39v)

Na przyznanie im częściowo waloru wiarygodności zasługiwały zeznania ojca małoletniego powoda D. M.. Sąd nie dał im wiary w zakresie w jakim D. M. podawał, że na wyżywienie syna przeznacza około 1.000 zł, albowiem pozostaje to w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego, skoro małoletni M. ma ukończone 12 lat i nie posiada specjalnych zaleceń żywieniowych.

Jako wiarygodne w części Sąd ocenił również zeznania pozwanej R. K.. Sąd odmówił im wiarygodności w zakresie, w jakim pozwana wskazywała, iż musi pomóc mężowi i szuka pracy, skoro jak sama przyznała nie jest nawet zarejestrowana jako bezrobotna, a ponadto będąc zobowiązaną przez Sąd nie przedłożyła jakichkolwiek dokumentów, które obrazowałyby jej sytuację zarobkową.

Wartość dowodowa dokumentów złożonych w poczet materiału dowodowego nie budziła żadnych wątpliwości, a ponadto nie była kwestionowana przez strony.

Nie wniosły nic istotnego do sprawy dokumenty złożone przez ojca małoletniego powoda i znajdujące się na k.17-18, albowiem zostały złożone jedynie w języku obcym bez tłumaczenia na język polski, a nadto dokumenty znajdujące się na k.24-27 (paragony i faktury), gdyż dotyczą one zakupów z lat 2018 i 2019.

Są d zważył, co następuje:

Małoletni powód M. M. (1) zastępowany przez przedstawiciela ustawowego, tj. ojca D. M. domagał się zasądzenia alimentów od pozwanej R. K. w kwocie 600 zł miesięcznie. Pozwana zadeklarowała, że może płacić 200 zł.

Stosownie do art. 133 § 1 k.r.o., rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

W myśl zaś art. 135 § 1 i 2 k.r.o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie z § 2 wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (…) może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Nadto zgodnie z § 3, na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają: świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2020 r. poz. 808 i 875), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji (pkt 1); świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (pkt 2); świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407) (pkt 3); świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111) (pkt4); rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. poz. 303) (pkt5).

Z treści ww. przepisu wynika jednoznacznie, że przy ustaleniu wysokości świadczenia alimentacyjnego na rzecz małoletniego dziecka należy wziąć pod uwagę z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej strony możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Współzależność między tymi czynnikami wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspakajane w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego. Należy przez to rozumieć dochody rzeczywiście uzyskiwane, jak również zarobki i dochody, które każdy z małżonków może i powinien uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Możliwości finansowych nie należy utożsamiać z faktycznie osiąganymi dochodami. Obejmują one także wysokość dochodów, które zobowiązany do alimentacji jest w stanie uzyskać przy uwzględnieniu wyuczonego zawodu, ilości i rodzaju posiadanego majątku.

Małoletni M. M. (1) ma obecnie ukończone 12 lat i uczęszcza do klasy VI – ej szkoły podstawowej. Na jego usprawiedliwione potrzeby składają się przede wszystkim wydatki dotyczące codziennego utrzymania, a więc wyżywienia, zakupu odzieży, obuwia, specjalnej bielizny, a nadto realizacji obowiązku szkolnego i leczenia (psycholog, okulista). Określenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, uwarunkowanych kosztami utrzymania (wyżywienie, odzież, leczenie) i wychowania, w odniesieniu do dzieci (pielęgnacja, opieka, dbałość o fizyczny i intelektualny rozwój) jest domeną ustaleń na podstawie dowodów ale uwzględniającą także zasady doświadczenia życiowego ( vide: Orz. SN z 29.11.1949 r. Wa.C 167/49 , NP.1951, nr 2, s.52 ). W świetle tych zasad, zdaniem Sądu, ciężko uznać za wiarygodne twierdzenia ojca małoletniego, aby miesięczne koszty jego utrzymania wynosiły w sumie 1.700 zł (vide: zestawienie miesięcznych kosztów utrzymania małoletniego z dnia 3 marca 2021 r. – data wpływu do Sądu- k.15). Nie można tracić z pola widzenia, że małoletni M. korzysta z wizyt u psychologa i okulisty w ramach NFZ. Nadto jego ojciec w żaden sposób nie wykazał kosztów zapewnienia opieki dla niego, gdy jest w pracy na kwotę 600 zł. W świetle powyższego, Sąd uznał, że koszty utrzymania małoletniego w wieku powoda oscylują w granicach 1.000 zł miesięcznie (600 zł - wyżywienie, 200 zł - odzież, obuwie, 200 zł - środki czystości, w tym pampersy).

Jak już wyżej wspomniano, na wysokość świadczeń alimentacyjnych rzutują nie tylko usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, lecz także możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Pozwana R. K. nie pracuje zawodowo i nigdy nie pracowała – zajmowała się wychowaniem dzieci. Nie jest też zarejestrowana w urzędzie pracy jako bezrobotna. Pozwana nie ma wyuczonego zawodu. Pozostaje w gospodarstwie domowym z mężem, który aktualnie nie pracuje i stara się o przyznanie świadczenia emerytalnego. Ponadto pozwana nie posiada majątku, który przedstawiałby szczególną wartość, a którego spieniężenie mogłoby posłużyć na zaspokajanie potrzeb małoletniego powoda. Wobec powyższego, zdaniem Sądu, R. K. nie jest w stanie łożyć alimentów na syna w żądanej wysokości, tj. 600 zł miesięcznie. Z drugiej strony zaproponowana przez pozwaną kwota 200 zł, nawet w jej sytuacji nie stanowi wymiernego zadośćuczynienia jej obowiązkowi alimentacyjnego względem małoletniego syna M.. Niezależnie od tego ojciec małoletniego powoda znajduje się aktualnie w lepszej sytuacji finansowej aniżeli pozwana, w szczególności zarówno on, jak i jego małżonka, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, posiadają zatrudnienie. Wprawdzie D. M. pracuje na umowę o pracę na czas określony, jednak jak przyznał w swoich zeznaniach liczy na jej przedłużenie.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd na podstawie przytoczonych powyżej przepisów prawa zasądził od pozwanej R. K. na rzecz małoletniego syna M. M. (1) alimenty w kwocie po 350 zł miesięcznie, płatne do rąk ojca małoletniego D. M. do dnia 15-go każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności, poczynając od dnia 14 października 2020 r. (punkt I wyroku).

Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, tj. ponad kwotę 350 zł miesięcznie, z przyczyn o których była wyżej mowa. Nadto odnośnie zasądzenia alimentów od dnia 18 maja 2020 r., gdyż ojciec małoletniego powoda nie zaoferował materiału dowodowego, który wskazywałby na istnienie niezaspokojonych potrzeb małoletniego M., za okres przed wniesienia pozwu w niniejszej sprawie, a w szczególności od dnia 18 maja 2020 r., kiedy to zaczął sprawować faktyczną pieczę nad synem (punkt II wyroku).

Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 102 k.p.c. nie obciążył pozwanej nieuiszczonymi kosztami sądowymi, mając na względzie jej sytuację ekonomiczną (punkt III wyroku).

Zgodnie z art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., Sąd wyrokowi w punkcie I nadał rygor natychmiastowej wykonalności (punkt IV wyroku).

Sędzia

Agnieszka Skiera-Bilska