Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSO Anna Łaszczych

Sędziowie: SSO Magdalena Dąbrowska

SSO Artur Bobiński (spr.)

Protokolant : Katarzyna Bojnicka

Przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Andrzeja Ołdakowskiego

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2014 r.

sprawy S. B. i M. G. oskarżonych z art. 284 §1 kk;

na skutek apelacji pełnomocnika oskarżyciela subsydiarnego L. Z.

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrołęce

z dnia 18 grudnia 2013 r. sygn. akt. II K 174/12;

na podstawie art. 437§1 kpk

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zasądza od oskarżycielki subsydiarnej L. Z. kwotę 100 (sto) złotych tytułem opłaty i obciąża ją kwotą 20 (dwadzieścia) złotych tytułem wydatków poniesionych przez Skarb Państwa za postępowanie przed sądem II instancji ;

Sygn. akt IIKa 86/14

UZASADNIENIE

Pełnomocnik oskarżycielki subsydiarnej L. Z. oskarżył S. B. i M. G. o to, że w okresie pomiędzy miesiącem styczniem 2009r. a lipcem 2009r. w O., będąc wynajmującymi lokal użytkowy w O. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu dopuścili się przywłaszczenia minia najemny tego lokalu firmy (...) L. zalega na kwotę 205.112,40 zł w ten sposób, iż rozporządzili mieniem wniesionym do przedmiotu najmu w postaci płytek ceramicznych, które stanowiły przedmiot zastawu, czym działali na szkodę L. Z. tj. o czyn z art. 284§1 kk.

Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2013r. w sprawie IIK 174/12 Sąd Rejonowy w Ostrołęce uniewinnił oskarżonych od popełnienia tego czynu , a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Apelację od tego wyroku wywiódł pełnomocnik oskarżyciela subsydiarnego L. Z.. Zaskarżył powyższy wyrok w całości zarzucając Sądowi I instancji :

1)  obrazę prawa materialnego a mianowicie art. 284 § 1 kk przez przyjęcie, że konsultacja oskarżonych decyzji o sprzedaży z prawnikiem, wyłącza karalność przestępstwa przywłaszczenia mienia,

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że oskarżeni nie mieli świadomości, że nie maja prawa dysponować rzeczą będącą własnością L. Z..

Na zasadzie art. 427§1 kpk wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela subsydiarnego jest, zdaniem Sądu Okręgowego, bezzasadna w stopniu oczywistym.

Odnosząc się do sformułowanych w apelacji zarzutów zauważyć należy, że prawidłowość rozstrzygnięcia sprawy zawsze zależy od należytego wywiązania się przez sąd I instancji z nałożonych przepisami postępowania karnego obowiązków. Do podstawowych, i zarazem najważniejszych obowiązków zaliczyć w szczególności wypada przeprowadzenie wszelkich dowodów pozwalających na ustalenie prawdy materialnej oraz potrzebnych do wyjaśnienia istotnych okoliczności dla rozstrzygnięcia o winie osoby oskarżonej. Kolejny z obowiązków sprowadza się do prawidłowej oceny całokształtu powyższych okoliczności, gdyż podstawę wyroku może stanowić jedynie całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, przy czym w uzasadnieniu wyroku sąd ma obowiązek wskazać, jakie fakty uznał za udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Na sądzie orzekającym ciąży również obowiązek badania i uwzględniania w toku procesu okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego, a korzystając z prawa swobodnej oceny dowodów, przekonanie co do winy w zakresie przypisanych czynów, powinien logicznie i przekonywująco uzasadnić (tak słusznie Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 września 2009 r., sygn. II AKa 181/09, KZS 2010/4/44).

Wbrew zarzutom skarżącego w ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw pozwalających uznać, iż Sąd Rejonowy uchybił któremukolwiek ze wskazanych obowiązków, w tym dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych lub obrazy prawa materialnego. Stwierdzić należy, iż sąd orzekający po prawidłowym przeprowadzeniu przewodu sądowego, poddał zgromadzony materiał dowodowy wnikliwej analizie, a tok rozumowania związany z jego oceną zaprezentował w przekonywującym uzasadnieniu.

Skarżący co do zasady nie kwestionował poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych, gdyż co do zasady stan faktyczny poza wartością płytek, która w świetle rozstrzygnięcia Sądu I instancji miała drugorzędne znaczenie, pozostawał bezspornym. Kluczowym dla kwestii odpowiedzialności karnej było ustalenie czy oskarżeni mieli świadomość czy w zgodzie z prawem mogą zająć mieni pokrzywdzonej czy też nie. To ustalenie rzutowało zaś na ustalenie zamiaru jaki towarzyszył oskarżonym przy sprzedaży płytek. Wskazać należy, że oskarżeni, chcąc załatwić spór z pokrzywdzoną podejmowali działania zgodne z prawem. Konsultowali je z radca prawnym. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że wskazali pokrzywdzonej termin rozwiązania umowy najmu pomieszczeń, wzywali pokrzywdzoną do opuszczenia przedmiotu najmu i zabrania pozostawionych płytek, zatrudnili profesjonalnego pełnomocnika, który skierował przedsądowe ostateczne wezwanie do zapłaty zaległego czynszu. Dopiero w sytuacji gdy brak było reakcji na te działania prawne, podejmowane przez oskarżonych i ich pełnomocnika, złożyli poprzez pełnomocnika pokrzywdzonej oświadczenie o zamiarze skorzystania z uprawnienia określonego w art. 670 §1 kc tj. przysługującego im ustawowego prawa zastawu na rzeczach. Po przesłaniu tego oświadczenia wyznaczyli i zawiadomili męża pokrzywdzonej A. Z., który faktycznie zajmował się sprawami gospodarczymi firmy (...), termin zajęcia pozostawionych w magazynie firmy (...) płytek w/w firmy. Ze strony pokrzywdzonej brak było jakiejkolwiek reakcji na te mając oparcie w przepisach prawa działania oskarżonych. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że oskarżeni sprzedali płytki za kwotę 3405,08 zł które nabył M. B.. Wyżej wskazane okoliczności świadczą o tym, że oskarżeni nie mieli świadomości co do ewentualnego sprzecznego z prawem dysponowania rzeczami L. Z. i robili wszystko aby ich działania były zgodne z prawem, a jednocześnie skuteczne i przyniosły oczekiwany efekt w postaci opuszczenia przez firmę pokrzywdzonej zajmowanego lokalu i spłaty zaległości czynszowych. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest zatem chybiony.

Rozważyć zatem należało czy Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia prawa materialnego tj. art. 284§1 kk. Skarżący wskazując, że konsultacja z prawnikiem nie jest wymieniona w rozdziale III Kodeksu Karnego tj. od art. 25 do 31 kk jako przesłanka wyłączenia odpowiedzialności karnej ma oczywiście rację. Przepisy te zawierają jednak kontratypy, które powodują, że pomimo wyczerpania przez sprawcę wszystkich ustawowych znamion czynu zabronionego, sprawca nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Skarżący wydaje się jednak zapominać, że aby można było przypisać oskarżonym popełnienie czynu z art. 284§1 kk, należy wykazać wypełnienie przez oskarżonych wszystkich ustawowych znamion tego czynu. Nie budzi wątpliwości, że jednym z ustawowych znamion czynu zabronionego jest zamiar, jaki towarzyszył oskarżonym. Sąd Rejonowy miał rację wskazując na k.21 uzasadnienia na stosowny judykat Sądu Najwyższego, że nie każde nawet bezprawne zatrzymanie rzeczy lub zadysponowanie nią jest przywłaszczeniem. Przeświadczenie sprawcy że ma prawo dysponowania rzeczą wyłącza umyślność. Sąd Okręgowy akceptując ten pogląd, podziela nadto pogląd prawny wyrażony w poniższym judykatach opublikowanych w LEX:

III KK 434/09 wyrok SN 2010-07-15

OSNwSK 2010/1/1463

Nawet samo zatrzymanie cudzej rzeczy i używanie jej dla zysku, któremu nie towarzyszy zamiar zatrzymania tej rzeczy na własność, nie stanowi znamion sprzeniewierzenia, gdyż przy tym przestępstwie zachowaniu sprawcy musi towarzyszyć animus rem sibi habendi, a więc wola (zamiar) zatrzymania cudzej rzeczy dla siebie lub innej jeszcze, niż powierzający mu je, osoby.

II AKa 213/12 wyrok s.apel. 2012-11-14

w Ł.

LEX nr 1237094

Nie znajduje podstaw identyfikowanie zamiaru przywłaszczenia powierzonego mienia z samym tylko faktem nieuprawnionego postąpienia z nim w inny, niż umówiony z właścicielem sposób, niezależnie od tego, jaką wolą objęty był skutek tak podjętego działania i jaki przyświecał mu cel. Istotą przywłaszczenia jest bowiem zamiar nie bezprawnego władania cudzą rzeczą, nie bezprawne nią dysponowanie, czy nawet bezprawne zatrzymanie, lecz trwałe włączenie przez sprawcę przedmiotu przestępstwa do własnego majątku i jest to przestępstwo skutkowe.

Powyższe poglądy Sąd odniósł do realiów niniejszej sprawy. Oskarżeni nie mieli zamiaru przywłaszczenia płytek, nie chcieli włączyć ich do składników swojego majątku. Celem ich działania było zobligować pokrzywdzonych do opuszczenia wynajmowanej hali magazynowej i uregulowania nieopłaconych należności za jej wynajem. Sprzedaż niewielkiej części płytek miała na celu pomniejszenie długu jaki pokrzywdzeni posiadali względem nich z tytułu nieopłaconych faktur za wynajmowane pomieszczenia. Oskarżonym nie towarzyszył zatem zamiar zatrzymania płytek dla siebie. Nie działali z winy umyślnej, co trafnie wskazał Sąd Rejonowy na k. 21 pisemnych motywów wyroku. Doszło do zdekomponowania ustawowych znamion czynu zabronionego określonego w art. 284§1 kk co skutkować musiało uniewinnieniem oskarżonych od popełnienia zarzucanego im czynu.

Sąd zasądził od oskarżycielki subsydiarnej na rzecz Skarbu państwa kwotę 100 zł tytułem opłaty na podstawie art.13 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r.o opłatach w sprawach karnych tekst jednolity Dz. U z 1983r.nr 49 poz.223 z pózn. zm.) i obciążył ja wydatkami za postepowanie odwoławcze w kwocie 20 zł.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podst. art.437§1 i 2 k.p.k. orzekł jak w wyroku.