Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

VII K 176/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

R. P.

jak w akcie oskarżenia

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżony R. P. jest ojcem D. P. (urodzonego (...) ) i J. P. (urodzonego (...)), które pochodzą z jego małżeństwa z I. P.. W dniu 22 lutego 2011 r. oskarżony zawarł z żoną przed Sądem (...) w P. (...) w sprawie (...) ugodę na mocy które zobowiązał się do płacenia alimentów na rzecz w/w dzieci w kwotach po 400 złotych miesięcznie. Wyrokiem z 28 lutego 2017 r. Sąd (...) w P. (...) w sprawie (...) rozwiązał przez rozwód małżeństwo oskarżonego z I. P.. Na mocy wyroku ustalono miejsce pobytu dzieci przy I. P., oskarżony został zobowiązany do płacenia alimentów na dzieci w wysokości i warunkach ustalonych wskazaną wyżej ugodą.

odpis wyroku

3

21

Oskarżony nie płacił dobrowolnie alimentów. I. P. złożyła wniosek do komornika o ich egzekucję jeszcze przed zapadnięciem wyroku rozwodowego w 2011 r. Komornik ściągał od oskarżonego drobne kwoty nie pokrywające bieżących alimentów. Na przestrzeni od 2012 r. do grudnia 2020 r. udało się dokonać 18 ściągnięć z poborów oskarżonego na łączną kwotę 2464,79 zł. W okresie od lutego 2020 r. do grudnia 2020 r. oskarżony nie zapłacił do rąk przedstawicielki ustawowej, ani komornikowi jakiejkolwiek kwoty tytułem alimentów.

karta rozliczeniowa

18-19

informacja o stanie egzekucji

17

zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji

2

wniosek egzekucyjny

20

wyjaśnienia oskarżonego R. P.

104-105,57

Ponieważ oskarżony nie płacił alimentów I. P. wystąpiła do Funduszu Alimentacyjnego o wypłatę świadczeń zastępczych. M. (...) w S. w 2020 r. wypłacał do jej rąk świadczenia z funduszu alimentacyjnego w kwotach po 400 złotych miesięcznie na rzecz D. P. i J. P.. Przyznano także zasiłki rodzinne na pokrzywdzonych w kwotach po 100 zł miesięcznie, które były wypłacane w 2020 r. oraz tzw. świadczenia "500 plus". W czasie od lutego 2020 r. do grudnia 2020 r. oskarżony nie kontaktował się z dziećmi, nie dawał im prezentów. I. P. w 2020 r. nie pracowała, przebywała na urlopie wychowawczym w związku z urodzeniem 3 dziecka z innym partnerem. Jedynym źródłem utrzymania były świadczenia z zabezpieczenia społecznego. Nie była z nikim związana, zamieszkiwała u swojej matki. (...) oskarżonego leczą się u alergologa, I. P. ponosiła w związku z tym wydatki w łącznej kwocie 300 złotych miesięcznie na obu synów, na zakup leków.

decyzje MOPS

4,5, 22

zeznania świadka I. P.

94,37-38

wyjaśnienia oskarżonego R. P.

104-105,57

Oskarżony R. P. w okresie od 1 lutego 2019 r. do 17 listopada 2019 r. odbywał w zakładzie karnym karę 10 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z 209 § 1 kk orzeczoną wyrokiem Sądu (...) w P. (...) z 14 marca 2013 r. w sprawie (...)

obliczenie kary

35

wyjaśnienia oskarżonego R. P.

104-105,57

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

R. P.

Jak w akcie oskarżenia.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Obiektywna niemożność znalezienia przez oskarżonego płatnej pracy po opuszczeniu Zakładu Karnego w listopadzie 2019 r.

wyjaśnienia oskarżonego R. P.

104-105,57

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

zeznania świadka I. P.

Zeznania świadka są stabilne, logiczne i nawiązują do dowodów w postaci karty rozliczeniowej, decyzji MOPS o przyznaniu świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego oraz zaświadczenia o bezskuteczności egzekucji. Potwierdził je częściowo sam oskarżony, który otwarcie przyznawał, że w czasie objętym zarzutem „nie płacił na dzieci”, ani też w żaden inny sposób nie zaspakajał ich potrzeb życiowych. Choć świadek złożył obciążające oskarżonego relacje, to trudno go posądzać o skrajnie negatywny stosunek do oskarżonego, który mógł wpłynąć na wiarygodność tego, co zeznał. Po pierwsze, jak wskazano, zeznania I. P. konweniują z innym dowodami, po drugie to nie świadek, a Burmistrz S. realizując ustawowy obowiązek złożył zawiadomienie o popełnieniu przez R. P. przestępstwa.

odpis wyroku, protokół posiedzenia

dowody niekwestionowane w sprawie sporządzone przez uprawnione organy o czytelnej treści;

decyzje MOPS

dowody niekwestionowane w sprawie sporządzone przez uprawnione organy o czytelnej treści;

informacja o stanie egzekucji, zaświadczenie o bezskuteczności egzkeucji

dowody niekwestionowane w sprawie sporządzone przez uprawnione organy o czytelnej treści;

karta rozliczeniowa

dowód niekwestionowany w sprawie sporządzony przez uprawniony organ o czytelnej treści;

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

wyjaśnienia oskarżonego R. P.

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w których kwestionował swoją winę, twierdząc, że niepłacenie alimentów nastąpiło z powodów obiektywnych, na które nie miał wpływu i którym nie mógł zapobiec. Oskarżony w dochodzeniu stwierdził, że" nie miał pracy", na rozprawie myśl tą rozwinął mówiąc, że po pierwsze nie miał żadnych propozycji z Urzędu Pracy w P., a po drugie nie mógł znaleźć pracy z uwagi na pandemię. Są to tłumaczenia, których sąd nie może uwzględnić. Samo to, że oskarżony nie otrzymywał propozycji z urzędu pracy (co potwierdziła informacja z (...)Urzędu Pracy z P. - k. 30), nie zwalniało go z obowiązku poszukiwania pracy na własną rękę, aby wywiązać się z obowiązku alimentacyjnego. Nie jest przecież tak, że urząd pracy jest jedynym miejscem, gdzie gromadzone są oferty pracy i nie ma ich poza nim. Praktyka aktywizacji bezrobotnych poprzez przedstawianie im ofert pracy jest jedynie wsparciem dla tego rodzaju osób. Odnosząc się do częstego obecnie w wyjaśnieniach osób oskarżonych o niealimentację argumentu, iż pandemia uniemożliwiała zdobycie zatrudnienia, ma on charakter ogólnikowy i znajduje oparcia w realiach rynkowych. Mimo ogłoszenia pandemii i pewnych związanych z nią ograniczeń (w zakresie zgromadzania się, spotykania, uprawiania sportów, przemieszczania, zobowiązujących do zakrywania ust i nosa etc.) nie doszło do wstrzymania produkcji przemysłowej, czy też działalności w usługach czy handlu. W niektórych sferach gospodarki nastąpiło ożywienie (np. budownictwo, wykończenia wnętrz). Sytuacja na rynku pracy praktycznie nie zmieniła się, nadal bezrobocie było małe (najniższe od lat 90 - tych), a liczba ofert na rynku pracy była duża. Do Polski, aby wykonywać prace fizyczne w przemyśle i usługach, co jest wiedzą powszechną i podstawową zaczęto zatrudniać obcokrajowców z U. G. i A.. Wniosek z tego jest taki, iż gdyby oskarżony rzeczywiście miał chęć znalezienia zatrudnienia i do tego dążył, jak deklarował przed sądem z łatwością mógłby znaleźć zatrudnienie i uzyskać zarobki pozwalające na utrzymanie i pokrycie skromnych alimentów, które nie były waloryzowane od 2011 r. Oskarżony nie był w tym czasie chory, nie rehabilitował się, a wyuczony zawód ślusarz- tokarz dawał mu dobrą pozycję na rynku pracy; oskarżony miał też, „dach nad głową” po opuszczeniu zakładu karnego, mieszkał u kuzyna, co ułatwiało ustabilizowanie się i poszukiwanie pracy. Z resztą w swoich wyjaśnieniach R. P. jest nielogiczny. Z jednej strony twierdził, że szukał pracy, z drugiej zaś otwarcie przyznał, że "włóczył się" przez co sąd rozumie prowadzenie wędrownego trybu życia i przemieszczanie się bez żadnego celu z miejsca na miejsce. Zatem brak znalezienia przez oskarżonego zatrudnienia w okresie objętym zarzutem wynikał nie z przyczyn obiektywnych, a jego świadomej postawy życiowej, na którą miał wpływ. O ile osoba samotna i nie mająca nikogo na utrzymaniu może wybrać tryb życia wagabundy, o tyle dłużnik alimentacyjny postępując w ten sposób naraża się na odpowiedzialność karną. Podkreślić należy, iż negatywna postawa oskarżonego wobec zobowiązania alimentacyjnego wydaje utrwalona, skoro wcześniej był trzykrotnie karany za czyny z art. 209 § 1 kk. O braku minimum dobrej woli oskarżonego świadczy także to, że przez cały 2020 r. nie wyraził żadnego zainteresowania losem dzieci, nawet nie próbował się z nimi skontaktować.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

R. P.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Oskarżony R. P. w okresie od 1 lutego 2020 r. do 16 grudnia 2020 r. uchylał się od wykonywania obowiązku płacenia rat alimentacyjnych wobec małoletnich pokrzywdzonych ustalonych ugodą zawartą przed Sądem (...) w P. (...) w dniu 22 lutego 2011 r. w sprawie (...) w kwotach pod 400 złotych miesięcznie przy czym łączna wartość zaległości przekraczała trzykrotność co najmniej trzech świadczeń okresowych. Jak napisano: nie było żadnych obiektywnych przeszkód - poza psychiką oskarżonego - aby uzyskać pracę i wywiązać się z obowiązku alimentacyjnego. Przy dobrej sytuacji na rynku pracy, pozostawaniu skazanego w zdrowiu i pełni sił, posiadaniu przez niego wyuczonego zawodu ślusarz- tokarz, nie znalezienie pracy należy tłumaczyć tylko i wyłącznie niechęcią oskarżonego do pracy zarobkowej, świadomym wyborem wędrownego trybu życia ponad realizacją obowiązku dzielenia się z dziećmi nawet najmniejszym dochodem. To że oskarżony wolał włóczyć się, niż pracować, zarabiać i płacić alimenty (ta druga postawa jest oczekiwana przez społeczeństwo), nie może powodować dla niego korzystnych skutków w postaci zwolnienia z obowiązku dostarczania dzieciom środków utrzymania (N. audiatur propriam turpitudinem allegans). Podkreślić należy, że oskarżony sam wyjaśnił, iż latem 2020 r. znalazł zatrudnienie, miał więc dochody i mimo tego nie wpłacił na alimenty, nawet symbolicznej kwoty. Łącząc to z uprzednimi skazaniami za przestępstwa niealimentacji uznać należy, że taka postawa R. P. wydaje się być ugruntowana.

Sąd dodatkowo ustalił i uzupełnił w tym zakresie opis czynu przypisanego, że oskarżony swoim zachowaniem naraził małoletnich pokrzywdzonych na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Ich matka sprawowała w tym czasie opiekę nad trojgiem dzieci w tym nad jednym w wieku zaledwie 2 lat w ramach urlopu wychowawczego. Jej możliwości zarobkowe były więc znacznie ograniczone. Nie miała żadnych innych dochodów poza świadczeniami z opieki społecznej. Nie stać jej było chociażby na zakup, a nawet wynajęcie mieszkania, a więc realizację chociażby potrzeb w tym zakresie. Gdyby nie świadczenia z zabezpieczenia społecznego i udostępnienie "kąta" mieszkania przez jej matkę podstawowe potrzeby życiowe małoletnich nie byłyby zaspokojone. Okoliczność, że w rzeczywistości potrzeby uprawnionego są zaspokajane przez inne osoby, nie wyłącza odpowiedzialności karnej zobowiązanego. W szczególności stanu zagrożenia wywołanego niepłaceniem alimentów nie usuwa fakt, że potrzeby uprawnionego zaspokaja osoba współzobowiązana do łożenia na jego utrzymanie, jeżeli sama świadczy znacznie więcej, niż na nią przypada, z uszczerbkiem dla swego zdrowia lub własnych potrzeb. Analogiczna sytuacja istnieje wtedy, gdy koszty utrzymania i wychowania uprawnionego do alimentacji ponosi faktycznie osoba nie obciążona takim obowiązkiem. Dotyczy to także wypadków świadczeń ze strony zakładów opiekuńczo-wychowawczych i funduszu alimentacyjnego (por. uchwała SN z 9 czerwca 1976 r. IV KZP 13/75). Zatem to, że podstawowe potrzeby życiowe małoletnich zostały częściowo zaspokojone w wyniku pomocy gminy czy osób najbliższych nie mogło zwolnić oskarżonego z odpowiedzialności za występek z art. 209 § 1a kk.

Zarzucanego mu czynu R. P. dopuścił się w warunkach recydywy szczególnej typu podstawowego z art. 64 § 1 kk. W przeszłości był karany wyrokiem Sądu (...) w P. (...) z 14 marca 2013 r. w sprawie (...) na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w całości od 1 lutego 2019 r. do 17 listopada 2019 r. za czyn z art. 209 § 1 kk ( podobny do czynu, za który odpowiada w niniejszej sprawie). Zatem popełniając 16 grudnia 2020 r. czyn z art. 209 § 1a kk oskarżony dopuścił się go przed upływem 5 lat od odbycia kary pozbawienia wolności w rozmiarze przekraczającym 6 miesięcy wymierzonej za umyślne przestępstwo podobne, czyli w sytuacji opisanej w art. 64 § 1 kk.

Zachowaniem swoim oskarżony wyczerpał dyspozycję art. 209 § 1a kk w zw z art. 64 § 1 kk.

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

R. P.

1

1

Nie znaleziono okoliczności na korzyść oskarżonego. Na niekorzyść oskarżonego przyjęto pokrzywdzenie jednym czynem dwojga pokrzywdzonych, stosunkowo długi okres niealimentacji (3 razy dłuższy niż ustawowe minimum z wyznaczone przez § 1 art. 209 kk), jego uprzednią karalność (w odniesieniu do skazań za wyjątkiem stanowiącego podstawę do przyjęcia recydywy), działanie w warunkach powrotu do przestępstwa. Jest to już czwarte skazanie oskarżonego za czyn z art. 209 § 1 kk. Mimo odbytych kar pozbawienia wolności za czyny z art. 209 § 1 kk oskarżony nie wyciągnął z nich odpowiedniej lekcji. Nie zrobił nic ze swoim życiem, aby ustabilizować się i respektować obowiązek alimentacyjny, nie mówiąc już o spłacie zaległych alimentów. Uchylanie się przez niego od obowiązku alimentacyjnego trwa od 10 lat z przerwami związanymi z odbywaniem kar pozbawienia wolności, co świadczy o rażącym lekceważeniu podstawowego obowiązku rodzica. Z tego względu wymierzona kara, aby miała odpowiedni walor wychowawczy i stanowiła adekwatną odpłatę za czyn oskarżonego, musiała być odpowiednio surowa. Te cele spełni, zdaniem sądu w przedmiotowym przypadku kara 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności. Argument, iż stosunkowo długa kara izolacyjna pozbawi oskarżonego możliwości alimentowania jest chybiony, ponieważ pozostając na wolności i tak alimentów nie regulował, co być może paradoksalne, w największym zakresie obowiązek ten realizował wykonując pracę zarobkową w zakładzie karnym.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

7.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

3

Na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw z art 17 ust 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) sąd zwolnił oskarżonego od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych w tym opłat w całości, uznając iż z uwagi na obecny brak dochodów i zaległości alimentacyjne, zobowiązanie go do ponoszenia dodatkowych wydatków byłoby dla niego zbyt uciążliwe.

6.  1Podpis