Pełny tekst orzeczenia

1.Sygn. akt II K 701/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: sędzia Justyna Koska-Janusz

Protokolant: Aneta Cegiełka, Dominika Grabowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Warszawa – Śródmieście Północ Wojciecha Pełeszok, Mileny Tabor i Asesora Prokuratury Rejonowej Warszawa – Śródmieście Północ Marka Kozickiego

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 stycznia 2021 r., 5 lutego 2021 r., 13 kwietnia 2021 r. i 19 października 2021 r.,

sprawy N. C. , córki V. i S. z domu M., urodzonej (...) w S. ((...)),

oskarżonej o to, że:

I. w dniu 22 marca 2018 roku w W. przy ul. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, pomogła M. W. w doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) S.A. z/s w W. w kwocie 23.006,99 zł, która w celu uzyskania kredytu gotówkowego o numerze (...), podając się za J. D., posłużyła się cudzym dowodem osobistym seria i numer (...) wystawionym na dane J. D. oraz przedłożyła podrobione częściowo przez siebie zaświadczenie o zatrudnieniu i dochodach w/w przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z/s w W., który do dokument miał istotne znaczenie dla uzyskania wskazanego wsparcia finansowego, a także podrobiła podpisy J. D. na umowie pożyczki, czym wprowadziła przedstawiciela w/w pokrzywdzonej w błąd co do tożsamości kredytobiorcy w ten sposób, że przyjęła i przekazała do banku dokumentację niezbędną do ubiegania się o kredyt od M. W. na dane J. D., wiedząc o tożsamości faktycznego kredytobiorcy,

to jest o czyn z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w zb. z art. 275 § 1 kk w. z art. 11 § 2 kk;

II. w dniu 16 kwietnia 2018 roku w bliżej nieustalonym miejscu w W., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, pomogła M. W. w doprowadzeniu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) Sp. z o.o. z/s w W. w kwocie 4.000 zł, która w celu uzyskania pożyczki gotówkowej o numerze (...), podając się za J. D., posłużyła się cudzym dowodem osobistym seria i numer (...) wystawionym na dane J. D., a także podrobiła podpisy J. D. na umowie pożyczki, czym wprowadziła przedstawiciela w/w pokrzywdzonej w błąd co do tożsamości pożyczkobiorcy, w ten sposób, że przyjęła i przykazała do pożyczkodawcy dokumentację niezbędną do ubiegania się o pożyczkę od M. W. na dane J. D., wiedząc o tożsamości faktycznego pożyczkobiorcy,

to jest o czyn z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w. z art. 11 § 2 kk;

III. w dniu 8 marca 2018 roku w godzinach 11:45 do 12:45 w W. w Komendzie Rejonowej Policji (...), Wydział d/w z Przestępczością Gospodarczą i Korupcją z/s ul. (...), będąc przesłuchiwaną przez funkcjonariusza w ramach dochodzenia o l.dz. (...), po pouczeniu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, złożyła do protokołu przesłuchania świadka zeznania mające służyć za dowód w postępowaniu karnym , w treści fałszywie stwierdzając, iż to J. D. zgłosiła się do niej w celu zawarcia umowy kredytu, podczas gdy pismo ręczne na umowach kredytu i pożyczki pochodzi od M. W., co czyniła z obawy przed grożącą jej odpowiedzialnością karną,

to jest o czyn z art. 233 § 1a kk;

orzeka

I. oskarżoną N. C. w granicach oskarżenia z pkt I-ego uznaje za winną tego, że w dniu 22 marca 2018 r. w W. przy ul. (...), w zamiarze, aby inna ustalona osoba w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła (...) S.A. z siedzibą w W. za pomocą wprowadzenia go w błąd do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez zawarcie umowy kredytu gotówkowego w kwocie 23.006,99 zł po uprzednim posłużeniu się jako autentycznym podrobionym dokumentem oraz oświadczeniami, które miały istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu, ułatwiła popełnienie tego czynu w ten sposób, że w załączniku do umowy kredytu o numerze (...) poświadczyła, że podpis kredytobiorcy uwidoczniony we wniosku został złożony w jej obecności własnoręcznie przez J. D. pomimo, że osoba ta w jej obecności takiego podpisu nie złożyła, oraz, że poświadczyła za zgodność z oryginałem przedłożoną jej przez inną ustaloną osobę kopię dowodu osobistego seria i numer (...) wystawionym na dane J. D., mimo że dokumentu tego nie widziała, a także złożyła nieprawdziwe oświadczenie o weryfikacji podrobionego zaświadczenia o zatrudnieniu i dochodach, jakie miała uzyskiwać J. D., czym wprowadziła pokrzywdzonego (...) SA w błąd co do tożsamości faktycznego kredytobiorcy, czyn ten kwalifikuje jako występek z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w. z art. 11 § 2 kk i za to na tej podstawie skazuje ją, a na podstawie art. 19 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 37a § 1 kk w zw. z art. 34 § 1 i § 1a pkt 1 kk w zw. z art. 35 § 1 kk wymierza jej karę 1 (jednego) roku ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 (czterdziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

II. oskarżoną N. C. w granicach oskarżenia z pkt II-ego uznaje za winną tego, że w dniu 16 kwietnia 2018 r. w W., w zamiarze, aby inna ustalona osoba w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. za pomocą wprowadzenia jej w błąd do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez zawarcie umowy pożyczki o numerze (...) w kwocie 4.000 zł, po uprzednim przedłożeniu pisemnych oświadczeń dotyczących okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania tej pożyczki, ułatwiła jego popełnienie w ten sposób, że poświadczyła, że podpis pożyczkobiorczyni został złożony przez J. D. podczas, gdy osoba ta nie złożyła podpisu w jej obecności oraz poświadczyła za zgodność z oryginałem kopię dowodu osobistego seria i numer (...) wystawionego na dane J. D. oraz kopię prawa jazdy o numerze (...), wystawionego na dane J. D., mimo, że oryginałów tych dokumentów nie widziała, a następnie dokumenty te, wprowadziła do systemu pożyczkodawcy, czym wprowadziła pokrzywdzoną (...) sp. z o.o. w błąd co do tożsamości faktycznego pożyczkobiorcy, czyn ten kwalifikuje jako występek z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na tej podstawie skazuje ją, a na podstawie art. 19 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 37a § 1 kk w zw. z art. 34 § 1 i § 1a pkt 1 kk w zw. z art. 35 § 1 kk wymierza jej karę 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 (czterdziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

III. oskarżoną N. C. uniewinnia od popełnienia czynu zarzucanego jej w pkt III-im części wstępnej wyroku;

IV. na podstawie art. 85 § 1 kk w zw. z art. 86 § 1 i 3 kk orzeczone w punktach I-ym i II-im jednostkowe kary ograniczenia wolności łączy i orzeka wobec oskarżonej N. C. karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 (czterdziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

V. na podstawie art. 46 § 1 kk zasądza od oskarżonej N. C. na rzecz:

a) (...) S.A. z/s w W. kwotę 23.006,99 zł (dwadzieścia trzy tysiące sześć złotych 99/100) tytułem obowiązku naprawienia szkody;

b) (...) Sp. z o.o. z/s w W. kwotę 4.000 zł (cztery tysiące złotych 00/100) zł tytułem obowiązku naprawienia szkody;

VI. na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 Ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. Nr 49; poz. 223 z późn. zm.) zwalnia oskarżoną od kosztów i opłat w sprawie i określa, że ponosi je Skarb Państwa.

sędzia Justyna Koska-Janusz

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 701/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

N. C.

w dniu 22 marca 2018 r. w W. przy ul. (...), w zamiarze, aby inna ustalona osoba w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła (...) S.A. z siedzibą w W. za pomocą wprowadzenia go w błąd do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez zawarcie umowy kredytu gotówkowego w kwocie 23.006,99 zł po uprzednim posłużeniu się jako autentycznym podrobionym dokumentem oraz oświadczeniami, które miały istotne znaczenie dla uzyskania tego kredytu, ułatwiła popełnienie tego czynu w ten sposób, że w załączniku do umowy kredytu o numerze (...) poświadczyła, że podpis kredytobiorcy uwidoczniony we wniosku został złożony w jej obecności własnoręcznie przez J. D. pomimo, że osoba ta w jej obecności takiego podpisu nie złożyła, oraz, że poświadczyła za zgodność z oryginałem przedłożoną jej przez inną ustaloną osobę kopię dowodu osobistego seria i numer (...) wystawionym na dane J. D., mimo że dokumentu tego nie widziała, a także złożyła nieprawdziwe oświadczenie o weryfikacji podrobionego zaświadczenia o zatrudnieniu i dochodach, jakie miała uzyskiwać J. D., czym wprowadziła pokrzywdzonego (...) SA w błąd co do tożsamości faktycznego kredytobiorcy, 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w. z art. 11 § 2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

N. C. i M. W. poznały się kiedy M. W. była zatrudniona w (...) a N. C. prowadziła biuro pośrednictwa kredytowego. N. C. i M. W. były koleżankami, N. C. polecała klientów M. W..

wyjaśnienia N. C.

358

3 stycznia 2017 r. J. D. udostępniła M. W. w formie mailowej skan swojego dowodu osobistego i prawa jazdy celem uzyskania od M. W. pomocy w znalezieniu najbardziej korzystnej oferty ubezpieczenia OC.

zeznania J. D.

41, 369-371

21 marca 2018 r. został złożony wniosek o udzielenie kredytu na dane J. D.. Wniosek o udzielenie kredytu do systemu banku wprowadziła N. C..

zeznania J. A.

121v-122

21 marca 2018 r. zgłoszenie zostało ujawnione w BIK.

informacja z BIK

22 marca 2018 r. w W. przy ul. (...) M. W., posługując się skanem dowodu osobistego J. D., podpisała umowę nr (...) o udzielenie kredytu przez (...) imieniem i nazwiskiem (...) . Pod umową jako podpis agenta złożyła N. C..

Umowa kredytu

105

Opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego i dokumentów z 19 listopada 2019 r.

208-229

Opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego i dokumentów z 17 grudnia 2019 r.

230-267

Płyta z nagraniem rozmowy J. D., B. D. i K. R. z M. W.

422

Podpisy pod załącznikami do umowy złożyła M. W..

Opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego i dokumentów z 19 listopada 2019 r.

208-229

Opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego i dokumentów z 17 grudnia 2019 r.

230-267

W dyspozycji wypłaty kredytu, czyli w jednym z załączników do zawartej umowy kredytu, N. C. podpisała oświadczenie o treści: „poświadczam, że podpisy powyższe zostały złożone w mojej obecności własnoręcznie przez klienta co ustalono na podstawie przedłożonych mi oryginałów dokumentów”.

Dyspozycja wypłaty kredytu

105

N. C. poświadczyła za zgodność z oryginałem przedłożoną jej przez M. W. kopię dowodu osobistego seria i numer (...) wystawionym na dane J. D., mimo że dokumentu tego nie widziała.

Załącznik do umowy kredytu – kopia dowodu osobistego

105

N. C. była zobowiązana do weryfikacji tożsamości klienta na podstawie ważnego dowodu osobistego oraz przedstawionej dokumentacji kredytowej pod względem kompletności, poprawności, autentyczności.

Zeznania J. A.

121v-122

N. C. nie dokonała weryfikacji prawdziwości oświadczenia o zatrudnieniu, które zostało podrobione przez inną nieustaloną osobę. W oświadczeniu wskazano, że J. D. jest pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę jako asystentka w spółce (...) sp. z.o.o. i z tego tytułu osiąga dochód w wysokości 2.993 złote netto. Podpis i pieczęć pod oświadczeniem złożyła osoba opisana jako główny księgowy W. T..

Oświadczenie o zatrudnieniu

105

Zeznania W. S.

276-278, 411-412

Pieczęć spółki (...) nie uwzględniała zmiany siedziby spółki, poświadczała zatem, że spółka mieści się pod adresem, pod którym nie prowadziła już działalności.

Zeznania W. S.

276-278, 411-412

J. D. nie była pracownikiem tej spółki. W. T. również nie był zatrudniony w spółce.

Zeznania W. S.

276-278, 411-412

N. C. złożyła podpis pod oświadczeniem o weryfikacji zatrudnienia i źródła dochodu, jakie zgodnie z powyższym oświadczeniem miała osiągać J. D..

Oświadczenie o zatrudnieniu

105

28 czerwca 2018 r. N. C. wprowadziła do systemu bankowego wniosek o założenie rachunku bankowego w (...) na dane J. D..

Zeznania J. A.

121v-122

Środki z udzielonego kredytu zostały wypłacone na rachunek bankowy w całości.

Potwierdzenia złożenia dyspozycji przelewów

96-104

1 grudnia 2018 roku J. D. otrzymała zawiadomienie o niedokonaniu wpłaty tytułem spłaty kredytu zaciągniętego w (...) (datowane na 28 listopada 2018).

Zeznania J. D.

41, 369-371

Zeznania K. R.

191-194, 407-408

Zeznania B. D.

195-197, 409-410

Kopia zawiadomienia

6 grudnia 2018 r. J. D. złożyła pisemne oświadczenie do (...)wskazujące, że nie zawierała takiej umowy kredytu ani nie zakładała w powyższym banku konta.

Oświadczenie J. D.

Zeznania J. D.

41, 369-371

1.1.2.

N. C.

w dniu 16 kwietnia 2018 r. w W., w zamiarze, aby inna ustalona osoba w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. za pomocą wprowadzenia jej w błąd do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez zawarcie umowy pożyczki o numerze (...) w kwocie 4.000 zł, po uprzednim przedłożeniu pisemnych oświadczeń dotyczących okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania tej pożyczki, ułatwiła jego popełnienie w ten sposób, że poświadczyła, że podpis pożyczkobiorczyni został złożony przez J. D. podczas, gdy osoba ta nie złożyła podpisu w jej obecności oraz poświadczyła za zgodność z oryginałem kopię dowodu osobistego seria i numer (...) wystawionego na dane J. D. oraz kopię prawa jazdy o numerze (...), wystawionego na dane J. D., mimo, że oryginałów tych dokumentów nie widziała, a następnie dokumenty te, wprowadziła do systemu pożyczkodawcy, czym wprowadziła pokrzywdzoną (...) sp. z o.o. w błąd co do tożsamości faktycznego pożyczkobiorcy, 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

16 marca 2018 r. złożono wniosek o udzielenie pożyczki J. D. przez (...) sp. z.o.o.

Zeznania K. M.

107

Agentem, który wprowadził powyższy wniosek do systemu, była N. C..

Zeznania K. M.

107

W załączniku do wniosku, tj. oświadczeniu klienta jako pracodawcę, u którego miała być zatrudniona J. D. (...) sp. z.o.o., wysokość dochodu podano na kwotę 2.250 złotych netto

Oświadczenie o zatrudnieniu

111

16 kwietnia 2018 r. umowę pożyczki nr (...) na dane J. D., podpisując się imieniem i nazwiskiem J. D., zawarła M. W..

Umowa pożyczki

111

Opinia biegłego z 19 listopada 2019 r.

208-229

Opinia biegłego z 17 grudnia 2019 r.

230-267

Podpis agenta pod umową nakreśliła N. C..

Umowa pożyczki

111

Tożsamość klienta na podstawie okazanego skanu dowodu osobistego oraz prawa jazdy miała zweryfikować N. C..

Wyjaśnienia N. C.

358

N. C. na kopiach skanów podpisała się pod oświadczeniem stwierdzającym zgodność tych kopii z oryginałem, który nie został jej okazany.

Kopie skanów dowodu osobistego oraz prawa jazdy

111

Zeznania J. D.

41, 369-371

Skany przedstawione N. C. były zdjęciami wykonanymi przez J. D. i wysłanymi M. W. celem uzyskania od M. W. pomocy w znalezieniu najbardziej korzystnej oferty ubezpieczenia OC.

Zeznania J. D.

369-371

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

N. C.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

N. C. posłużyła się cudzym dowodem osobistym seria i numer (...) wystawionym na dane J. D. oraz cudzym prawem jazdy o numerze (...), wystawionym na dane J. D..

Kopia dowodu osobistego oraz prawa jazdy

105, 111

Zeznania J. D.

1.2.2.

N. C.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

N. C. posłużyła się cudzym dowodem osobistym seria i numer (...) wystawionym na dane J. D. oraz cudzym prawem jazdy o numerze (...), wystawionym na dane J. D..

Kopia dowodu osobistego oraz prawa jazdy

105, 111

Zeznania J. D.

1.2.3.

N. C.

w dniu 8 marca 2018 roku w godzinach 11:45 do 12:45 w W. w Komendzie Rejonowej Policji (...), Wydział d/w z Przestępczością Gospodarczą i Korupcją z/s ul. (...), będąc przesłuchiwaną przez funkcjonariusza w ramach dochodzenia o l.dz. (...), po pouczeniu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, złożyła do protokołu przesłuchania świadka zeznania mające służyć za dowód w postępowaniu karnym , w treści fałszywie stwierdzając, iż to J. D. zgłosiła się do niej w celu zawarcia umowy kredytu, podczas gdy pismo ręczne na umowach kredytu i pożyczki pochodzi od M. W., co czyniła z obawy przed grożącą jej odpowiedzialnością karną, z art. 233 § 1a kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

N. C. w dniu 8 marca 2018 roku w godzinach 11:45 do 12:45 w W. w Komendzie Rejonowej Policji (...), Wydział d/w z Przestępczością Gospodarczą i Korupcją z/s ul. (...), będąc przesłuchiwaną przez funkcjonariusza w ramach dochodzenia o l.dz. (...) po pouczeniu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, złożyła do protokołu przesłuchania świadka zeznania mające służyć za dowód w postępowaniu karnym , w treści fałszywie stwierdzając, iż to J. D. zgłosiła się do niej w celu zawarcia umowy kredytu, podczas gdy pismo ręczne na umowach kredytu i pożyczki pochodzi od M. W., co czyniła z obawy przed grożącą jej odpowiedzialnością karną

Zeznania N. C.

113-116

1.OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

Zeznania J. A.

1. Zeznania świadka były spójne, konsekwentne i logiczne. Świadek jako pracownik (...) miał wiedzę kto wprowadził do systemu wniosek o udzielenie kredytu oraz jakie obowiązki ciążyły na agencie przedstawiającym ofertę kredytową oraz dokonującym weryfikacji dokumentów przedstawionych przez potencjalnego kredytobiorcę.

Zeznania K. R.

2. Zeznania świadka były spójne i zgodne z zeznaniami świadków: J. D. i B. D.. Świadek uczestniczył bezpośrednio w zdarzeniach po powzięciu przez J. D. informacji o udzieleniu jej kredytu i pożyczki przez bank. Świadek uczestniczył w rozmowie J. D. oraz jej matki B. D. z M. W., która prosiła J. D. by nie udawała się na komisariat Policji celem złożenia zawiadomienia, że to nie ona była osobą, która zaciągnęła pożyczki.

Zeznania B. D.

3. Zeznania świadka były spójne i zgodne z zeznaniami J. D. i K. R.. Sąd uznał je za wiarygodne w całości.

Zeznania Z. G.

4. Zeznania świadka sąd uznał za wiarygodne w całości. Zeznania świadka pozwoliły na ustalenie, że świadek również otrzymała wezwania do zapłaty pożyczek i kredytów, których nie zaciągała. Świadek nie potrafi pisać ani czytać, potrafi jedynie się podpisać, co więcej nie umie korzystać z komputera, samodzielnie nie zakładała konta w (...), z którego dokonywane były płatności na konto w (...) założone na dane J. D..

zeznania J. D.

5. Zeznania świadka były spójne i zgodne z zeznaniami świadków: B. D. i K. R.. Sąd uznał zeznania świadka za wiarygodne w całości, w szczególności w części, w której świadek zeznała, że nie zaciągała żadnej z pożyczek objętych aktem oskarżenia, nie składała podpisów pod dokumentami przedłożonymi w instytucjach pożyczkowych oraz, że nie była zatrudniona w (...) sp. z.o.o.

Zeznania W. S.

6. Zeznania świadka sąd uznał za wiarygodne w całości. Świadek miał wiedzę jedynie na okoliczności związane z zatrudnieniem J. D. oraz W. T. w spółce (...), której jest prokurentem. Zeznania świadka w tym zakresie korespondowały z zeznaniami J. D..

wyjaśnienia N. C.

7. Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonej za wiarygodne w zakresie w jakim wskazała ona, że wraz z M. W. poznały się kiedy M. W. była zatrudniona w (...) a N. C. prowadziła biuro pośrednictwa kredytowego oraz, że były koleżankami a N. C. polecała klientów M. W.. Wyjaśnienia oskarżonej były wiarygodne również w części w której przyznała ona, że J. D. nie była obecna przy podpisywaniu obu umów osobiście. Powyższe jest potwierdzone dowodem z opinii biegłego, jak i zeznaniami świadków: J. D., B. D., K. R. i W. S., a także nagraniem rozmowy między J. D., K. R. a M. W.. N. C. jako agent dokonujący zawarcia umowy w imieniu instytucji kredytowej jest zobowiązana do weryfikacji tożsamości kredytobiorcy/pożyczkobiorcy. Oskarżona wyjaśniła, że wszystkie dokumenty, które otrzymała miała obowiązek potwierdzić. W tym zakresie wyjaśnienia oskarżonej sąd uznał za wiarygodne.

Opinia biegłego z 19 listopada 2019 r.

8. Opinia biegłego z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów jest rzetelna i spójna, została sporządzona zgodnie z zasadami sztuki. Biegły w opinii stwierdził, że podpisy pod umowami kredytu i pożyczki oraz załącznikami do nich nie zostały nakreślone przez J. D.. Z uwagi na jakość materiału porównawczego nie miał możliwości przeprowadzenia analizy celem oceny czy powyższe podpisy nakreśliła M. W.. Opinię należy uznać zatem za pełną, gdyż biegły z uwagi na zebrany materiał porównawczy nie mógł przeprowadzić badania by ustalić kto nakreślił kwestionowane podpisy, z całą pewnością mógł wykluczyć, że to J. D. złożyła podpisy pod badanymi dokumentami. Sąd uznał opinię w całości za wiarygodną.

Opinia biegłego z 17 grudnia 2019 r.

9. Opinia biegłego z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów jest rzetelna i spójna, została sporządzona zgodnie z zasadami sztuki. Biegły w opinii stwierdził, że podpisy pod umowami kredytu i pożyczki oraz załącznikami do nich nie zostały nakreślone przez J. D., lecz nakreśliła je M. W.. Biegły sporządzając powyższą opinię dysponował materiałem pozwalającym mu na dokonanie kategorycznych ustaleń w tym przedmiocie. Biegły sporządził opinię w sposób jasny i wewnętrznie niesprzeczny, zgodnie z zasadami sztuki. Sąd uznał ją w całości za wiarygodną.

odpis skrócony aktu zgony W. W.

10. Jest to dokument urzędowy, stanowiący jedyny dowód zdarzeń w nim stwierdzonych, stanowi potwierdzenie daty śmierci W. W..

Płyta z nagraniem rozmowy J. D., B. D. i K. R. z M. W.

11. Jest to dokument prywatny. Nagranie zostało sporządzone bez wiedzy i zgody M. W., jednakże zgodnie z art. 168a kpk dowodu nie można uznać za niedopuszczalny wyłącznie na tej podstawie, że został uzyskany z naruszeniem przepisów postępowania. Sąd uznał powyższy dowód za wiarygodny w całości, gdyż nie jego autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron i sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu. Stanowi on zapis rozmowy, która odbyła się 1 grudnia 2018 r., kiedy J. D. dowiedziała się o otrzymaniu zawiadomienia o braku spłaty kredytu, którego nie zaciągała. Rozmowa pozwala na wniosek, że J. D. nie zaciągała kredytów i pożyczek objętych postępowaniem, co potwierdzają również zeznania świadków i opinia biegłego.

Dyspozycja wypłaty kredytu

12. Jest to dokument prywatny, sporządzony na potrzeby dokonania wypłaty kredytu. Stanowi dowód, że N. C. przedłożyła podrobione dokumenty celem finalizacji wypłaty środków udzielonego kredytu. Autentyczność dokumentu, tj., jego sporządzenie i podpisanie przez N. C. nie była kwestionowana przez strony w toku postępowania i sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

informacja z BIK

13. Jest to dokument prywatny, stanowiący potwierdzenie zamieszczenia informacji w rejestrze. Autentyczność dokumentu nie była kwestionowana przez strony w toku postępowania i sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Kopia zawiadomienia

14. Jest to dokument prywatny, którego kopia została sporządzona celem dołączenia jej do akt sprawy. Stanowi zapis oświadczeń J. D., informującej organy o możliwości popełnienia przestępstwa. Autentyczność dokumentu nie była kwestionowana przez strony w toku postępowania i sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Oświadczenie J. D.

15. Jest to dokument prywatny, który stanowi oświadczenie wiedzy J. D. skierowane do banku informujące, że nie zawierała ona umowy kredytu z bankiem, a więc nie powinna zostać obciążona wynikającym z tego tytułu zadłużeniem. Autentyczność dokumentu nie była kwestionowana przez strony w toku postępowania i sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Oświadczenie o zatrudnieniu

16. Jest to dokument prywatny, stanowiący załącznik do umowy kredytu który został podrobiony przez M. W.. Stanowi dowód, że N. C. posłużyła się nim celem finalizacji wypłaty środków udzielonego kredytu. Fakt podrobienia dokumentu wynika z opinii biegłego z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów oraz zeznań J. D., jak i W. S..

Potwierdzenia złożenia dyspozycji przelewów

17. Stanowią one dokumenty prywatne, wygenerowane z systemu banku. Są dowodem, że środki udzielonego kredytu zostały wypłacone w całości. Autentyczność tych dokumentów nie była kwestionowana przez strony w toku postępowania i sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Umowa kredytu

18. Jest to dokument prywatny, który został podrobiony przez M. W.. Stanowi dowód, że N. C. posłużyła się nim celem finalizacji wypłaty środków udzielonego kredytu. Fakt podrobienia dokumentu wynika z opinii biegłego z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów oraz zeznań J. D., jak i K. R. i B. D..

Załącznik do umowy kredytu – kopia dowodu osobistego

19. Jest to dokument prywatny, stanowiący załącznik do umowy kredytu. Z zeznań J. D. wynika, że jest to kopia, którą udostępniła M. W. celem uzyskania za jej pomocą korzystnej oferty ubezpieczenia OC. Stanowi dowód, że N. C. posłużyła się nim celem finalizacji wypłaty środków udzielonego kredytu w ten sposób, że poświadczyła tę kopię za zgodność z oryginałem, mimo że oryginał nie został jej przedstawiony.

1.1.2

Zeznania K. M.

Zeznania świadka sąd uznał za wiarygodne w całości, gdyż świadek jako pracownik (...) sp. z.o.o. miała wiedzę kto wprowadził do systemu wniosek o udzielenie pożyczki oraz jakie obowiązki ciążyły na agencie przedstawiającym ofertę pożyczki oraz dokonującym weryfikacji dokumentów przedstawionych przez potencjalnego pożyczkobiorcę. Zeznania świadka były spójne, logiczne i konsekwentne. Stanowiły relację z informacji zawartych w systemie spółki. Z powyższych względów sąd uznał zeznania świadka za wiarygodne w całości.

wyjaśnienia N. C.

Ocena dowodu jak w pkt 7.

Kopie skanów dowodu osobistego oraz prawa jazdy

Jest to dokument prywatny, stanowiący załącznik do umowy pożyczki. Z zeznań J. D. wynika, że są to kopie, którą udostępniła M. W. celem uzyskania za jej pomocą korzystnej oferty ubezpieczenia OC. Stanowią dowód, że N. C. posłużyła się nimi celem finalizacji wypłaty środków udzielonego kredytu w ten sposób, że poświadczyła te kopie za zgodność z oryginałem, mimo że oryginały nie zostały jej przedstawione.

Umowa pożyczki

Jest to dokument prywatny, który został podrobiony przez M. W.. Stanowi dowód, że N. C. posłużyła się nim celem finalizacji wypłaty środków udzielonej pożyczki. Fakt podrobienia dokumentu wynika z opinii biegłego z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów oraz zeznań J. D..

Oświadczenie o zatrudnieniu

Jest to dokument prywatny, stanowiący załącznik do umowy pożyczki, który został podrobiony przez M. W.. Stanowi dowód, że N. C. posłużyła się nim celem finalizacji wypłaty środków udzielonego kredytu. Fakt podrobienia dokumentu wynika z opinii biegłego z zakresu kryminalistycznych badań dokumentów oraz zeznań J. D..

zeznania J. D.

Opinia biegłego z 19 listopada 2019 r.

Opinia biegłego z 17 grudnia 2019 r.

Ocena dowodu jak w pkt 5.

Ocena dowodu jak w pkt 8.

Ocena dowodu jak w pkt 9.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2.1 oraz 1.2.2

wyjaśnienia N. C.

1. Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonej za niewiarygodne za wyjątkiem tej części, w której przyznała ona, że będąc przesłuchiwaną w charakterze świadka podała nieprawdziwe informacje co do tego, że J. D. zgłosiła się do nie osobiście do biura celem podpisania dokumentów kredytu i pożyczki. Jako niewiarygodne uznać należało natomiast twierdzenia oskarżonej co do tego, że dysponowała ona oryginałem dowodu osobistego rzekomej kredytobiorczyni. Przeczą temu bowiem zeznania J. D., która podała, że przekazała M. W. jedynie skan swojego dowodu osobistego i prawa jazdy celem uzyskania pomocy przy znalezieniu korzystnej oferty ubezpieczenia OC. Zeznała ona również, że kopie dołączone do umów kredytu i pożyczki to te skany, które przesłała M. W.. Niewiarygodne jest zatem, żeby po pierwsze oskarżona dysponowała oryginałem dowodu osobistego i prawa jazdy J. D. i po drugie wykonała ich kopię taką samą jak kopia wykonana przez J. D. i przesłana M. W..

Co więcej jako niewiarygodne sąd uznał wyjaśnienia oskarżonej w zakresie, w jakim stwierdziła, że skontaktowała się z pracodawcą wskazanym w oświadczeniach klienta i potwierdziła zatrudnienie J. D. w tych placówkach. Po pierwsze, w oświadczeniu dołączonym do umowy kredytu wskazano jako miejsce zatrudnienia na podstawie umowy o pracę (...) sp. z.o.o., w której miała ona osiągać dochód w wysokości 2.993 złote netto. W oświadczeniu dołączonym do umowy pożyczki podano, że J. D. jest zatrudniona w (...) sp. z.o.o., zaś wysokość dochodu wskazano na kwotę 2.250 złotych netto. Należy zauważyć, że niewiarygodne jest wykonywanie przez jedną osobę pracy w dwóch różnych miejscach, z czego w jednym w wymiarze pełnego etatu, w drugim zaś albo pełnego etatu albo w wymiarze ¾ etatu, zwłaszcza w sytuacji, gdy J. D. jest z zawodu pielęgniarką, a jej dominującym rodzajem zatrudnienia miałaby być praca w charakterze asystentki w spółce (...). Po drugie, prokurent spółki (...) W. S. wskazał, że zarówno J. D., jaki i W. T., księgowy, który miał podpisać oświadczenie o zatrudnieniu, nigdy nie byli pracownikami spółki. Po trzecie, takie oświadczenie nie jest podpisywane przez księgowego, lecz przez członka zarządu lub prokurenta. Po czwarte. Świadek W. S. zeznał, że w spółce (...) nie występuje stanowisko asystentki, zawsze jest ono dookreślone zakresem wykonywanych zadań. Po piąte, świadek zeznał, że pieczęć postawiona przy podpisie księgowego zawiera nieaktualny adres spółki, która zmieniła siedzibę. W związku z powyższym niewiarygodne jest, że N. C. wykonała telefon weryfikacyjny do spółki celem potwierdzenia, że J. D. jest w tej spółce zatrudniona.

Niewiarygodne jest zdaniem sądu również twierdzenie oskarżonej jakoby nie wiedziała ona, że J. D. nie ma świadomości, że M. W. zamierza zaciągnąć kredyt i pożyczkę podając się za J. D.. Gdyby J. D. chciała pomóc M. W. i zaciągnąć kredyt czy pożyczkę, którą de facto miała spłacać M. W., to sama udałaby się do instytucji kredytowej i podpisała umowę, okazując swój dowód osobisty i podając rzeczywiste miejsce zatrudnienia. W niniejszej sprawie taka sytuacja nie zaistniała. J. D. nie zgodziłaby się na taką propozycję, gdyż z uwagi na poszukiwanie mieszkania i związanej z tym konieczności zaciągnięcia kredytu, dbała o stan swojej wiarygodności kredytowej. Niezależnie od informacji, jaką N. C. uzyskała od M. W. w kontekście zaciągania kredytu i pożyczki, treść oświadczeń o zatrudnieniu złożonych jako załączniki do umów, a także posługiwanie się jedynie skanami dokumentów stwierdzających tożsamość, winna wzbudzić wątpliwości oskarżonej. Niewiarygodne są zatem jej wyjaśnienia, w których twierdzi, że nie miała świadomości, że J. D. nie jest poinformowana o sytuacji.

Zeznania A. K.

2. Zeznania świadka nie były przydatne do ustaleń faktycznych w sprawie, gdyś świadek nie znała ani N. C. ani Z. G.. Nie wiedziała nic na temat zaciągania pożyczek i kontaktów M. W. z ww. osobami.

Zeznania M. W.

3. Świadek skorzystała z prawa do odmowy składania zeznań, gdyż jest ona w innej toczącej się sprawie oskarżona o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem. Sąd na podstawie art. 391 § 2 kpk odczytał protokół złożonych przez nią wyjaśnień jako oskarżonej, w których odmówiła ona składania wyjaśnień i odpowiedzi na pytania. Świadek potwierdziła, że złożyła takie oświadczenia.

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

I, II

N. C.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Sąd zmienił opis czynu zarzucanego oskarżonej w pkt I i II, ponieważ konieczne było uwzględnienie znamion wszystkich przestępstw pozostających w kumulatywnej kwalifikacji. Niezbędne było zatem poprawne opisanie znamion przestępstwa z art. 286 § 1 kk, to jest działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadzenia inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania oraz art. 270 § 1 kk użycia dokumentu podrobionego jako autentycznego, a także art. 297 § 1 kk, to jest działania w celu uzyskania dla innej osoby kredytu lub pożyczki od instytucji zajmujących się ich udzielaniem poprzez przedłożenie podrobionych lub poświadczających nieprawdę dokumentów dotyczących okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego.

W zakresie czynu z pkt I wyroku:

N. C. w dniu 22 marca 2018 r. w W. przy ul. (...) poświadczyła za zgodność z oryginałem kopię dowodu osobistego, przedłożonego jej przez M. W., mimo, że oryginał dowodu osobistego nie został jej okazany. Co więcej w oświadczeniu, znajdującym się pod podpisami osób zawierających umowę kredytu, oświadczyła, że powyższe podpisy zostały złożone własnoręcznie w jej obecności, podczas gdy J. D. powyższego podpisu nie nakreśliła i nie znajdowała się tego dnia w biurze (...). Kolejno, N. C. podpisała oświadczenie, którego treść potwierdzała, że dokonała ona weryfikacji prawdziwości miejsca zatrudnienia J. D. oraz wysokości uzyskiwanych przez nią z tego tytułu dochodów, podczas gdy oskarżona takiej weryfikacji nie dokonała. Następnie, wprowadziła ona powyższe dokumenty do systemu banku, co pozwoliło na nadanie wnioskowi dalszego biegu i przygotowanie dyspozycji wypłaty kredytu, która została w całości zrealizowana, a więc środki udzielonego kredytu zostały wypłacone na wskazany rachunek bankowy. Powyższe zachowanie wyczerpuje zatem znamiona po pierwsze art. 270 § 1 kk, gdyż N. C. użyła jako autentycznego podrobionego przez M. W. dokumentu umowy kredytu oraz załączonych do niej oświadczeń, które również podpisała M. W., podając się za J. D.. Działanie oskarżonej wyczerpuje również znamiona art. 297 § 1 kk, ponieważ w celu uzyskania dla M. W. kredytu od (...) przedłożyła podrobione dokumenty: umowę kredytu oraz oświadczenia do niej załączone, a także przedłożyła poświadczające nieprawdę dokumenty w postaci podpisanego przez siebie oświadczenia, że podpisy pod umową kredytu zostały nakreślone w jej obecności własnoręcznie przez strony umowy oraz oświadczenia o poprawnej weryfikacji zatrudnienia kredytobiorcy. Dokumenty powyższe miały istotne znaczenia dla uzyskania kredytu, gdyż bez ich dołączenia dyspozycja wypłaty środków nie mogłaby zostać zatwierdzona, a więc środki z tytułu zaciągniętego kredytu nie zostałyby wypłacone, w konsekwencji po stronie (...) nie doszłoby do powstania uszczerbku majątkowego. Powyższe działania pozwoliły na zaistnienie po stronie pokrzywdzonego (...) skutku w postaci niekorzystanego rozporządzenia własnym mieniem. N. C. poprzez wypełnienie dyspozycji art. 270 § 1 kk i art. 297 § 1 kk ułatwiła zatem innej ustalonej osobie popełnienie przestępstwa z art. 286 § 1 kk.

N. C. działała z zamiarem, aby inna ustalona osoba w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła (...) S.A. z siedzibą w W. za pomocą wprowadzenia go w błąd do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez zawarcie umowy kredytu gotówkowego w kwocie 23.006,99 zł i swoimi działaniami wprowadziła pokrzywdzonego (...) SA w błąd co do tożsamości faktycznego kredytobiorcy. Zgodnie z art. 18 § 3 kk za pomocnictwo odpowiada ten, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie. Do odpowiedzialności karnej udzielającego pomocy niezbędne jest wykazanie, że chciał albo przewidywał, że swoim zachowaniem może ułatwić innej osobie popełnienie czynu zabronionego, i na to się godził.

N. C. przewidywała i godziła się na to, że przedłożenie umowy kredytu, do której dołączona została kopia dokumentu stwierdzającego tożsamość, którego oryginału nie widziała oraz poświadczenie złożenia w jej obecności podpisu własnoręcznie przez kredytobiorcę, podczas gdy sytuacja taka nie miała miejsca, a także złożenie oświadczenia o weryfikacji zatrudnienia kredytobiorcy, podczas gdy tej czynności nie wykonała, może stanowić realizację znamion czynu zabronionego. N. C. wykonała szereg działań, logicznie następujących po sobie, zmierzających do osiągnięcia celu, tj. uruchomienia wypłaty kredytu. Podejmowała ona zatem działania, które w powiązaniu ze sobą doprowadziły do niekorzystnego rozporządzenia mieniem bank. N. C. jako agent, zajmujący się udzielaniem kredytów wiedziała, jakie czynności należy wykonać, środki zaciągniętego kredytu zostały wypłacone. Jej postępowanie, opisane powyżej, wskazuje, że konsekwentnie dążyła ona do osiągnięcia celu. Skoro miała wiedzę, jakie dokumenty należy przedłożyć oraz jaką one mają treść i tych czynności dokonała, mimo istnienia szeregu wątpliwości co do wiedzy faktycznego kredytobiorcy o zaciągnięciu kredytu, to należy uznać, że przewidywała i godziła się na to, że osoba podpisująca umowę kredytu może działać z zamiarem popełnienia przestępstwa. Szereg wykonanych czynności, stanowiących logiczną konsekwencję poprzednich działań, przy nadal występujących wątpliwościach co do zgodności z prawem zachowania innej ustalonej osoby pozwala na wniosek, że oskarżona działała w sposób umyślny z zamiarem ewentualnym.

Sytuacja w niniejszej sprawie jest inna niż stan faktyczny, którym zajmował się SA w K. w wyroku z 21.9.2006 r. (II AKa 218/06, OSAK 2006, Nr 4, poz. 2). SA w uzasadnieniu orzeczenia wskazał, że: "samo niewłaściwe wypełnianie obowiązków przez pracownika nawet tak szczególnej instytucji jak bank, nie jest wystarczające do uznania, że osoba taka kierowała się zamiarem popełnienia przestępstwa, choćby w postaci zamiaru wynikowego. Aby taki zamiar mógł zostać przyjęty, niezbędna jest szczegółowa analiza wszystkich okoliczności dotyczących zachowania sprawcy, odnoszących się między innymi do znaczenia i charakteru naruszonych przezeń obowiązków, instrukcji, poleceń oraz wskazań jego przełożonych, przyczyn, które spowodowały nierzetelne postępowanie sprawcy pomocnictwa przez zaniechanie, jego ewentualnych związków z bezpośrednimi sprawcami czynu zabronionego". W niniejszej sprawie bez żadnych wątpliwości można wskazać, że N. C. nierzetelnie wykonała swoje obowiązki jako pracownika banku. Znaczenie i charakter naruszonych obowiązków, połączony z sekwencyjnością działań oskarżanej, nie pozwala przyjąć, że w sprawie doszło jedynie do naruszenia pojedynczych zobowiązań pracownika. Nie można uznać, że działania podejmowane przez oskarżoną były poza jej kontrolą, czy poza sferą jej przewidywać i że niejako w sposób przypadkowy ułatwiły one popełnienie czynu zabronionego.

W doktrynie prawa wskazuje się, że pomocnik musi znać istotne elementy charakterystyki czynu zabronionego, którego popełnienie ułatwia sprawcy. Powinien być więc świadomy, że chodzi np. o kradzież z włamaniem, jednakże bez konieczności rozpoznania szczegółowych okoliczności realizacji tego czynu. Oskarżona na podstawie okoliczności sprawy podejrzewała i godziła się na to, że może zostać popełnione przestępstwo oszustwa, czy fałszowania dokumentów. Oskarżona nie musiała mieć wiedzy, w jaki sposób inna ustalona osoba weszła w posiadanie kopii dowodu osobistego J. D., czy też czy sprawca współpracuje jeszcze z inną osobą i jak dokładnie zamierza dokonać czynu zabronionego.

W zakresie czynu z pkt II wyroku:

N. C. w dniu 16 kwietnia 2018 r. w W. poświadczyła, że podpis pożyczkobiorczyni został złożony przez J. D. podczas, gdy osoba ta nie złożyła podpisu w jej obecności oraz poświadczyła za zgodność z oryginałem kopię dowodu osobistego seria i numer (...) wystawionego na dane J. D. oraz kopię prawa jazdy o numerze (...), wystawionego na dane J. D., mimo, że oryginałów tych dokumentów nie widziała, a następnie dokumenty te, wprowadziła do systemu pożyczkodawcy, czym wprowadziła pokrzywdzoną (...) sp. z o.o. w błąd co do tożsamości faktycznego pożyczkobiorcy. Powyższe działania oskarżonej pozwoliły na wypłatę środków udzielonej pożyczki w wysokości 4.000 złotych, a więc skutek w postaci niekorzystanego rozporządzenia mieniem po stronie (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. zaistniał. W kwalifikacji czynu przypisanego oskarżonej w pkt II wyroku nie zastosowano art. 270 § 1 kk, gdyż oskarżona nie podrobiła ani nie przerobiła dokumentu.

Zachowanie oskarżonej wypełniało zatem znamiona art. 297 § 1 kk, gdyż przedłożyła podrobiony dokument w postaci umowy pożyczki oraz przedłożyła poświadczające nieprawdę oświadczenia za zgodność z oryginałem kopii dowodu osobistego seria i numer (...) wystawionego na dane J. D. oraz kopii prawa jazdy o numerze (...), wystawionego na dane J. D..

Oskarżona opisanym wyżej zachowaniem ułatwiła innej ustalonej osobie popełnienie czynu zabronionego. Mechanizm działania był zbliżony do czynu przypisanego oskarżonej w pkt I. N. C. działała z zamiarem ewentualnym, gdyż jako osoba zajmująca się udzielaniem kredytów i pożyczek miała wiedzę co do konsekwencji podejmowanych przez siebie działań, w szczególności w sytuacji zaistnienia wątpliwości co do woli faktycznego kredytobiorcy zaciągnięcia kredytu. Oskarżona winna zastanowić się dlaczego J. D. nie stawiła się celem podpisania dokumentów niezbędnych do udzielenia pożyczki oraz dlaczego nie użyczyła dokumentów stwierdzających tożsamość innej ustalonej osobie celem przedstawienia ich agentowi, skoro miała mieć wiedzę o zaciągnięciu pożyczki. Po powzięciu takich wątpliwości pracownik instytucji zajmującej się udzielaniem pożyczek winien zweryfikować należycie tożsamość pożyczkobiorcy, wolę zawarcia przez niego umowy, szczególnie, gdy w oświadczeniu kredytobiorcy widnieje inne miejsce zatrudnienia, zaś różnica czasowa między rozpatrzeniem wniosku z pierwszego czynu a drugiego wynosi niecały miesiąc. Tak samo jak w przypadku czynu z punktu pierwszego, nie można twierdzić, że zachowanie oskarżonej stanowiło zwykłe niedopełnienie obowiązków pracowniczych i że nie miała ona świadomości, że jej zaniedbania mogą ułatwić innej osobie popełnienie czynu zabronionego. N. C. wykonała szereg działań, logicznie następujących po sobie, zmierzających do osiągnięcia celu, tj. uruchomienia wypłaty pożyczki. Działała zatem z zamiarem ewentualnym, przewidując i godząc się na to, że tak liczne i poważne naruszenie obowiązków wynikających z pełnionej przez nią funkcji jako osoby zajmującej się udzieleniem pożyczki, mogą ułatwić innej osobie popełnienie czynu zabronionego.

Do czynów z pkt I i II wyroku:

Sąd wyeliminował z kwalifikacji prawnej czynów zarzucanych oskarżonej w pkt I i II w postaci art. 275 kk, gdyż zachowanie oskarżonej nie wypełniało znamion tego przepisu, nie posługiwała się ona dokumentem stwierdzającym tożsamość innej osoby ani dokumentu takiego nie ukradła ani go nie przywłaszczyła. Przepis stanowi o dokumencie stwierdzającym tożsamość i w tym zakresie znamię powyższe należy rozumieć tak jak na gruncie art. 274 kk. Dokumentem stwierdzającym tożsamość jest zatem dowód osobisty, prawo jazdy, ale nie ich kopia. Kopia nie jest bowiem dokumentem stwierdzającym tożsamość, tylko potwierdzającym tą tożsamość.

W konsekwencji sąd zakwalifikował czyn opisany w pkt I wyroku jako występek z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zb. z art. 270 § 1 kk w. z art. 11 § 2 kk, zaś czyn opisany w pkt II wyroku zakwalifikował jako występek z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk. Artykuł 11 § 2 kk został zastosowany, gdyż czyny przypisane oskarżonej w pkt I i II wyroku pozostają w zbiegu realnym, a więc zasadne było zastosowanie kumulatywnej kwalifikacji czynów zarzucanych oskarżonej.

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

3.5. Uniewinnienie

III

N. C.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Zgodnie z art. 414 § 1 kpk w razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wymienionych w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 sąd wydaje wyrok uniewinniający, tj. między innymi jeżeli czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego. Artykuł 233 § 1a kk stanowi, że ten kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Powyższy przepis został wprowadzony do porządku prawnego ustawą z dnia 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2016 poz. 437). W doktrynie prawa karnego i orzecznictwie wyrażono pogląd, że powyższy przepis jest niezgodny z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, gdyż w zakresie prawa oskarżonego do obrony jest mówienie nieprawdy i zmiana tego modelu wymaga zmian art. 42 ust. 2 Konstytucji, a więc taka nowelizacja nie może zostać uchwalona drogą ustawy. W doktrynie prawa wskazuje się, że oskarżony ma prawo kłamać celem odwrócenia od siebie odpowiedzialności karnej, jednakże z chwilą gdy wskaże, że czyn popełniła inna osoba, należy zastanowić się nad realizacją znamion zniesławienia. W niniejszej sprawie oskarżona, składając zeznania jako świadek, zeznała nieprawdę w obawie przed grożącą jej odpowiedzialnością, formalnie wypełniła zatem znamiona strony przedmiotowej przestępstwa stypizowanego w art. 233 § 1a kk. Jednakże nie wskazała, że przestępstwo popełniła inna osoba, innymi słowy nie odwróciła grożącej jej odpowiedzialności karnej celem skierowania jej w kierunku innej osoby. N. C. była przesłuchiwana w charakterze świadka w przedmiocie czynów objętych zarzutem w pkt 1 i 2. Nie ma znaczenia, że postępowanie było prowadzone pod różnymi sygnaturami policyjnymi, gdyż dotyczyło ono tych samych czynów. Dokonanie zatem pierwszej czynności procesowej względem N. C., której w sprawie został następnie postawiony zarzut aktualizuje po jej stronie możliwości korzystania z wszelkich uprawnień wynikających z prawa do obrony. Stąd oskarżona nie miała obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść. Zakresem podmiotowym osób, które mogą popełnić przestępstwo stypizowane w art. 233 § 1 kk nie jest świadek, który następnie został względem tego samego czynu czy tych samych czynów uznany osobą podejrzaną. Skoro zatem § 1a dotyczy sprawcy czynu określonego w § 1, nie można więc uznać, że zakres podmiotowy osób, które mogą popełnić ten typ czynu zabronionego jest szerszy niż ten z § 1. Odpowiedzialności z art. 233 § 1a k.k. podlega zatem krąg podmiotów wskazanych w art. 233 § 1 k.k., „z tym zastrzeżeniem, że został on dodatkowo zawężony przez określenie sposobu działania sprawcy (tj. "z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub najbliższym") tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 grudnia 2020 r., I KK 58/19, opublikowano: OSNK 2021/2/8”. Skoro zakres podmiotowy osób, które mogą popełnić przestępstwo stypizowane w art. 233 § 1a kk wyznacza art. 233 § 1 kk i nie jest nim objęty świadek, który składa fałszywe zeznania z obawy przed grożącą mu odpowiedzialnością karną i w granicach jego własnego czynu zabronionego, to z samego celu działania sprawcy, tj. "z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub najbliższym" wyprowadzić wniosku, że będzie on podlegał odpowiedzialności karnej za ten czyn. Taka interpretacja stanowiłaby rozszerzenie zakresu podmiotowego tego przestępstwa. Analiza winna przebiegać w ten sposób, że w pierwszej kolejności należałoby uznać, że dana osoba w ogóle może popełnić czyn zabroniony, następnie, że działała ona z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub najbliższym. Status świadka a podejrzanego w samej sprawie znacznie się od siebie różnią, bowiem stanowią odrębne role procesowe. Rolą świadka jest mówienie prawdy w o okolicznościach o których wie w cudzej sprawie. Przypomnieć należy, że to organ procesowy decyduje o nadaniu osobie konkretnej roli procesowej i wybiera kiedy postawi danej osobie zarzut. Funkcja świadka i podejrzanego stoją zatem w sprzeczności, bowiem podejrzany ma prawo bronić się przed grożącą mu odpowiedzialnością karną. Podejrzany nie ma obowiązku samooskarżenia.

W związku z powyższym sąd dokonując wykładni art. 233 § 1a kk oraz art. 233 § 1 kk stwierdził, że w niniejszej sprawie N. C. nie wyczerpała znamion zarzucanego jej czynu i stąd zgodnie z brzmieniem art. 414 § 1 kk uniewinnił ją od popełnienia zarzucanego jej czynu.

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

N. C.

Sąd na podstawie art. 19 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 37a § 1 kk w zw. z art. 34 § 1 i § 1a pkt 1 kk w zw. z art. 35 § 1 kk wymierzył oskarżonej karę 1 (jednego) roku ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 (czterdziestu) godzin w stosunku miesięcznym. Sąd zastosował art. 19 § 1 kk, który stanowi, że karę za pomocnictwo sąd wymierza w granicach zagrożenia przewidzianego za sprawstwo. W związku z istnieniem zbiegu realnego, a więc zastosowaniem kumulatywnej kwalifikacji czynu, konieczne jest odwołanie się do treści art. 11 § 3 kk, który stanowi, że w wypadku skazania za czyn pozostający w kumulatywnej kwalifikacji sąd wymierza karę na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą. Karę najsurowszą przewiduje przepis art. 286 § 1 kk, bowiem za popełnienie tego przestępstwa sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Sąd uznał, że zasadne w niniejszej sprawie będzie zastosowanie również art. 37a§ 1 kk, pozwalający sądowi na odstąpienie od wymierzenia kary pozbawienia wolności jeżeli przestępstwo jest zagrożone tylko karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, a wymierzona za nie kara pozbawienia wolności nie byłaby surowsza od roku, sąd może zamiast tej kary orzec karę ograniczenia wolności nie niższą od 3 miesięcy albo grzywnę nie niższą od 100 stawek dziennych, jeżeli równocześnie orzeka środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek.

Ustawowy wymiar kary dla pomocników nie różni się od wymiaru kary dla sprawców, jednak nie oznacza to, że sąd, wymierzając karę, nie powinien różnicować wymiaru kary w zależności od stopnia przyczynienia się do wykonywania przestępstwa.

Sąd ustalając wymiar kary za popełnienie przez oskarżoną czynu przypisanego jej w pkt I wyroku kierował się dyrektywami wymiaru kary wskazanymi w art. 53 kk, przede wszystkim miał na uwadze okoliczności łagodzące jak i obciążające.

Okolicznością łagodzącą była uprzednia niekaralność oskarżonej. Z drugiej strony okolicznością obciążającą było popełnienie czynu zabronionego, który wyczerpywał znamiona więcej niż jednego przepisu ustawy karnej. Zachowanie oskarżonej godziło w więcej niż jedno dobro prawne, tj. mienie, wiarygodność dokumentów oraz obrót gospodarczy i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym. Sąd miał na uwadze również, że oskarżona popełniła czyn zabroniony działając z zamiarem ewentualnym, a nie bezpośrednim. Oceniając stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu sąd doszedł do wniosku, że był on znaczny. Oskarżona działała co prawda w zamiarze ewentualnym, jednakże był to zamiar przemyślany, oskarżona nie podejmowała zachowań w sposób nagły, jako reakcja na sytuację, która była dla niej zaskakująca. Sekwencja zachowań jakie podjęła wymagała zaplanowania i przygotowania. Wszystkie podjęte zachowania stanowiły istotne środki, bez których osiągnięcie celu nie byłoby możliwe. Powyższe wskazuje, że mimo, że oskarżona przewidywała i godziła się na to, że ułatwia innej ustalonej osobie popełnienie czynu zabronionego, lecz ułatwienie to wymagało wcześniejszej analizy, gdyż dotyczyło działań prawnych, przygotowania dokumentacji, wprowadzenia jej do systemu. Stopień naruszenia reguł ostrożności przez oskarżoną, a także ich rodzaj również przemawiają za przyjęciem, że jej zachowanie cechowało się znacznym stopniem społecznej szkodliwości. Kredytobiorcy czy pożyczkobiorcy dokonują czynności z osobą, od której oczekują, że posiada ona odpowiednie kwalifikacje oraz, że zostaną poinformowani przez pracownika o wszelkich elementach zawieranej umowy. Zawarcie umowy kredytu czy pożyczki oznacza zaciągnięcie zobowiązania, które jest spłacane wraz z odsetkami, zakłada uiszczenie kwoty prowizji na rzecz instytucji kredytowej. Od osób zajmujących się udzielaniem pożyczek wymaga się zatem profesjonalizmu i staranności oraz rzetelności w podejmowanych działaniach z uwagi na wagę zaciąganego zobowiązania. Zaniedbania oskarżonej oraz ignorowanie zasad udzielania kredytu czy pożyczki w niniejszej sprawie należy uznać za rażące. Konsekwencją działania oskarżonej w sferze praw i obowiązków J. D. było umieszczenie wpisu w systemie, że jest ona dłużnikiem nieregulującym zaciągniętego zobowiązania lub że reguluje je z opóźnieniem. Wpis takiej treści znacząco wpływa na możliwość uzyskania przez taką osobę kredytu, gdyż instytucja kredytowa zazwyczaj szacuje zdolność kredytową takiego podmiotu na niższym poziomie z uwagi na poprzednie zaniedbania w spłacie zaciągniętych uprzednio zobowiązań.

Z uwagi na fakt, że oskarżona ułatwiła swoim działaniem popełnienie czynu zabronionego oraz działała z zamiarem ewentualnym, a także była osobą uprzednio niekaraną sąd uznał, że wymierzenie jej kary pozbawienia wolności byłoby niezgodne z zasadą winy jako zasadą limitującą wysokości represji karnej. Stąd sąd zastosował art. 37a § 1 kk i wymierzył oskarżonej karę ograniczenia wolności w wymiarze 1 roku. Oskarżona popełniła przestępstwo o znacznej społecznej szkodliwości, w sposób rażący naruszyła zasady wykonywanego przez siebie zawodu, zdaniem sądu wymierzenie jej kary ograniczenia wolności w wymiarze połowy maksymalnie możliwej do wymierzenia kary tego rodzaju spełnia funkcje zarówno prewencji indywidualnej, jak i generalnej.

N. C.

Powyższe uwagi odnoszą się również do wymiaru kary za czyn z punktu II wyroku.

Z uwagi na niższy stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonej z pkt II sąd wymierzył jej karę 8 miesięcy ograniczenia wolności. Po pierwsze, oskarżona naruszyła mniejszą liczbę obowiązków, ciążących na niej z uwagi na wykonywany zawód. Po drugie, udzielanie pożyczek jest obwarowane mniejszą ilością restrykcji, z uwagi na to, że nie musi ich udzielać bank. Uzyskanie pożyczki jest zatem z reguły łatwiejsze. Z powyższych przyczyn sąd uznał, że wymiar kary za popełnienie czynu z punktu II winien wynosić 8 miesięcy ograniczenia wolności.

N. C.

I, II

W związku z tym, że oskarżona popełniła dwa przestępstwa, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju sąd miał obowiązek orzec karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Sąd stosując zatem art. 85 § 1 kk w zw. z art. 86 § 1 i 3 kk orzeczone w punktach I-ym i II-im jednostkowe kary ograniczenia wolności połączył i orzekł wobec oskarżonej karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 (czterdziestu) godzin w stosunku miesięcznym. Sąd wymierzył oskarżonej karę w powyższej wysokości, gdyż czas między popełnieniem pierwszego a drugiego czynu nie był znaczny. Co więcej oskarżona działała niemalże w ten sam sposób, dążyła do osiągnięcie takiego samego celu, okoliczności tych dwóch zdarzeń były ze sobą zbieżne. Należy podkreślić, że bez podjęcia działań przez oskarżoną, o czym sąd już pisał w części trzeciej uzasadnienia, do dokonania czynu zabronionego by nie doszło. Stopień przyczynienia się do dokonania czynu zabronionego był znaczny. Kara łączna 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności stanowi odpowiednią względem popełnionych czynów reakcję prawnokarną, gdyż nie tylko będzie stanowić dla oskarżonej dolegliwy środek, pozwalający na zrozumienie przez nią wagi naruszonych obowiązków oraz ich konsekwencji, jednocześnie stanowi realizację zasady zadośćuczynienia społecznemu poczuciu sprawiedliwości i przestrogę dla pracowników instytucji finansowych by wykonywali swoje obowiązki rzetelnie i profesjonalnie. Zaciągnie kredytów czy pożyczek jest zjawiskiem powszechnym w społeczeństwie, od osób odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji o przyznaniu danej osobie kredytu czy pożyczki i ustaleniu ich wysokości wymaga się bezwzględnego przestrzegania nakazów i zakazów i zachowania należytej staranności w prowadzeniu działalności. Utrata poczucia bezpieczeństwa prawnego, w szczególności przy zawieraniu tak powszechnych umów, jak umowa kredytu czy umowa pożyczki jest zjawiskiem wysoce niepożądanym i wymagała odpowiedniej reakcji karnej.

N. C.

I, II

W związku z zastosowaniem instytucji z art. 37a § 1 kk sąd na podstawie art. 46 § 1 kk zasądził od oskarżonej N. C. na rzecz:

a) (...) S.A. z/s w W. kwotę 23.006,99 zł (dwadzieścia trzy tysiące sześć złotych 99/100) tytułem obowiązku naprawienia szkody;

b) (...) Sp. z o.o. z/s w W. kwotę 4.000 zł (cztery tysiące złotych 00/100) zł tytułem obowiązku naprawienia szkody.

W razie skazania sąd na wniosek pokrzywdzonego orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości wyrządzonej przestępstwem szkody. Wniosek taki został zgłoszony przez (...), sąd więc był zobowiązany do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody względem tego pokrzywdzonego. Szkodą jest uszczerbek w majątku podmiotu, który nie zaistniałby gdyby nie zdarzenie, z którym ustawa wiąże odpowiedzialność. Metodą wyznaczającą wysokość szkody jest metoda dyferencyjna, polegająca na porównaniu stanu majątku, który istniałby gdyby szkody nie wystąpiła ze stanem, w którym to szkoda nastąpiła. W niniejszej sprawie szkodą jest zatem kwota wypłaconego przez bank kredytu czy pożyczki. Stąd sąd zobowiązał oskarżoną do naprawienia szkody zasądzając od niej kwoty udzielonych wskutek jej działań kredytów/pożyczek.

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7. KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 Ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. Nr 49; poz. 223 z późn. zm.) zwolnił oskarżoną od kosztów i opłat w sprawie i określił, że ponosi je Skarb Państwa. Sąd może zwolnić oskarżonego od ponoszenia kosztów w sprawie w całości, jeżeli istnieją podstawy do uznania, że uiszczenie ich byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów, jak również wtedy, gdy przemawiają za tym względy słuszności. Oskarżona aktualnie jest osobą bezrobotną, znajduje się na utrzymaniu swojego brata, utrzymuje dziecko w wieku 14 lat oraz nie ma żadnego majątku. Na koszty w niniejszej sprawie składały się: kwota 40 złotych tytułem ryczałtu za dokonywanie doręczeń w sprawie, 30 złotych tytułem zasięgnięcia informacji z KRK, koszty dwóch opinii biegłego oraz zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 2 ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych opłata w wysokości 300 złotych za wymierzoną karę ograniczenia wolności. Karta pobytu oskarżonej w Polsce została przedłużona na czas niniejszego postępowania. W ocenie sądu oskarżona nie jest w stanie uiścić kosztów w sprawie, stąd została zwolniona od ich ponoszenia w całości.

1.Podpis

sędzia Justyna Koska-Janusz

II K 701/20

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE