Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 374/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 16 marca 2021 roku w sprawie VII K 286/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Z uwagi na treść i związek zarzutów podniesionych w apelacji, tj.:

- obrazę prawa materialnego - art. 30 k.k., art. 191 § 1 k.k. i art.191 § 1a kk - poprzez przyjęcie, iż oskarżeni mieli świadomość bezprawności podjętych działań w postaci zakręcenia zasuwy na przyłączu wody, podczas gdy w swojej świadomości wynikającej z wykonywania przysługującego im prawa własności nieruchomości oskarżeni działali w przekonaniu, że do takich działań są uprawnieni z mocy przepisów prawa cywilnego i konstytucyjnej ochrony prawa własności;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść wyroku poprzez przyjęcie, iż oskarżeni działając wspólnie i w porozumieniu umyślnie zakręcili zasuwę wody mając na celu zmuszenie pokrzywdzonych do urządzenia własnego przyłącza wody, co było istotną okolicznością obciążającą mającą wpływ na kwalifikację prawną czynu i ustalenie stopnia winy oskarżonych, podczas gdy zarówno założenie zasuwy jak i jej zakręcanie wynikało z czasowego cyklu przebywania na nieruchomości przez oskarżonych i podyktowane było względami bezpieczeństwa ich nieruchomości;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na przyjęciu bezprawności działania oskarżonych i tym samym usprawiedliwienia bezczynności pokrzywdzonych, którzy nie mając żadnego tytułu prawnego do korzystania z cudzej nieruchomości z uporem odmawiają urządzenia własnego przyłącza wody domagając się ochrony prawnej swojej obstrukcyjnej postawy

zostaną one rozpoznane łącznie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie ma racji skarżący wskazując, iż postępowanie oskarżonych E. Z. i M. Z. ocenić należało w kontekście kontratypu, o jakim mowa w przepisie art. 30 kk – usprawiedliwionej nieświadomości bezprawności czynu.

Nieświadomość bezprawności czynu występuje wówczas, gdy istnieje błąd co do oceny prawnej czynu, a więc gdy sprawca nie zdaje sobie sprawy, że to co robi jest zabronione przez prawo. Zgodnie z utrwalonym już w doktrynie i orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem usprawiedliwiony błąd to taki, którego sprawca nie mógł uniknąć. Kryteria usprawiedliwienia mają przede wszystkim charakter obiektywny, co oznacza, że przy ich rozpatrywaniu i ustalaniu należy posłużyć się kryterium normatywnym miarodajnego (wzorowego) obywatela, a następnie uwzględnić również kryterium subiektywne, to jest czy miałby on możliwość uniknięcia błędu w postaci bezprawności czynu.

Odnosząc powyższe uwagi do realiów niniejszej sprawy stwierdzić należy, że oskarżeni nie mogą powołać się na usprawiedliwiony błąd co do bezprawności zarzucanego im czynu. Doskonale wiedzieli przecież, że przez ich działkę przebiega przyłącze wodociągowe doprowadzające wodę do nieruchomości rodziny (...). Wiedzieli też, że stan taki istniał nieprzerwanie przez 50 lat dzięki woli poprzednika prawnego oskarżonej E. Z.. Pomimo to postanowili wypowiedzieć zgodę na korzystanie przez wymienionych z przyłącza wody i zmusić pokrzywdzonych do budowy osobnego przyłącza wodociągowego doprowadzającego wodę do ich nieruchomości.

Chcąc osiągnąć zamierzony cel wystąpili z wnioskiem do Miejskiego Zarządu (...) w S. - pod pretekstem konieczności przeprowadzenia remontu sieci wodociągowej na ich działce - o zamontowanie zasuwy na przyłączu wody, co w gruncie rzeczy miało doprowadzić do odcięcia dopływu wody do posesji pokrzywdzonych. Podsądni chcieli tym samym w zuchwały sposób, zmusić pokrzywdzonych do podłączenia ich budynku do nowo powstałej sieci wodociągowej, bez ingerowania w prawo własności oskarżonej E. Z..

Kiedy zasuwa na przyłączu wodnym była już zamontowana ( w dniu 25 lipca 2019 roku ) oskarżona E. Z. pismem opatrzonym datą 15 stycznia 2020 roku powiadomiła pokrzywdzoną W. M., że w dniu 18 lutego 2020 roku nastąpi zamknięcie dopływu wody do jej nieruchomości ( karta 73 akt ). Chcąc zaś ukryć rzeczywisty zamysł swojego działania wystosowała pismo do Miejskiego Zarządu (...) w S. z informacją, że w związku z potrzebą modernizacji przyłącza wody usytuowanego na jej posesji w dniu 18.02.2020 roku nastąpi zakręcenie wody ( karta 74 akt ). W piśmie do burmistrza z dnia 16 października 2019 roku również powołała się na okoliczność korzystania przez pokrzywdzonych z instalacji przyłącza wodociągowego przebiegającego przez jej nieruchomość, ze wskazaniem że to z inicjatywy jej matki doszło do budowy takiego wspólnego przyłącza. W dodatku oskarżona otwarcie przyznała w tymże piśmie, że nie podoba jej się to, że pokrzywdzeni wciąż korzystają ze znajdującej się na jej posesji instalacji wodociągowej. Chciałaby, żeby postarali się oni o pobudowanie osobnego przyłącza wody ( karta 77 – 79 ).

W świetle powyższego chybione jest wskazywanie w apelacji na rzekomą błędną usprawiedliwioną nieświadomość oskarżonych, albowiem doskonale zdawali sobie sprawę z bezprawności swojego działania. Oskarżeni wiedzieli wszak, że pokrzywdzeni korzystali z instalacji wodociągowej usytuowanej na ich nieruchomości, a zatem mieli świadomość tego, że postępowanie ich sprowadzające się do zamontowania zasuwy na przyłączu wody, a następnie zakręcenie tejże doprowadzi do wstrzymania dopływu wody do budynku zajmowanego przez rodzinę (...), a tym samym wyrządzi im krzywdę polegającą na obniżeniu standardu ich życia. Nawet jeśli przyjąć, że obecnie jest technicznie możliwe wykonanie oddzielnego przyłącza wody do działki pokrzywdzonych, oskarżeni nie powinni wymuszać na tych ostatnich podjęcia działań w tym zakresie w sposób uniemożliwiający im korzystanie z instalacji przyłącza wodociągowego przebiegającego przez nieruchomość usytuowaną przy ulicy (...) w T., lecz skorzystać ze stosownych uprawnień przewidzianych przepisami prawa.

W zachowaniu i sposobie działania oskarżonych nie można zatem dostrzec żadnego pozytywnego motywu, którym mieliby się oni kierować dopuszczając się przedmiotowego czynu. Powód, dla którego podjęli starania o zamontowanie zasuwy na przyłączu wody (przed rozgałęzieniem a nie za nim ) zlokalizowanym na ich działce był tylko pretekstem do zakręcenia wody pokrzywdzonym, po to aby dać im do zrozumienia, że nie wyrażają zgody na dalsze korzystanie z instalacji przyłącza wodociągowego przebiegającego przez ich nieruchomość, zmuszając jednocześnie pokrzywdzonych do budowy osobnego przyłącza wody, nieprzechodzącego przez ich działkę. Znamiennym jest także to, że pomimo wykonania remontu instalacji wodociągowej, polegającego na wymianie skorodowanych rur, do dnia rozprawy apelacyjnej nie odkręcili rozważanej zasuwy, co wprost przyznali przed sądem odwoławczym.

Nie można również uznawać aby przysługujące oskarżonej E. Z. prawo własności do działki, na której posadowione było urządzenie przesyłowe doprowadzające wodę do posesji pokrzywdzonych było okolicznością powodującą usprawiedliwioną nieświadomość. Skoro oskarżeni w podstępny sposób uniemożliwili wymienionym korzystanie z instalacji przyłącza wodociągowego przebiegającego przez ich działkę, mieli świadomość możliwości działania niezgodnego z prawem.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż swoim zachowaniem oskarżeni E. Z. i M. Z. spełnili znamiona czynu z art. 191 § 1a kk stosując pośrednią przemoc wobec pokrzywdzonych, skierowaną bezpośrednio wobec rzeczy ( zakręcenie zasuwy na przyłączu wodnym ) poprzez pozbawienie ich możliwości poboru wody dostarczanej przez wodociąg miejski, a tym samym powodując istotne utrudnienie im korzystania z zajmowanego budynku mieszkalnego. Celem ich działań było bez wątpienia zmuszenie pokrzywdzonych do budowy osobnego przyłącza wody, nieprzechodzącego przez działkę oskarżonej.

Powyższe ustalenia bezspornie więc wskazują, że sąd pierwszej instancji nie dopuścił się uchybień wskazywanych w skardze apelacyjnej.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonych od zarzucanych im czynów przy przyjęciu kontratypu z art. 30 k.k., ewentualnie o warunkowe umorzenie wobec oskarżonych postępowania karnego na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. z uwagi na znikomą szkodliwość czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Mając na uwadze powyższą argumentację, wniosek o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonych był niezasadny.

Niezasadny był również wniosek alternatywny o umorzenie postępowania z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu ( błędnie sprecyzowany jako wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego, do którego przecież odnosi się ustalenie o nieznacznym , a nie znikomym stopniu szkodliwości społecznej czynu ). Oskarżeni wbrew twierdzeniom skarżącego dopuścili się zarzucanego im czynu o wysokim stopniu winy i społecznej szkodliwości czynów. Działali bowiem umyślnie w zamiarze bezpośrednim. Obejmowali swoją świadomością okoliczności zdarzenia, jak i konsekwencje własnego postępowania. Zdawali sobie sprawę z tego, co czynią i z określonych skutków swojego działania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 16 marca 2021 roku w sprawie VII K 286/20, przesądzający sprawstwo i winę oskarżonych w zakresie zarzucanych im czynów.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacja obrońcy oskarżonych nie zasługiwała na uwzględnienie, bowiem podnoszone w niej zarzuty nie znajdują żadnego merytorycznego uzasadnienia. Nie dają one podstaw do zmiany wyroku w kierunku uniewinnienia oskarżonych, ani do uchylenia zaskarżonego wyroku i umorzenia postępowania z powodu znikomego stopnia szkodliwości społecznej czynów, nie podważają zasadności oraz prawidłowości merytorycznego rozstrzygnięcia..

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

W związku z nieuwzględnieniem apelacji sąd okręgowy, na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. , zasądził od oskarżonej E. Z. na rzecz Skarbu Państwa opłatę za drugą instancję w kwocie 120 złotych ( stosownie do art. 3 ust 1 w zw. z art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych ;Dz. U. z 2013r. poz. 1247) oraz zryczałtowane wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 10 złotych ( stosownie do art. 633 k.p.k. i § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym; Dz.U. 2013.663 j.t.)

3

W związku z nieuwzględnieniem apelacji sąd okręgowy, na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. , zasądził od oskarżonego M. Z. na rzecz Skarbu Państwa opłatę za drugą instancję w kwocie 200 złotych ( stosownie do art. 3 ust 1 w zw. z art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych; Dz. U. z 2013r. poz. 1247) oraz zryczałtowane wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 10 złotych ( stosownie do art. 633 k.p.k. i § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym; Dz.U. 2013.663 j.t.)

7.  PODPIS