Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2021 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Ł. B.

przeciwko

pozwanemu (...) Sp. z o.o. w Ł.

o odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków przez pracodawcę, wynagrodzenie, zwrot składek, odszkodowanie z tytułu pobieranych składek na ubezpieczenie grupowe

I.w zakresie odszkodowania z tytułu pobieranych składek na ubezpieczenie grupowe nieprzekazywane do (...) S.A postępowanie umarza;

II.zasądza od pozwanego (...) Sp. z o.o. w Ł. na rzecz powoda Ł. B. następujące kwoty:

-tytułem wynagrodzenia za pracę za czerwiec 2019 r.

1) 1173,71 zł netto( jeden tysiąc sto siedemdziesiąt trzy złote siedemdziesiąt jeden groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 11 lipca 2019 r. do dnia zapłaty;

-tytułem wynagrodzenia za pracę za lipiec 2019 r.

2) 3011,71 zł netto( trzy tysiące jedenaście złotych siedemdziesiąt jeden groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 11 sierpnia 2019 r. do dnia zapłaty;

- -tytułem wynagrodzenia za pracę za sierpień 2019 r.

3) 3011,71 zł netto( trzy tysiące jedenaście złotych siedemdziesiąt jeden groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 11 września 2019 r. do dnia zapłaty;

-tytułem odszkodowania na podstawie art.55 §1 ¹ Kodeksu pracy

4) 1505,86 zł netto( jeden tysiąc pięćset pięć złotych osiemdziesiąt sześć groszy);

-tytułem zwrotu składek na ubezpieczenie grupowe pracowników w (...) S.A

5) 162 zł( sto sześćdziesiąt dwa złote)

IV. nie obciąża powoda kosztami zastępstwa procesowego;

V. wyrokowi w punkcie pierwszym nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do wysokości kwoty 4220 zł brutto( cztery tysiące dwieście dwadzieścia złotych).

Sygn. akt VI P 9/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 października 2019 roku (data prezentaty) Ł. B. wniósł przeciwko (...) Sp. z o.o. w Ł. o zapłatę 1 173,71 zł netto tytułem wynagrodzenia za czerwiec 2019 roku z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 11 lipca 2019 roku do dnia zapłaty, 3 011,71 zł netto tytułem wynagrodzenia za lipiec 2019 roku z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 11 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty, 3 011,71 zł tytułem wynagrodzenia za sierpień 2019 roku z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 11 września 2019 roku do dnia zapłaty, zasądzenie kwoty 1 505,86 zł tytułem odszkodowania z art. 55 § 1 ¹ k.p, zasądzenie kwoty 2 100 zł tytułem odszkodowania za pobieranie składek na ubezpieczenie grupowe przez pozwanego i nieprzekazywania ich towarzystwu ubezpieczeniowemu. Wniósł nadto o zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wywodził on fakt niewypłacenia wynagrodzenia przez pozowanego za sporny okres, co w jego ocenie uzasadniało zgłoszone żądanie zapłaty oraz odszkodowanie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracownika z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracodawcy wobec pracownika. Wskazywał także, że pozwany pobierał składki na ubezpieczenie grupowe i nie przekazywał ich ubezpieczycielowi a także brak było objęcia pracownika ochroną ubezpieczeniową (Pozew – k. 1 – 2).

Nakazem zapłaty z dnia 19 listopada 2019 roku (sygn. akt VI Np. 131/19) tut. Sąd zasądził na rzecz powoda kwoty dochodzone jak wyżej (Nakaz zapłaty – k. 14).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 24 grudnia 2019 roku (data prezentaty) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wywodził zawarcie ustnej umowy z powodem dotyczącej przesunięcia terminu płatności wynagrodzenia, nie było wiec zasadnym wnoszenie przez niego o zapłatę z tego tytułu oraz rozwiazywanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, wywodził nadto, iż składki na ubezpieczenie grupowe zostały powodowi zwrócone i obecnie do zapłaty pozostaje jedynie kwota 108 zł, powód zaś zatrudniony był krócej niż okres za który dochodzona jest należność (Sprzeciw – k. 19 – 21). W piśmie z dnia 12 stycznia 2021 roku powód cofnął pozew w zakresie roszczenia o zapłatę 2 100 zł tytułem odszkodowania za pobieranie składek na ubezpieczenie grupowe przez pozwanego i nieprzekazywania ich towarzystwu ubezpieczeniowemu (Pismo – k. 127). Na rozprawie w dniu 10 lutego 2021 roku wskazał, iż czyni to ze zrzeczeniem się roszczenia (Protokół rozprawy – k. 145 – 146).

Na rozprawie poprzedzającej zamkniecie rozprawy powód sprecyzował, że kwota dochodzona z tytułu zwrotu składek pobranych na ubezpieczenie grupowe pracowników jest dochodzona przez niego za okres trzech miesięcy w wysokości 54 zł za jeden miesiąc.( k.160 v. akt sprawy – protokół skrócony z rozprawy).

Do zamknięcia rozprawy strony pozostawały na swoich stanowiskach w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód pozostawał w stosunku pracy jako pracownik z pozwanym jako pracodawcą najpierw na podstawie umowy o pracę na okres próbny (od dnia 15 października 2018 roku do dnia 31 grudnia 2018 roku) następnie na podstawie umowy o pracę na czas określony od dnia 1 stycznia 2019 roku do dnia 30 czerwca 2020 roku zawartej dnia 19 grudnia 2018 roku. Na podstawie drugiej z umów powód zatrudniony został na stanowisku pracownika działu zakupów i administracji za wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 3 500 brutto w pełnym wymiarze czasu pracy. Powodowi przyznana mogła być również premia uznaniowa za nienaganne wykonywanie pracy w wysokości 720 zł (Dowody z dokumentów: umowa o pracę na okres próbny – k. 28 – 29, umowa o pracę na czas określony – k. 3 – 3v.).

Należne powodowi kwoty wynagrodzenia, które nie zostały wypłacone mu przez pracodawcę wynosiły 1 173,71 zł netto (za czerwiec 2019 roku), 3011,71 zł netto (za lipiec 2019 roku), 3011,71 zł netto (za sierpień 2019 roku) (Bezsporne).

Termin wypłaty wynagrodzenia w stosunku pracy między stronami niniejszego postępowania przypadał raz w miesiącu – do 10. dnia miesiąca następnego po miesiącu za który wynagrodzenie się należało (Bezsporne, dowód z dokumentu: informacja dla pracownika, akta osobowe powoda, cz. B).

Pismem z dnia 30 września 2019 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty ww. kwot wynagrodzenia (Dowód z dokumentu: wezwanie – k. 6).

Pismem z dnia 30 września 2019 roku powód rozwiązał z pozwanym umowę o pracę na czas określony, o której mowa powyżej bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracodawcy jako pracownika powołując się na niewypłacanie wynagrodzeń w umówionym terminie przez kolejne 3 miesiące (Dowód z dokumentu: rozwiązanie umowy o pracę – k. 4).

W okresie w którym pracodawca nie wypłacał powodowi wynagrodzenia jego żona była bezrobotna i leczyła się (niepłodność, mięśniak podskórnikowy macicy), powód był jedynym żywicielem rodziny (Bezsporne; dowody z dokumentów: zaświadczenie – k. 39, dokumentacja medyczna – k. 40 – 44).

Powód objęty był w trakcie zatrudnienia u pozwanego ubezpieczeniem grupowym od dnia 1 lutego 2019 roku do dnia 31 marca 2019 roku w Towarzystwie (...) S.A. w W.. Wysokość składki ustalona została na 54 zł miesięcznie. Ubezpieczającym był pozwany pracodawca (Dowód z dokumentów: świadectwo ubezpieczenia – k. 5 – 5v., pismo – k. 30).

Pozwany pobierał od powoda składkę na ww. ubezpieczenie grupowe w kwocie 54 zł od grudnia 2018 roku do maja 2019 roku (Bezsporne).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie faktów przyznanych (bezspornych) oraz korespondujących z nimi dowodów z dokumentów, które nie budziły wątpliwości Sądu i stron co do ich prawdziwości. Dowody ze świadka J. S. oraz z przesłuchania stron ograniczonego do przesłuchania powoda nie były przydatne dla postępowania wobec tego, że stan faktyczny w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia ustalony został na podstawie faktów bezspornych oraz na podstawie dokumentów, zaś wskazane zeznania nie wyjawiły żadnych nowych, istotnych informacji ponad te ustalone na podstawie wyżej wskazanej. Zeznania świadka J. S. o tym, że prowadzone były rozmowy w sprawie przesunięcia terminu wypłaty wynagrodzenia i powód zgadzał się na to, wobec tego, że nie korespondowały z żadnym innym materiałem dowodowym, były zaś składane przez osobę spokrewnioną z prezesem zarządu pozwanego nie zostały uznane za wiarygodne.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w zakresie odszkodowania w związku z nieprzekazywaniem składek należało umorzyć, w pozostałym zakresie jako zasadne podlegało uwzględnieniu.

Powód cofnął pozew w zakresie roszczenia o odszkodowanie z tytułu pobieranych składek na ubezpieczenie grupowe nieprzekazywane do (...) S.A. ze zrzeczeniem się roszczenia w konsekwencji czego postępowanie podlegało umorzeniu na podstawie art. 355 k.p.c., stosownie do treści którego Sąd umorzy postępowanie, jeżeli powód ze skutkiem prawnym cofnął pozew, strony zawarły ugodę lub została zatwierdzona ugoda zawarta przed mediatorem albo z innych przyczyn wydanie wyroku stało się zbędne lub niedopuszczalne.

Zgodnie z art. 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Stosownie do art. 85 § 1 – 3 k.p. wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie (§ 1); Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego (§ 2); Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym (§ 3).

W realiach niniejszej sprawy wobec nieuregulowania w sposób korzystniejszy dla pracownika kwestii terminu wypłaty wynagrodzenia pracodawca obowiązany był je wypłacać zgodnie z art. 85 § 2 k.p. - z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10. dni następnego miesiąca kalendarzowego.

Poza sporem pozostawało, jaka jest kwota należnego powodowi wynagrodzenia za okres od czerwca do sierpnia 2019 roku oraz jaka jest kwota zaległości pracodawcy z tego tytułu.

Pozwany nieskutecznie bronił się, powołując się na ustną umowę zawartą z powodem odnośnie przesunięcia terminu płatności. Zgodnie z art. 917 k.c. przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Okoliczność tę uznać należało za niewykazaną i pozwany nie sprostał tu ciężarowi dowodu (art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Jak już wyżej wskazano same zeznania jednego świadka spokrewnionego z prezesem zarządu, które nie korespondowały z żadnym innym materiałem dowodowym i nie były w dostatecznym stopniu konkretne i spójne nie mogły stanowić dowodu wystarczającego. Nadto sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego jest aby powód zawierał taką ugodę a następnie wzywał pozwanego do zapłaty i rozwiązywał umowę bez wypowiedzenia.

Tym samym za zasadne uznać należało roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za sporny i Sąd zasądził je w pkt II. podpunkt 1) – 3).

Powyższe przesądzało o zasadności rozwiązania umowy o pracę przez powoda w trybie art. 55 § 1 ¹ k.p. Stosownie do powołanego przepisu pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia. W orzecznictwie wskazuje się, że przesłanką rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 55 § 1 ¹ k.p. jest zarówno całkowite zaprzestanie przez pracodawcę wypłaty wynagrodzenia, jak i wypłacanie wynagrodzenia nieterminowo lub w zaniżonej wysokości. Ocena "ciężkości" naruszenia przez pracodawcę terminowej wypłaty wynagrodzenia na rzecz pracownika zależy, z jednej strony - od powtarzalności i uporczywości zachowania pracodawcy, z drugiej zaś - od stwierdzenia, czy wypłacenie wynagrodzenia nieterminowo stanowiło realne zagrożenie lub uszczerbek dla istotnego interesu pracownika. Dla dokonania oceny w tym ostatnim zakresie przypisuje się znaczenie wysokości zarobków pracownika, zajmowanemu przez niego stanowisku (pełnionej funkcji) oraz ewentualnej odpowiedzialności samego pracownika za wywiązywanie się pracodawcy z obowiązków wobec pracowników albo wpływowi pracownika na decyzje podejmowane przez pracodawcę (zob. wyroki Sądu Najwyższego z 21 czerwca 2017 r., II PK 198/16, z dnia z dnia 10 września 2020 r. III PK 43/19).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że w ustalonym stanie faktycznym – ważąc uporczywość w niewypłacaniu wynagrodzenia w całości albo części (kolejne trzy miesiące), niewysokie zarobki powoda (3 500 zł brutto wynagrodzenia zasadniczego) oraz fakt, że jego żona była bezrobotna i leczyła się – uznać należało, że doszło do zagrożenia interesów pracownika w stopniu uzasadniającym przyjęcie ciężkiego naruszenia podstawowego obowiązku pracodawcy jakim niewątpliwie jest obowiązek wypłaty pracownikowi wynagrodzenia za pracę. Z tych względów Sąd zasądził odszkodowanie w dochodzonej wysokości mieszczącej się w granicach określonych w art. 55 § 1 ¹ k.p. jak w punkcie II. Podpunkt 4) wyroku.

Roszczenie o zwrot składek ujmować należało w kategorii bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 i nast. k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Pracodawca niewątpliwie pobrał składki ubezpieczeniowe za miesiące grudzień 2018 roku, styczeń 2019 roku, kwiecień – maj 2019 roku (okoliczność bezsporna) gdy również bezspornie powód objęty był ubezpieczeniem jedynie w okresie od 1 lutego do 31 marca 2019 roku. Z tych względów żądanie przez powoda zwrotu kwoty odpowiadającej 3-krotnosci składki było uzasadnione. Składka bezspornie wynosiła 54 zł, zasądzona w punkcie II. podpunkt 5) kwota odpowiada jej 3-krotnosci. Pozwany nie wykazał zwrotu tej należności a to na nim ciążył ciężar dowodu (art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., nie obciążając pozwanego tymi kosztami. Zastosowanie przez sąd art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należy zaliczyć zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego (sytuacji życiowej). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30 lipca 2015 roku, I ACa 279/15, LEX nr 1950637). Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy, należało wziąć pod uwagę, że za nieobciążaniem powoda kosztami zastępstwa procesowego w części w jakiej postępowanie zostało umorzone wskutek cofnięcia pozwu przemawia sytuacja osobista i majątkowa powoda, w jakiej powód znalazł się po rozwiązaniu z pozwanym umowy o pracę, fakt długotrwałego, bezzasadnego niewypłacania powodowi wynagrodzenia za pracę oraz sytuacja osobista powoda tj. fakt, iż był przez długi czas jedynym żywicielem rodziny z powodu choroby zony, w związku z jej niemożnością zarobkowania. Wprawdzie umorzenie postepowania wskutek cofnięcia powództwa powinno być traktowane jak przegranie procesu. Jednakże biorąc pod uwagę fakty związane z przebiegiem procesu, a w szczególności fakt, iż powództwo w znacznej części zostało uwzględnione, oraz że powód ustąpił pozwanemu nieznacznie w zakresie roszczenia, które zostało przez niego cofnięte., zgodnie z zasadą słuszności, Sad nie obciążył pozwanego kosztami procesu.

W punkcie V. Sąd orzekł na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c.

Z podniesionych względów orzeczono jak w sentencji.