Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2020 roku w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) przeciwko G. G.

o zapłatę Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi oddalił powództwo.

Powód złożył apelację od tego rozstrzygnięcia w całości zarzucając:

1.  naruszenie art. 353 ¹ k.c. w zw. z art. 58 k.c. w zw. z art. 720 k. w zw. z art. 65 § 2 k.c. w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 1) ustawy dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz.U.2014.1497 t.j. z dnia 2014.11.03, dalej: u.k.k.) co w konsekwencji doprowadziło do zakwestionowania przez Sąd I Instancji postanowień umowy pożyczki w zakresie prowizji, podczas gdy umowa pożyczki sporządzona została zgodnie z przepisami u.k.k., a nadto, przepisy u.k.k. i kodeksu cywilnego pozostawiają stronom umowy pożyczki dowolność co do ustalenia formy odpłatności w umowie pożyczki, przy czym formą odpłatności może być również prowizja;

2.  naruszenie art. 36a ust. 1 u.k.k. w zw. z art. 385 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 359 § 2 ¹ k.c. – poprzez błędną wykładnię i w konsekwencji ustalenie, że postanowienia umowy w zakresie dotyczącym wysokości prowizji stanowią naruszenie zapisu o maksymalnych odsetkach wynikających z czynności prawnej oraz wypełniają przesłanki do uznania ich za niedozwolone klauzule umowne, podczas gdy zgodność pozaodsetkowych kosztów określonych w umowie pożyczki z art. 36a u.k.k. przesądza o ważności postanowień umownych w tym zakresie, a mając na uwadze, iż wysokość prowizji jest zgodna z limitem obliczonym zgodnie z ww. przepisem, postanowienia umowy pożyczki w zakresie dotyczącym prowizji należy uznać za w pełni ważne i skuteczne;

3.  naruszenie art. 359 § 2 ¹ k.c. w zw. z art. 58 §1 – 3 k. c. w zw. z art. 720 k.c. w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 1) u.k.k. – poprzez niewłaściwe zastosowanie wskutek błędnego uznania przez Sąd I Instancji, że ustalona przez strony umowy prowizja stanowi ukryte wynagrodzenie, a tym samym naruszenie zapisu o maksymalnych odsetkach wynikających z czynności prawnej, podczas gdy naliczenie prowizji nie stanowi obejścia ww. regulacji, stanowiąc wyłącznie wyraz swobody kontraktowej wyrażonej w art. 353 ¹ k.c., a nadto przepisy kodeksu cywilnego pozostawiają stronom umowy pożyczki dowolność co do ustalenia formy odpłatności w umowie pożyczki, a mając na uwadze przepisy u.k.k., formą odpłatności może być również prowizja, która jest niezależna od odsetek kapitałowych;

4.  naruszenie art. 385 ¹§ 1 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie wskutek błędnego przyjęcia, że postanowienia umowy pożyczki w zakresie dotyczącym wysokości prowizji wypełniają przesłanki do uznania ich za niedozwolone klauzule umowne w rozumieniu ww. przepisu, podczas gdy prowizja stanowi główne świadczenie po stronie pożyczkobiorcy, co wyłącza możliwość zastosowania art. 385 ¹ § 1 k.c., a nadto prawidłowa interpretacja postanowień umownych w tym zakresie prowadzi do uznania, że postanowienia umowne dotyczące prowizji nie kształtuje praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami ani nie naruszają rażąco jego interesów, a tym samym przesłanki uznania postanowienia umownego za niedozwolone nie zostały spełnione.

W związku z podniesionymi zarzutami skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kwoty 8933,93 zł oraz zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, powiększonych o koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych. Ewentualnie skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Łodzi- Widzewa w Łodzi i pozostawienie temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym i z tego względu zgodnie z przepisem art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku tego sądu powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia i w konsekwencji przyjmuje za swoje, uznając za zbędne powielanie ich w treści uzasadnienia. Również ocena prawna ustalonego stanu faktycznego znajduje pełną akceptację Sądu Okręgowego.

Zarzuty powoda zmierzają do wykazania, że objęte pozwem żądanie zapłaty prowizji, nie narusza obowiązujących w tym zakresie regulacji prawnych. Ze stanowiskiem tym nie można się zgodzić. Podkreślić trzeba, iż przepis art. 353 ¹ k.c. deklarując swobodę zawierania umów, wskazuje, że treść lub cel swobodnie ułożonego stosunku prawnego nie może sprzeciwiać się między innymi zasadom współżycia społecznego. W rezultacie zastrzeganie w umowie pożyczki, zawieranej zwłaszcza w obrocie konsumenckim, kosztów obciążających biorącego pożyczkę w postaci opłat, marż i prowizji w nadmiernej wysokości nie mającej uzasadnienia w kosztach rzeczywiście poniesionych trzeba ocenić jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Powód nie wykazał, że zastrzeżenie prowizji w wysokości dochodzonej w pozwie znajduje odzwierciedlenie w realnie poniesionych przez niego kosztach związanych z realizacją pożyczki, nie sprecyzował też jakie konkretnie niezbędne obciążenia po jego stronie wygenerował proces przygotowania umowy. W świetle zaś zasad doświadczenia życiowego i reguł obrotu gospodarczego nie sposób przyjąć, że rzetelnie prowadzona działalność gospodarcza generuje sporne koszty na tak wysokim poziomie. Uznać zatem trzeba, iż tak rażące zachwianie ekwiwalentnością świadczeń stron umowy jest społecznie nieakceptowalne, pożyczkodawcy przysparza bowiem korzyści nie dających się uzasadnić żadnymi racjami. Niezależnie od powyższego, za prawidłową należy uznać konkluzję Sądu Rejonowego, że ukształtowanie wynagrodzenia należnego pożyczkodawcy w oparciu o ustanowienie prowizji w omawianej wysokości, stanowi także obejście bezwzględnie obwiązującego przepisu art. 359 § 2 1 k.c. ograniczającego wysokość odsetek maksymalnych.

Prawidłowości tej oceny w niczym nie podważa argumentacja apelującego odwołująca się do przepisów cyt. ustawy o kredycie konsumenckim i przewidzianej w niej możliwości zamieszczenia w umowie pożyczki dodatkowych opłat i prowizji. Skarżący nie dostrzega, że istota omawianego problemu nie sprowadza się do oceny samej dopuszczalności ustalenia w umowie pożyczki opłat dodatkowych obciążających kredytobiorcę, ale ich wysokości w relacji do wartości przekazanego jemu do dyspozycji kapitału. Wbrew odmiennemu przekonaniu skarżącego, przedmiotowa ustawa nie zapewnia dowolności w kształtowaniu wysokości tychże opłat. Przeciwnie, ustawodawca restrykcyjnie ograniczył swobodę ustalania kosztów obciążających konsumenta wprowadzając opisane wzorem do wyliczenia pojęcie „maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu/pożyczki”. Zagadnienie to rozważał także Sąd I instancji i trafnie przyjął, że ustawodawca wprowadził górny limit takich kosztów. Jednak poruszając się w dopuszczalnych granicach kosztów kredytu czy pożyczki trzeba analizować także zasadność naliczanych opłat i prowizji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, iż apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów mogących podważyć stanowisko Sądu Rejonowego, a tym samym jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.