Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 875/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Grodzisku Wielkopolskim z dnia 12 kwietnia 2021 roku, sygnatura akt II K 205/20

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

K. B.

Wcześniejsze skazania oskarżonego za przestępstwa polegające na prowadzeniu pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości uległy zatarciu.

Informacja z krajowego rejestru karnego, europejskie zaświadczenie o niekaralności K. B. wraz z tłumaczeniem sporządzonym przez tłumacza przysięgłego

Odpowiednio – k. 97-99, 105-114

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXX

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXX

XXXXXXXX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Informacja z krajowego rejestru karnego, europejskie zaświadczenie o niekaralności dotyczące K. B. wraz z tłumaczeniem przysięgłym

Europejskie zaświadczenie o niekaralności dotyczące oskarżonego (w oryginalne) zostało wydane przez uprawniony organ państwowy państwa członkowskiego UE i jest w pełni autentyczne. Co więcej dokument ten został wygenerowany automatycznie i obowiązuje bez podpisu. Skoro polski rejestr karny zawiera informacje jedynie wtórne względem informacji dotyczących wyroków zapadłych na terytorium państwa obcego będącego członkiem UE, jak również zważywszy na treść art. 114a § 2 k.k., treść tego rejestru nie mogła stanowić skutecznej przeciwwagi dla treści ww. zaświadczenia. Sąd Okręgowy z doświadczenia wie, że w praktyce, w krajowym systemie zdarzają się sytuacje, że zachodzi konieczność wydania postanowienia o zatarciu skazania, aby usunąć informację o skazaniu. Nie jest więc dziwnym, że polskie rejestry nie zawierają jeszcze informacji o tym fakcie prawnym w odniesieniu do oskarżonego. Z tych wszystkich powodów Sąd Okręgowy uznał europejskie zaświadczenie o niekaralności oskarżonego za pełnowartościowy dowód, w oparciu o który można prawidłowo i w pełny sposób odtworzyć jego sytuację prawną.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

13.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 7 k.p.k. poprzez błędną ocenę materiału dowodowego, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia, jak również art. 167 k.p.k. w związku z art. 410 k.p.k., a także obraza art. 114a § 1 k.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się częściowo zasadna, doprowadzając do zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia na jego korzyść w zakresie opisu oraz kwalifikacji prawno-karnej przypisanego K. B. czynu, a w konsekwencji reakcji karnej.

W myśl dyrektywy określonej w art. 7 k.p.k., organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Zgodnie z tą zasadą, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną tego przepisu, gdy:

1) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

2) stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

3) jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt. 1 i 2 k.p.k.). (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 roku, V KKN 104/98).

W realiach niniejszej sprawy, co było bezsporne, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił w oparciu o właściwie zgromadzony (k. 119-119v) i oceniony materiał dowodowy (k. 120v), że oskarżony w dniu 25 lutego 2020 roku, o godzinie 15.49, na drodze ekspresowej (...), zjazd na drogę (...) w kierunku miejscowości G., gmina S., prowadził w ruchu lądowym pojazd mechaniczny M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wraz z naczepą numer rejestracyjny (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości, gdyż badanie urządzeniem A. 6020 numer (...) o godzinie 16.11 dało wynik 1,10 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, o godzinie 16.30 dało wynik 1,11 mg/1 alkoholu w wydychanym powietrzu.

Jednak zasadnie apelujący zarzucił Sądowi I instancji zbagatelizowanie dokumentów przedstawionych przez oskarżonego w postaci europejskiego zaświadczenia o niekaralności zawierającego zaświadczenie o niekaralności z dnia 15 lutego 2021 roku oraz informacje z polskiego Rejestru Karnego z dnia 8 marca 2021 roku (k. 105-114), z których wynika jednoznacznie, że poprzednie skazania oskarżonego za prowadzenie pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości, które miały miejsce na terytorium państwa obcego, będącego członkiem UE, uległy zatarciu.

Sąd Okręgowy, za zgodą stron postępowania, zaliczył powyższe dokumenty w poczet dowodów sprawy, bowiem, jak wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego rozstrzygnięcia, taka była intencja Sądu I instancji, choć nie znalazło to odzwierciedlenia w protokole rozprawy z dnia 12 kwietnia 2021 roku (karta 115 akt).

W ocenie Sądu Odwoławczego, niesłusznie jednak Sąd ten odmówił powyższym dokumentom waloru wiarygodności i mocy dowodowej z tego powodu, że nie zawierają one danych, ani podpisu urzędnika, który miał je wystawić, jak również pieczęci. Sąd Okręgowy zauważa bowiem, że wydruki te w języku niemieckim (oryginały) zostały wygenerowane automatycznie przez Federalny Urząd Sprawiedliwości, zaś każdy z nich opatrzony jest klauzulą „niniejsze zaświadczenie wygenerowano automatycznie i obowiązuje bez podpisu”, co mówi samo przez się, iż nie wymagały one podpisu i pieczęci. Dokumenty te poza tym zostały przetłumaczone na język polski zgodnie z prawem przez tłumacza przysięgłego języka niemieckiego.

Skoro w przeszłości doszło do skazania oskarżonego przez sąd właściwy w sprawach karnych w państwie członkowskim Unii Europejskiej, to Sąd Rejonowy winien był, zgodnie z art. 114a § 2 k.k., stosować przepisy dotyczące zatarcia skazania obowiązujące w państwie wydania wyroku, czego bezspornie nie uczynił. W myśl bowiem art. 114a § 1 k.k. wyrokiem skazującym jest również prawomocne orzeczenie skazujące za popełnienie przestępstwa wydane przez sąd właściwy w sprawach karnych w państwie członkowskim Unii Europejskiej, chyba że według ustawy karnej polskiej czyn nie stanowi przestępstwa, sprawca nie podlega karze albo orzeczono karę nieznaną ustawie. Paragraf 2 tego przepisu stanowi, iż w razie skazania przez sąd, o którym mowa w § 1, w kwestii zatarcia skazania – stosuje się ustawę obowiązującą w miejscu skazania.

Wskazana powyżej dokumentacja, przedłożona przez oskarżonego, zawierała jednoznaczne informacje nie tylko o przeszłych skazaniach K. B., które miały miejsce zagranicą, ale również o tym, że aktualnie nie jest on osobą karaną, a zatem, że jego przeszłe skazania za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji uległy zatarciu. Nie ma przy tym żadnych podstaw do tego, aby kwestionować autentyczność omawianych dokumentów, czy wiarygodność zawartych w nich informacji. Co więcej, jak słusznie zresztą wskazał obrońca oskarżonego, podkreślenia wymaga, że polski rejestr karny zawiera informacje jedynie pochodne względem informacji, którymi dysponuje właściwy urząd każdego państwa.

Mając na względzie powyższą argumentację, ocenę Sądu Rejonowego, jakoby treść ww. dokumentów „nie wytrzymywała” konfrontacji z danymi z Krajowego Rejestru Karnego należy uznać za nietrafioną. Zadziwiająca przy tym okazała się wiara Sądu I instancji w sprawność i niezawodność działania mechanizmów prawnomiędzynarodowych w zakresie wymiany informacji dotyczących spraw karnych. Sąd Okręgowy z doświadczenia wie, że w praktyce zdarzają się sytuacje, że zachodzi konieczność wydania postanowienia o zatarciu skazania, po to aby usunąć informację o skazaniu. Nie dziwi więc, że polskie rejestry nie zawierają jeszcze informacji o tym fakcie prawnym w odniesieniu do oskarżonego. Trafnie apelujący stwierdził natomiast, że dbałość o przepływ informacji leży w głównej mierze w gestii zaangażowanych państw. Nie można zatem z braku tej informacji w polskim rejestrze wyciągać negatywnych konsekwencji procesowych wobec oskarżonego.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy przy wyrokowaniu niezasadnie wziął pod uwagę wcześniejsze skazania K. B. za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości (wyrok sądu niemieckiego w K. z dnia 5 lutego 2018 roku), co doprowadziło do błędnego opisu czynu i przyjęcia przez ten Sąd błędnej kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego z art. 178 a§ 4 k.k. zamiast z art. 178 a§ 1 k.k. Zaistniały bowiem w dacie wyrokowania fakt zatarcia wcześniejszych prawomocnych skazań K. B. za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości uniemożliwiło przyjęcie w przedmiotowej sprawie jego odpowiedzialności na podstawie art. 178a § 4 k.k.

Z uwagi na zaistniałą sytuację procesową, Sąd Okręgowy skorygował opis czynu przypisanego oskarżonemu poprzez wyeliminowanie wcześniejszego skazania oskarżonego za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości i przyjął, iż czyn K. B. stanowi występek z art. 178 a§ 1 k.k.

Konsekwencją zmiany kwalifikacji prawnej czynu przypisanego K. B. była także konieczność ponownego rozważenia rodzaju oraz wymiaru kary.

Orzekając w tym zakresie Sąd Odwoławczy miał na względzie z jednej strony, że zdarzenie miało miejsce na drodze ekspresowej, w czasie gdy na drodze odbywał się zwykły ruch pojazdów, to że oskarżony jest zawodowym kierowcą a mimo to dopuścił się tak wysoce nagannego zachowania, narażając bezpieczeństwo pozostałych uczestników ruchu drogowego, nie tylko z uwagi na wysoką zawartość alkoholu we krwi, ale również z uwagi na to, że poruszał się pojazdem o bardzo dużych gabarytach i to z naczepą, który sam w sobie, przy nieumiejętnym prowadzeniu, może być niebezpieczny dla innych uczestników ruchu drogowego. Z drugiej strony na korzyść K. B. uwzględnił to, że ma on względnie stabilną sytuację życiową i pracuje zawodowo.

Mając zatem na uwadze wskazane powyżej okoliczności Sąd Okręgowy wymierzył K. B. karę 1 roku pozbawienia wolności. W ocenie Sądu II instancji, tak ustalona represja karna jest adekwatna do okoliczności sprawy, stopnia zawinienia oskarżonego, społecznej szkodliwości jego czynu, a w konsekwencji ma szanse spełnić zamierzone cele. Na pewno jest to kara sprawiedliwa, choć bez wątpienia surowa, ale nie rażąco niewspółmiernie surowa.

Konsekwencją zmiany kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu z art. 178a § 4 k.k. na art. 178a § 1 k.k., była także konieczność ponownego ustalenia wymiaru obligatoryjnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w oparciu o art. 42 § 3 k.k. Mając na uwadze okoliczności w jakich oskarżony popełnił przypisany mu czyn oraz stężenie alkoholu w jego organizmie, Sąd Okręgowy uznał, że zagrożenie dla bezpieczeństwa w komunikacji jakie oskarżony stworzył swoim zachowaniem wymaga wykluczenia go spośród osób poruszających się po drogach publicznych poprzez orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 10 lat. Ten środek karny ma uświadomić oskarżonemu wagę naruszonego dobra chronionego prawem, naganność jego zachowania, jak również konieczność bezwzględnego podporządkowania się ustanowionym zasadom ruchu drogowego. Okres na jaki został ten środek orzeczony będzie także wystarczający, aby zrealizować cele ogólnoprewencyjne.

W pozostałym zakresie zaskarżone rozstrzygnięcie było prawidłowe i jako takie zostało utrzymane w mocy (punkt II sentencji wyroku).

Wniosek

1. Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego z art. 178 a§ 4 k.k. na art. 178 a§ 1 k.k. i orzeczenie wobec oskarżonego kary łagodniejszego rodzaju w postaci kary 2 lat ograniczenia wolności polegającej na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie, orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów na okres 3 lat, ograniczając zakaz do kategorii pojazdów, której dotyczyło zdarzenie i zaliczając na poczet środka karnego okres od zatrzymania prawa jazdy oraz orzeczenie świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 5000 złotych.

2. Ewentualny wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny – ad. 1

☒ niezasadny- ad. 2

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

1. Motywy uznania wniosku obrońcy za zasadny w zakresie zmiany kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu zostały przedstawione w punkcie 3.1 tabeli uzasadnienia.

Uzasadnienie kary na nowo wymierzonej oskarżonemu, choć surowszej aniżeli postulowana przez obrońcę, również zostało zawarte w punkcie 3.1 tabeli uzasadnienia.

2.W sprawie nie zachodziły podstawy do uchylenia kontrolowanego rozstrzygnięcia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Poza zmianami ujętymi w punkcie 5.2. tabeli uzasadnienia, kontrolowane rozstrzygnięcie było prawidłowe i zostało utrzymaniu w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy skorygował kontrolowane rozstrzygnięcie w niezbędnym zakresie (opisano je poniżej – punkt 5.2 tabeli uzasadnienia). W pozostałej zaś części wyrok Sądu I instancji odpowiadał prawu i nie wystąpiły w tym zakresie podstawy wskazane w art. 439, 440 i 455 k.p.k., uzasadniające zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w miejsce przestępstwa przypisanego w punkcie 1, uznał oskarżonego K. B. za winnego tego, że w dniu 25 lutego 2020 roku, o godzinie 15.49, na drodze ekspresowej (...), zjazd na drogę (...) w kierunku miejscowości G., gmina S., prowadził w ruchu lądowym pojazd mechaniczny M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wraz z naczepą numer rejestracyjny (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości, gdyż badanie urządzeniem A. 6020 numer (...) o godzinie 16.11 dało wynik 1,10 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, a o godzinie 16.30 dało wynik 1,11 mg/1 alkoholu w wydychanym powietrzu, to jest winnego popełnienia przestępstwa z art. 178 a § 1 k.k. i za to na podstawie tego przepisu wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności, o czym o rzeczono w punkcie 1 sentencji wyroku.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd II instancji w miejsce dożywotniego zakazu prowadzenie wszelkich pojazdów mechanicznych, orzeczonego w punkcie 1, na podstawie art. 42 § 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenie wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 10 lat.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany zaskarżonego orzeczenia zostały szczegółowo przedstawione w punkcie 3. 1 tabeli uzasadnienia.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze Sąd II instancji orzekł na podstawie art. 627 k.p.k. w związku z art. 634 k.p.k., obciążając wydatkami postępowania odwoławczego oskarżonego, w tym jedną opłatą za obie instancje, w łącznej kwocie 200 złotych.

7.  PODPIS

/Małgorzata Ziołecka/