Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 431/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 stycznia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. zobowiązał J. S. do zwrotu części nienależnie pobranego świadczenia postojowego w terminie miesiąca od otrzymania decyzji za następujące okresy:

1.  od 01.05.2020 r. do 31.05.2020 r. wypłaconego 3 czerwca 2020 r. w kwocie 672,29 zł, wraz z odsetkami ustawowymi za- opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, liczonymi od 01.07.2020 r. do dnia zwrotu,

2.  od 01.06.2020 r. do 30.06.2020 r. wypłaconego 2 lipca 2020 r. w kwocie 672,29 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, liczonymi od 01.08.2020 r. do dnia zwrotu,

3.  od 0l.08.2020 r. do 31.08.2020 r. wypłaconego 6 sierpnia 2020 r. w kwocie 672,29 zł, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, liczonymi od 01.09.2020 r. do dnia zwrotu.

Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie od 29 maja 2020 r. wynosi 5,6 % w stosunku rocznym.

We wniosku (...) złożonym do ZUS 22 maja 2020 r. wnioskodawca (...) Sp. ż o. o. wskazał przychód uzyskany przez skarżącego w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku w wysokości: 1407,71zł. W pisemnych wyjaśnieniach złożonych do ZUS 3 grudnia 2020 r. wnioskodawca wykazał, że przychód w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku wyniósł: 0,00 zł.

Po ponownej analizie wniosków (...) i (...) przeprowadzonej w oparciu o złożone przez wnioskodawcę pismo ustalono, że kwota przysługującego ubezpieczonemu świadczenia postojowego to 1407,71 zł miesięcznie zamiast 2080 zł.

Trzykrotna wypłata świadczenia spowodowała nadpłatę w wysokości: 2016,87 zł.

Jako osoba, którą pobrała nienależne świadczenie postojowe skarżący zobowiązany jest do jego zwrotu wraz z odsetkami za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

(decyzja – k. nieponumerowane strony plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł J. S. wnosząc o jej zmianę w całości i zwolnienie go z obowiązku zwrotu świadczeń postojowych wypłaconych w dniach 3 czerwca 2020 roku, 2 lipca 2020 roku oraz 6 sierpnia 2020 roku w kwocie 672,29 złotych każde (łącznie 2016,87 złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie – jako nie mającego podstawy prawnej.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1.  naruszenie art. 15zx ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 1842) - zwana dalej „ustawa o tarczy antykryzysowej” poprzez nieuzasadnione uznanie, że ubezpieczony pobrał nienależnie świadczenie postojowe w dniach 03.06.2020r., 02.07.2020r. oraz 06.08.2020r. w kwocie 672,29 zł każde (łącznie 2016,87 zł) i w związku z tym jest zobowiązany do jego zwrotu;

2.  naruszenie art. 15 zs ust. 1 i 2 ustawy o tarczy antykryzysowej poprzez uznanie, że datą złożenia wniosku do ZUS jest data jego przekazania do Zakładu przez płatnika składek, a nie data złożenia go przez osobę uprawnioną płatnikowi składek jako pośrednikowi.

(odwołanie – k. 3-7)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

(odpowiedź na odwołanie – k. 9-10)

Na rozprawie w dniu 6 października 2021 roku wnioskodawca poparł odwołanie, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 6 października 2021 roku 00:00:56- 00:01:14 i 00:03:05 – 00:03:11 – płyta CD – k. 22)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. (zleceniodawca), a wnioskodawcą J. S. (zleceniobiorca) w dniu 10 lutego 2020 roku została zawarta umowa zlecenia, na mocy której zleceniobiorca zobowiązał się do wykonania usług pomocniczych w jednostkach sprzedażowych i restauracjach lub kawiarniach, mogących obejmować w szczególności: czynności pomocnicze w ramach promocji sprzedażowej. Wskazane zlecenie zleceniobiorca miał wykonać w terminie od dnia 17 lutego 2020 roku do dnia 16 maja 2020 roku.

(umowa zlecenie – k. nieponumerowane strony plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

We wniosku o świadczenie postojowe w związku z przeciwdziałaniem skutkom wywołanym C. -19 dla umów cywilnoprawnych ( (...)) z dnia 22 maja 2020 roku wskazano, że miesięczny przychód uzyskany przez wnioskodawcę wynikający z umowy wynosi 1407,71 zł i przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku wynosi 1407,71 zł.

(wniosek – k. nieponumerowane strony plik I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W piśmie z dnia 3 grudnia 2020 roku skierowanym do (...) Sp. z o.o. wykazała, że przychód uzyskany przez wnioskodawcę w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku wynosi 0,00 złotych.

(pismo – k. nieponumerowane strony plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego z płatnikiem ZUS ustalił, że kwota przysługującego wnioskodawcy świadczenia postojowego wynosi 1407,71 złotych miesięcznie zamiast 2080,00 złotych.

(okoliczność bezsporna)

Zaskarżoną decyzją z dnia 22 stycznia 2021 roku organ rentowy zobowiązał J. S. do zwrotu części nienależnie pobranego świadczenia postojowego w terminie miesiąca od otrzymania decyzji za następujące okresy:

1.  od 01.05.2020 r. do 31.05.2020 r. wypłaconego 3 czerwca 2020 r. w kwocie 672,29 zł, wraz z odsetkami ustawowymi za- opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, liczonymi od 01.07.2020 r. do dnia zwrotu,

2.  od 01.06.2020 r. do 30.06.2020 r. wypłaconego 2 lipca 2020 r. w kwocie 672,29 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, liczonymi od 01.08.2020 r. do dnia zwrotu,

3.  od 0l.08.2020 r. do 31.08.2020 r. wypłaconego 6 sierpnia 2020 r. w kwocie 672,29 zł, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, liczonymi od 01.09.2020 r. do dnia zwrotu.

(decyzja, wnioski (...) k. nieponumerowane strony plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie niespornych w sprawie dowodów w postaci dokumentów załączonych do akt sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Podstawą prawną tzw. świadczenia postojowego jest art. 15zq ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm., dalej: KoronawirusU) dodany ustawą z 31.3.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568, dalej: (...)). Powyższy przepis wszedł w życie z dniem ogłoszenia (...), tj. 31.3.2020 r. (art. 101 (...)). Pewne zmiany wprowadzono ustawą z 16.4.2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa (...)2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 695), która weszła w życie 18.4.2020 r. i znajduje zastosowanie do wniosków o przyznanie świadczenia postojowego złożonych od 1.4.2020 r.

Prawo do świadczenia postojowego przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia (...)19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności odpowiednio przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą albo przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna w rozumieniu art. 15zq ust. 1 pkt 2 i ust. 3 cytowanej ustawy.

Zgodnie z art. 15zq ust. 1 pkt 2 tej ustawy, osobie wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło przysługuje świadczenie postojowe.

W myśl art. 15zq ust. 5 ustawy osobie wykonującej umowę cywilnoprawną świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli:

1) umowa cywilnoprawna została zawarta przed dniem 1 kwietnia 2020 r.

2) przychód z umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku;

3) nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

Jak stanowi art. 15 zr ust. 1 wskazanej ustawy, świadczenie postojowe przysługuje w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w 2020 r. nie więcej niż
trzykrotnie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

W myśl art. 15 zr ust. 2 wskazanej ustawy, w przypadku gdy suma przychodów z umów cywilnoprawnych w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskana w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe wynosi mniej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego
w 2020 r. świadczenie postojowe przysługuje w wysokości sumy wynagrodzeń
z tytułu wykonywania tych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 15 zs ustawy ustalenie prawa do świadczenia postojowego następuje na wniosek osoby, o której mowa w art. 15zq ust. 1, zwanej dalej "osobą uprawnioną", składany do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ust. 1). W przypadku osoby wykonującej umowę cywilnoprawną wniosek składany jest za pośrednictwem odpowiednio zleceniodawcy lub zamawiającego (ust. 2).

Odpowiednio (ust 4) zleceniodawca lub zamawiający załącza do wniosku:

1) oświadczenie potwierdzające:

a) niedojście do skutku lub ograniczenie wykonywania umowy cywilnoprawnej z powodu przestoju w prowadzeniu działalności, o którym mowa w art. 15zq ust. 3,

b) datę zawarcia i wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej,

c) uzyskanie przez osobę wykonującą umowę cywilnoprawną w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, przychodu nie wyższego niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku,

d) otrzymanie oświadczenia od osoby wykonującej umowę cywilnoprawną, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu oraz o wysokości uzyskanych przychodów z innych umów cywilnoprawnych;

2) kopię umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z regulacji ust. 4 pkt d) ustawy to zleceniobiorca składa oświadczenie o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu oraz o wysokości uzyskanych przychodów z innych umów cywilnoprawnych.

W realiach rozpoznawanej sprawy wniosek o świadczenie postojowe został złożony przez płatnika do ZUS w dniu 22 maja 2020 roku. We wniosku powinien zostać wskazany przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku. Jednocześnie z pisma z dnia 3 grudnia 2020 roku wynika, że (...) Sp. z o.o. wykazała, że przychód uzyskany przez wnioskodawcę w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku wynosi 0,00 złotych. Z ustaleń faktycznych w sprawie wynika, że w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego z płatnikiem ZUS ustalił że kwota przysługującego skarżącemu świadczenia postojowego wynosi 1407,71 złotych miesięcznie zamiast 2080,00 złotych. W efekcie w ocenie tutejszego sądu organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję z dnia 22 stycznia 2021 roku prawidłowo przyjął, że J. S. jest zobowiązany do zwrotu części nienależnie pobranego świadczenia postojowego wraz z odsetkami za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

Nie ma znaczenia w sprawie fakt, że odwołujący złożył wniosek do płatnika w miesiącu poprzedzającym przekazanie wniosku do organu rentowego i nie miał wpływu na datę przekazania przez płatnika wniosku. Sytuacja taka może jedynie rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą płatnika wobec wnioskodawcy na zasadach ogólnych przepisów kodeksu cywilnego nie wpływa jednak na prawidłowość decyzji ZUS-u.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art.477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem

doręczyć wnioskodawcy.