Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 grudnia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Magdalena Łukaszewicz

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anita Topa

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2021 roku na rozprawie

sprawy z wniosku E. J.

z udziałem K. J.

o podział majątku wspólnego

p o s t a n a w i a:

I.  Ustalić, że w skład majątku wspólnego E. J. i K. J. wchodzą:

1.  stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny nr (...), położony w P. przy ul. (...), w budynku nr (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą KW (...) - o wartości 320 000 zł;

2.  stanowiący odrębną nieruchomość lokal niemieszkalny - garaż nr (...), położony w P. przy ul. (...), w budynku nr (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą KW (...) - o wartości 35 000 zł;

3.  łóżko – o wartości 700 zł;

4.  stół z krzesłami – o wartości 1000 zł;

5.  telewizor S. 55” - o wartości 1500 zł;

6.  telewizor L. 22” - o wartości 200 zł;

7.  meble z sypialni - o wartości 1500 zł;

8.  meble z pokoju dziecka - o wartości 1500 zł;

9.  odkurzacz - o wartości 100 zł;

10.  płyta kuchenna - o wartości 800 zł;

11.  czajnik bezprzewodowy– o wartości 100 zł;

12.  laptop - o wartości 1000 zł;

13.  rogówka - o wartości 2000 zł;

14.  komoda rtv – o wartości 1000 zł;

15.  soundbar S. - o wartości 500 zł;

16.  meble kuchenne w zabudowie: blat, szafka rogowa z frontem, sześć szafek górnych oraz zlew – o wartości 2900 zł;

II.  Dokonać podziału majątku wspólnego w ten sposób, iż wszystkie składniki majątku wspólnego opisane w punkcie I podpunkt od 1. do 16. przyznać E. J..

III.  Zasądzić od E. J. na rzecz K. J. kwotę 184 900 zł (sto osiemdziesiąt cztery tysiące dziewięćset złotych) tytułem spłaty płatną w terminie trzech miesięcy z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności.

IV.  Oddalić wniosek E. J. o rozliczenie kosztów utrzymania lokali wchodzących w skład majątku wspólnego.

V.  Oddalić wniosek K. J. o rozliczenie nakładów w kwocie 139 600 zł oraz żądanie wydania ruchomości.

VI.  Ustalić, iż zainteresowani ponoszą koszty postępowania we własnym zakresie.

Sygn. akt I Ns 168/21

UZASADNIENIE

E. J. wystąpiła z wnioskiem o podział majątku wspólnego byłych małżonków wskazując jako uczestnika postępowania K. J..

We wniosku podała, że związek małżeński zainteresowanych, w którym panował ustrój wspólności majątkowej, został rozwiązany przez rozwód prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 18 września 2020 roku wydanym w sprawie VI RC 1593/19.

Wnioskodawczyni ostatecznie wskazała, że w skład majątku wspólnego zainteresowanych mającego ulec podziałowi wchodzi.

17.  stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny nr (...), położony w P. przy ul. (...), w budynku nr (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą (...) - o wartości 320 000 zł;

18.  stanowiący odrębną nieruchomość lokal niemieszkalny - garaż nr (...), położony w P. przy ul. (...), w budynku nr (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą (...) - o wartości 35 000 zł;

19.  łóżko o wartości 700 zł;

20.  stół z krzesłami o wartości 1000 zł;

21.  telewizor S. 55” o wartości 1500 zł;

22.  telewizor L. 22” o wartości 200 zł;

23.  meble z sypialni o wartości 1500 zł;

24.  meble z pokoju dziecka o wartości 1500 zł;

25.  odkurzacz o wartości 100 zł;

26.  płyta kuchenna o wartości 800 zł;

27.  czajnik bezprzewodowy o wartości 100 zł;

28.  laptop o wartości 1000 zł;

29.  rogówka o wartości 2000 zł;

30.  komoda rtv o wartości 1000 zł;

31.  soundbar S. o wartości 500 zł,

32.  meble kuchenne w zabudowie: blat, szafka rogowa z frontem, sześć szafek górnych oraz zlew, o łącznej wartości 2 900 zł.

Nadto wnioskodawczyni wskazała, że zainteresowani są współwłaścicielami w udziałach po ½ części następujących ruchomości:

a)  zmywarka marki B. o wartości 600 złotych,

b)  lodówka marki L. (...) o wartości 2 500 złotych,

c)  pralka marki S. o wartości 600 złotych,

d)  okap kuchenny o wartości 200 złotych,

e)  krajalnica marki Z. o wartości 150 złotych,

f)  telewizor marki S. o wartości 800 złotych,

g)  piekarnik marki A. o wartości 500 złotych.

Ostatecznie wnioskodawczyni wniosła o dokonanie podziału wskazanego wyżej majątku wspólnego zainteresowanych w ten sposób, że wszystkie jego składniki przyznać wnioskodawczyni i zasądzić od wnioskodawczyni na rzecz uczestniczka stosowną spłatę płatną w terminie 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia podziałowego.

Wnioskodawczyni wniosła o rozliczenie w niniejszym postępowaniu nakładów poczynionych po ustaniu wspólności majątkowej z jej majątku osobistego na majątek wspólny w wysokości:

- 303,13 zł – z tytułu czynszu za garaż za okres od października 2020 roku do czerwca 2021 roku;

- 2 865,70 zł – z tytułu czynszu i funduszu remontowego za przedmiotowy lokal mieszkalny za okres od października 2020 roku do czerwca 2021 roku.

W uzasadnieniu wnioskodawczyni wskazała, że uczestnik wyprowadził się ze wspólnie zajmowanego lokalu mieszkalnego, opisanego w pkt 1., w czerwcu 2019 roku. Od tego czasu nie korzysta też z garażu. Lokal mieszkalny zajmowany jest przez wnioskodawczynię i 9-letnią córkę zainteresowanych. Wnioskodawczyni korzysta również z garażu. Wnioskodawczyni sama ponosi koszty związane z utrzymaniem lokalu i garażu. Uczestnik postępowania mieszka u swojej matki i jest właścicielem nieruchomości położonej w J.. Wnioskodawczyni podniosła, że ruchomości wymienione w pkt od 3. do 16. stanowią wyposażenie przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Natomiast pozostałe ruchomości zainteresowani wspólnie kupili jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego. Zainteresowani kupili ponadto meble kuchenne, na wymiar, które zdaniem wnioskodawczyni stanowią część składową mieszkania.

Uczestnik postępowania K. J. co do zasady przychylił się do wniosku o podział majątku wspólnego. Przyznał, że w skład majątku wspólnego zainteresowanych wchodzą wskazane przez wnioskodawczynię składniki wymienione w pkt od 1. do 16. Nie kwestionował ich wartości.

Uczestnik wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego zainteresowanych w ten sposób, że wszystkie składniki majątku wspólnego przyznać uczestnikowi postępowania i zasądzić od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni stosowną spłatę płatną w terminie 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia podziałowego. W uzasadnieniu podał, że chciałby zamieszkać w tym lokalu mieszkalnym.

Uczestnik wniósł ponadto o rozliczenie w niniejszym postępowaniu nakładów poczynionych przez uczestnika w czasie trwania wspólności majątkowej z jego majątku osobistego na majątek wspólny w kwocie 139 600 zł. W uzasadnieniu wskazał, że na zakup przedmiotowego lokalu mieszkalnego zainteresowani zaciągnęli kredyt hipoteczny. Kredyt ten w dużej mierze został spłacony przez matkę uczestnika, K. O., która uiściła następujące kwoty:

- 30 000 zł tytułem wkładu własnego,

- 68 600 zł tytułem spłaty rat kredytu,

- 30 000 zł tytułem spłaty rat kredytu.

Ponadto wskazał, że w czasie trwania wspólności majątkowej zainteresowanych, K. O. przekazała uczestnikowi kwotę 11 000 zł, którą uczestnik przeznaczył na remont łazienki w przedmiotowym lokalu mieszkalnym.

Odnośnie pozostałych wymienionych przez wnioskodawczynię ruchomości (zmywarki, lodówki, pralki, okapu kuchennego, krajalnicy, telewizora i piekarnika), uczestnik postępowania podniósł, że zostały one nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej i stanowią jego majątek osobisty, w związku z czym zgłosił żądanie ich wydania.

Wnioskodawczyni wniosła o oddalenie wniosku uczestnika o rozliczenie ww. nakładów. Podniosła, że matka uczestnika udzielała małżonkom pomocy w postaci darowizn środków finansowych w łącznej wysokości 68 900 zł na spłatę części rat kredytu hipotecznego. Były to darowizny na rzecz obojga małżonków, nie zaś jedynie na rzecz uczestnika postępowania. Odnośnie wkładu własnego, wnioskodawczyni wskazała, że z treści aktu notarialnego wprost wynika, że wkład własny wynosił 38 000 zł i został pokryty przez zainteresowanych jeszcze przed podpisaniem umowy sprzedaży lokalu. Środki te pochodziły z majątku wspólnego zainteresowanych, tj. z prezentów weselnych. Z majątku wspólnego pochodziła również druga wskazana przez uczestnika kwota 30 000 zł, środki te zostały jedynie wpłacone przez matkę uczestnika na rachunek bankowy zainteresowanych.

Sąd ustalił, co następuje:

E. J. i K. J. związek małżeński zawarli 26 maja 2012 roku w B.. Posiadają małoletnią córkę L. J. urodzoną (...). Małżonków łączył system małżeńskiej wspólności ustawowej.

Małżeństwo E. J. i K. J. zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 18 września 2020 roku wydanym w sprawie VI RC 1593/19, który uprawomocnił się 26 września 2020 roku.

(okoliczności bezsporne, dowód: wyrok rozwodowy k. 7)

W skład majątku wspólnego E. J. i K. J. mającego ulec podziałowi wchodzą:

1.  stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny nr (...), położony w P. przy ul. (...), w budynku nr (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą (...) - o wartości 320 000 zł;

2.  stanowiący odrębną nieruchomość lokal niemieszkalny - garaż nr (...), położony w P. przy ul. (...), w budynku nr (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą (...) - o wartości 35 000 zł;

3.  łóżko o wartości 700 zł;

4.  stół z krzesłami o wartości 1000 zł;

5.  telewizor S. 55” o wartości 1500 zł;

6.  telewizor L. 22” o wartości 200 zł;

7.  meble z sypialni o wartości 1500 zł;

8.  meble z pokoju dziecka o wartości 1500 zł;

9.  odkurzacz o wartości 100 zł;

10.  płyta kuchenna o wartości 800 zł;

11.  czajnik bezprzewodowy o wartości 100 zł;

12.  laptop o wartości 1000 zł;

13.  rogówka o wartości 2000 zł;

14.  komoda rtv o wartości 1000 zł;

15.  soundbar S. o wartości 500 zł,

16.  meble kuchenne w zabudowie: blat, szafka rogowa z frontem, sześć szafek górnych oraz zlew, o łącznej wartości 2 900 zł.

(okoliczności bezsporne)

Prawo własności opisanego w pkt 1. lokalu mieszkalnego młodzi małżonkowie nabyli 21 grudnia 2012 roku za środki finansowe pochodzące z kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w (...)- (...) Banku Spółdzielczym Oddział w P. w kwocie 150 000 zł i środki finansowe pochodzące z ich majątku wspólnego w kwocie 38 000 zł. Kwotę 38 000 zł małżonkowie J. zapłacili sprzedającym przed podpisaniem aktu notarialnego.

(dowód: umowa sprzedaży lokalu mieszkalnego k. 101-106; zeznania wnioskodawczyni k. 151v; częściowo zeznania uczestnika postępowania k. 152; zaświadczenie z (...) .H.U. (...) M. L. w P.)

Do opisanego wyżej lokalu mieszkalnego małżonkowie J. i ich małoletnia córka wprowadzili się na początku 2013 roku. K. J. wyprowadził się w czerwcu 2019 roku. Od tego czasu w lokalu tym zamieszkuje E. J. z córką i sama ponosi koszty jego utrzymania. E. J. korzysta również z garażu i ponosi koszty jego utrzymania.

E. J. nie jest właścicielem ani współwłaścicielem innej nieruchomości, w której mogłaby zamieszkać. Pracuje jako żołnierz zawodowy.

K. J. pracuje jako integrator robót przemysłowych. Mieszka u swojej matki. Jest współwłaścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej w J. w gminie P., oraz właścicielem nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni około 11 ha, do których pobiera dopłaty unijne.

(okoliczności bezsporne)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 31 § 1 k.r.o. majątkiem wspólnym małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przepis art. 43 § 1 k.r.o. zawiera domniemanie, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zgodnie z art. 46 k.r.o. od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku w sprawach nieunormowanych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i dziale spadku. Podobne odesłanie w kwestiach proceduralnych do przepisów o dziale spadku zawiera przepis art. 567 § 3 k.p.c.

Skład i wartość majątku ulegającego podziałowi ustala Sąd (art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 684 k.p.c.). Zasadą jest, iż podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do danego majątku w dacie ustania wspólności oraz istniejące w chwili dokonywania podziału.

W toku niniejszego postępowania zainteresowani zgodnie wnieśli o ustalenie, że w skład ich majątku wspólnego mającego ulec podziałowi wchodzą:

1.  stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny nr (...), położony w P. przy ul. (...), w budynku nr (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą (...) - o wartości 320 000 zł;

2.  stanowiący odrębną nieruchomość lokal niemieszkalny - garaż nr (...), położony w P. przy ul. (...), w budynku nr (...), dla którego Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą (...) - o wartości 35 000 zł;

3.  łóżko o wartości 700 zł;

4.  stół z krzesłami o wartości 1000 zł;

5.  telewizor S. 55” o wartości 1500 zł;

6.  telewizor L. 22” o wartości 200 zł;

7.  meble z sypialni o wartości 1500 zł;

8.  meble z pokoju dziecka o wartości 1500 zł;

9.  odkurzacz o wartości 100 zł;

10.  płyta kuchenna o wartości 800 zł;

11.  czajnik bezprzewodowy o wartości 100 zł;

12.  laptop o wartości 1000 zł;

13.  rogówka o wartości 2000 zł;

14.  komoda rtv o wartości 1000 zł;

15.  soundbar S. o wartości 500 zł,

16.  meble kuchenne w zabudowie: blat, szafka rogowa z frontem, sześć szafek górnych oraz zlew, o łącznej wartości 2 900 zł.

Wartość ww. składników Sąd ustalił w oparciu o zgodne w tym zakresie stanowisko zainteresowanych.

W toku postępowania zainteresowani zgodnie podali, że pozostałe wskazane przez wnioskodawczynię we wniosku ruchomości, tj. zmywarka, lodówka, pralka, okap kuchenny, krajalnica, telewizor i piekarnik, zostały nabyte przed zawarciem przez nich związku małżeńskiego. Nie należą one więc do majątku wspólnego w rozumieniu art. 31 § 1 k.r.o., w związku z czym nie podlegają podziałowi w postępowaniu o podział majątku wspólnego. Spornym między stronami było, czy przedmioty te stanowią ich współwłasności, czy też stanowią majątek osobisty uczestnika. W przedmiotowej sprawie nie został złożony wniosek o zniesienie współwłasności tychże przedmiotów, w związku z tym Sąd nie mógł rozstrzygnąć przedmiotowego sporu w postępowaniu nieprocesowym o podział majątku wspólnego stron.

W konsekwencji powyższego, zgłoszone przez uczestnika żądanie wydania tychże ruchomości podlegało oddaleniu.

Przepisy regulujące postępowanie o dział spadku (art. 680-689 k.p.c.), jak i przepisy normujące podział majątku wspólnego (art. 566-567 k.p.c.), nie określają wprost sposobów podziału majątku. Odsyłają do uregulowań dotyczących zniesienia współwłasności (art. 688 k.p.c.).

Zgodnie z art. 211 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie z art. 212 § 2 k.c. rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

W niniejszej sprawie każdy z zainteresowanych konsekwentnie domagał się przyznania mu na wyłączną własność wszystkich składników majątku wspólnego z obowiązkiem stosownej spłaty na rzecz byłego małżonka.

Istotnym jest, iż w przedmiotowym lokalu mieszkalnym nieprzerwanie zamieszkuje wnioskodawczyni, a wraz z nią także wspólne małoletnie dziecko zainteresowanych, przy czym miejsce zamieszkania dziecka na mocy wyroku rozwodowego jest przy matce. Wnioskodawczyni korzysta również z garażu i od czasu wyprowadzenia się uczestnika to wyłącznie wnioskodawczyni czyni nakłady finansowe na utrzymanie przedmiotowych nieruchomości. W przeciwieństwie do uczestnika, wnioskodawczyni nie posiada innej nieruchomości, w której mogłaby zamieszkać z córką. Mając na uwadze powyższe Sąd uznał za słuszne i zasadne przyznanie przedmiotowej nieruchomości wnioskodawczyni.

Z uwagi na powyższe ustalenia, Sąd oddalił wniosek wnioskodawczyni o rozliczenie poniesionych przez nią po ustaniu wspólności wydatków na koszty utrzymania przedmiotowej nieruchomości. Skoro bowiem od daty ustania wspólności to wnioskodawczyni z wyłączeniem uczestnika posiada nieruchomości wspólne i pobiera z nich pożytki, to i zasadnie ponosi ona od tego czasu wszystkie koszty utrzymania tych rzeczy wspólnych.

W oparciu o przepis art. 45 k.r.o., oddaleniu podlegało również zgłoszone przez uczestnika postępowania żądanie rozliczenia w niniejszym postępowaniu nakładów, które uczestnik poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny, a polegających na przeznaczeniu środków finansowych w łącznej wysokości 128 600 zł na spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego przez zainteresowanych i środków finansowych w kwocie 11 000 zł na remont łazienki w przedmiotowym lokalu mieszkalnym. Podkreślić należy, iż uczestnik postępowania konsekwentnie podawał, że ww. środki finansowe należały do jego matki B. O.. Fakt ten potwierdziła przesłuchana w charakterze świadka B. O. i przesłuchana w charakterze strony wnioskodawczyni, która jednocześnie podniosła, iż B. O. przekazała te środki na rzecz obojga małżonków w ramach bezzwrotnej pomocy finansowej.

Skoro zatem ww. środki finansowe nie stanowiły majątku osobistego uczestnika postępowania, brak było podstaw do ich rozliczenia w niniejszym postępowaniu.

Reasumując, łączna wartość majątku wspólnego zainteresowanych podlegającego podziałowi wynosi 369 800 złotych. Ponieważ udziały zainteresowanych w majątku wspólnym są równe, udział przypadający wnioskodawczyni i uczestnikowi postępowania wynosi więc 184 900 złotych (369 800 zł : 2).

Na skutek podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni otrzymała wszystkie składniki majątku wspólnego, wobec czego zaszła konieczność zasądzenia od niej na rzecz uczestnika spłaty w wysokości 184 900 złotych odpowiadającej równowartości jego udziału w majątku wspólnym.

O spłacie na rzecz uczestnika postępowania Sąd orzekł zgodnie z art. 212 § 3 k.c. oznaczając termin, sposób jej uiszczenia oraz wysokość odsetek należnych w przypadku zwłoki w płatności. W ocenie Sądu, trzy miesiące to czas odpowiedni, który pozwoli wnioskodawczyni na zgromadzenie kwoty zasądzonej na rzecz uczestnika.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

+