Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 11 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej Wydział III Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Iwona Baran

Protokolant: st. sekr. sąd. Bronisława Solich-Wydra

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 15 października 2013 r.

w sprawie M. M.

podejrzanej o przestępstwo z art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i w zw. z art. 11 § 2 k.k.

na wniosek obrońcy

w przedmiocie rozpoznania wniosku o wydanie listu żelaznego

na podstawie art. 281 k.p.k. a contrario

postanawia

nie uwzględnić wniosku obrońcy i odmówić wydania podejrzanej M. M. listu żelaznego.

UZASADNIENIE

Prokuratura Rejonowa B. P. w B. pod sygnaturą akt 3 Ds 1710/08, prowadzi przeciwko M. M. postępowanie przygotowawcze, gdzie wymienionej przedstawiono zarzut popełnienia przestępstwa z art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Postanowieniem z dnia 15 lipca 2011 roku, sygnatura akt IX Kp 326/11, Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej zastosował wobec wymienionej podejrzanej środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 14 (czternastu) dni od dnia zatrzymania.

Postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2011 roku, sygnatura akt 3 Ds. 1710/08 Prokurator Prokuratury Rejonowej B. P. w B. zarządził poszukiwanie podejrzanej M. M. listem gończym, który został wydany przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej B. -P. w B. w dniu 23 sierpnia 2011 roku, sygnatura akt 3 Ds. 1710/08.

W dniu 20 marca 2012 r., pod sygn. akt III Kop 23/12 Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej wydał w stosunku do podejrzanej M. M. – europejski nakaz aresztowania wobec faktu jej ukrywania się przed wymiarem sprawiedliwości.

Pismem z dnia 15 czerwca 2013 r. obrońca podejrzanej M. M. wniósł o wydanie wymienionej listu żelaznego. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że wobec M. M. Prokuratura Rejonowa B. P. w B. pod sygnaturą akt 3 Ds 1710/08 prowadzi śledztwo gdzie podejrzanej tej przedstawiono zarzut popełnienia przestępstwa z art . 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i w zw. z art. 11 § 2 k.k. W związku z prowadzonym postępowaniem wydano wobec podejrzanej Europejski Nakaz Aresztowania. Sąd Holenderski obecnie wydał jednak postanowienie o zawieszeniu postępowania w sprawie ENA na czas nieokreślony. Ponadto podniesiono, że podejrzana znajduje się poza granicami kraju na terenie Holandii i chce w sprawie złożyć wyjaśnienia, a zarazem pisemnie zobowiązała się, iż w przypadku wydania listu żelaznego będzie stawiała się w oznaczonym terminie na wezwanie sądu oraz prokuratora, nie będzie opuszczała bez pozwolenia sądu obranego przez siebie miejsca pobytu w kraju oraz nie będzie nakłaniała do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniała toczącego się postępowania karnego.

W dniu 5 kwietnia 2013 r. Sąd w Amsterdamie odroczył na czas nieoznaczony (w związku z zaskarżeniem postanowienia o oddaleniu wniosku o zniesienie nakazu tymczasowego aresztowania) postępowanie w przedmiocie wydania polskim organom ścigania podejrzanej M. M..

Sąd zważył, co następuje:

Zdaniem Sądu, wniosek obrońcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 281 k.p.k., jeżeli oskarżony przebywający za granicą złoży oświadczenie, że stawi się do sądu lub do prokuratora w oznaczonym terminie pod warunkiem odpowiadania z wolnej stopy, właściwy miejscowo sąd okręgowy może wydać oskarżonemu list żelazny.

List żelazny to środek przymusu procesowego niebędący środkiem zapobiegawczym, który zapewnia organowi procesowemu obecność oskarżonego w toku postępowania i nieutrudnianie przez niego w bezprawny sposób postępowania, gwarantując jednocześnie oskarżonemu, że nie będzie aresztowany aż do prawomocnego zakończenia postępowania. List żelazny spełnia więc podobne jak środki zapobiegawcze funkcje procesowe, choć środkiem takim nie jest, stając się jednocześnie swoistą gwarancją dla oskarżonego. Jest on wynikiem uzgodnień między organem wydającym list a oskarżonym, ale z prawnego punktu widzenia jest decyzją procesową sądu, nie jest więc umową, choć dla jego zaistnienia wymagane jest z jednej strony oświadczenie oskarżonego o gotowości stawienia się do procesu, a także przyjęcie warunków listu, z drugiej zaś oświadczenie sądu o udzieleniu listu. Ostatecznie to jednak jedynie sąd decyduje, czy udzieli listu i na jakich warunkach, może go też nie udzielić, choćby oskarżony wyrażał chęć stawienia się do dyspozycji organów procesowych. (T. Grzegorczyk, Komentarz do art. 281 Kodeksu postępowania, Lex).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, iż wniosek obrońcy podejrzanej M. M. o wydanie listu żelaznego i umożliwienie jej odpowiadania z wolnej stopy w prowadzonej przeciwko niej sprawie Prokuratury Rejonowej B. P. w B., sygn. akt 3 Ds. 1710/08 nie może zostać uwzględniony.

Złożenie przedmiotowego wniosku na obecnym etapie postępowania jest mocno spóźnione.

Wobec M. M. w dniu 20 marca 2012 r. wydany został przez tut. Sąd Europejski Nakaz Aresztowania, przy czym z uwagi na zatrzymanie podejrzanej w dniu 4 października 2012 r. przez organy państwa obcego toczy się obecnie postępowanie w przedmiocie przekazania jej osoby stronie polskiej, celem przeprowadzenia przeciwko niej postępowania karnego w przywołanej już wyżej sprawie Prokuratury Rejonowej B. P. w B., sygn. akt 3 Ds. 1710/08. Z protokołu posiedzenia Sądu w Amsterdamie wynika, iż postępowanie w przedmiocie przekazania M. M. zostało odroczone do czasu rozpatrzenia wniesionego przez jej obrońcę środka odwoławczego od decyzji w przedmiocie oddalenia wniosku o zniesienie nakazu tymczasowego aresztowania.

W takiej sytuacji brak jest zatem podstaw do przychylenia się do wniosku obrońcy podejrzanej ponieważ opisana w art. 281- 284 k.p.k. instytucja listu żelaznego nie może zostać zastosowana wobec osoby, w stosunku do której wydano Europejski Nakaz Aresztowania, tym bardziej, iż procedura przekazania podejrzanej M. M. na podstawie ENA jest rozpoczęta a jedynie czasowo została odroczona.

Sąd w całości podzielił ugruntowany w doktrynie pogląd, w którym przyjmuje się, iż nie jest możliwe wydanie listu żelaznego oskarżonemu, co do którego wystąpiono o ekstradycję (art. 594 § 1) lub wobec którego wydano ENA (art. 607a). Skoro obowiązuje wymóg, że do wniosku o wydanie przez państwo obce osoby ściganej należy dołączyć odpis postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, przeto instytucja listu żelaznego, której istotą jest zapewnienie oskarżonemu pozostawania na wolności, nie może znaleźć zastosowania. Natomiast możliwe jest wydanie listu żelaznego w sytuacji, gdy państwo wezwane odmówi wydania oskarżonego (J. Grajewski, Komentarz aktualizowany do art. 281 kodeksu postępowania karnego, Lex, R.A. Stefański, List żelazny w kodeksie postępowania karnego, Lex nr 12327/5).

Wobec podniesionych okoliczności Sąd uznał, iż brak jest podstaw do wydania listu żelaznego podejrzanej M. M..

Biorąc pod uwagę powyższe, na podstawie art. 281 k.p.k. a contrario, orzeczono jak w części dyspozytywnej postanowienia.

ZARZĄDZENIE

1)  odnotować postanowienie w wykazie Kp i sprawę zakreślić,

2)  odpis postanowienia doręczyć Prokuraturze Okręgowej w Bielsku-Białej oraz obrońcy podejrzanej – adw. D. A.

B., dn. 11.10.2013 r.