Pełny tekst orzeczenia

1Przewodniczący:

1SSO Ewa Rusin

1Protokolant:

1Marta Synowiec

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 938/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 5 lipca 2021r. sygn. akt II K 1537/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ obrońca

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

0.11.4. Wnioski

☒

Uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

R. K.

Nie był dotychczas karany sądownie

Dane z KRK z dnia 4.01.2022r.

1132

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacji obrońcy adw. J. B.

- naruszenia art. 300 par 2 kk przez bezpodstawne przyjęcie iż transakcje, w przygotowaniu których uczestniczył oskarżony, udaremniały bądź uszczuplały zaspokojenie wierzycieli, mimo iż w sprawie nie przeprowadzono jakichkolwiek analiz stanu majątkowego pod tym kątem.

przyjęcie błędne, za aktem oskarżenia, nieznanego art 300 kk pojęcia „przewidywane orzeczenie Urzędu Skarbowego lub innego organu", podczas gdy w Ustawie brak jest przymiotnika ”przewidywany",

nadto naruszenie art 42 ust 2 Konstytucji RP przez przyjęcie iż obrońca w osobie oskarżonego naruszył prawo przez udzielanie porad prawnych oraz - udanie się po ulicach miasta do notariusza, informowanie swoich klientów o sposobie zachowania się przed notariuszem, co stanowi codzienną normę w pracy każdego prawnika,

nadto naruszenie art. 92 par. 1 ust 4 Prawa o notariacie przez przyjęcie iż oskarżony uczestniczył czynnie w zawarciu aktów notarialnych, pomimo iż nazwisko oskarżonego w tychże aktach nie figuruje.

☒ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1.Co do zasady błędnie apelujący kwestionuje ustalenie zaskarżonego wyroku, iż transakcje, w przygotowaniu których uczestniczył oskarżony, udaremniały bądź uszczuplały zaspokojenie wierzycieli.

Wszak nawet w akcie oskarżenia nie zarzucono oskarżonemu udaremniania wykonania czy uszczuplenia jakiegokolwiek zdefiniowanego orzeczenia, więc i w zaskarżonym wyroku w ogóle takiej kwestii nie poddawano badaniu, a w motywach pisemnych nie zawarto jakichkolwiek ustaleń w tym zakresie. W szczególności nie przeprowadzono jakichkolwiek analiz stanu majątkowego spółek (...) i (...) pod tym kątem, tj. bilansu finansowego, w tym środków trwałych, stanu konta czy stanu zadłużenia, w tym nie wskazano jakiegokolwiek wierzyciela i wierzytelności nie zaspokojonej przez obie przedmiotowe spółki.

2.Zgodzić się należy w całej rozciągłości z kolejnym zarzutem, iż w ramach ustawowych znamion występku stypizowanego w art. 300 §2 kk ( co do którego sprawstwo w formie zjawiskowej pomocnictwa przypisano oskarżonemu) nie występuje znamię cyt. „przewidywanego orzeczenia” w postaci ujętej w akcie oskarżenia jako „przewidywanych orzeczeń Urzędu Skarbowego w N., Urzędu Celnego w W., Urzędu Kontroli Skarbowej we W. w postaci decyzji ustalających wysokość przewidywanych zobowiązań podatkowych …” . Błędna akceptacja przez sąd I instancji takiego opisu czynu skutkowała wadliwym uznaniem sprawstwa i zawinienia oskarżonego.

3.Rację ma także apelujący, iż udzielanie porad prawnych przez adwokata w ramach udzielonego przez klienta pełnomocnictwa oraz udanie się po ulicach miasta do notariusza, informowanie swoich klientów o sposobie zachowania się przed notariuszem, nie wykracza poza standardowe normy świadczenia usług prawnych. Co nadto istotne, oskarżony w badanej sprawie nawet nie pełnił funkcji adwokata.

4.Mało zrozumiały okazał się zarzut naruszenia art. 92 par. 1 ust 4 Prawa o notariacie przez przyjęcie iż oskarżony uczestniczył czynnie w zawarciu aktów notarialnych, pomimo iż nazwisko oskarżonego w tychże aktach nie figuruje. Wszak w zaskarżonym wyroku nie poczyniono ustaleń faktycznych co do ujęcia nazwiska oskarżonego w aktach notarialnych.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Vide- argumentacja przedstawiona łącznie, po odniesieniu do motywów odnoszących się do apelacji drugiego z obrońców oskarżonego – sekcja 3.2 poniżej.

3.2.

Apelacji obrońcy adw. M. G. :

1)na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. oraz art. 427 § 2 k.p.k. zarzut obrazy przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

a) art. 7 k.p.k. i 410 k.p.k. poprzez dowolną, pozbawioną logiki i sprzeczną z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenę dowodu z:

-wyjaśnień oskarżonego R. K., skutkującą przyjęciem, że z uwagi na fakt, iż oskarżony R. K. świadczył usługi prawne na rzecz spółki M. Ż. musiał on zdawać sobie sprawę z sytuacji w tej spółce, jak również wiedzieć kim jest S. U., zdawać sobie sprawę, że strony stające przed notariuszem nie orientują się co podpisują, jak i wiedzieć, że nie zostały zrealizowane żadne płatności wynikające z owych aktów, podczas gdy prawidłowa ocena dowodu z wyjaśnień oskarżonego powinna prowadzić do wniosku, że oskarżony R. K. nie miał wiedzy o sytuacji finansowej M. Ż. a realizując jego zlecenia działał w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu doradztwa prawnego, za którą to działalność oskarżony otrzymywał stosowne wynagrodzenie, a działaniami tymi nie zamierzał udzielić M. Ż. pomocy w popełnieniu przestępstwa z art. 300 § 2 k.k., a nadto że nie miał świadomości oraz nie mógł przypuszczać, że swoim działaniem może ułatwić popełnienie ww. przestępstwa,

- zeznań świadka E. Ż. złożonych na rozprawie w dniu 10 sierpnia 2021 r, w których to zeznaniach świadek wyraźnie wskazał, że „Pan K. na pewno tak do mnie nie mówił", które to stwierdzenie odnosiło się do rzekomego instruowania i zapewnienia przez oskarżonego świadka o skutkach przepisania spółki na S. U., które to zeznania Sąd potraktował z dużą ostrożnością i przyjął, że „świadek niewiele pamiętała (co nie dziwi)", podczas gdy prawidłowa ocena zeznań złożonych przez świadka w dniu 10 sierpnia 2021 r. prowadzi do wniosku, że świadek pamięta ową okoliczność i z całą stanowczością wskazuje, że to stwierdzenie nie pochodziło od oskarżonego, a od innej osoby,

-zeznań świadka M. Ż. złożonych w toku postępowania przed Urzędem Kontroli Skarbowej we W. skutkującą przyjęciem, że oskarżony R. K. był odpowiedzialny za przygotowania rzekomo antydatowanych dokumentów co miało w ocenie Sądu przesądzać o zrealizowaniu przez niego znamion czynu z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 300 § 2 kk w zw. z art. 12 kk, podczas gdy prawidłowa ocena zeznań tego świadka powinna być dokonywana z dużą dozą ostrożności biorąc pod uwagę okoliczności w jakich doszło do złożenia tych zeznań, w tym chęć umniejszenia przez świadka swojej roli w przestępczym procederze, a nadto z uwagi na fakt, że zeznania te nie świadczą o tym, że oskarżony miał wiedzę lub mógł przewidywać, że realizowana przez niego pomoc prawna ma na celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego,

b) art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez dowolną i wybiórczą ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie skutkującą pominięciem okoliczności świadczących na korzyść oskarżonego (np. zeznań świadka E. Ż. złożonych na rozprawie w dniu 10 sierpnia 2020 r., wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadka A. R.) i przyjęciem, że R. K. działał z zamiarem udzielenia pomocy M. Ż. w dokonaniu przez niego czynu zabronionego z art. 300 § 2 k.k., podczas gdy kompleksowa ocena zebranych dowodów wskazuje, że oskarżony obiektywnie nie mógł zamierzać lub przewidywać, że ułatwia M. Ż. popełnienie jakiegokolwiek przestępstwa,

c)art. 4 k.p.k. 5 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. poprzez orzeczenie z naruszeniem zasady obiektywizmu oraz poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz rozstrzygnięciem wątpliwości w sprawie na niekorzyść oskarżonego polegającą na uznaniu, że z zebranego w toku sprawy materiału dowodowego wynika, że oskarżony dopuścił się zarzuconych mu czynów mimo, że z przedstawionych w sprawie dokumentów, wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań świadków nie wynika jednoznacznie, że oskarżony jest winny zarzucanego mu czynu,

d)art. 392 § 1 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i w zw. z art. 6 k.p.k. poprzez odczytanie na rozprawie w dniu 13 stycznia 2021 r. zeznań świadka S. U., zaś w dniu 10 marca 2021 r. zeznań świadka T. Z. z uwagi na niemożność ustalenia ich adresów, podczas gdy bezpośrednie przeprowadzenie ww. dowodów przed Sądem było niezbędne dla ustalenia prawdy materii, a podjęta przez Sąd w tym zakresie decyzja procesowa była co najmniej przedwczesna - skutkowała

odstępstwem od zasad bezpośredniości przeprowadzania dowodów przed sądem karnym i ograniczyła prawo do obrony oskarżonego poprzez uniemożliwienie zadania świadkom pytań,

e) art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 6 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego zgłoszonego na rozprawie w dniu 10 marca 2021r. o przesłuchanie w charakterze świadków osób sporządzających akty notarialne szczegółowo wskazane w akcie oskarżenia, z uwagi na uznanie przez Sąd I instancji, że wniosek ten w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania i odgórne założenie przez Sąd I instancji, że świadkowie Ci nie będą pamiętać przeprowadzanych przez nich czynności, a zatem nie wniosą niczego nowego do sprawy, czym przekreślono możliwość ustalenia stanu wiedzy tych świadków, podczas gdy zawnioskowane dowody mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, szczególnie w kontekście dokonania prawnokarnej oceny zachowania oskarżonego podczas

podpisywania aktów notarialnych, co miało bezpośredni wpływ na treść wyroku,

f) art. 167 k.p.k. w zw. z art. 352 k.p.k. poprzez nieprzeprowadzenie z urzędu przez sąd dowodów w postaci:

a) opinii biegłego na okoliczność ustalenia w jakiej proporcji pozostawała wartości zbywanych składników majątkowych do majątku posiadanego przez spółkę, oszacowania przychodów jakie spółka osiągała w okresie objętym aktem oskarżenia, a wiec jej możliwości finansowych, co w konsekwencji skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść i wydanie orzeczenia w oparciu o niepełny materiał dowodowy;

b) zeznań świadka E. K. na okoliczność ustalenia zakresu usług jakie oskarżony świadczył na rzecz M. Ż., stopnia zaangażowania oskarżonego w obsługę prawną M. Ż., sposobu w jaki M. Ż. i jego stan finansowy był postrzegany przez pracowników działalności

oskarżonego, podczas gdy świadek ten był przesłuchiwany w toku poprzednio prowadzonych postępowań i posiada wiedzę w przedmiocie sposobu w jaki funkcjonowała kancelaria, choć stan

sprawy wymagał przeprowadzenia ww. dowodu,

c) zeznań świadka A. W. na okoliczność ustalenia czy jakiekolwiek relacje łączyły świadka z oskarżonym, ustalenie czy świadek posiadał wiedzę ostanie finansowym spółek M. Ż., ustalenia czy świadek przekazywał jakiekolwiek informacje lub dokumenty finansowe spółek M. Ż. oskarżonemu, podczas gdy świadek ten był przesłuchiwany w toku poprzednio prowadzonych postępowań i mógłby potwierdzić jakimi informacjami dotyczącymi sytuacji majątkowej spółki oskarżony dysponował oraz jaka była sytuacja finansowa spółek na dzień podpisywania umów wskazanych w akcie oskarżenia, choć stan sprawy wymagał przeprowadzenia ww. dowodu,

a w konsekwencji powyższych zarzutów:

mający wpływ na treść wydanego orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę /art. 483 pkt 3 k.p.k./, który miał wpływ na jego treść, wynikający z błędnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów jako pozwalających na wnioskowanie o istnieniu po stronie oskarżonego R. K. zamiaru, aby inna osoba popełniła przestępstwo, która to ocena skutkowała jego niesłusznym skazaniem za zarzucany mu czyn,

2) na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. oraz art. 427 § 2 k.p.k. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mających wpływ na jego treść, polegający na:

a)dowolnej i bezpodstawnej ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów jako pozwalających na wnioskowanie o zamiarze i umyślności działania oskarżonego R. K., która to ocena skutkowała jego niesłusznym skazaniem za zarzucany mu czyn,

b)zaniechaniu dokonania przez Sąd ustaleń faktycznych dotyczących tego czy doszło do popełnienia czynu z art. 300 § 2 k.k. polegającego na udaremnienia wykonania „przewidywanych" orzeczeń Urzędu Skarbowego w N., Urzędu Celnego w W., Urzędu Kontroli Skarbowej we W.

w postaci decyzji ustalających wysokość przewidywanych zobowiązań podatkowych w zakresie podatku od towarów i usług, akcyzowego, dochodowego dla prowadzonych faktycznie przez tę osobę podmiotów gospodarczych Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) w P., Spółki z

ograniczoną odpowiedzialnością (...) w B., poprzez zbycie składników majątku tych podmiotów działając w opisany sposób w odniesieniu do zawarcia następujących umów w formie aktów notarialnych z dnia 16 grudnia 2008 rep. (...) nr (...), z dnia 23 lutego 2009 r. rep. (...) i z dnia 6 listopada 2009 r. rep. (...)do którego ułatwienia miał przyczynić się oskarżony, podczas gdy okoliczność ta nie została stwierdzona w wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 30 maja 2016 r. sygn. akt III K 193/15,

c)zaniechaniu ustalenia stanu majątkowego spółek (...) i (...) i tego w jakiej proporcji do aktywów tych spółek pozostawała wartość składników majątku do zbycia, których miał pomóc oskarżony, pomimo zgłoszenia wniosku w tym zakresie przez obrońcę oskarżonego na rozprawie w dniu 5 lutego 2020 r, podczas gdy okoliczności te są istotne przy ocenie: 1) czy oskarżony obiektywnie mógł mieć świadomość, że ułatwia popełnienie przestępstwa z art. 300 § § 2 k.k. 2) istnienia

po stronie oskarżonego zamiaru oraz 3) oceny czy czyn przypisany oskarżonemu mógł wywołać choćby potencjalnie skutek, który mu się przypisuje,

d)zaniechaniu ustalenia czy oskarżony w rzeczywistości podejmował jakiekolwiek działania faktyczne składające się na zarzucany oskarżonemu czyn, podczas gdy dla przypisania oskarżonemu odpowiedzialności wymagane jest udowodnienie mu jakie działania podejmował, kiedy miało to miejsce i w stosunku do jakich czynności notarialnych, w tym w szczególności zaniechanie ustalenia o jakich czynnościach notarialnych mówiła świadek D. K. w kontekście rzekomego instruowania

i uciszania jej przez oskarżonego, podczas gdy jak wynika ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego jak i treści samych zarzutów stawianych oskarżonemu wynika, że D. K. jako prezes spółki (...) Sp. z o.o. podpisywała z S. U.liczne, inne akty notarialne np. akt notarialny z dnia 20 listopada 2008 r. rep. (...), które nie są objęte aktem oskarżenia,

e)zaniechaniu wykonania zaleceń sądów uprzednio orzekających w sprawie, w których to polecono dokonanie ustaleń faktycznych dotyczących tego jakie dokładnie czynności przygotowawcze wykonał oskarżony w związku z zawieranymi umowami sprzedaży, a mianowicie jakie i kiedy przygotowywał dokumenty, jakie dokumenty przygotowane przez swoich pracowników aprobował, z kim, gdzie i ile razy się spotkał, kto był inicjatorem tych spotkań, jakie przekazywał tym osobom rady i informacje, a także na czyje zlecenie podejmował te czynności, ustalenia zachowania oskarżonego w dniu zawierania umów przed, w trakcie i po podpisaniu aktów w odniesieniu do każdego z wymienionych w zarzutach aktów notarialnych z zachowaniem chronologii podejmowanych czynności z rozróżnieniem czynności

podejmowanych osobiście przez oskarżonego i przez jego pracowników, podczas gdy dopiero ustalenie ww. okoliczności pozwalałoby Sądowi I instancji dokonać oceny stanu świadomości oskarżonego co do charakteru i celu podejmowanych przez niego działań.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1.a) , b), c).

Zasadnie apelująca zarzuca błędność ustaleń faktycznych zaskarżonego wyroku co do tego, że oskarżony realizując zlecenia M. Ż., działając w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu płatnego doradztwa prawnego, zamierzał udzielić M. Ż. pomocy w popełnieniu przestępstwa z art. 300 § 2 kk, a nadto że miał świadomość oraz mógł przypuszczać, że swoim działaniem może ułatwić popełnienie takiego czynu.

Dla skutecznego przypisania sprawstwa wypełniającego ustawowe znamiona występku z art. 300 § 2 kk ( także w formie sprawczej pomocnictwa) należy wykazać, że taki sprawca działał w celu udaremnienia wykonania konkretnego orzeczenia, tj. już wydanego przez sąd lub inny organ państwowy. Natomiast w niniejszej sprawie, co wprost wynika z treści zarzutu stawianego oskarżonemu, nie zarzucono pomocnikowi ( tj. oskarżonemu) działania w celu udaremnienia konkretnego orzeczenia lecz orzeczeń jeszcze nie istniejących cyt. „ przewidywanych orzeczeń Urzędu Skarbowego w N.…” i in. .

W takiej sytuacji nie może być nawet mowy o jakimkolwiek udaremnieniu lub uszczupleniu zaspokojenia swojego wierzyciela, bo jeszcze ani podmioty gospodarcze (w tym przypadku spółki (...) ) nie były dłużnikami skonkretyzowanych wierzycieli, w dodatku na rzecz których zapadły orzeczenia sądowe lub innych organów państwowych, których to orzeczeń osoby zarządzające tymi dwiema spółkami ( czy też ich właściciele) nie miały zamiaru wykonać a nadto dokonując notarialnego zbycia opisanych w zarzucie działek, zamierzały udaremnić wykonanie takich orzeczeń z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Zatem nie występują podstawy dowodowe dla ustalenia, że oskarżony miał wiedzę lub mógł przewidywać, że realizowana przez niego pomoc prawna stanowi pomocnictwo do udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia konkretnego wierzyciela , w tym mająca na celu udaremnienie wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego w rozumieniu art. 300 § 2 kk.

Kwestionowanie pierwszoinstancyjnej oceny zeznań świadków E. Ż. i M. Ż. w przedmiocie instruowania i zapewnienia przez oskarżonego świadków o skutkach przepisania spółki na S. U.oraz że oskarżony R. K. był odpowiedzialny za przygotowania antydatowanych dokumentów pozostaje bez znaczenia wobec braku w zarzucanym aktem oskarżenia działania kompletu ustawowych znamion z art. 300 § 2 kk. Przypomnieć nadto wypada, że oskarżonemu nie zarzucono także jakiegokolwiek przestępstwa przeciwko dokumentom.

Ad. 1.d) Przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka T. Z. przez ich odczytanie, w realiach faktycznych sprawy, nie skutkowało obrazą jakiegokolwiek przepisu procedury.

Ad. 1.e) Nieuwzględnienie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego zgłoszonego na rozprawie w dniu 10 marca 2021r.o przesłuchanie w charakterze świadków osób sporządzających akty notarialne szczegółowo wskazane w akcie oskarżenia to słuszna decyzja procesowa, jako że wniosek ten w sposób zmierzał do przedłużenia postępowania.

Ad. 1. f). Zaniechanie przeprowadzenia z urzędu przez sąd dowodów w postaci opinii biegłego na okoliczność ustalenia proporcji wartości zbywanych składników majątkowych do majątku posiadanego przez spółkę, oszacowania przychodów jakie spółka osiągała w okresie objętym aktem oskarżenia, a więc jej możliwości finansowych, należałoby uznać za błędne i skutkujące niepełnymi ustaleniami faktycznymi wyroku, gdyby w okresie zarzucanego oskarżonemu czynu doszło do wydania konkretnych orzeczeń organów podatkowych, a wskutek zbycia części majątku obu spółek nastąpiło by uszczuplenie ( częściowe niezaspokojenie) względnie udaremnienie ( tj. całkowita niemożność wyegzekwowania ) należności wynikających z takich orzeczeń organów podatkowych.

Z tych samych powodów nie można podzielić zapatrywań apelującego co do braku poszerzenia zeznań świadka E. K. na okoliczności ustalenia zakresu usług prawnych, jakie oskarżony świadczył na rzecz M. Ż., stopnia zaangażowania oskarżonego w obsługę prawną M. Ż., czy sposobu w jaki M. Ż. i jego stan finansowy był postrzegany przez pracowników działalności oskarżonego.

Analogicznie ocenić wypada zarzut braku prowadzenia dowodu z zeznań świadka A. W. na okoliczności naprowadzane w tej części apelacji.

Ad. 2.a),b), c), d), e)

Tu sformułowane zarzuty sprowadzają się do powielenia wcześniejszej argumentacji apelacji w zakresie błędnych ustaleń faktycznych zaskarżonego wyroku co do:

- przestępnego zamiaru świadczenia przez oskarżonego porad prawnych,

- zaniechania ustalenia, czy faktycznie wskutek owych porad doszło do udaremnienia wykonania „przewidywanych" orzeczeń Urzędu Skarbowego w N., Urzędu Celnego w W., Urzędu Kontroli Skarbowej we W. w postaci decyzji ustalających wysokość przewidywanych zobowiązań podatkowych w zakresie

podatku od towarów i usług, akcyzowego, dochodowego dla prowadzonych faktycznie przez tę osobę ( M. Ż.) podmiotów gospodarczych tj. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (...) w P. i (...) w B.,

- zaniechaniu ustalenia stanu majątkowego spółek (...) i (...) i tego w jakiej proporcji do aktywów tych spółek pozostawała wartość składników majątku do zbycia, w czym miał pomóc oskarżony,

- zaniechaniu ustalenia, czy oskarżony w rzeczywistości podejmował jakiekolwiek działania faktyczne, składające się na zarzucany oskarżonemu czyn w odniesieniu do czynności

notarialnych, ujętych w zarzucie aktu oskarżenia.

Wszystkie podniesione zastrzeżenia pozostają bez znaczenia dla finalnej oceny stawianego oskarżonemu zarzutu.

Wniosek

1) zmianę zaskarżonego wyroku w części zaskarżonej przez oskarżonego poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu w pkt 1 aktu oskarżenia czynu,

ewentualnie

2) uchylenie zaskarżonego wyroku w części zaskarżonej i przekazanie sprawy w uchylonej części Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Apelacje obu obrońców słusznie domagają się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego i finalnie przypisanego mu czynu, zakwalifikowanego z art. 300 § 2 kk.

Zdefiniowana w art. 14 § 1 kpk zasada skargowości wyznacza granice podmiotowe i przedmiotowe rozpoznania sprawy w danym postępowaniu. Granice te określa jednak nie opis czynu zawarty w akcie oskarżenia czy też przyjęta przez uprawnionego oskarżyciela (tu prokuratora) do wystąpienia z wnioskiem o rozpoznanie sprawy kwalifikacja prawna, lecz zdarzenie w znaczeniu historycznym. Jednocześnie sąd orzekający jest związany granicami podmiotowo-przedmiotowymi oskarżenia, o ile nie jest władny dokonać ustaleń w zakresie wykraczającym poza ramy danego zdarzenia. Takie odmienne ustalenia wyroku od zakresu skargi, uznawane za mieszczące się w granicach skargi oskarżyciela, są dopuszczalne w odniesieniu do modyfikacji opisu badanego czynu, tj. ustalenia odmiennego czasu popełnienia czynu będącego przedmiotem rozpoznania, dokonania odmiennych ustaleń faktycznych dotyczących zarówno strony przedmiotowej, jak i podmiotowej, ustalenia odmiennego sposobu zachowania się i działania poszczególnych sprawców, czy ustalenia odmiennego skutku i powiązania go z zachowaniem oskarżonego, które to ustalenia mogą prowadzić końcowo do przypisania oskarżonemu czynu w postaci kwalifikowanej czy uprzywilejowanej, ustalenie innego (także poważniejszego) skutku działania oskarżonego czy innej wartości szkody.

Wyjściem poza granice aktu oskarżenia będzie natomiast przypisanie znamion czynu innego niż rozpatrywane zdarzenie historyczne, a zatem np. ustalenie, że oskarżony działał w innym miejscu i czasie, atakując inne dobro prawne czy działając na szkodę innego pokrzywdzonego (wyrok SN z 23.11.2005 r., IV KK 393/05, OSNwSK 2005, poz. 2163).

Odnosząc powyższe uwagi do przedmiotu niniejszego procesu przypomnieć należy, iż przepis art. 300 § 2 kk penalizuje zachowanie sprawcy, który:

- działa w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego,

wskutek czego

- udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela ( przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje… składniki swojego majątku, zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia).

Stronę podmiotową czynu charakteryzuje to, że sprawca ( jak i pomocnik ) takiego typu czynu zabronionego działa umyślnie, z zamiarem kierunkowym udaremnienia przez wierzyciela egzekucji długu, opartej na podstawie konkretnego orzeczenia organu państwowego. Zatem zamiarem sprawcy jest pokrzywdzenie wierzyciela, dochodzącego zaspokojenia na podstawie orzeczenia organu państwowego.

Owo orzeczenie musi istnieć w obrocie prawnym, by można było przypisać sprawcy świadomość w zakresie istnienia i treści orzeczenia, stanowiącego podstawę egzekucji, wszak dłużnik ( tj. sprawca) musi swą świadomością obejmować także zakres egzekucji, przez co należy rozumieć rodzaj mienia, z którego egzekucja może być prowadzona, w tym wysokość dochodzonej kwoty pieniężnej.

Zarzucane oskarżonemu działania dotyczyły dwóch spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, tj. (...) w P. i (...) w B., co do których przecież nie istniały jeszcze konkretne orzeczenia organu państwowego, czego prokurator był świadom, a co niewątpliwie wynika z postawionego oskarżonemu zarzutu, w którym prokurator nie wskazał jakiegokolwiek orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, które w dacie zarzucanego oskarżonemu czynu miałoby czynić z konkretnie wskazanej osoby ( czy ujętych w zarzucie podmiotów gospodarczych) dłużnika, wobec którego możliwe byłoby prowadzenie egzekucji.

Wszak do takiej kategorii nie należą wymienione przez prokuratora w zarzucie cyt. przewidywane orzeczenia Urzędu Skarbowego w N., Urzędu Celnego w W. i Urzędu Kontroli Skarbowej we W.” .

To niestety nie jedyny błąd redakcji aktu oskarżenia. Kolejny tkwi w braku określenia przez prokuratora okoliczności faktycznych precyzujących stronę przedmiotową zarzucanego oskarżonemu czynu.

Otóż znamieniem ustawowym omawianego czynu zabronionego z art. 300 § 2 kk jest obiektywny skutek działania dłużnika ( tj. sprawcy ) w postaci udaremnienia tj. całkowitego braku zaspokojenia wierzyciela lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela w postaci tylko częściowego zaspokojenia długu.

Brak pochylenia oskarżyciela się nad stroną przedmiotową występku stypizowanego w art. 300 § 2 kk przyniosło w konsekwencji zaniechanie wskazania jaki skutek ( udaremnienie czy uszczuplenie zaspokojenia ) zarzucił oskarżyciel.

Pomocnictwo, jako forma sprawcza czynu zabronionego, musi być zindywidualizowane do konkretnego przestępstwa, w tym przypadku działania w celu udaremnienia egzekucji prowadzonej na podstawie orzeczenia organu państwowego, skutkującego udaremnieniem lub uszczupleniem zaspokojenia wierzyciela.

Pomocnik ( a taką właśnie formę sprawczą czynu zarzucił oskarżonemu prokurator) w rozumieniu art. 18 § 3 kk działając w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem obiektywnie ułatwia tej osobie jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu czy udzielając rady lub informacji,

Pomocnik musi mieć także wyobrażenie konkretnego czynu zabronionego, który ma być popełniony przez sprawcę głównego.

Reasumując powyższe, zarzucany oskarżonemu czyn ( i niestety przypisany zaskarżonym wyrokiem ) nie wyczerpuje kompletu ustawowych znamion czynu zabronionego, stypizowanego jako pomocnictwo do dokonania występku z art. 300 § 2 kk, w zakresie obu jego stron - podmiotowej jak i przedmiotowej.

W zaistniałej sytuacji procesowej, gdy ponadto w zarzucanym oskarżonemu czynie nie występują ustawowe znamiona innego czynu zabronionego, kwalifikowanego jako przestępstwo czy wykroczenie, zaskarżony wyrok należało zreformować przez uniewinnienie oskarżonego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Orzeczenie skazujące zmieniono na uniewinniające oskarżonego.

Zwięźle o powodach zmiany

Opisane w sekcji 3. 2 wyżej.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Wobec uniewinnienia oskarżonego koszty procesu w rozpoznawanej części ponosi Skarb Państwa - art. 632 pkt 2) kpk.

7.  PODPIS

SSO Ewa Rusin

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońcy oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie skazujące

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana