Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Ga 444/21 Uzasadnienie Powód (...) z siedzibą w P. wniósł pozew przeciwko K. C. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) w B. o zapłatę kwoty 16.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty, domagał się także zasądzenia od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że 25 lipca 2019 r. strony zawarły umowę kompleksową nr (...) na dostarczanie energii elektrycznej oraz usługę dystrybucyjną do lokalu niemieszkalnego przy ul. (...) w O.. Pozwany przyjął również ofertę Stała Cena, gwarantującą stałą cenę energii elektrycznej oraz stałą stawkę opłat za obsługę handlową. W związku z zawarciem przedmiotowej umowy, pozwany był zobowiązany do zapłaty faktur VAT wystawianych przez powoda. Powód podał, że był uprawniony do obciążenia pozwanego opłatą jednorazową za złożenie przez pozwanego oświadczenia o rozwiązaniu umowy bądź regulaminu ofert skutkującym rozwiązaniem umowy przed upływem okresu obowiązywania regulaminu oferty. Wysokość tej opłaty była zależna od okresu, o jaki skrócony zostanie czas, na jaki obowiązywał Regulamin Oferty. Powód stwierdził następnie, że pozwany złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy łączącej strony w dniu 17 grudnia 2019 r., w związku z czym powód wystawił mu notę księgową na kwotę 16.500 zł, będącą konsekwencją niedotrzymania warunków oferty przez pozwanego. Termin płatności noty upływał w dniu 22 kwietnia 2020 r.

W dniu 26 maja 2021 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy wydał nakaz zapłaty (sygn. akt VIII GNc 2241/21) orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od tego nakazu zapłaty pozwany zaskarżył wydany w sprawie nakaz zapłaty w całości.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany, powołując się na treść art. 4j ust. 3a ustawy Prawo energetyczne, zgodnie z którym odbiorca końcowy może wypowiedzieć umowę zawartą na czas oznaczony, bez ponoszenia kosztów i odszkodowań innych niż wynikające z umowy, podniósł, że kara umowna wynikająca z zawartej umowy jest niedozwolona.

W odpowiedzi na sprzeciw, powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Powód podniósł, że zaoferował pozwanemu stałe stawki energii na czas określony (promocyjne), nadto poczynił starania w celu zawarcia umowy, aby w sytuacji, gdy druga strona uniemożliwia realizację sprzedaży energii elektrycznej, jego prawa były chronione w związku z zastrzeżeniem kary umownej. Zgodnie z twierdzeniami powoda, podstawę naliczenia kary umownej stanowiło nienależyte wykonanie przez pozwanego zobowiązania niepieniężnego. Wyrokiem z dnia 9 listopada 2021 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy ( sygn. akt VIII GC 1312/21 upr) oddalił powództwo. Sąd I instancji ustalił, że powód (...) z siedzibą w P. w dniu 25 lipca 2019 r. zawarł z pozwanym K. C. w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej umowę kompleksową nr (...), na mocy której powód zobowiązał się świadczyć na rzecz pozwanego usługę kompleksową na potrzeby obiektu, a pozwany zobowiązał się w szczególności do odbioru energii elektrycznej i zapłaty należności za świadczoną usługę kompleksową. Umowa została zawarta na czas określony do dnia 31 grudnia 2022 r. Pozwany, jako podstawę rozliczeń za energię wybrał Regulamin Oferty STAŁA CENA, wariant (...). Do umowy zastosowanie znajdowała Taryfa OSD oraz Ogólne warunki świadczenia Usługi kompleksowej Energii elektrycznej dla klientów niebędących konsumentami, zakwalifikowanych do zespołu grup taryfowych Clx i G (przyłączonych do sieci niskiego napięcia). W § 3 ust. 4 Regulaminu Oferty STAŁA CENA, stanowiącym załącznik do umowy' kompleksowej nr (...) zastrzeżono, że w przypadkach określonych w OWU lub w umowie, w których klient zobowiązany jest do zapłaty sprzedawcy odszkodowania płatnego przy rozwiązaniu, kwota ta obliczana będzie zgodnie z formułą wskazaną w cenniku. W myśl punktu 2.1. Cennika nr (...), w przypadkach określonych w Regulaminie, w których klient zobowiązany jest do zapłaty sprzedawcy kwoty odszkodowania płatnego przy rozwiązaniu, kwota ta będzie obliczana, jako iloczyn: (i) liczby pełnych miesięcy kalendarzowych pozostałych do upływu okresu gwarancji cen od dnia przedterminowego rozwiązania umowy, a jeżeli przedterminowe rozwiązanie umowy wynikało z uniemożliwienia sprzedawcy realizacji umowy z przyczyn leżących po stronie klienta - od dnia, w którym realizacja umowy stała się niemożliwa oraz (ii) stawki jednostkowej odszkodowania w wysokości odpowiedniej dla danej grupy taryfowej. Zgodnie z § 15 ust. 1 c i d Ogólnych Warunków Świadczenia Usługi Kompleksowej Energii Elektrycznej z dnia 17.06.2019 r., w przypadku umowy zawartej na czas określony, rozwiązanie umowy na skutek wypowiedzenia dokonanego przez klienta na podstawie art. 4j ust. 3a ustawy Prawo energetyczne następuje z ostatnim dniem trzeciego miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym oświadczenie klienta o wypowiedzeniu umowy dotarło do sprzedawcy, chyba że klient wskaże w oświadczeniu o wypowiedzeniu późniejszy termin rozwiązania umowy. W takim przypadku umowa ulegnie rozwiązaniu z ostatnim dniem miesiąca, w którym zgodnie z oświadczeniem klienta nastąpiłoby rozwiązanie umowy. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy musi być złożone pod rygorem nieważności: w formie pisemnej, na adres sprzedawcy, wskazany zgodnie z zapisami umowy, jako adres do korespondencji. Wcześniejsze rozwiązanie umowy, może wiązać się z koniecznością zapłaty kary umownej przez klienta, jeżeli regulamin oferty bądź umowa dodatkowa to przewiduje. W piśmie datowanym na 11 grudnia 2019 r., które wpłynęło do powoda 17 grudnia 2017 r., pozwany złożył oświadczenie o rozwiązaniu umowy kompleksowej na energię elektryczną nr (...). Powód 1 kwietnia 2020 r. wystawił pozwanemu notę nr (...) na kwotę 16.500 zł z tytułu kary umownej za zerwanie umowy. W ocenie Sądu Rejonowego roszczenie dochodzone przez stronę powodową nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem narusza ono normę art. 483 § 1 k.c., zgodnie z którym, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Podniesiono, że o ile w pełni dopuszczalnym jest zastrzeganie kar umownych na wypadek skorzystania przez jednego z kontrahentów z uprawnienia kształtującego, np. wypowiedzenia umowy, odstąpienia od niej czy rozwiązania, o tyle - zgodnie ze stanowiskiem doktryny i judykatury - nie można pominąć przyczyny złożenia jednostronnego oświadczenia. W sytuacji, gdy jest ono spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem świadczenia pieniężnego przez kontrahenta, należy uznać, że kara umowna zastrzeżona na wypadek odstąpienia od umowy lub jej wypowiedzenia z tej przyczyny, w istocie stanowi pośrednio sankcję za niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczenia pieniężnego i wówczas stanowi to naruszenie bezwzględnie obowiązującego art. 483 § 1 k.c. (tak SA w Warszawie, I ACa 1112/13, LEX 1466975) . Zdaniem Sądu I instancji w realiach niniejszej sprawy, mamy do czynienia właśnie z taką z pośrednią karą za nieuregulowanie świadczenia pieniężnego w postaci zapłaty należności za wykonanie przez powoda umowy kompleksowej. O powyższym miał świadczyć fakt, iż zgodnie z punktem 2.1. Cennika nr (...), kara umowna została obliczona jako iloczyn liczby pełnych miesięcy kalendarzowych pozostałych do upływu okresu gwarancji cen od dnia przedterminowego rozwiązania umowy oraz stawki jednostkowej odszkodowania w wysokości odpowiedniej dla danej grupy taryfowej. Z powyższego wynika, że nałożona na pozwanego kara umowna miała de facto stanowić ekwiwalent za nieotrzymane przez powoda należności pieniężne, które ten uzyskałby, gdyby nie przedterminowe rozwiązanie umowy na skutek oświadczenia o wypowiedzeniu złożonego przez pozwanego. W ocenie Sądu Rejonowego w istocie powód domagał się zapłaty kary umownej za niewykonanie zobowiązania pieniężnego, co należało uznać za niedopuszczalne w świetle brzmienia art. 483 § 1 k.c. Z tego względu, Sąd na podstawie art. 58 § 1 w zw. z art. 353 ^{( 1)} k.c. oraz art. 483 § 1 k.c. uznał za nieważne postanowienie o karze umownej, bowiem stanowiła ona ekwiwalent należności, do której uiszczenia był zobowiązany pozwany przez cały czas obowiązywania umowy kompleksowej, a zatem została ona zastrzeżona w związku z niewykonaniem przez pozwanego zobowiązania o charakterze pieniężnym. Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżył powód wnosząc apelację od całości wyroku. Zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego: 1.art. 483 § 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie wobec przyjęcia przez Sąd , że postanowienia o karze umownej zastrzeżone zostały w związku z niewykonaniem przez Pozwanego zobowiązania o charakterze pieniężnym, 2.art. 58 § 1 w zw. z art. 353 ^{( 1)} k.c. oraz art. 483 § 1 k.c. w wyniku niewłaściwego zastosowania i przyjęciu przez Sąd , iż postanowienia o karze umownej jako zastrzeżone w związku z niewykonaniem przez Pozwanego zobowiązania o charakterze pieniężnym są nieważne. Skarżący wniósł o zamianę wyroku i zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kwoty 16.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 23 kwietnia 2020 r. oraz kosztów postępowania za I i II instancję według norm przepisanych. W uzasadnieniu apelacji podniesiono m.in., że zdaniem Sądu I instancji, o pieniężnym charakterze kary miał świadczyć sposób naliczenia tejże kary (jako iloczyn liczby pełnych miesięcy kalendarzowych pozostałych do upływu okresu gwarancji cen do dnia przedterminowego rozwiązania umowy oraz stawki jednostkowej odszkodowania w wysokości odpowiedniej dla danej grupy taryfowej) - nałożona przez Powoda kara miała stanowić de facto ekwiwalent za nieotrzymane przez Powoda należności pieniężne, które ten uzyskałby, gdyby nie przedterminowe rozwiązanie umowy na skutek oświadczenia o wypowiedzeniu złożonego przez Pozwanego. Zgodnie z zapisem § 1 ust. 3 łączącej strony umowy kompleksowej, do obowiązków Pozwanego należał w szczególności odbiór energii elektrycznej, a także zapłata należności za świadczoną usługę kompleksową. Na skutek wcześniejszego rozwiązania umowy w wyniku jej wypowiedzenia dokonanego przez Pozwanego na podstawie art. 4j ust. 3a Prawa energetycznego, Pozwany zaprzestał odbioru energii elektrycznej. Przyczyną naliczenia kary umownej było wobec tego zaprzestanie odbioru energii elektrycznej przez pozwanego a nie - jak twierdzi Sąd - nieotrzymanie świadczenia pieniężnego przez Powoda (świadczenie takie jest nienależne , nie powstało , skoro Pozwany nie odebrał energii elektrycznej) Zobowiązanie Pozwanego do zakupu energii przez określony czas (bo do tego sprowadza się zobowiązanie do niewypowiadania umowy przed umówionym terminem), to więc zobowiązanie o charakterze niepieniężnym, za niewykonanie którego - zgodnie z zapisami umowy - Powodowi przysługuje prawo do dochodzenia kary umownej. Bez znaczenia natomiast dla oceny charakteru spornej kary umownej pozostaje, że wysokość (sposób) naliczenia kary umownej odnosi się do pozostałego, umówionego czasu związania umową. W wyroku z 20.04.2021 r., IV CSKP 58/21 Sąd Najwyższy orzekł, że dopuszczalne jest zastrzeganie kar umownych za zwłokę w spełnieniu świadczenia niepieniężnego w postaci ułamka (procentu) wartości świadczenia za każdą jednostkę czasu zwłoki, bez określenia z góry maksymalnej kwoty takiej kary umownej. Pozwany nie złożył odpowiedzi na apelację. Sąd Okręgowy zważył, co następuje: Apelacja powoda zasługiwała na uwzględnienie co do zasady. Ad casum nie budziły wątpliwości ustalenia w zakresie stanu faktycznego - Sąd Okręgowy akceptuje i uznaje za własne ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego. W orzecznictwie wskazuje się, iż w sytuacji, gdy sąd II instancji orzeka na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu przed sądem I instancji nie musi powtarzać dokonanych ustaleń, gdyż wystarczy stwierdzenie, że przyjmuje je za własne (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., sygn. akt III CKN 792/98, OSNC 1999, Nr 4, poz. 83). Jednakże, w ocenie Sądu Odwoławczego pomimo prawidłowo ustalonego stanu faktycznego sprawy Sąd Rejonowy dokonał nieprawidłowej oceny prawnej w zakresie charakteru zastrzeżonej kary umownej. Zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. uregulowania z art. 483§1 k.c. okazał się słuszny. Prima facie należy podnieść, że zgodnie z art. 4j ust. 3a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne odbiorca końcowy może wypowiedzieć umowę zawartą na czas oznaczony, na podstawie której przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza temu odbiorcy paliwa gazowe lub energię, bez ponoszenia kosztów i odszkodowań innych niż wynikające z treści umowy, składając do przedsiębiorstwa energetycznego pisemne oświadczenie. Wobec tego przedsiębiorstwu energetycznemu przysługuje prawo domagania się odszkodowania za przedterminowe zakończenie umowy przez odbiorcę o ile takie odszkodowanie zostało przewidziane w umowie. Ad casum taka sytuacja zachodziła ( § 3 ust. 4 Regulaminu Oferty Stała Cena w zw. z § 15 ust. l c i 1 d Ogólnych Warunków Świadczenia Usługi Kompleksowej energii elektrycznej z dnia 17.06.2019 r. przewidywał obciążenie opłatą jednorazową). Wskazana regulacja z prawa energetycznego nie określa przy tym sposobu uregulowania odszkodowania. Należy zgodzić się z poglądem, że Prawo energetyczne stanowi lex specialis w stosunku do kodeksu cywilnego (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 14 maja 2015 r., sygn. akt VI ACa 414/15), wobec braku regulacji dotyczących odszkodowań należy odwołać się do ogólnych uregulowań odpowiedzialności kontraktowej, tj. art. 471 i n. kodeksu cywilnego, które umożliwiają stronom wprowadzenie do umowy także ryczałtowego odszkodowanie za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązania (art. 483 § 1 k.c. - kara umowna). Z lektury pisemnych motywów Sądu I instancji wynika, że nie budziło to wątpliwości, a Sąd Rejonowy przyjął dodatkowo, że zastrzeżona opłata jednorazowa jest karą umowną. Należy w tym miejscu wskazać, że także Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 17 stycznia 2020 r., IV CSK 579/17 uznał ryczałtowe odszkodowania, wprowadzane do umów dostawy energii elektrycznej na podstawie art. 4j ust. 3 ustawy prawo energetyczne, za karę umowną. Nie budzi przy tym wątpliwości, że zgodnie z przepisem art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).Do przedmiotowo istotnych elementów zastrzeżenia kary umownej zalicza się określenie zobowiązania (albo pojedynczego obowiązku), którego niewykonanie lub nienależyte wykonanie rodzi obowiązek zapłaty kary. Karę umowną strony mogą bowiem zastrzec na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania w ogólności (zobowiązania obligującego dłużnika do świadczenia polegającego na daniu, czynieniu, zaniechaniu lub znoszeniu); mogą też powiązać karę z poszczególnymi przejawami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (np. zwłoką dłużnika, spełnieniem świadczenia niewłaściwej jakości). Oprócz przepisu art. 483 § 1 k.c. granice dopuszczalnego kształtowania konstrukcji kary umownej wyznaczają także kryteria wskazane w art. 358 ^{( 1)} k.c. oraz art. 58 § 1 i 2 k.c. Kara umowna stanowi surogat odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania, a w konsekwencji zachodzi tożsamość przesłanek odpowiedzialności kontraktowej na podstawie art. 471 k.c. i art. 483 k.c., chyba że zostaną zmienione przez strony umowy (art. 353 ^{( 1)}, 472, 473 k.c.). Dłużnik, który chce się zwolnić z odpowiedzialności kontraktowej musi wykazać, iż nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności (zob. m.in. wyrok SA w Białymstoku z 24 listopada 2017 r., I ACa 509/17, LEX nr 2451323). W przedmiotowej sprawie - choć Sąd I instancji słusznie wskazał, że dopuszczalnym jest zastrzeganie kar umownych na wypadek skorzystania przez jednego z kontrahentów z uprawnienia kształtującego, np. wypowiedzenia umowy, odstąpienia od niej czy rozwiązania- z niewiadomych powodów przyjął, że doszło do zastrzeżenia naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego. Kara umowna została bowiem zastrzeżona na wypadek przedterminowego zakończenie umowy zawartej na czas oznaczony przez odbiorcę ( jej rozwiązania z przyczyn leżących po stronie odbiorcy). Ad casum pozwany jako odbiorca rozwiązał umowę przedterminowo składając oświadczenie o jej wypowiedzeniu i zaprzestał odbioru energii elektrycznej. Nie doszło w przedmiotowej sprawie do rozwiązania umowy z powodu braku regulowania należności za energię elektryczną, co mogłoby dawać podstawy do przyjęcia, że kara umowna w istocie zastrzeżona została za naruszenie zobowiązania o charakterze pieniężnym i świadczyć o sprzeczności takiego zastrzeżenia z art.483 k.c. oraz nieważności na podstawie art. 58§1 k.c. Po rozwiązaniu umowy przez pozwanego jako odbiorcę energia nie była dostarczana i powód nie naliczał należności za energię. Podkreślić jednocześnie należy, że przyjęty w umowie sposób ustalenia kary umownej był dopuszczalny i nie świadczył, że zastrzeżono karę za nieuregulowanie zobowiązania pieniężnego. Słuszny jest bowiem pogląd reprezentowany w judykaturze ( zaprezentowany m.in. w przytoczonym przez skarżącego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2021 r., IV CSKP 58/21, system prawny Lex) zgodnie z którym kara umowna za zwłokę, która ma w założeniu pełnić przede wszystkim funkcję stymulującą dłużnika do wykonania zobowiązania, może być ustalona według stawki odniesionej do określonego interwału czasowego (dzień, tydzień), która może zostać określona, jako ułamek (procent) wartości przedmiotu umowy. Jednocześnie wskazano, że zastrzeżenie kary umownej za zwłokę w spełnieniu świadczenia niepieniężnego w postaci ułamka (procentu) wartości świadczenia za każdą jednostkę czasu zwłoki, bez jednoczesnego określenia z góry maksymalnej kwoty takiej kary, nie narusza art. 483 § 1 k.c. Strony umowy korzystają bowiem ze swobody w oznaczeniu sumy stanowiącej karę umowną (art. 353 ^{( 1)} k.c.), przy czym ich ustalenia muszą być na tyle precyzyjne, aby umożliwiały obiektywne oznaczenie kary. Oznaczenie to, jak wskazał Sąd Najwyższy, nie musi polegać na sztywnym określeniu sumy pieniężnej stanowiącej karę umowną, lecz może nastąpić pośrednio przez wskazanie podstaw jej określenia w taki sposób, by zarówno strony umowy, jak i sąd rozpoznający spór między nimi byli w stanie obliczyć wysokość kary umownej. Kara zastrzeżona przez strony procesu w zawartej umowie te wymagania niewątpliwie spełniała. Ad casum należy też podnieść, że ryczałtowo określone odszkodowanie (kara umowna) może być również korzystne dla dłużnika - zna on bowiem maksymalną wysokość swojej ewentualnej odpowiedzialności i z góry, podpisując umowę, może rozważyć swoją zgodę na takie ryzyko. Na marginesie należy przy tym podnieść, że istotą kary umownej jest brak konieczności, przy jej dochodzeniu, wykazania poniesionej szkody - zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzyciel nie poniósł szkody ( m.in. uchwała Sądu Najwyższego z 6 listopada 2003 r., III CZP 61/03, Legalis). Pozwany nie wnosił przy tym o miarkowanie kary ( art.484§2 k.c.). Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd Okręgowy , na podstawie art. 386§1 k.p.c. w zw. z art.483§1 k.c., zmienił zaskarżony wyrok uwzględniając jako zasadne powództwo i zasądził kwotę 16 500 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty ( art. 481 k.c.)- punkt I formuły sentencji wyroku. Apelacja w pozostałym zakresie podlegała odrzuceniu jako niedopuszczalna ( art. 373§1 k.p.c.; pkt II wyroku), tj. co do żądania zmiany wyroku Sądu Rejonowego w zakresie kosztów procesu. Zaskarżony wyrok nie zawiera bowiem rozstrzygnięcia o kosztach procesu, nie ma tym samym substratu zaskarżenia. Z akt sprawy wynika jednocześnie, że skarżący nie wnosił o uzupełnienie wyroku Sądu I instancji. O ile w orzecznictwie Sądu Najwyższego dominujący jest przy tym pogląd, że rozstrzygnięcie o kosztach procesu podlega zaskarżeniu, nawet jeśli sąd, zasądzając jakąś część tych kosztów, nie oddalił wniosku w pozostałej części (postanowienie SN z 4.11.2010 r., IV CZ 82/10, Biul. SN 2010/12, s. 17, oraz uchwała Sądu Najwyższego z 11.07.1972 r., III PZP 14/72, OSNCP 1972/12, poz. 215). Jednak w sytuacji gdy sąd omyłkowo, czy też uznając, że nie brak jest podstaw do zasądzenia kosztów procesu, w ogóle nie zawarł w orzeczeniu rozstrzygnięcia o kosztach przyjmuje się słusznie brak substratu zaskarżenia - w postanowieniu z 4 grudnia 1989 r., I PZ 118/89, LEX nr 9000, Sąd Najwyższy wskazał, że w braku jakiegokolwiek rozstrzygnięcia w nakazie zapłaty co do żądania kosztów nakaz ten nie zawiera postanowienia podlegającego zaskarżeniu w drodze zażalenia ( w tym obszarze także uzasadnienie postanowienia z 26.09.1972 r., I CZ 113/72, LEX nr 7138). O kosztach postępowania apelacyjnego ( punkt 3 wyroku) Sąd Odwoławczy orzekł w oparciu o treść art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty powoda złożyły się: wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika ( 1800 zł obliczone na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz opłata od apelacji – 1000 zł.