Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II AKa 327/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2021 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Bogusław Tocicki (spr.)

Sędziowie: SA Edyta Gajgał

SSO del. do SA Artur Kosmala

Protokolant: Katarzyna Szypuła

przy udziale Artura Jończyka prokuratora Prokuratury (...) we W.

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2021 r.

sprawy B. C. (1) oskarżonej z art. 148 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżoną oraz prokuraturę

od wyroku Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

z dnia 12 lipca 2021 r. sygn. akt III K 32/20

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższa wymierzoną oskarżonej B. C. (1) karę do 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;

II.  w pozostałym zakresie utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. U. 600,00 zł podwyższoną o 138,00 zł podatku od towaru i usług tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżoną z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, poniesionymi wydatkami obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 327/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2 (załączniki w treści uzasadnienia)

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 12 lipca 2021 r. sygn. akt III K 32/20

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

ZAŁĄCZNIK Nr 1

1.3. Granice zaskarżenia – apelacja Prokuratora (...) w Z.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

ZAŁĄCZNIK Nr 2

1.3. Granice zaskarżenia – apelacja obrońcy z urzędu oskarżonej B. C. (1), adw. B. U.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1.

B. C. (1)

Oskarżona B. C. (1) nieustalonego dnia grudnia 1999r., nie później niż 22 grudnia 1999r., w Z., działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia swojego męża M. C. (1), zadała mu pchnięcie nożem kuchennym z metalowym ostrzem w korpus tułowia po stronie lewej, powodując u niego zranienie serca lub tętnicy głównej, co doprowadziło do wstrząsu krwotocznego lub tamponady worka osierdziowego i skutkowało jego zgonem, tj. popełniła przestępstwo z art. 148 § 1 k.k.

Podczas suto zakrapianego alkoholem spotkania towarzyskiego, w mieszkaniu małżonków: B. i M. C. (1) w Z. przy ul. (...), byli także obecni małżonkowie C., S. W. (1) z żoną J. W., P. K., A. O. i W. R..

W trakcie spotkania doszło do kłótni B. C. (1) z M. C. (1), który wyzywał żonę wulgarnymi słowami oraz uderzył ją w twarz. B. C. (1) oddała M. C. (1) uderzenie. W obronie B. C. (1) stanął A. O., który uderzył w twarz M. C. (1). M. C. (1) nadal wyzywał żonę. Wówczas B. C. (1) chwyciła leżący na ławie w pokoju nóż kuchenny, z metalowym ostrzem o długości około 20 cm, zakończony szpicem, z rękojeścią w kolorze czarnym, którym zadała M. C. (1) cios w lewą stronę tułowia. Po tym uderzeniu M. C. (1) upadł na podłogę. B. C. (1) natomiast poszła do kuchni, gdzie umyła nóż z krwi i odłożyła go.

Na skutek ciosu zadanego nożem przez B. C. (1) M. C. (1) doznał rany kłutej w tułów, w lewą okolicę brzucha lub w lewą okolicę brzuszno-lędźwiową. W wyniku zadanego ciosu doszło do zranienia serca lub tętnicy głównej, co doprowadziło do wstrząsu krwotocznego lub tamponady worka osierdziowego i skutkowało zgonem M. C. (1).

S. W. (1) stwierdził, że M. C. (1) nie żyje. Mieszkanie opuściła J. W., wyprowadzając przy tym swojego małoletniego syna S. W. (2) oraz pozostałe osoby.

Następnego dnia w godzinach popołudniowych do mieszkania przy ul. (...) przyszli B. C. (1), S. W. (1), P. K. i A. O.. Mężczyźni zabrali z mieszkania zwłoki M. C. (1), zanieśli je do samochodu, którym przyjechał A. O. i włożyli do bagażnika. Następnie udali się samochodem w stronę P., w okolicach żwirowni niedaleko od miejscowości Ż. nad N. i tam pozostawili ciało M. C. (1).

częściowo wyjaśnienia oskarżonej B. C. (1)

częściowo zeznania świadka S. W. (2)

częściowo zeznania i wyjaśnienia świadka P. K.

częściowo zeznania świadka S. W. (1)

opinie sądowo-lekarskie

zeznania świadka W. R.

częściowo zeznania świadka A. O.

protokół eksperymentu procesowego

wyniki śledczych oględzin miejsca zabójstwa

k. 52-54, 69-70, 77, 108, 259, 359v

k. 26-29, 207-208, 409-410v

k. 33-34, 56-59, 61-62-63, 127-128, 361v-362v

k. 43-45, 73-74, 132-133

k. 275-277, 614-618

k. 64-65, 362v-363

k. 143-145, 363v-364v

k. 75-77, 92-95, 148-159

k. 96-98,

1.

B.

C.

Aby odsunąć od siebie podejrzenia po zabójstwo męża, oskarżona B. C. (1) w dniu 22 grudnia 1999r. złożyła w Komendzie Powiatowej Policji w Z. zawiadomienie o zaginięciu swojego męża M. C. (1), wskazując, iż 16 grudnia 1999 roku około 19:00 wyszedł z domu w związku ze zleceniem mu tłumaczenia dokumentów.

zawiadomienie o zaginięciu osoby

k. 3-8

1.

B.

C.

W dniu 31 stycznia 2000r. na terenie Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego (...) w Ż. nad N. ujawniono fragment czaszki ludzkiej, odpowiadającej cechom biologicznym M. C. (1), co potwierdziły badania genetyczne. Wykazały zgodność cech biologicznych fragmentu znalezionej czaski z cechami syna M. C. (1).

teczka sprawy identyfikacyjnej nieustalonych zwłok

k. 560-710

opinia badań z zakresu genetyki sądowej

k. 750-755

1.

B.

C.

Oskarżona B. C. (1) nie jest chora psychicznie i upośledzona umysłowo. Wykluczono u niej także inne zakłócenia czynności psychicznych mogące mieć wpływ na ocenę poczytalności oskarżonej, w tym atypowy bądź patologiczny charakter upicia alkoholowego. Ma nieprawidłową osobowość z cechami dyssocjalnymi. Nie jest uzależniona od alkoholu, choć go nadużywa.

Zachowanie oskarżonej nie było wynikiem zaburzeń chorobowych, chorobowej (psychotycznej) motywacji. Tempore criminis oskarżona nie miała zniesionej ani ograniczonej w stopniu znacznym zdolności rozpoznania znaczenia czynu, ani pokierowania swoim postępowaniem, po myśli art. 31 § 1 lub 2 k.k. Aktualny stan zdrowia oskarżonej pozwalał jej na udział w toczącym się postępowaniu, stawanie przed Sądem i prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny.

opinia sądowo-psychologiczno- psychiatryczna

k. 460-467

1.

B. C. (1)

Oskarżona B. C. (1) nie była karana sądownie.

Oskarżona B. C. (1) od 20 lat nie pracowała na stałe, podejmując wyłącznie prace dorywcze związane z opieką nad osobą starszą, jako pomoc kuchenna oraz prace w ogrodnictwie. W środowisku sąsiedzkim ma opinię osoby nadużywającej alkoholu.

Podczas tymczasowego aresztowania oskarżona B. C. (1) nie była karana dyscyplinarnie i otrzymała jeden wniosek nagrodowy, za to, że dobrowolnie zgłosiła się do pomocy przy osadzonej wymagającej wsparcia przy codziennych czynnościach. Zachowuje się regulaminowo, jest kulturalna, nie odnotowano sytuacji konfliktowych z jej udziałem wobec innych osadzonych kobiet. Nie należy do podkultury przestępczej i stroni od jej wszelkich przejawów. W gronie współosadzonych funkcjonuje poprawnie, nie odnotowano sytuacji konfliktowych z jej udziałem. Dotychczas nie była zainteresowana podnoszeniem poziomu swojego wykształcenia poprzez nauczanie. Nie jest zatrudniona.

dane o karalności

k. 121-122, 823

wywiad środowiskowy

k. 438-439

opinia z zakładu karnego

k. 784-785

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1.

B. C. (1)

Nie zostało udowodnione to, że oskarżona B. C. (1) nie dopuściła się przestępstwa z art. 148 § 1 k.k. polegającego na tym, że nieustalonego dnia grudnia 1999r., nie później niż 22 grudnia 1999r., w Z., działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia swojego męża M. C. (1), zadała mu pchnięcie nożem kuchennym z metalowym ostrzem w korpus tułowia po stronie lewej, powodując u niego zranienie serca lub tętnicy głównej, co doprowadziło do wstrząsu krwotocznego lub tamponady worka osierdziowego i skutkowało jego zgonem.

Dowody szczegółowo przedstawione i omówione we wcześniejszym fragmencie uzasadnienia niniejszego wyroku

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

Wszystkie istotne dowody omówiono w pozostałych częściach niniejszego uzasadnienia wyroku.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

Wszystkie istotne dowody omówiono w pozostałych częściach niniejszego uzasadnienia wyroku.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty apelacji obrońcy z urzędu oskarżonej B. C. (1), adw. B. U.

1.

2.

3.

6.

Zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść wyrobu a to art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego oceną zgromadzonego materiału dowodowego w postaci wyjaśnień oskarżonej w części w której przyznała się do postawionego jej zarzutów, protokołu eksperymentu procesowego, jego zapisu utrwalonego w formie audio-video w której oskarżona odtwarza przebieg inkryminowanego zdarzenia i uznanie za wiarygodne tej części wyjaśnień, w sytuacji gdy warunki składania przedmiotowych enucjacji oraz zapis wideo przebiegu eksperymentu procesowego wskazują na to, że treść składanych przez oskarżoną wyjaśnień była inspirowana przez prowadzących czynności funkcjonariuszy Policji pod z góry ustalony scenariusz, co skutkowało procesowym wyłudzeniem przyznania się oskarżonej do stawianego jej zarzutu co miało wpływ na treść wyroku, albowiem doprowadziło do uznania przez Sąd, że oskarżona dopuściła się popełnienia zarzucanego jej czynu;

Zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść wyroku a to art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego ocenę zeznań świadków: S. W. (1), S. W. (2), P. K., A. O. i W. R. złożonych w toku postępowania przygotowawczego i uznaniu ich za wiarygodne w zakresie ustalenia sprawstwa i winy oskarżonej w których szczegółowo opisują przebieg inkryminowanego zdarzenia, zaś odmowie przyznania waloru wiarygodności całkowicie odmiennym jednakże spójnym i logicznym zeznaniom wymienionych świadków złożonych w toku postępowania sądowego, którzy wskazali wprost, że zeznania złożone przez nich na etapie postępowania przygotowawczego zostały ukierunkowane przez funkcjonariuszy Policji, co miało wpływ na treść wyroku, albowiem doprowadziło do uznania przez Sąd, że oskarżona dopuściła się popełnienia zarzucanego jej czynu;

Zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. poprzez przyznanie waloru wiarygodności i mocy dowodowej opinii sądowo-lekarskiej z dnia 4 kwietnia 2020r. sporządzonej przez patomorfologa R. P. (1), która została wydana na podstawie wyjaśnień oskarżonej oraz zeznań świadków, które zostały następnie zmienione, bez przeprowadzenia badania zwłok/szczątków M. C. (1), a nadto jej wnioski w zakresie mechanizmu potencjalnie zadanych obrażeń i ich skutków mają charakter hipotetyczny i alternatywny, a nadto jest niepełna albowiem nie udziela w sposób kategoryczny odpowiedzi na pytanie jakie obrażenia zostały zadane M. C. (1) co nie pozwala w sposób pewny na przypisanie oskarżonej skutku w postaci spowodowania śmierci M. C. (1) a nadto jest nierzetelna albowiem nie opiera się na empirycznym badania ciała/zwłok denata zaś przedmiotem badania patomorfologa była treść wyjaśnień/zeznań uczestników postępowania jeszcze na etapie w którym nie zostało przeprowadzone całe postępowanie dowodowe przed Sądem meriti co miało wpływ na treść wyroku, albowiem doprowadziło do uznania przez Sąd. że oskarżona dopuściła się popełnienia zarzucanego jej czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

I. Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego szczegółowo przedstawionego i omówionego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w szczególności uczestników spotkania przy alkoholu, podczas którego oskarżona B. C. (2) dokonała zabójstwa swojego męża, M. C. (1) i bezpośrednich obserwatorów przestępstwa, a następnie uczestników usunięcia i porzucenia zwłok denata, a zatem świadków: S. W. (2) (k. 26-29, 207-208, 409-410v), P. K. (k. 33-34, 56-59, 61-62-63, 127-128, 361v-362v), S. W. (1) (k. 43-45, 73-74, 132-133), W. R. (k. 64-65, 362v-363), A. O. (k. 143-145, 363v-364v), a także tej części wyjaśnień oskarżonej B. C. (1) z pierwszej fazy śledztwa, w których przyznała się do zbrodni i szczegółowo opisała jej przebieg i okoliczności ukrycia zwłok męża (k. 52-54, 69-70, 77, 108, 259, 359v), wraz z zeznaniami i wyjaśnieniami przesłuchiwanych uczestników wspomnianych wydarzeń podczas eksperymentów procesowych (k. 75-77, 90-91, 92-95, 148-159, 210-222), uzupełnionych wynikami śledczych oględzin miejsca zabójstwa (k. 96-98), opiniami sądowo-lekarskimi (k. 275-277, 614-618) i opinią z przeprowadzonych badań z zakresu genetyki sądowej znalezionych szczątków denata M. C. (1) (k. 750-755), a także zawiadomieniem o zaginięciu osoby (k. 3-8) i dokumentacją z teczki sprawy identyfikacyjnej NN zwłok (k. 560-710), Sąd Okręgowy w pełni trafnie zrekonstruował stan faktyczny.

Przede wszystkim Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze trafnie ustalił, że oskarżona B. C. (1) nieustalonego dnia grudnia 1999r., nie później niż 22 grudnia 1999r., w Z., działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia swojego męża M. C. (1), zadała mu pchnięcie nożem kuchennym z metalowym ostrzem w korpus tułowia po stronie lewej, powodując u niego zranienie serca lub tętnicy głównej, co doprowadziło do wstrząsu krwotocznego lub tamponady worka osierdziowego i skutkowało jego zgonem, tj. popełniła przestępstwo z art. 148 § 1 k.k.

Dowody te, wbrew twierdzeniom oskarżonej B. C. (1) z końcowej fazy śledztwa, z postępowania jurysdykcyjnego przez Sądem I instancji oraz z postępowania odwoławczego, a także argumentacji przedstawionej w apelacji jego obrońcy z urzędu, adw. B. U., przekonywały, że to oskarżona – podczas libacji alkoholowej i kłótni z mężem – w obecności innych uczestników spotkania towarzyskiego, zadała nożem cios mężowi M. C. (1) powodując umyślnie jego śmierć. Następnie oskarżona B. C. (1), w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej, brała udział w zacieraniu śladów przestępstwa, akceptując wywiezienie i ukrycie jego zwłok przez innych uczestników libacji alkoholowej, a sama zgłosiła jego zaginięcie przez 20 lat ukrywała jaki los spotkał M. C. (1).

II. Odnosząc się do poszczególnych zarzutów kierowanych przez obrońcę z urzędu oskarżonej B. C. (1), adw. B. U., należy zdecydowanie odrzucić zarzut obrazy przepisu art. 7 k.p.k., która miałaby polegać na rzekomo dowolnej, sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego oceny wyjaśnień oskarżonej B. C. (1) z pierwszej fazy śledztwa, kiedy oskarżona ujawniła swoje przestępcze działanie i ukrycie zwłok męża, a także opisała okoliczności przestępstwa i pomoc innych osób w ukrywaniu zwłok M. C. (1). Zarzut ten jest nie tylko nieprzekonujący i wręcz życzeniowy, ale także nielojalny wobec treści zapisów przeprowadzonych czynności procesowych, których prawidłowość nie była kwestionowana podczas śledztwa przez oskarżona i jej obrońcę, zaś protokoły wspomnianych czynności procesowych, podczas których oskarżona B. C. (1) złożyła wspomniane wyjaśnienia (protokoły przesłuchania i eksperymentu procesowego z jej udziałem), wręcz świadczą o swobodzie wypowiedzi i respektowaniu wszelkich gwarancji procesowych.

Podczas pierwszego przesłuchania, które przeprowadził po zatrzymaniu oskarżonej funkcjonariusz KPP w Z. w dniu 5.09.2019r. (k. 52-55), oskarżona B. C. (1), pouczona o wszelkich uprawnieniach procesowych, w sposób szczery przyznała się do przestępstwa, co potwierdziła także w trakcie eksperymentu procesowego na miejscu przestępstwa (k. 75-77) oraz w trakcie kolejnego przesłuchania przez prokuratora w dniu 6.09.2019r. (k. 69-70) i podczas posiedzenia przez Sądem Rejonowym w Zgorzelcu, którego przedmiotem było stosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania (k. 108-109). Była to linia obrony oskarżonej, oczywiście zaskoczonej ujawnieniem zabójstwa M. C. (1) i jej roli sprawczyni przez innych uczestników libacji alkoholowej sprzed 20 lat. W obliczy zerwania swoistej zmowy milczenia, oskarżona B. C. (1) uznała, że będzie dla niej korzystne szczere przedstawienie okoliczności, w jakich dopuściła się zabójstwa.

Wbrew nieprawdziwym i intencjonalnym twierdzeniom obrońcy oskarżonej, w trakcie eksperymentu procesowego w mieszkaniu, gdzie oskarżona B. C. (1) dopuściła się zabójstwa M. C. (1) (k. 75-77), nagrywanego przez funkcjonariuszy policji, oskarżona odtwarzała przebieg w sposób spokojny i swobodny, bez jakichkolwiek nacisków, czy podpowiedzi. Zapis wideo przebiegu eksperymentu procesowego w żadnej mierze nie wskazuje, że treść składanych przez oskarżoną wyjaśnień była inspirowana przez prowadzących czynności funkcjonariuszy Policji, nie świadczy o żadnym realizowanym z góry scenariuszu, a już wręcz nadużyciem jest twierdzenie o procesowym „wyłudzeniu” przyznania się oskarżonej do zabójstwa męża. Było dokładnie odwrotnie, zapis tej czynności świadczy o swobodzie wypowiedzi, braku ponaglania do opisu kolejnych etapów zdarzenia i wręcz świadczy o tym, że kolejne fazy zajścia oskarżona B. C. (1) przypominała sobie samodzielnie i je pokazywała i opisywała.

II. Całkowicie dowolny był także kolejny zarzut apelacji obrońcy oskarżonej o rzekomej obrazie przepisu art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego ocenę zeznań świadków: S. W. (1), S. W. (2), P. K., A. O. i W. R. złożonych w toku postępowania przygotowawczego i uznaniu ich za wiarygodne w zakresie ustalenia sprawstwa i winy oskarżonej. Świadkowie: S. W. (2) (k. 26-29, 207-208, 409-410v), P. K. (k. 33-34, 56-59, 61-62-63, 127-128, 361v-362v), S. W. (1) (k. 43-45, 73-74, 132-133), W. R. (k. 64-65, 362v-363) i A. O. (k. 143-145, 363v-364v) w zeznaniach i wyjaśnieniach złożonych w trakcie postępowania przygotowawczego potwierdzili okoliczności i przebieg zabójstwa M. C. (1), a następnie okoliczności ukrycia jego zwłok i zacierania śladów przestępstwa, w obliczu zerwania zmowy milczenia przez jednego z nich, świadka S. W. (2), który we własnej sprawie liczył na złagodzenie odpowiedzialności karnej. Sam fakt, że w dalszej części postępowania karnego wycofywali się z tych depozycji procesowych, nie świadczył o braku wiarygodności tych zeznań, skoro zostały one potwierdzone nie tylko wynikami eksperymentów procesowych wykonywanych z udziałem świadków: P. K. (k. 90-91), S. W. (1) (k. 92-95), A. O. (k. 148-159) i S. W. (2) (k. 210-222), lecz przede wszystkim dokumentacją z teczki sprawy identyfikacyjnej NN zwłok (k. 560-710), opinią sądowo-lekarską dot. czaszki M. C. (1) odnalezionej w pobliżu miejsc wskazywanych przez tych świadków (k. 614-618) i opinią z przeprowadzonych badań z zakresu genetyki sądowej znalezionych szczątków denata M. C. (1) (k. 750-755). Dowody te, niezależnie od późniejszej postawy procesowej niektórych świadków, którzy starali się zachować zgodnie z oczekiwaniami oskarżonej podczas przesłuchania przed Sądem i instancji, albo starali się w taki sposób opisać swoje zachowanie, aby dać jak najmniej powodów do postawienia im zarzutów udziału w zacieraniu śladów zbrodni (S. W. (2), P. K., A. O.) dowodzą jasno i przekonująco, że oskarżona B. C. (1) popełniła zarzuconej jej przestępstwo z art. 148 § 1 k.k. Do tych różnic w zeznaniach świadków odniósł się analitycznie i przekonująco Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k. 168-773) i uwagi te należy w pełni podzielić.

III. Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut apelacji obrońcy oskarżonej o rzekomej obrazie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. poprzez przyznanie waloru wiarygodności i mocy dowodowej opinii sądowo-lekarskiej z dnia 4 kwietnia 2020r. sporządzonej przez patomorfologa R. P. (1) (k. 276-277) tylko z tego powodu, że została wydana na podstawie wyjaśnień oskarżonej oraz zeznań świadków, bez przeprowadzenia badania zwłok/szczątków M. C. (1), a nadto jej wnioski w zakresie mechanizmu potencjalnie zadanych obrażeń i ich skutków mają charakter hipotetyczny i alternatywny. W ocenie obrońcy, takie okoliczności czyniły tę opinię niepełną, jako rzekomo nieudzielającą w sposób kategoryczny odpowiedzi na pytanie jakie obrażenia zostały zadane M. C. (1) co nie pozwala w sposób pewny na przypisanie oskarżonej skutku w postaci spowodowania śmierci M. C. (1), a nadto jest nierzetelną albowiem nieopierającą się na empirycznym badania zwłok denata, zaś przedmiotem badania patomorfologa była treść wyjaśnień/zeznań uczestników postępowania jeszcze na etapie, w którym nie zostało przeprowadzone całe postępowanie dowodowe przed Sądem I instancji.

Po pierwsze, kierując taki zarzut sam obrońca popadał w wewnętrzną sprzeczność, gdyż jednocześnie domagał się wydania kolejnej opinii sądowo-lekarskiej na podstawie ujawnionych szczątków M. C. (1) (konkretnie jego czaski), która miałaby również charakter opinii hipotetycznej i niekategorycznej, skoro nie odnaleziono całości szczątków denata, a odnaleziono czaszka nie nosiła śladów jakichkolwiek urazów, poza działaniem zwierząt, żerujących na zwłokach (k. 614-618).

Po wtóre, właśnie z podanych wyżej przyczyn, na rozprawie odwoławczej, na podstawie art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. oddalono wniosek dowodowy obrońcy oskarżonej o przeprowadzenie dowodu z opinii sądowo-lekarskiej, dotyczącej ujawnionych szczątków denata M. C. (1), na okoliczności związane z tym, czy na szczątkach tych znajdują się obrażenia ciała pozwalające na zrekonstruowanie przyczyn zgonu (k. 830), albowiem dowód taki został przeprowadzony w postępowaniu karnym (k. 614-618) i na jego podstawie biegły z zakresu medycyny sądowej ustalił, że na szczątkach tych znajdują się ślady działania zwierząt, natomiast przyczyn zgonu nie da się ustalić.

Po trzecie, skoro jedynymi dowodami pozwalającymi na odtworzenie ewentualnych obrażeń ciała M. C. (1) spowodowanych jednokrotnym ugodzeniem nożem w lewą stronę tułowia, były wyjaśnienia oskarżonej B. C. (1) oraz zeznania świadków: S. W. (2) (k. 26-29, 207-208, 409-410v), P. K. (k. 33-34, 56-59, 61-62-63, 127-128, 361v-362v), S. W. (1) (k. 43-45, 73-74, 132-133), W. R. (k. 64-65, 362v-363), A. O. (k. 143-145, 363v-364v), w zakresie, w jakim potwierdzali oni relację oskarżonej o sposobie zadania obrażenia nożem, to opinia sądowo-lekarska z dnia 4 kwietnia 2020r. sporządzona przez patomorfologa R. P. (1) (k. 276-277) nie mogła być uznana za niejasną, niepełną lub wewnętrznie sprzeczną. Biegły wyraźnie dał wyraz temu, że przedstawia najbardziej prawdopodobny mechanizm doznania obrażeń ciała M. C. (2) w wyniku zadania ciosu nożem i przypuszczalny mechanizm śmierci, która nastąpiła w krótkim czasie od urazu. W tym sensie opinia ta nie miała charakteru abstrakcyjnego, lecz opartego o zgromadzony materiał dowodowy i nie można jej postawić żadnych zarzutów w obliczu art. 201 k.p.k.

Dowody te, wbrew twierdzeniom oskarżonej B. C. (1), a także argumentacji przedstawionej w apelacji jej obrońcy z urzędu, adw. B. U. (k. 782-783), przekonywały, że to oskarżona B. C. (1) pod wpływem alkoholu, w trakcie kłótni, działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia swojego męża M. C. (1), zadała mu pchnięcie nożem kuchennym z metalowym ostrzem w korpus tułowia po stronie lewej, powodując u niego zranienie serca lub tętnicy głównej, co doprowadziło do wstrząsu krwotocznego lub tamponady worka osierdziowego i skutkowało jego zgonem. Oskarżona popełniła przestępstwo z art. 148 § 1 k.k.

Wracając do realiów niniejszej sprawy, obrońca oskarżonej B. C. (1) dowodził w apelacji, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy prawa procesowego, a mianowicie zasady swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.) przyjmując za wiarygodne jedynie te wyjaśnienia oskarżonej, w których odrzucała zarzut popełnienia zbrodni zabójstwa, chociaż wskazane wyżej dowody wręcz to wykluczały.

Oceniając całokształt wskazanych wyżej okoliczności, odnoszących się zarówno do zachowania oskarżonej, jak tez także analizy motywów, pobudek oskarżonej i cech jej osobowości, należy zaakceptować wnioski Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze, że oskarżona B. C. (1) działała z bezpośrednim zamiarem pozbawienia życia pokrzywdzonego M. C. (1), nie czynić nic, by ratować mu życie, a wręcz akceptując jego śmierć, ukrycie zwłok i zatarcie śladów zbrodni, a następnie 20-letnią zmowę milczenia co się z nim stało. W związku z tym zarzuty apelacji formułowane na tym tle nie mogły zostać uwzględnione.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Nie był zasadny wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej B. C. (1) od zarzucanego mu przestępstwa z art. 148 § 1 k.k. Sąd Okręgowy nie dopuścił się bowiem błędu w ustaleniach faktycznych, ustalając zakres odpowiedzialności karnej oskarżonej za to przestępstwo.

Jak wskazywano w doktrynie, błąd w ustaleniach faktycznych ( error facti) przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź to z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd "braku"), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd "dowolności"). Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych itd. (T. Grzegorczyk – Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. III, Zakamycze 2003,– s. 1133-1134).

Wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może ograniczać się wyłącznie do polemiki z ocenami dokonanymi przez Sąd I instancji, bez wskazania jakich konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu, nie może prowadzić do wniosku o dokonaniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Wyraża to wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2005r. sygn. WA – 10/05: „ Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu a quo wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia, lecz musi zmierzać do wykazania jakich konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego nie na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd pierwszej instancji (…) nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych.

Istota zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych nie może opierać się na odmiennej ocenie materiału dowodowego, innymi słowy mówiąc na forsowaniu własnego poglądu strony na tę kwestię. Stawiając tego rodzaju zarzut należy wskazać, jakich uchybień w świetle zgodności (lub niezgodności) z treścią dowodu, zasad logiki (błędność rozumowania i wnioskowania) czy sprzeczności (bądź nie) z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy dopuścił się w dokonanej przez siebie ocenie dowodów sąd pierwszej instancji” (OSNwSK 2005, z. 1, poz. 949 oraz poz. 947; podobnie T. Grzegorczyk – Kodeks postępowania karnego. Komentarz, , wyd. III, Zakamycze 2003 s. 1134 oraz P. Hoffmański, E. Sadzik, K. Zgryzek – Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, Warszawa 2007, s. 666-667).

W realiach niniejszej sprawy, jak już wyżej wskazano, poza polemiką z ustaleniach faktycznymi, w swojej apelacji obrońca oskarżonej nie postawił zaskarżonemu wyrokowi żadnych rzeczowych zarzutów dotyczących niewłaściwego odczytania treści dowodów, błędów logicznego rozumowania i wnioskowania, a także sprzeczności ustaleń Sądu I instancji ze wskazaniami wiedzy i zasadami doświadczenia życiowego. Mając powyższe na uwadze apelacja ta, w zakresie zarzutów odnoszących się do sprawstwa i winy, nie zasługiwała na uwzględnienie.

Nie można w żadnym wypadku doszukiwać się także naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów w tym, że Sąd I instancji uznał za niewiarygodne wyjaśnienia oskarżonej, w których nie przyznawała się do winy, odrzucając szereg podanych przez nią okoliczności jako nieistotnych, niewiarygodnych i wynikających wyłącznie z obaw przed odpowiedzialnością karną, natomiast daniu wiary tym wyjaśnieniom oskarżonej B. C. (1), w których potwierdziła, że dokonała zabójstwa męża. Konsekwencją obowiązywania zasady swobodnej oceny dowodów jest to, że nie ma reguły nakazującej całkowite uznanie wiarygodności lub jej braku określonego środka dowodowego.

Jak słusznie wskazywał Sąd Najwyższy, „ kierując się przepisem art. 4 § 1 [ob. 7] k.p.k., sąd może określonym zeznaniom świadka lub wyjaśnieniom oskarżonego częściowo dać lub nie dać wiary, pod tym jednak warunkiem, że stanowisko swoje w sposób przekonujący uzasadni w konfrontacji z całokształtem zebranego materiału dowodowego. Sama zaś okoliczność, że świadek lub oskarżony dotychczas nienagannie się zachowywali albo przeciwnie - że dotychczasowy ich tryb życia był naganny, bez ustalenia innych okoliczności nie może stanowić o tym, że dane zeznanie lub wyjaśnienie jest albo nie jest wiarygodne” (wyrok SN z dnia 28.03.1974r., sygn. Rw 152/74, OSNKW 1974, z. 7-8, poz. 154). W innym orzeczeniu Sąd najwyższy stwierdził, że „ z istoty wyrażonej w art. 4 § 1 [ob. 7] k.p.k. zasady swobodnej oceny dowodów wynika, że sąd realizując ustawowy postulat poczynienia ustaleń faktycznych odpowiadających prawdzie (art. 2 § 1 pkt 2 [ob. 2 § 2] k.p.k.) ma prawo uznać za wiarygodne zeznania świadka co do niektórych przedstawionych przezeń okoliczności i nie dać wiary zeznaniom tego samego świadka co do innych okoliczności - pod warunkiem że stanowisko sądu w kwestii oceny zeznań świadka zostanie należycie uzasadnione” (wyrok SN z dnia 14.07.1975 r., sygn. Rw 323/75, OSNKW 1975, z. 9, poz. 133).

Co więcej, właśnie analiza dowodów przedstawiona przez obrońcę oskarżonej, oceniona wyłącznie przy założeniu prawdomówności oskarżonego, jest rażąco sprzeczna z zasadą swobodnej oceny dowodów z art. 7 k.p.k. Jest bowiem zdecydowanie jednostronna, niepełna i niewiarygodna.

Jak wielokrotnie podkreślano w doktrynie i orzecznictwie, przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.), stanowi wyraz rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), jest wyczerpujące i logiczne - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.). Akcentuje to szereg orzeczeń Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych (por. wyrok SN z 3.09.1998r. sygn. V KKN 104/98 – Prokuratura i Prawo 1999, nr 2, poz. 6; a także wyrok S.A. w Łodzi z 20.03.2002r. sygn. II AKa 49/02 – Prokuratura i Prawo 2004, nr 6, poz. 29). Wszystkim tym wymogom Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze sprostał, nie naruszając także przepisu art. 5 § 2 k.p.k. nakładającego obowiązek rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonej.

Sąd Najwyższy odnosił się w szeregu swoich orzeczeń do tego jak należy rozumieć i stosować zasadę in dubio pro reo. Jak stwierdził w jednym z nich: „ Zasada in dubio pro reo (art. 5 § 2 k.p.k.) nie ogranicza utrzymanej w granicach racjonalności swobody oceny dowodów. Jeżeli zatem z materiału dowodowego wynikają różne wersje wydarzenia, to nie jest to jeszcze równoznaczne z zaistnieniem "nie dających się usunąć wątpliwości" w rozumieniu tego przepisu. W takim wypadku sąd jest zobowiązany do dokonania ustaleń właśnie na podstawie swobodnej oceny dowodów. Dopiero wtedy, gdy - po wykorzystaniu wszelkich istniejących możliwości - wątpliwości nie zostaną usunięte, należy je wytłumaczyć w sposób korzystny dla oskarżonego. Jeżeli jednak sąd dokona stanowczych ustaleń, to w ogóle nie może zachodzić obraza art. 5 § 2 k.p.k. (bo według tych ustaleń nie ma wątpliwości), a tylko powstaje kwestia, czy ustalenia te są prawidłowo dokonane (bez naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów)” (postanowienie SN z dnia 17.12.2003r. sygn. V KK 72/03 - LEX nr 83771).

Podobne stanowisko znajdujemy w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 1999r. sygn. IV KKN 714/98: „ Stan określany przez ustawodawcę, jako "nie dające się usunąć wątpliwości" (art. 5 § 2 k.p.k.), powstaje - jeśli pominąć wątpliwości natury nie faktycznej, lecz prawnej - dopiero w następstwie oceny dowodów (art. 7 k.p.k.). Dopiero wówczas bowiem można stwierdzić, czy wątpliwości w ogóle wystąpiły, czy były rozsądne, a nie wydumane, czy i jakie miały znaczenie dla kwestii odpowiedzialności prawnej oskarżonego, czy udało się je przezwyciężyć w sposób dopuszczalny przez prawo procesowe itp. O naruszeniu zasady in dubio pro reo nie można zatem mówić wówczas, gdy sąd w wyniku pełnej i poprawnie dokonanej swobodnej oceny dowodów uznał, że brak jest wątpliwości, albo że nie mają one znaczenia dla odpowiedzialności prawnej oskarżonego. Jest jednocześnie dobrym prawem obrony oskarżonego mnożenie, a nawet wyolbrzymianie na każdym etapie postępowania takich faktów i ich ocen, które pozwalają na powątpiewanie w jego winę, pod warunkiem wszakże nieprzeinaczania faktów (lojalności wobec faktów)” (Prokuratura i Prawo 2000, nr 4, poz. 8).

W wyniku analizy dowodowej Sąd Okręgowy ocenił wyjaśnienia oskarżonej B. C. (1) i zeznania wszystkich świadków, opinie biegłych z zakresu medycyny sądowej R. P. (k. 276-277) i J. K. (k. 614-618) oraz zebraną dokumentację medyczną i dowody zabezpieczone na miejscu przestępstwa. Zatem, Sąd Okręgowy nie tylko nie podjął wątpliwości co do wiarygodności dowodów obciążających oskarżoną, lecz wręcz uznał je za prawdziwe, a wyjaśnienia oskarżonej, w których nie przyznawała się do winy, ocenił wyłącznie jako przyjętą linię obrony, obliczoną na uniknięcie odpowiedzialności karnej. Słusznie zatem Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że oskarżona B. C. (1) dopuściła się przestępstwa z art. 148 § 1 k.k., kwestionowanego przez obrońcę.

Lp.

Zarzut apelacji Prokuratora (...) w Z.

1.

1.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary, w zakresie łagodności orzeczonej wobec B. C. (1) kary 12 lat pozbawienia wolności.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Należy podzielić zarzut apelacji Prokuratora (...) w Z.dotyczący rażącej niewspółmierności (rażącej łagodności) orzeczonej wobec B. C. (1) kary 12 lat pozbawienia wolności.

W swojej apelacji oskarżyciel publiczny słusznie zwrócił uwagę, że orzeczona przez Sąd I instancji kara nie w pełni realizowała wszelkie cele kary określone w art. 53 § 1 i 2 k.k., a w szczególności nie uwzględniała wszelkich okoliczności obciążających oskarżoną B. C. (1), jak również nie w pełni realizowała cele w zakresie społecznego oddziaływania kary.

Niewątpliwie wysoce obciążające dla oskarżonej było to, że działała ona w trakcie przestępstwa w stanie upojenia alkoholowego, który w znacznym stopniu determinował poczynania oskarżonej. Pod wpływem alkoholu, oskarżona B. C. (1), przyjmując opis jej zachowania podany przez świadków, prowokowała męża adorując mężczyzn biorących udział w spotkaniu towarzyskim, siadała jednemu z nich (ówczesnemu kochankowi i późniejszemu partnerowi – S. W. (1)) na kolanach. Nie może dziwić, że takie prowokacyjne zachowanie oskarżonej spowodowało reakcję M. C. (1), zazdrosnego o żonę, który wymierzył jej policzek. Oskarżona B. C. (1), kierując się negatywnymi emocjami wobec męża, mimo możliwości innego rozwiązania lub załagodzenia konfliktu, w obecności innych uczestników libacji alkoholowej i mimo obecności dzieci w mieszkaniu, wręcz ostentacyjnie ugodziła męża nożem i zadała mu śmierć. Następnie umyła narzędzie zbrodni, a od uczestników libacji alkoholowej wręcz oczekiwała solidarności i zaaprobowała usunięcie zwłok męża (ojca jej małoletniego dziecka) i zatarcie śladów przestępstwa. Umyła narzędzie zbrodni, schowała je pomiędzy innymi sztućcami, a następnie wróciła do spożywania alkoholu. Po ukryciu zwłok denata, świadomie fałszywie zgłosiła policji zaginięcie męża, po czym przez 20 lat, wspólnie ze świadkiem zbrodni mieszkała i wychowywała dzieci, w tym samym mieszkaniu, w który zabiła M. C. (1). W tym czasie Policja stale prowadziła czynności poszukiwawcze. Takie zachowanie, przemyślane, metodyczne i celowe było skuteczne i umożliwiło oskarżonej spokojne wieloletnie życie i unikanie skarżenia. Takie zachowanie musi mieć wyraz w orzekanej wobec B. C. (1) kary. Słusznie prokurator skonkludował, że sprawiedliwą karą dla oskarżonej będzie kara 15 lat pozbawienia wolności.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej B. C. (1) kary 15 lat pozbawienia wolności.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

W pełni zasadny był wniosek apelacji oskarżyciela publicznego o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej B. C. (1) kary 15 lat pozbawienia wolności, gdyż orzeczona wobec oskarżonej kara 12 lat pozbawienia wolności była rażąco niewspółmierna (niesprawiedliwie i rażąco łagodna).

Poza dotychczasową niekaralnością (k. 121-122, 823), umiarkowanie pozytywnej opinii środowiskowej i pozytywnej opinii z zakładu karnego (k. 784-785), trudno dopatrzyć się po stronie oskarżonej B. C. (1) istotnych okoliczności łagodzących, szczególnie wobec ujawnienia tego, że po przestępstwie zacierała jego ślady, zmierzając do uniknięcia odpowiedzialności karnej, a także złożyła fałszywe zawiadomienie o zaginięciu męża i przez 20 lat ukrywała swoją zbrodnię. Mimo przyznania się do popełnienia przestępstwa w pierwszej fazie śledztwa podczas przesłuchań i eksperymentu procesowego (k. 52-55, 69-70, 75-77, 108-109). Następnie jednak, realizując prawo do obrony, oskarżona nie przyznała się do popełnienia przestępstwa, ignorując obciążające ją dowody, a wręcz starając się wykazać nieprawidłowości po stronie funkcjonariuszy prowadzących. Uwzględniając 20-letni okres ukrywania zbrodni, kierowania poszukiwań M. C. (1) na fałszywe tory, trudno uznać, by w postawie oskarżonej zauważalna była skrucha i rzeczywisty głęboki żal za uczynioną krzywdę.

Wskazane okoliczności łagodzące nie były zatem na tyle istotne, by przekreślać wnioski, że w realiach niniejszej sprawy cele kary z art. 53 § 1 2 i k.k. wypełni wyłącznie kara 15 lat pozbawienia wolności. Chociaż tego rodzaju kara jest surowa, to jednak daje oskarżonej nadal perspektywę powrotu na wolność przed jej końcowym terminem, choćby korzystając z warunkowego przedterminowego zwolnienia w trybie art. 78 § 1 k.k. Takiej perspektywy nie ma natomiast pokrzywdzona, dla której przestępstwo popełnione przez oskarżoną ma charakter nieodwracalny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Nie zachodziły okoliczności uwzględniane z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

Nie dotyczy.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano zaskarżony wyrok w mocy, poza orzeczeniem o podwyższeniu oskarżonej B. C. (1) orzeczonej kary do 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności, a motywy ku temu przedstawiono i omówiono we wcześniejszych fragmentach niniejszego uzasadnienia wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Powody utrzymania zaskarżonego wyroku w mocy w pozostałej części omówiono we wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia wyroku.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższono wymierzoną oskarżonej B. C. (1) karę do 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności. W pozostałym zakresie utrzymano zaskarżony wyrok w mocy.

Zwięźle o powodach zmiany.

Powody zmiany zaskarżonego wyroku w mocy omówiono we wcześniejszym fragmencie niniejszego uzasadnienia wyroku.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

Nie uchylono zaskarżonego wyroku.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Nie było podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Nie zachodziły podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku w celu przeprowadzenia przewodu sądowego w całości.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

Nie było podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i umorzenia postępowania.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

Nie było podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i warunkowego umorzenia postępowania.

5.

Nie zachodziły okoliczności z art. 454 § 1 k.p.k.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Nie było podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku. Nie zachodziły okoliczności z art. 454 § 1 k.p.k.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie było podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku, wobec czego nie formułowano zapatrywań prawnych i wskazań co do dalszego postępowania.

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

Nie dotyczy.

Nie dotyczy.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

B. C. (1)

Punkt III.

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. U. 600 zł tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz 138 zł tytułem podatku VAT. Podstawę ku temu dawał przepis art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze (tekst jednolity: Dz. U. z 2019r., poz. 1513, z późniejszymi zmianami). Wysokość wynagrodzenia adwokackiego, w tym co do zwrotu podatku VAT, ustalono w oparciu o § 17 ust. 2 pkt 5, a także § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. z 2019r. poz. 18).

B. C. (1)

Punkt IV.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 635 k.p.k. zwolniono oskarżoną od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, poniesionymi wydatkami obciążając Skarb Państwa. Przy orzeczeniu tym uwzględniono stan majątkowy, rodzinny i osobisty oskarżonej B. C. (1) oraz jego możliwości zarobkowe, które będą niewielkie wobec orzeczenia bezwzględnej kary pozbawienia wolności.

7.  PODPISY SĘDZIÓW

Edyta Gajgał

Bogusław Tocicki

Artur Kosmala