Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 listopada 2021 roku

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Justyna Pikulik

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2021 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.

przeciwko I. C.

o zapłatę

postanawia:

1.  umorzyć postępowanie w sprawie;

2.  zasądzić od pozwanej I. C. rzecz powódki Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. kwotę 387 zł (trzysta osiemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się postanowienia.

Sygn. akt III C 884/21

Uzasadnienie postanowienia zapadłego przed Sądem Rejonowym Szczecin- Centrum w Szczecinie Wydział III Cywilny na posiedzeniu niejawnym w dniu 4 listopada 2021 r.

Powódka Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. wystąpiła w dniu 9 sierpnia 2021 r. z pozwem przeciwko pozwanej I. C., domagając się od pozwanej zapłaty kwoty 1.418,15 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.399,97 zł od dnia 1 lipca 2021 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 18,18 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

W dniu 24 sierpnia 2021 r. Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt I Nc 1386/21), uwzględniając w całości żądanie pozwu.

Pozwana I. C., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, w dniu 27 września 2021 r. wywiodła od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz obciążenie powódki kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Pozwana w ww. sprzeciwie wskazała m.in., że istotnie należności związane z lokalem przy ul. (...) w S., którego pozwana jest właścicielką, były regulowane z opóźnieniem, lecz nie wynikało to ze złej woli, lecz z trudnej sytuacji osobistej i zdrowotnej pozwanej, ponadto związane było z brakiem informacji co do zadłużenia od powódki. Pozwana wskazała, że 19 sierpnia 2021 r. uiściła na rzecz powódki należności za okres od grudnia 2020 r. do lipca 2021 r., a zatem nie dała powódce powodu do wytoczenia powództwa, które jest przedwczesne, albowiem powódka nie podjęła próby polubownego załatwienia sprawy.

Kolejno, pismem z dnia 28 października 2021 r., które wpłynęło do tutejszego Sądu w dniu 2 listopada 2021 r., powódka Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. cofnęła pozew o zapłatę w stosunku do pozwanej I. C. i zrzekła się roszczenia w tym zakresie.

Jednocześnie powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania sądowego oraz kosztów zastępstwa procesowego, wskazując, że zapłata należności głównej nastąpiła dopiero po wniesieniu pozwu.

Postanowieniem wydanym na posiedzeniu niejawnym w dniu 4 listopada 2021 r. Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie Wydział III Cywilny umorzył postępowanie w sprawie oraz zasądził od pozwanej I. C. na rzecz powódki Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. kwotę 387 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się postanowienia.

U podstaw takiego rozstrzygnięcia legły następujące względy.

Zgodnie z dyspozycją art. 203 § 1 k.p.c., pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. W myśl § 2 tegoż artykułu, pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego.

Z brzmienia zaś 203 § 4 k.p.c. wynika, iż Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

Kierując się zasadą dyspozycyjności, która zakłada dopuszczalność odwoływania przez strony tzw. procesowych oświadczeń woli i uwzględniając dodatkowo, że cofnięcie pozwu niweczy skutki procesowe wywołane jego wniesieniem, postępowanie w zakresie, w jakim powód cofnął pozew, podlegało umorzeniu (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2004 r., II CK 80/03, niepubl., i powołane tam orzecznictwo Sądu Najwyższego).

W okolicznościach przedmiotowej sprawy, Sąd nie dostrzegł żadnych okoliczności, które przemawiałyby za uznaniem oświadczenia o cofnięciu pozwu, za sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo by zmierzało ono do obejścia prawa.

Skoro cofnięcie pozwu jest wyrazem rezygnacji powoda z dochodzenia w danym postępowaniu żądania udzielenia mu ochrony prawnej w postaci skonkretyzowanej w pozwie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2007 r. IV CSK 110/07), to co do zasady powinno podlegać ograniczonej kontroli sądu, a o czym stanowi przepis art. 203 § 4 k.p.c.

Powódka cofnęła pozew w stosunku do pozwanej I. C., jednocześnie zrzekając się roszczenia, wobec czego nie było konieczne uzyskanie stanowiska pozwanej w przedmiocie cofnięcia pozwu.

Zgodnie z art. 355 § 1 i 2 k.p.c., Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

Stąd też, w oparciu o przepis art. 203 § 1 k.p.c. w zw. z art. 355 k.p.c. postępowanie podlegało umorzeniu, o czym orzeczono w punkcie I postanowienia.

Z kolei w punkcie II postanowienia rozstrzygnięto o kosztach postępowania.

W przedmiotowej sprawie powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów procesu, wskazując, że zapłata kwoty dochodzonej pozwem nastąpiła dopiero po wniesieniu pozwu.

W doktrynie przyjmuje się, że w przypadku cofnięcia pozwu przez stronę powodową, pozwany traktowany jest jak wygrywający proces, dlatego należy mu się zwrot kosztów procesu, o ile złoży wniosek. Jednakże powszechny jest pogląd, że jeżeli cofnięcie pozwu nastąpiło wskutek realizacji żądania pozwu przez pozwanego już po wytoczeniu powództwa, to pozwany obowiązany jest do zwrotu kosztów procesu powodowi. Zaspokojenie bowiem przez pozwanego roszczenia powoda po wytoczeniu pozwu jest równoznaczne z przegraniem przez niego procesu. Stanowisko takie można wyinterpretować z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 1951 r., C 593/51, publ. OSN(C) 1952, nr 2, poz. 49, w którym to Sąd Najwyższy stwierdził, że cofnięcie pozwu z powodu zaspokojenia roszczenia nie jest cofnięciem pozwu w znaczeniu techniczno-prawnym. Oświadczenie powoda należy rozumieć, jako oznajmienie o zaspokojeniu roszczenia, co czyni zbędnym wydanie orzeczenia co do dochodzonego roszczenia. Zaspokojenie przez stronę pozwaną roszczenia w toku procesu należy zatem uznać za jednoznaczne z przegraniem sprawy przez stronę pozwaną. W tym przypadku stronie pozwanej należą się koszty procesu tylko wtedy, gdy nie dała ona powodu do wytoczenia procesu. Jeżeli pozwany, pomimo wcześniejszych wezwań go do spełnienia świadczenia, spełnia je dopiero po wytoczeniu powództwa, to z reguły uznać należy, że dał on w ten sposób powód do wytoczenia sprawy i zgodnie z odpowiednio stosowaną zasadą słuszności z art. 101 k.p.c., powinien ponieść koszty także w przypadku umorzenia postępowania na skutek cofnięcia pozwu. W takim przypadku przepis art. 203 § 2 k.p.c. nie będzie miał zastosowania ( por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 listopada 1995 r. I Acz 366/95, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 1966 r. I PZ 30/66, OSA 1996/7-8/34, LEX nr 5988).

W realiach rozpoznawanej sprawy Sąd uznał, że pozwana I. C. dała powódce powód do wystąpienia z pozwem, gdyż należności dochodzona pozwem od pozwanej została uiszczona dopiero po wniesieniu pozwu. Pozwana do sprzeciwu załączyła potwierdzenia transakcji z dnia 19 sierpnia 2021 r.- wpłaty kwoty 128,40 zł za grudzień, wpłaty kwoty 619,59 zł za styczeń, luty i marzec 2021 r., wpłaty kwoty 209,19 zł za kwiecień 2021 r., wpłaty kwoty 215,61 zł za maj 2021 r. ( oraz za rozliczenie wody), wpłaty kwoty 209,19 zł czerwiec 2021 r. i dowód wpłaty kwoty 18 zł z 24 sierpnia 2021 r. tytułem rozliczenia niedopłaty za wodę i śmieci. Pozew został przez powódkę wniesiony w dniu 9 sierpnia 2021 r., zatem spełnienie świadczenia na rzecz powódki przez pozwaną w dniu 19 i 24 sierpnia 2021 r. nastąpiło po wniesieniu pozwu.

Pozwana jest zatem stroną przegrywającą proces.

Pozwana w sprzeciwie przyznała, że jest właścicielką spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...).

Art. 4 ust 1 i 1 ¹ Ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U.2013.1222 j.t.) stanowi, że członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

Ust. 6 ² ww. artykułu stanowi, że opłaty, o których mowa w ust. 1-2 i 4, wnosi się co miesiąc z góry do 10 dnia miesiąca. Statut spółdzielni może określić inny termin wnoszenia opłat, nie wcześniejszy jednak niż ustawowy.

Z powyższych zapisów jednoznacznie wynika, że osoby którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale i to bez względu na to, czy faktycznie zamieszkują w przedmiotowym lokalu, czy też nie. Okoliczność przebywania czy też nie w danym lokalu jest irrelewantna dla obowiązku zapłaty należności za lokal na rzecz spółdzielni. Dopóki bowiem ktoś jest właścicielem przedmiotowego mieszkania, należności te jest zobowiązana uiszczać, co więcej bez wezwania do ich zapłaty. Pozwana nie może skutecznie się bronić twierdzeniami, że nie miała świadomości istniejącego i ciążącego na niej zadłużenia, albowiem zgodnie z wyżej cytowanym art. 4 Ust. 6 ² Ustawy o Spółdzielniach Mieszkaniowych, opłaty eksploatacyjne związane z utrzymaniem nieruchomości wnosi się co miesiąc z góry do 10 dnia miesiąca.

A zatem, termin spełnienia ww. świadczenia przez pozwaną został oznaczony w przepisach ustawy. Termin spełnienia świadczenia to czas, kiedy dłużnik powinien wykonać swoje świadczenie. Jest to granica czasowa do kiedy najpóźniej świadczenie powinno być spełnione w sposób prawidłowy. Ze względu na sposób oznaczenia terminu spełnienia świadczenia wyróżnia się zobowiązania terminowe i bezterminowe. W zobowiązaniach terminowych termin spełnienia świadczenia jest z góry oznaczony przez czynność prawną, ustawę, prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczną decyzję administracyjną. Jeżeli zobowiązanie ma charakter terminowy, to pozwany ma wiedzę o roszczeniu powoda i nawet bez wezwania powinien spełnić świadczenie w terminie i tak też było w przedmiotowej sprawie. Pozwana miała zatem świadomość, w jakim terminie winna należności na rzecz powódki zapłacić, a jednak tego nie uczyniła, nie zainteresowała się także, czy z tytułu uiszczania tych opłat ciąży na niej jakieś zadłużenie. W ocenie Sądu, pozwana nie może się zatem zasłaniać nieświadomością zadłużenia i jego wysokości, argumentując to tym, że w przedmiotowej nieruchomości nie mieszka.

Wobec braku spłaty zadłużenia przez pozwaną, powódka zasadnie wystąpiła z pozwem o zapłatę przeciwko pozwanej, była to bowiem w tej sytuacji jedyna droga realizacji słusznych roszczeń powódki. Nie można zatem w niniejszej sprawie stwierdzić, że pozwana nie dała powódce powodów do wystąpienia z pozwem. Gdyby bowiem powódka z powództwem nie wystąpiła, być może nie uzyskałby zaspokojenia swojego roszczenia. Zgodnie z utrwalonym w tym zakresie orzecznictwem, pozwana nie daje powodu do wytoczenia powództwa, jeżeli jego stosunek wobec roszczenia powoda, oceniony zgodnie z doświadczeniem życiowym, usprawiedliwia wniosek, że powód uzyskałby zaspokojenie swojego roszczenia bez wytoczenia powództwa. Jeżeli postępowanie pozwanego i jego postawa wobec roszczenia strony powodowej nie usprawiedliwiają wniosku, że strona powodowa uzyskałaby zaspokojenie roszczenia również bez wytoczenia powództwa, to należy uznać, że pozwany dał powód do wytoczenia powództwa.

W realiach przedmiotowej sprawy, skoro dopiero po wytoczeniu powództwa została przez pozwaną spłacona należność dochodzona przez powódkę w tym procesie, stwierdzić trzeba, że pozwana jest stroną przegrywającą niniejszy proces.

Podstawową zasadą rozstrzygania o kosztach procesu, jest zasada odpowiedzialności za wynik sprawy (art. 98 § 1 k.p.c.), zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę jest obowiązana zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Stroną wygrywającą postępowanie w niniejszej sprawie w całości jest powódka. Stosownie zatem do zasad przewidzianych w art. 98 k.p.c., pozwana winna zwrócić jej poniesione koszty procesu. Do niezbędnych do celowego dochodzenia praw kosztów strony powodowej należało zaliczyć opłatę od pozwu kwocie 100 zł, obliczoną na podstawie art. 13 ust.1 pkt 2 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika powódki- radcy prawnego w kwocie 270 zł, obliczone na podstawie § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804, ze zm.), co wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł łącznie dało kwotę 387 zł.

Stąd też, Sąd w punkcie II postanowienia zasądził od pozwanej I. C. na rzecz powódki Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. kwotę 387 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się postanowienia, zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.