Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 czerwca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Bożena Chłopecka

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2020 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa E. C. i A. C.

przeciwko Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę i ustalenie

w przedmiocie wniosku powodów o udzielenie zabezpieczenia roszczenia

postanawia:

oddalić wniosek.

Sygn. akt I C 1146/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 maja 2020 r. powodowie E. C. i A. C. wnieśli przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w W. o ustalenie, że postanowienia umowy nr (...) o kredyt hipoteczny z dnia 18 maja 2005 roku, zawarte w § 9 ust. 9 w związku z postanowieniami ustępu 2 pkt 2 i 4 załącznika nr 7 do umowy, nie wiążą powodów od dnia zawarcia umowy o kredyt hipoteczny nr (...)- (...) oraz o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 75.220,74 zł wraz z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W pozwie również powodowie zawarli wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia powodów poprzez:

a)  wstrzymanie obowiązku dokonywania przez powodów spłat rat kredytu w wysokości i terminach określonych w umowie o kredyt hipoteczny z dnia 18 maja 2005 roku nr (...)- (...) w okresie od dnia wniesienia pozwu do dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego w sprawie;

b)  zakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o kredyt hipoteczny z dnia 18 maja 2005 roku nr (...)- (...) w okresie od dnia wniesienia pozwu do dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego w sprawie.

W uzasadnieniu żądania dochodzonego w pozwie powodowie stanęli na stanowisku, że zawarta przez nimi umowa kredytu zawiera niedozwolone klauzule umowne w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. W związku zaś z niedopuszczalnością wypełnienia luki w umowie powstałej po usunięciu klauzul niedozwolonych, stwierdzić należy w ocenie powodów, że umowa nie może być wykonywana i nie wiąże stron w całości. Bez kwestionowanych zaś postanowień umowa nie może dalej obowiązywać, co stanowi o jej nieważności. Żądanie ustalenia wyartykułowane w pozwie powodowie opierają zaś na treści art. 189 k.p.c., pomimo istnienia dalej idącego żądania pieniężnego. Powodowie wskazali również, że uprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia wynika wprost z faktu , iż umowne regulacje dotyczące sposobu przeliczania kwot wyrażonych w CHF na złote polskie, są nieważne. Wskazali również, że wielość postępowań sądowych związanych unieważnieniem umów o kredyt, podobnych do umowy zawartej z powodami, przeciwko pozwanej i związane z tym roszczenia finansowe kredytobiorców, mogą w perspektywie najbliższych lat doprowadzić do znacznego pogorszenia się sytuacji majątkowej pozwanego banku, co zdaniem powodów może uniemożliwić bądź utrudnić wykonanie wyroku zapadłego w niniejszej sprawie (pozew i wniosek k. 3-6).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Wniosek powodów o udzielenie zabezpieczenia roszczenia nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia, przy czym stosownie do treści art. 730 ¹ § 1 k.p.c., udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w jego udzieleniu, określony przepisem art. 730 ¹ § 2 k.p.c.

Warunkiem udzielenia zabezpieczenia jest w świetle powyższego kumulatywnie zaistnienie wskazanych przesłanek, to jest uprawdopodobnienie roszczenia oraz uprawdopodobnienie, że brak zabezpieczenia może uniemożliwić lub poważnie utrudnić wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwić lub poważnie utrudnić osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Brak uprawdopodobnienia jednej z obligatoryjnych przesłanek jest wystarczającym do oddalenia wniosku.

Podstawę prawną skierowanego przeciwko pozwanemu roszczenia stanowi art. 189 k.p.c. zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Uwzględnienie powództwa opartego na art. 189 k.p.c. wymaga zaś łącznego spełnienia dwóch przesłanek, a więc istnienia interesu prawnego w żądaniu udzielenia ochrony prawnej przez wydanie wyroku ustalającego oraz ustalenia istnienia albo nieistnienia danego stosunku prawnego lub prawa.

Roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli istnieje znaczna szansa jego istnienia. Wymóg uprawdopodobnienia roszczenia wiąże się z koniecznością uprawdopodobnienia faktów, z których jest ono wywodzone. Należy podkreślić, iż uprawdopodobnienie nie przesądza udowodnienia mogącego być podstawą do pozytywnego rozstrzygnięcia co do meritum sprawy. Istotą postępowania zabezpieczającego jest bowiem to, że sąd dokonuje jedynie wstępnej analizy dostarczonego przez wnioskodawcę materiału dowodowego (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 7 maja 2012 r., sygn. akt I ACz 782/12, LEX nr 1164918).

Osiągnięcie celu postępowania w rozumieniu art. 730 ¹ § 2 k.p.c. wiązać należy z rodzajem ochrony prawnej, której udziela żądana strona. O istnieniu podstawy zabezpieczenia można więc mówić wtedy, gdy bez zabezpieczenia ochrona prawna udzielona w merytorycznym orzeczeniu w sprawie okaże się niepełna. W przypadkach gdy żądana ochrona prawna polega na ukształtowaniu prawa lub stosunku prawnego, chodzi zazwyczaj o wyeliminowanie sytuacji, w których ochrona zapewniana przez orzeczenie sądu przychodzi zbyt późno, w wyniku czego udaremnione zostają jej skutki. Celem zabezpieczenia jest wówczas zapewnienie skuteczności przyszłego orzeczenia. Ocena interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia możliwa jest jedynie w kontekście skonkretyzowanego, dochodzonego przez powoda roszczenia, a nie abstrakcyjnie (postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 8 lutego 2013 r. I Acz 181/13, LEX nr 1283522).

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, powodowie aby uwzględnić ich wniosek o udzielenie zabezpieczenia winni uprawdopodobnić interes prawny w żądaniu udzielenia ochrony prawnej poprzez wydanie wyroku ustalającego nieważność kwestionowanej w przedmiotowej sprawie umowy.

W ocenie Sądu powodowie powyższego nie uprawdopodobnili. Jakkolwiek z materiału dołączonego do akt sprawy wynika, że powodowie zawarli z pozwanym umowę o kredyt hipoteczny z dnia 18 maja 2005 roku nr (...)- (...), tak nie wynika z niego aby powodowie uprawdopodobnili interes prawny w żądaniu udzielenia ochrony prawnej poprzez wstrzymanie obowiązku spłat i zakazanie stronie pozwanej wypowiedzenia umowy kredytu.

Jak zauważyła strona powodowa, przysługuje jej dalej idące roszczenie – o zapłatę – z którym także występuje w przedmiotowym postępowaniu. Samo to już świadczy o tym, że powodom nie przysługuje interes prawny. Ponadto, powodowie wystąpili w pozwie z wnioskiem o zasądzenie kwoty pieniężnej, w tej sytuacji nie przysługuje im wniosek o udzielenie zabezpieczenia o ustalenie nieważności umowy poprzez wstrzymanie obowiązku wykonywania przez powodów wszelkich zobowiązań pieniężnych wynikających z treści umowy o kredyt hipoteczny z dnia 18 maja 2005 roku nr(...) do czasu prawomocnego zakończenia postępowania jak również zakazanie stronie pozwanej złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o kredyt hipoteczny z dnia 18 maja 2005 roku nr (...). Stąd w ocenie Sądu zgłoszone roszczenie o ustalenie i wniosek o zabezpieczenie służyć ma przyjętej taktyce procesowej, prowadzącej do uniknięcia konieczności wykonywania przyjętych na siebie przez kredytobiorcę obowiązków na podstawie ważnej umowy polegających na spłacie rat kredytu.

Z tych względów Sąd doszedł do przekonania, że wobec nieuprawdopodobnienia roszczenia przez stronę powodową wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlegał oddaleniu.

Ponadto zdaniem Sądu strona powodowa nie wykazała również interesu prawnego w udzieleniu wnioskowanego zabezpieczenia, albowiem w żaden sposób nie uprawdopodobniła w jaki sposób brak zabezpieczenia może uniemożliwić lub poważnie utrudnić wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwić lub poważnie utrudnić osiągnięcie celu postępowania w sprawie, twierdząc, że istnieje możliwość bezpowrotnego utracenia uiszczanych przez powodów w toku niniejszego procesu rat kredytu na rzecz pozwanego, bez ważnej podstawy prawnej, jak również trudność w wykonaniu orzeczenia z uwagi na trudną kondycję finansową pozwanego banku.

Zarówno twierdzenia jak i przytoczone na ich potwierdzenie materiały świadczą jedynie o niskich notowaniach pozwanego banku i niekorzystnych ocenach, nie przesądzając jeszcze i nie dowodząc niewypłacalności banku. Dość zauważyć, że w obecnym stanie prawnym przewidziany jest szereg środków mających zapobiec ogłoszeniu przez bank upadłości. Zgodnie z art. 158 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe upadłość banku może nastąpić w dwóch przypadkach: jeżeli według bilansu sporządzonego na koniec okresu sprawozdawczego aktywa banku nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań, bądź jeżeli bank nie reguluje swoich zobowiązań w zakresie wypłaty tzw. środków gwarantowanych na rachunkach bankowych. Tych okoliczności strona powodowa nie uprawdopodobniła, a one mogłyby świadczyć o niewypłacalności banku i otwarciu drogi do ogłoszenia jego upadłości. Nie jest również powiedziane, że na skutek niewypłacalności banku powodowie nie będą w stanie zaspokoić swoich ewentualnych wierzytelności bowiem w opisanych powyżej okolicznościach, Komisja Nadzoru Finansowego podejmuje decyzję o zawieszeniu działalności banku i ustanowieniu zarządu komisarycznego wraz z decyzją o przejęciu tego banku przez inny bank (w tym przypadku bank przejmujący przejmuje wszelkie prawa i zobowiązania poprzedniego banku) lub występuje do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości.

W tych okolicznościach Sąd doszedł do przekonania, że strona powodowa nie wykazała również interesu prawnego w udzieleniu wnioskowanego zabezpieczenia.

Wobec nieuprawdopodobnienia roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, Sąd wniosek strony powodowej o udzielenie zabezpieczenia oddalił.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie przytoczonych przepisów orzekł jak w sentencji postanowienia.