Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2021 r. w Słupsku

po zamknięciu rozprawy, na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko T. B.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Słupsku na rzecz radcy prawnej M. R. 2160 zł (dwa tysiące sto sześćdziesiąt złotych) powiększonę o należny podatek od towarów i usług tytułem wynagrodzenia za czynności kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu;

3.  nakazuje ściągnąć od powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Słupsku 656,80 zł (sześćset pięćdziesiąt sześć złotych i osiemdziesiąt groszy) tytułem nieuiszczonej części kosztów ustanowienia kuratora.

Sygn. akt I C 816/21

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S. A. wniósł przeciwko pozwanemu T. B. pozew o zapłatę kwoty 140.438,35 zł wynikającej z umowy kredytu mieszkaniowego. Na uzasadnienie powód podniósł, że udzielił pozwanemu kredytu na podstawie umowy z dnia 28 grudnia 2016 r. Kredytobiorca nie wywiązał się z warunków określonych w umowie, w związku z czym powód w dniu 29 marca 2019 r. wypowiedział umowę, co spowodowało powstanie wymagalnego zadłużenia, które na dzień złożenia pozwu wynosi 140.438,35 zł.

W sprawie wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwany – T. B., nieznany z miejsca pobytu, za którego działał kurator, wniósł w sprzeciwie od nakazu o oddalenie powództwa w całości. Podniósł przy tym, że powód nie wykazał istnienia roszczenia co do zasady ani co do wysokości. W pozwie wskazano bowiem że roszczenie wynika z umowy z dnia 28 grudnia 2016 r. o kredyt mieszkaniowy nr (...). Dołączone do pozwu wypowiedzenie dotyczy zaś umowy z dnia 11 stycznia 2017 r. a w wezwaniu do zapłaty powód wskazuje na zadłużenie z dwóch umów: kredytu z dnia 5 stycznia 2017 r. i kredytu hipotecznego. z 11 stycznia 2017 r. Tym samym umowa z dnia 28 grudnia 2016 r. nie została wypowiedziana.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 grudnia 2016 r. Bank (...) S. A. zawarł z T. B. umowę o kredyt mieszkaniowy nr (...). Zgodnie z treścią zawartej umowy jeżeli kredytobiorca naruszy postanowienia umowy w sposób opisany w art. 6.01 umowy kredytu, Bank może m.in. wypowiedzieć umowę z zachowaniem trzydziestodniowego terminu wypowiedzenia i zażądać spłaty całkowitej kredytu wraz z odsetkami i kosztami.

(dowód: umowa kredytu – k. 7 - 14)

Pismem z dnia 29 marca 2019 r. adresowanym do (...) Bank (...) S. A. stwierdził, że mimo wezwania do zapłaty wymagalne wierzytelności banku nie zostały uregulowane w wyznaczonym terminie. Z tego powodu na podstawie umowy z dnia 11 stycznia 2017 r. i zgodnie z art. 75 Prawa Bankowego wypowiedział umowę i wezwał kredytobiorcę do spłaty całej wierzytelności w ciągu 30 dni od otrzymania wypowiedzenia. W piśmie nie powołano numeru wypowiadanej umowy, a jedynie (...) nr ref. (...)” oraz wskazano numery rachunków bankowych, w tym rachunek do spłat, tożsamy z tym do jakiego T. B. upoważnił Bank w celu pobierania rat kredytowych.

(dowód: wypowiedzenie umowy – k. 15)

W dniu 7 listopada 2019 r. sporządzone zostało w imieniu (...) Banku (...) S. A. wezwanie do zapłaty adresowane do T. B.. W wezwaniu znalazła się informacja, że zadłużenia wynikające z umów o kredyt z dnia 5 stycznia 2017 r. i kredyt hipoteczny z dnia 11 stycznia 2017 r. zostały przekazane do obsługi Kancelarii (...). K. sp. k.

(dowód: wezwanie do zapłaty – k. 19)

Sąd zważył:

Brak było podstaw do uwzględnienia roszczenia powoda.

Sąd analizował twierdzenia powoda o faktach zawarte w pozwie oraz załączone dokumenty w kontekście złożonych przez kuratora zarzutów zawartych w sprzeciwie.

Nie ulega wątpliwości, że choć powód wywodził swoje roszczenia z umowy kredytu mieszkaniowego nr (...) zawartej w dniu 28 grudnia 2016 r., to dokonano wypowiedzenia nieoznaczonej umowy z powołaniem się na regulacje zawarte w umowie z dnia 11 stycznia 2017 r. W treści wypowiedzenia brak jest przy tym jakichkolwiek oznaczeń mogących wskazywać na to którą umowę wypowiedziano. Z załączonego natomiast późniejszego wezwania do zapłaty wynika, że pozwany zawarł z Bankiem (...) więcej niż jedną umowę kredytu.

Za trafny należało więc uznać argument kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego, że powód nie udowodnił dokonania wypowiedzenia umowy z dnia 28 grudnia 2016 r.

Nie mogły się natomiast ostać argumenty powoda zawarte w odpowiedzi na sprzeciw. Powód prowadził bowiem w przeważającej większości polemikę z zarzutami, których nie sformułowano (argument o istnieniu stosunku obligacyjnego pomiędzy stronami, o wynikającym z umowy obowiązku regularnych spłat, o dokonaniu przez bank wypłaty kredytu, o złożeniu przez pozwanego wniosku kredytowego, o prawidłowości doręczenia wypowiedzenia). Wbrew argumentom zawartym w odpowiedzi na sprzeciw kurator dla pozwanego nie twierdził, że wysokość roszczenia jest inna i brak jest podstaw do przyjęcia, że to pozwanego obciąża w związku z tym ciężar dowodu co do wysokości wymagalnego roszczenia. Nie świadczy także o istnieniu i wymagalności całego roszczenia złożony przez pozwanego wniosek kredytowy. Jak bowiem wynika z umowy załączonej do pozwu – obowiązkiem pozwanego była spłata kredytu w ratach określonych harmonogramem spłat. Obowiązek spłaty całości kredytu wraz z odsetkami i kosztami aktualizował się natomiast jedynie w przypadku skutecznego wypowiedzenia umowy. Powód nie załączył harmonogramu spłat, toteż nie wiadomo w jaki sposób można stwierdzić, że powód nie spłacał zobowiązania regularnie, a w sprzeciwie pozwany zaprzeczył jakoby załączone do pozwu wypowiedzenie umowy dotyczyło kontraktu opisanego w pozwie.

Jedyny argument, jaki podniósł powód w odpowiedzi na ten zarzut opierał się na wskazanym w wypowiedzeniu numerze rachunku do spłaty kredytu. Argument ten nie może się jednak ostać. Nie sposób uznać, że numer rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego wskazany do spłaty kredytu identyfikuje jednoznacznie umowę kredytową. Wszak nic nie stoi na przeszkodzie, by pozwany dokonywał spłaty wszystkich swoich kredytów z tego właśnie rachunku, toteż nie jest możliwa identyfikacja wypowiadanego kredytu na podstawie numeru konta do spłat. Powód nie przedstawił przy tym żadnego dowodu na to (ani nawet tak nie twierdził) że z tego rachunku (...) dokonywana była spłata tylko tego konkretnego kredytu, nie wyjaśnił innych symboli użytych w piśmie ( (...)). Twierdzenie jakoby na wypowiedzeniu umowy znajdowały się też „inne dane pozwalające przyporządkować wypowiedzenie do tej konkretnej umowy kredytu” nie zostało przez powoda sprecyzowane. Nie wiadomo jakie „inne dane” miałyby pozwolić na taką identyfikację. Powód nie wskazał o jakie dane chodzi (na wypowiedzeniu nie ma prawidłowej daty ani numeru umowy) i nie wyjaśnił, co miałoby z nich wynikać.

Podstawowym kryterium oceny jest w tej sytuacji sama treść wypowiedzenia, która nie wskazywała kredytobiorcy, związanemu z Bankiem więcej niż jedną umową kredytową, którą z nich Bank wypowiedział.

Należy w tym miejscu przypomnieć także o podstawowej zasadzie postępowania w zakresie ciężaru dowodu. Z art. 6 kc wynika, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Skoro więc powód z faktu skutecznego wypowiedzenia umowy wywodził żądanie zapłaty całego kredytu z odsetkami i kosztami, a pozwany tę skuteczność zakwestionował, to brak jest podstaw do obciążania pozwanego obowiązkiem dowodzenia jaka część roszczenia jest wymagalna. Oczywiste jest w świetle powołanej zasady że dowód ten obciąża stronę powodową. Obowiązkowi temu powód nie sprostał.

Załączone do odpowiedzi na sprzeciw dokumenty dodatkowo potwierdzają wątpliwości dotyczące skuteczności działań powoda. Ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 11 lutego 2019 r. również nie zawiera żadnych danych umowy której dotyczy. Nie ma w nim ani daty zawarcia umowy ani numeru, jedynie niewyjaśniony numer (...) i nr rachunku (nie wiadomo czyjego). Nie sposób na tej podstawie określić z jakiego tytułu pozwany miałby spłacić wskazane w wezwaniu zadłużenie.

Z uwagi na fakt, że powód ani w pozwie ani w późniejszych pismach nie wykazał że dokonał wypowiedzenia umowy z dnia 28 grudnia 2016 r. nr (...) należało przyjąć że umowy nie wypowiedziano.

Jeżeli natomiast wypowiedzenie umowy nie zostało skutecznie dokonane – nie nastąpił też skutek przewidziany przez strony w art. 6.2.3 umowy tj. postawienie całego kredytu wraz z odsetkami i kosztami w stan natychmiastowej wymagalności.

Skoro zaś całość żądanego kredytu nie jest wymagalna, to żądanie w tym zakresie jest przedwczesne.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 60 kc a contrario należało orzec jak w sentencji.

W punkcie drugim wyroku orzeczono o wynagrodzeniu kuratora ustalonym zgodnie z § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej. Wynagrodzenie to określono jako 40% stawki minimalnej wynagrodzenia radcy prawnego. Przy wartości przedmiotu sporu 140.439 zł wynosi ono 5400 zł, toteż 40% tego wynagrodzenia to 2160 zł, które powiększono o należny podatek od towarów i usług.

W punkcie trzecim wyroku, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 kpc, nakazano ściągnięcie od powoda 656,80 zł tytułem nieuiszczonej części kosztów ustanowienia kuratora. Koszty te w niniejszej sprawie wyniosły 2160 zł + VAT = 2656,80 zł – wynagrodzenie kuratora oraz 500 zł – koszt publikacji ogłoszenia o ustanowieniu kuratora (art. 144 § 2 kpc w zw. z art. 1 ust. 3 pkt 2a ustawy z dnia 22 grudnia 1995 r. o wydawaniu Monitora Sądowego i Gospodarczego). Powód w ramach zaliczki uiścił w toku postępowania 2500 zł, toteż koszty niepokryte zaliczką wyniosły 656,80 zł.