Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 stycznia 2022 r.

Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie Wydział III Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Justyna Barczyk-Swalska

Protokolant: sekretarz sądowy Karolina Skiba

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2022 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa AGIO Wierzytelności (...) 2 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W.

przeciwko D. A.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.882,33 zł (cztery tysiące osiemset osiemdziesiąt dwa złote i trzydzieści trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 31 lipca 2018 r. do dnia zapłaty,

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.034,51 zł (dwa tysiące trzydzieści cztery złote i pięćdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  przyznaje adw. R. B. od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora procesowego dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego D. A..

Sygn. akt III C 98/19

UZASADNIENIE

W dniu 31 lipca 2018 roku Agio Wierzytelności (...) 2 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zapłatę od D. A. kwoty 6.674,91 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 31 lipca 2018 roku do dnia zapłaty i kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dochodzone roszczenie stanowi zadłużenie pozwanego z tytułu umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 8 października 2016 roku, zawartych pomiędzy nim a pierwotnym wierzycielem P4 sp. z o. o. z siedzibą w W.. Powód nabył przedmiotowe wierzytelności na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 3 listopada 2017 roku. Na kwotę żądaną pozwem składa się: kara za rozwiązanie umowy (...) w kwocie 700,06 złotych, kara za rozwiązanie umowy (...) w kwocie 944,89 złotych, zbiorcza rata za sprzęt (...) w kwocie 1.200 złotych, zbiorcza rata za sprzęt (...) w kwocie 3.280,22 złotych, a także odsetki naliczone na dzień poprzedzający dzień złożenia pozwu w sprawie, wynikające z dokumentu nr (...) w kwocie 294,41 złotych, nr (...) w kwocie 62,83 złotych, nr (...) w kwocie 84,80 złotych i nr (...) w kwocie 107,70 złotych.

W dniu 30 sierpnia 2018 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem powoda.

Postanowieniem z dnia 21 grudnia 2018 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie uchylił ww. nakaz zapłaty w całości i przekazał rozpoznanie sprawy do tutejszego Sądu jako sądu właściwości ogólnej pozwanego, podając, iż nie jest on znany z miejsca pobytu.

W odpowiedzi na pozew, kurator procesowy ustanowiony dla pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu pisma, pozwany zakwestionował powództwo co do zasady i co do wysokości odnośnie zbiorczych rat za sprzęt i kar za rozwiązanie umów. Wskazał, że powód nie udowodnił faktu zawarcia umów przez pozwanego, albowiem pod umową nr (...) nie ma jego podpisu. Nadto, brak jest faktur VAT za zakup sprzętu, które miały warunkować przesłanie pozwanemu harmonogramu spłat. Co więcej, wątpliwości strony pozwanej budzi nałożenie na pozwanego obowiązku zapłaty opłat specjalnych za przedterminowe rozwiązanie umów nr (...), gdyż dokumenty, z których miały one wynikać nie zostały dołączone do pozwu, a zamiast nich zostały załączone dwie noty debetowe, które dotyczą nieznanych umów.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 października 2016 roku D. A. zawarł z P4 sp. z o. o. z siedzibą w S. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...). Umowa została zawarta w ofercie promocyjnej (...) na 24 miesiące. Abonament wynosił 65 złotych miesięcznie i składała się na niego opłata za usługi telekomunikacyjne – 45 złotych z naliczonym rabatem za włączone usługi (...) i opłaty za usługi (...) – 20 złotych. Wartość ulgi na usługi wyniosła 1.170 złotych, a na urządzenie 38 złotych. Do abonamentu należało doliczyć usługi dodatkowo płatne takie jak plan ratalny – 170 złotych brutto miesięcznie.

Pozwany zamówił również usługę internetową w promocji (...) na 24 miesiące z abonamentem 51,91 złotych miesięcznie, w tym opłata za usługi telekomunikacyjne 41,97 złotych i opłata za usługi (...) 10 złotych. Wartość ulgi na usługi wyniosła 176 złotych, a na urządzenie 719 złotych. Dodatkowo płatną usługą była usługa (...), która za miesiące 1-12 była darmowa, a od 13 miesiąca płatna po 2 złote.

Umowa została zawarta na czas określony, po upływie którego zmieniała się w umowę na czas nieokreślony.

Umowa mogła zostać wypowiedziana przez każdą ze stron, przy czym okres wypowiedzenia wynosił 30 dni i był liczony od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego następującego po okresie rozliczeniowym, w którym złożono oświadczenie o rozwiązaniu umowy. Wypowiedzenie musiało być dokonane na piśmie pod rygorem nieważności.

W przypadku gdy zawarcie umowy wiązało się z przyznaniem ulgi operator był uprawniony żądać kary umownej z tytułu rozwiązania umowy przez abonenta lub operatora z przyczyn leżących po stronie abonenta przez upływem okresu, na jaki umowa została zawarta, w wysokości nieprzekraczającej równowartości ulgi przyznanej abonentowi i pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania.

Pozwany zawarł umowę jako osoba fizyczna i złożył własnoręczny podpis pod umową.

Zgodnie z zapisami § 16 regulaminu do ww. umowy, zarówno abonent jak i operator mieli prawo do rozwiązania umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni i był liczony od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego następującego po okresie rozliczeniowym, w którym złożono oświadczenie o rozwiązaniu umowy. Za dzień złożenia wypowiedzenia umowy przez abonenta przyjmuje się dzień doręczenia na adres korespondencyjny obsługi klienta podany na stronie www operatora. Umowa ulega rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Wypowiedzenie umowy przez operatora następuje za pisemnym potwierdzeniem odbioru lub listem poleconym z zpo na adres właściwy do korespondencji.

Zgodnie z § 13 ust. 5 operator uprawniony był do ograniczenia lub zawieszenia świadczenia usług lub wypowiedzenia umowy, jeżeli abonent opóźniał się z zapłatą rachunku przez okres dłuższy niż 14 dni. Przed podjęciem tych czynności powinien jednak wezwać abonenta do zapłaty, zaś ograniczenie lub zawieszenie świadczenia usług lub wypowiedzenie umowy nie może nastąpić wcześniej niż 7 dni od wezwania.

Na mocy Regulaminu Operator miał prawo żądania od abonenta prowadzącego działalność gospodarczą naprawienia szkody poprzez uiszczenie przez abonenta opłaty specjalnej.

W przypadku umowy zawartej na czas określony, której zawarcie wiązało się z przyznaniem abonentowi przez operatora ulgi, operator jest uprawniony do żądania kary umownej z tytułu rozwiązania umowy przez abonenta lub operatora z przyczyn leżących po stronie abonenta przez upływem okresu, na jaki umowa została zawarta, w wysokości nieprzekraczającej równowartości ulgi przyznanej abonentowi i pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania.

Dowód:

- umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 8 października 2016 roku, k. 27-30;

- oświadczenie, k. 32-32 verte;

- kserokopia dowodu osobistego pozwanego, k. 34-34 verte;

- regulamin, k. 35-37;

Tytułem ww. umowy pozwany wpłacił kaucję w kwocie 750 złotych na zabezpieczenie przyszłych wierzytelności.

Dowód:

- dyspozycja wpłaty kaucji, k. 31 verte;

W dniu 8 października 2016 roku pozwany D. A. zawarł z P4 sp. z o. o. z siedzibą w W. umowę sprzedaży sprzętu na raty w postaci tabletu model L. (...) + modem (...). Pełna cena urządzenia wyniosła 1.200 złotych, kwota miesięcznej raty 2-25 – po 50 złotych każda, pierwsza rata 0 złotych.

Na podstawie ww. umowy pozwany był zobowiązany do zapłaty rat na rachunek bankowy sprzedawcy. W przypadku zwłoki w zapłacie rat, pozwany był zobowiązany do zapłaty nieuiszczonej części ceny za urządzenie.

Pozwany zawarł umowę jako osoba fizyczna i złożył własnoręczny podpis pod umową.

Dowód:

- umowa sprzedaży na raty z dnia 8 października 2016 roku z harmonogramem spłat, k. 30 verte-31;

W dniu 8 października 2016 roku pozwany D. A. zawarł z P4 sp. z o. o. z siedzibą w W. umowę sprzedaży sprzętu na raty w postaci telefonu marki S. (...) G. (...) E.. Pełna cena urządzenia wyniosła 4.081złotych, kwota miesięcznej raty 2-25 – po 170 złotych każda, pierwsza rata 1 złotych.

Na podstawie ww. umowy pozwany był zobowiązany do zapłaty rat na rachunek bankowy sprzedawcy. W przypadku zwłoki w zapłacie rat, pozwany był zobowiązany do zapłaty nieuiszczonej części ceny za urządzenie.

Pozwany zawarł umowę jako osoba fizyczna i złożył własnoręczny podpis pod umową.

Dowód:

- umowa sprzedaży na raty z dnia 8 października 2016 roku z harmonogramem spłat, k. 33-33 verte;

Pismem z dnia 4 kwietnia 2017 roku powód obciążył pozwanego opłatą specjalną za przedterminowe rozwiązanie umowy dla nr (...) (Internet (...)) w kwocie 700,06 złotych płatne do dnia 18 kwietnia 2017 roku.

Dowód:

- pismo powoda z dnia 4 kwietnia 2017 roku, k. 38;

Pismem z dnia 4 kwietnia 2017 roku powód obciążył pozwanego opłatą specjalną za przedterminowe rozwiązanie umowy nr (...) (Formuła S. L) w kwocie 944,89 złotych płatne do dnia 18 kwietnia 2017 roku.

Dowód:

- pismo powoda z dnia 4 kwietnia 2017 roku, k. 39;

Pismem z dnia 4 kwietnia 2017 roku powód obciążył pozwanego ratą za urządzenie dotyczące umowy nr (...), w związku z zaległościami płatniczymi z tytułu umowy sprzedaży na raty w kwocie 4.080 złotych płatne do dnia 18 kwietnia 2017 roku.

Dowód:

- pismo powoda z dnia 4 kwietnia 2017 roku, k. 40;

Pismem z dnia 4 kwietnia 2017 roku powód obciążył pozwanego ratą za urządzenie dotyczące umowy nr (...), w związku z zaległościami płatniczymi z tytułu umowy sprzedaży na raty w kwocie 1.200 złotych płatne do dnia 18 kwietnia 2017 roku.

Dowód:

- pismo powoda z dnia 4 kwietnia 2017 roku, k. 41;

W dniu 3 listopada 2017 roku P4 sp. z o. o. z siedzibą w W. zbył ww. wierzytelności na rzecz powoda Agio Wierzytelności (...) 2 Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W..

Pismem z dnia 21 listopada 2017 roku powód poinformował pozwanego o przelewie wierzytelności.

Dowód:

- umowa cesji wierzytelności z dnia 3 listopada 2017 roku z załącznikami, k. 42-68;

- oświadczenie o zapłacie ceny z dnia 10 listopada 2017 roku, k. 69;

- zawiadomienie z dnia 21 listopada 2017 roku, k. 76-76 verte;

Pismami z dnia 7 grudnia 2017 roku, 24 stycznia 2018 roku i 9 marca 2018 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty zadłużenia z ww. umowy.

Pismami z dnia 16 kwietnia 2018 roku i 20 kwietnia 2018 roku powód poinformował pozwanego o wytoczeniu powództwa i wezwał go do zapłaty kwoty łącznie 6.556,27 złotych tytułem zadłużenia.

Dowód:
- informacja o wytoczeniu powództwa z dnia 20 kwietnia 2018 roku, k. 70;

- informacja o wytoczeniu powództwa z dnia 16 kwietnia 2018 roku, k. 71;

- wezwanie do zapłaty z dnia 9 marca 2018 roku, k. 72;

- wezwanie do zapłaty z dnia 24 stycznia 2018 roku, k. 73;

- wezwanie do zapłaty z dnia 7 grudnia 2017 roku, k. 74;

- wezwanie do zapłaty z dnia 21 listopada 2017 roku, k. 75.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Podstawę prawną roszczenia powoda stanowiły opisane powyżej umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i sprzedaż urządzeń na raty, zawarte przez pozwanego z P4 sp. z o. o. z siedzibą w W.. Wierzytelności spółki zostały nabyte przez powoda na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 3 listopada 2017 roku.

Zasady wykonywania usług telekomunikacyjnych podlegają przepisom ustawy z dnia 16 listopada 2004 roku Prawo telekomunikacyjne, w szczególności art. 56 ust. 1 i 2 i nast. tejże ustawy, który stanowi, że świadczenie usług telekomunikacyjnych odbywa się na podstawie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawiera się w formie pisemnej lub elektronicznej za pomocą formularza udostępnionego na stronie internetowej dostawcy usług. Wymóg formy pisemnej lub elektronicznej nie dotyczy umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawieranej przez dokonanie czynności faktycznych obejmujących w szczególności umowy o świadczenie usług przedpłaconych świadczonych w publicznej sieci telekomunikacyjnej, publicznie dostępnych usług telefonicznych świadczonych za pomocą aparatu publicznego lub przez wybranie numeru dostępu do sieci dostawcy usług.

Zgodnie z art. 57 ust. 6 ww. ustawy w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, związanego z ulgą przyznaną abonentowi, wysokość roszczenia z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta, nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Roszczenie nie przysługuje w przypadku rozwiązania przez konsumenta umowy przed rozpoczęciem świadczenia usług, chyba że przedmiotem ulgi jest telekomunikacyjne urządzenie końcowe.

Zgodnie z treścią przepisu art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2).

Podstawę prawną żądania pozwu stanowiły zatem oprócz ww. umów, przepisy art. 56 oraz 57 ust. 6 ustawy z dnia 16 listopada 2004 roku Prawo telekomunikacyjne oraz przepis art. 509 k.c.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów złożone przez powoda. Prawdziwość i wiarygodność tych dokumentów nie budziły wątpliwości Sądu, nie była również kwestionowana przez pozwanego.

Pozwany nie zgodził się z treścią pozwu i zażądał jego oddalenia w całości, kwestionując powództwo co do zasady i co do wysokości.

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie Sąd ustalił, iż wszystkie umowy wymienione w stanie faktycznym sprawy zostały skutecznie zawarte przez pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda. Pod umowami widnieje własnoręczny podpis pozwanego.

Wskazać przy tym należy, iż żaden przepis prawa nie wymaga, aby każda ze stron umowy była parafowana. Jest to zwyczajowo przyjęte, jednak nie ma takiego obowiązku wynikającego z przepisów. Sąd uznał, iż oświadczenie woli pozwanego obejmowało całe dokumenty umów, na których ciągłość wskazują numery stron umieszczone w prawych górnych rogach każdej z umów.

Każda z umów sprzedaży na raty składała się z postanowień stanowiących jej treść oraz harmonogramu spłaty, który stanowił jej część i pod którym znajdował się podpis pozwanego. Wbrew temu co twierdzi więc kurator pozwanego, pozwany otrzymał harmonogram spłat rat wraz z umowami.

Przy pomocy zaoferowanych dowodów powód nie wykazał jednak wypowiedzenia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych o nr (...) (Internet (...) i Formuła S. L), które warunkowałoby nałożenie na pozwanego opłat specjalnych. Powód nie złożył bowiem żadnych dokumentów świadczących o skutecznym wypowiedzeniu umowy.

W tym miejscu wskazać po pierwsze należy, że zgodnie z regulaminem (§ 16 pkt 12) opłaty specjalne mogły być nakładane tylko na klienta prowadzącego działalność gospodarczą, zaś pozwany do takich osób nie należał, albowiem zawierał umowy jako osoba fizyczna.

Idąc dalej podkreślić należy, iż nie sposób ustalić, jaki opłaty te zostały naliczone, chociażby z tego powodu, że nie wskazano, jak długo trwała sama umowa. W piśmie procesowym z dnia 12 kwietnia 2021 roku (k. 119 verte) powód po raz pierwszy wskazuje, że umowy zostały wypowiedziane ze skutkiem na dzień 19 marca 2017 roku, jednak nie wiadomo dokładnie, skąd wzięła się ta data. Nie wynika ona z żadnych dokumentów. Dopiero w treści tego pisma słowo „wypowiedzenie” i ww. data pojawiają się po raz pierwszy. Okoliczności te nie zostały jednak wyjaśnione ani wykazane przez stronę powodową.

Powód w swoim stanowisku wspomina również o tych kwotach w kontekście kary umownej za rozwiązanie umowy.

Możliwość obciążenia abonenta opłatami za rozwiązanie umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta została uregulowana w umowie jak i regulaminie świadczenia usług.

Zgodnie z punktem 14 umowy w przypadku, gdy zawarcie umowy wiązało się z przyznaniem ulgi operator był uprawniony żądać kary umownej z tytułu rozwiązania umowy przez abonenta lub operatora z przyczyn leżących po stronie abonenta przez upływem okresu, na jaki umowa została zawarta, w wysokości nieprzekraczającej równowartości ulgi przyznanej abonentowi i pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania.

Natomiast stosownie do treści § 16 ust. 13 regulaminu w przypadku umowy zawartej na czas określony, której zawarcie wiązało się z przyznaniem abonentowi przez operatora ulgi, operator jest uprawniony do żądania kary umownej z tytułu rozwiązania umowy przez abonenta lub operatora z przyczyn leżących po stronie abonenta przed upływem okresu, na jaki umowa została zawarta, w wysokości nieprzekraczającej równowartości ulgi przyznanej abonentowi i pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania.

Mając na względzie treść powyższych postanowień oraz ustalony stan faktyczny Sąd doszedł do przekonania, że w sprawie nie zachodziły podstawy do obciążenia pozwanego opłatą za „rozwiązanie umowy”.

Przede wszystkim powód nie przedstawił jakiegokolwiek dowodu na okoliczność rozwiązania przez poprzednika prawnego powoda umowy z pozwanym. Powód nie przedłożył oświadczenia P4 sp. z o. o. z siedzibą w W. wypowiedzeniu umowy, ani też dowodu jego skutecznego doręczenia pozwanemu. Nie przedstawił również jakiegokolwiek dowodu, aby jednostronnego rozwiązania dokonał pozwany. Nie wiadomo, czy umowa przekształciła się w umowę na czas nieokreślony, czy została w jakiś sposób rozwiązana lub ustała wskutek upływu czasu.

Ponadto zgodnie z § 13 ust. 5 operator uprawniony był do ograniczenia lub zawieszenia świadczenia usług lub wypowiedzenia umowy, jeżeli abonent opóźniał się z zapłatą rachunku przez okres dłuższy niż 14 dni. Przed podjęciem tych czynności powinien jednak wezwać abonenta do zapłaty, zaś ograniczenie lub zawieszenie świadczenia usług lub wypowiedzenie umowy nie może nastąpić wcześniej niż 7 dni od wezwania. Powód nie wykazał również skutecznego wezwania pozwanego do zapłaty przed rozwiązaniem umowy, co w świetle przywołanego postanowienia regulaminu było warunkiem koniecznym skutecznego wypowiedzenia umowy. Pozwany oświadczył, że nie otrzymał od powoda żadnego wezwania do zapłaty zaległości. Powód nie przedstawił dowodu przeciwnego.

Obowiązek zapłaty kary umownej może być powiązany wyłącznie z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania niepieniężnego, co wynika z art. 483 § 1 k.c.

W niniejszej sprawie, podstawowym obowiązkiem pozwanego i zarazem tym właśnie, z którego naruszenia powód wywodzi obowiązek zapłaty kary umownej, był obowiązek zapłaty za usługi telekomunikacyjne, tj. terminowe uiszczenia opłat abonamentowych, który ma charakter pieniężny. Wobec tego, zastrzeżenie kary umownej za jego naruszenie pozostaje w sprzeczności z art. 483 § 1 k.c. Postanowienia umowy i regulaminu w tym zakresie są nieważne jako sprzeczne z ustawą (art. 58 § 1 i § 3 k.c.).

Powyższego zapatrywania nie zmienia treść art. 57 ust. 6 Prawa telekomunikacyjnego. Zgodnie z dyspozycją powołanego przepisu, w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych (…) związanego z ulgą przyznaną abonentowi, wysokość roszczenia z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Dyspozycja tego przepisu jedynie ogranicza wysokość roszczeń, których może dochodzić operator telekomunikacyjny, nie przewiduje zaś ich ryczałtowego określenia w formie kary umownej. Innymi słowy, cytowany przepis nie zawiera upoważnienia dla operatorów telekomunikacyjnych do zastrzegania kar umownych w sytuacjach nie przewidzianych w art. 483 § 1 k.c. Należy przy tym pamiętać, że art. 483 § 1 k.c. stanowi wyjątek od zasady, że wysokość szkody powinna być udowodniona, zaś przepisy o charakterze wyjątkowym nie mogą być interpretowane w sposób rozszerzający.

W świetle art. 57 ust. 6 Prawa telekomunikacyjnego trudno przyjąć, by wskazany przepis stanowił samodzielną podstawę dla formułowania roszczenia, natomiast wprowadza on z pewnością granice dla żądania wywodzonego w związku z rozwiązaniem umowy z winy abonenta w sytuacji objętej hipotezą cytowanej normy. Jednakże dla przyjęcia zasadności tak ukształtowanego roszczenia koniecznym jest przede wszystkim precyzyjne określenie jego podstawy prawnej. W treści umowy (regulaminu) strony określiły analizowane roszczenie przez odwołanie się do pojęcia kary umownej, jednakże z uwagi na bezwzględnie obowiązujące regulacje kształtujące dopuszczalność kary umownej, tak ujmowane żądanie powoda nie mogło się ostać. Rozwiązania umowy na skutek jej wypowiedzenia przez powoda nie można traktować jako niespełnienia świadczenia, tak jak samego pozostawania stroną umowy nie można traktować jako spełnienia świadczenia. Takie stanowisko de facto zmierza do obejścia przepisu art. 483 § 1 k.c. Samo „trwanie w umowie” w okolicznościach niniejszej sprawy nie może być uznane ze świadczenie. Świadczenie definiowane jest jako zachowanie się dłużnika zgodne z treścią zobowiązania, zadośćuczyniąc godnemu ochrony interesowi wierzyciela i polegające na daniu, czynieniu, nieczynieniu lub znoszeniu. Już z powyższej definicji wynika, że świadczenie nie może być utożsamiane z samym zobowiązaniem. To ostatnie jest bowiem konstrukcją szerszą, której świadczenie jest jednym z elementów. Kara umowna została zastrzeżona nie na wypadek nieuiszczenia należności za świadczone usługi, a dopiero na wypadek, gdyby z tych przyczyn umowa została rozwiązana. Nie wiadomo jednak na czym, jeśli nie na uiszczaniu comiesięcznych opłat, miałoby na gruncie analizowanej umowy polegać zachowanie czyniące zadość ochronie interesów wierzyciela. Samo trwanie w umowie, nie tylko nie służy ochronie określonych umową interesów operatora, ale w ogóle trudno o nim mówić jako o świadczeniu w jednej z czterech wymienionych postaci. W związku z tym należy stwierdzić, że sposób skonstruowania postanowienia o karze umownej wskazuje na to, że stanowi ono niedopuszczalną w polskim systemie prawa cywilnego karę umowną, zastrzeżoną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania świadczeń pieniężnych. Z tego względu postanowienie to jest nieważne i to bez względu, czy pozwany zapoznał się z nim przed zawarciem umowy i czy je akceptował (powyższe stanowisko przyjął również Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z 12 maja 2015 r., sygn. akt III Ca 519/15 oraz Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z dnia 30 grudnia 2016 r., sygn. akt 818/16).

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że powód nie wykazał podstaw i wysokości do zasądzenia kwot 700,06 złotych i 944,89 złotych tytułem kar za rozwiązanie ww. umowy - tym bardziej, iż finalnie nie wiadomo, jak powód rozliczył kaucję w kwocie 750 złotych wpłaconą przez pozwanego tytułem przyszłych zobowiązań z ww. umowy. Na jakie należności została ona zaliczona.

Na uwzględnienie zasługiwały jednak dwie składowe roszczenia, a mianowicie zbiorcza rata za sprzęt (...) w kwocie 1.200 złotych oraz zbiorcza rata za sprzęt (...) w kwocie 3.280,22 złotych, wraz ze skapitalizowanymi odsetkami liczonymi od tych zaległości w kwotach odpowiednio 107,70 złotych i 294,41 złotych. Kwoty te zostały wykazane przez powoda przy pomocy zaoferowanych dokumentów. Pozwany nie uiszczał rat za zakup sprzętu w postaci telefonu Samsung i tabletu L.. Nie przedłożył dowodów świadczących o tych, że zapłacił więcej niż twierdził i wykazał powód. Stąd też powództwo w tym zakresie jako uzasadnione zostało uwzględnione.

Podsumowując powyższe rozważania wskazać należy, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwalał na uwzględnienie żądania pozwu tylko w części, tj. co do kwoty stanowiącej żądanie zapłaty zaległych rat za zakup sprzętu, nie pozwalał zaś na uwzględnienie żądania pozwu w części co do opłat dodatkowych związanych z rozwiązaniem umowy.

Dla zasądzenia przez Sąd wskazanej w pozwie kwoty niewystarczające jest samo zgłoszenie żądania, należy je udowodnić zarówno co do zasady jak i wysokości. Obowiązkiem Sądu jest ustalenie, czy strona inicjująca proces wykazała okoliczności faktyczne, których zaistnienie determinuje możliwość jego skutecznego wpisania (subsumcji) w odpowiednią podstawę prawną. Jeśli ustalenia takiego dokonać nie można, to fakt ten samoistnie niweczy zasadność powództwa i to niezależnie od tego, czy pozwany z kolei udowodnił podstawy faktyczne przyjętej linii obrony czy też nie (tak Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 4 października 2012 roku, I ACa 510/12, Legalis nr 743122).

Co więcej, fakt sprzedaży wierzytelności nie może stawiać nabywcy wierzytelności w pozycji korzystniejszej niż posiadał dotychczasowy wierzyciel. Nie sposób bowiem ustalić faktu istnienia wierzytelności jedynie w oparciu o dokument oznaczony jako załącznik do umowy cesji, gdyż w istocie jest to jedynie wydruk zawierający tabelkę, w której zamieszone są dane pozwanego i inne informacje. Wydruk ten w nie potwierdza istnienia wierzytelności objętej umową cesji. Strona powodowa, jako inicjująca proces, ma zasadniczy wpływ na określenie zakresu kognicji sądu, przedstawiając okoliczności faktyczne, na których opiera swoje roszczenia, a także dowody na ich poparcie. Jeżeli strona ta dopuszcza się zaniedbań w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej oferując np. niepełny materiał dowodowy, musi liczyć się z tym, że jej roszczenie nie zostanie uwzględnione, szczególnie, gdy jest to podmiot, którego działalność skupia się na skupowaniu i dochodzeniu wierzytelności i jest reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika.

Podstawą prawną żądania przez powoda odsetek był przepis art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona należą się odsetki ustawowe.

Powód żądał odsetek od dnia wniesienia pozwu, tj. 31 lipca 2018 roku, a zatem od daty późniejszej zarazem korzystniejszej dla pozwanego, do czego był uprawniony.

Mając na uwadze powyższe należało orzec jak w punktach I i II wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 100 k.p.c., który stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Powód poniósł następujące koszty procesu: 250 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, 1.800 złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powoda, 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa oraz kwota 720 złotych tytułem zaliczki na wynagrodzenie kuratora, czyli łącznie 2.787 złotych.

Wynagrodzenie pełnomocnika powoda ustalone zostało w oparciu o § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Pozwany nie poniósł żadnych kosztów procesu.

Żądanie pozwu zostało uwzględnione w kwocie stanowiącej 73 % dochodzonego roszczenia i w tym zakresie pozwany proces przegrał. Wobec powyższego, pozwany winien zwrócić powodowi kwotę stanowiącą 73% poniesionych przez niego kosztów procesu, tj. kwotę 2.034,51 złotych (2.787 złotych x 73%).

Mając to na względzie, Sąd w punkcie III wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.034,51 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Pozwany był reprezentowany w niniejszej sprawie przez kuratora wyznaczonego dla osoby nieznanej z miejsca pobytu. W związku z czym, należało przyznać kuratorowi wynagrodzenie za pełnienie tej funkcji. Wysokość wynagrodzenia 720 złotych uzasadnia przepis § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej w związku z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, w wysokości 40 % stawki minimalnej.

Sędzia Justyna Barczyk-Swalska