Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Grupa (...) spółka akcyjna w P. wniosła przeciwko (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 10860 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 21 października 2019 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Powódka dochodzi dopłaty do odszkodowania w związku ze zdarzeniem, którego sprawca ubezpieczony był od OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.

Nakazem zapłaty z dnia 25 marca 2021 roku Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie uwzględnił żądanie pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zaskarżył nakaz w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki kosztów procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 kwietnia 2019r. około godziny 20.45 na terenie zakładów chemicznych powoda doszło do zdarzenia, w wyniku którego kierujący pojazdem marki R. nr rej. (...) ( (...)) zawadził o najniższy stopień nalewaka powoda marki A., uszkadzając go. Uszkodzeniu uległ podest nalewaka. Sprawca szkody ubezpieczony był w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.

W dniu 12 kwietnia 2019 r. powód zgłosił wyżej opisaną szkodę pozwanemu ubezpieczycielowi na podstawie polisy OC sprawcy szkody. Ubezpieczyciel przyjął swoją odpowiedzialność i w dniu 26 kwietnia 2019 r. wypłacił powodowi kwotę 1000,00 zł jako bezsporną część odszkodowania, uzależniając dalszą wypłatę odszkodowania od udokumentowania kosztów naprawy.

Powód zlecił (...) Sp. z o.o. opracowanie oferty techniczno-handlowej, a następnie po jej akceptacji zlecił wykonanie naprawy.

Bezsporne, a nadto dowód:

- oferta techniczno-handlowa z dnia 18.06.2019 r. k.8-9v,

- zamówienie nr (...) z dnia 25.06.2019 r. k.10,

- akta szkody na płycie CD k.31,

Prace zostały zrealizowane w dniu 9 października 2019 r., a w dniu 10 października 2019 r. wykonawca wystawił z tego tytułu fakturę na kwotę 40.450,00 zł netto (49753,50 zł brutto). Powód zapłacił za naprawę wynikającą z ww. faktury w dniu 12 listopada 2019 r.

Dowód:

- protokół odbioru końcowego z dnia 9.10.2019 r. k.15-16,

- faktura nr (...) z dnia 10.10.2019 k.17,

- potwierdzenie zapłaty z dnia 12.11.2019 r. k.18,

- dokumentacja zdjęciowa k.19-22,

- akta szkody na płycie CD k.31,

W dniu 16 października 2019 r. ww. dokumenty zostały przesłane do pozwanego ubezpieczyciela w celu likwidacji szkody. Dnia 21 października 2019 r. pozwany wydał decyzję, w której uznał roszczenie powoda co do kwoty 36.200,00 zł. Pozwany nie uznał kwoty 4.250,00 z tytułu doraźnej naprawy schodów. Pozwany pomniejszył kwotę odszkodowania o 30 %, argumentując swoje stanowisko zużyciem schodów (ich korozją ) i wypłacił powodowi odszkodowanie w łącznej kwocie 25.340 zł.

Bezsporne, a nadto dowód:

- pismo pozwanej z dnia 21.10.2019 r. k.11-11v,

Powód nie kwestionując nieobjęcia kosztów doraźnej naprawy schodów, złożył odwołanie od stanowiska (...) S.A. i wniósł o zapłatę w terminie 14 dni pozostałej kwoty 10 860 zł wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 21 października 2019 r. do dnia zapłaty.

Dowód:

- odwołanie powoda k.12-13,

Dnia 22 października 2020 r. pozwany ubezpieczyciel nie znalazł podstaw do wypłaty dalszego odszkodowania.

Dowód:

- pismo pozwanego z dnia 22.10.2020 r. k.14-14v,

Mechanizm opuszczania schodów (dwa siłowniki) był na swojej zewnętrznej powierzchni cylindrów skorodowany i to w stopniu znacznym. Powyższe nie dotyczy innych elementów stalowych konstrukcji schodów poddanych procesowi ocynkowania, gdyż metal ten jest obojętny na środowisko chemiczne. Zasadne było pomniejszenie kosztu szkody o 50%, ale tylko w zakresie dotyczący mechanizmu (dwóch siłowników) opuszczania schodów.

Koszt dwóch siłowników mechanizmu opuszczania schodów stanowi kwotę 2500,00 zł netto, a zasadnym pomniejszeniem kosztu naprawy była kwota stanowiąca 50% kosztu dwóch siłowników, co stanowi o zasadnym pomniejszeniu szkody o kwotę 1250,00 zł netto.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego W. S. k.60-65, 81.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w zakresie, w jakim nie był on bezsporny, został oparty o przedłożone dokumenty, których autentyczności strony nie kwestionowały, wyciągając jedynie odmienne wnioski. Wyliczając wartość kosztów naprawy uszkodzonego nalewaka A., Sąd bazował na opinii biegłego sądowego. Biegły opierając się na dokumentacji fotograficznej zawartej w aktach szkody obrazującej stan schodów w całej ich konstrukcji, a więc stopni, poręczy, kosza, w sposób jednoznaczny ustalił, że dwa siłowniki stanowiące mechanizm opuszczania schodów były na swojej zewnętrznej powierzchni cylindrów skorodowane i to w stopniu znacznym. Logicznie wyjaśnił, że powyższe stwierdzenie nie dotyczy innych elementów stalowych konstrukcji schodów poddanych procesowi ocynkowania, gdyż metal ten jest obojętny na środowisko chemiczne. W celu określenia wartości pomniejszenia odszkodowania wyjaśnił, że należy wskazać, jaki koszt w ogólnej kwocie kosztu wymiany schodów jako całości stanowi koszt wymiany mechanizmu (dwóch siłowników) opuszczania schodów. W opinii biegłego sądowego w procesie ustalania szkody należało uwzględnić amortyzację metodą (...) 50% w zakresie mechanizmu opuszczania schodów, a nie całości kosztu ich wymiany. Ustosunkowując się do zarzutów powoda biegły swoją opinię pisemną podtrzymał, podkreślając, że siłowniki nie są ocynkowane, są one ruchomymi elementami schodów, które podlegają zużyciu eksploatacyjnemu w przeciwieństwie do innych elementów schodów. Podkreślił, że były one w znacznym stopniu wyeksploatowanie, co wynika z dokumentacji fotograficznej. Przekonywająco wyjaśnił, że należało zastosować metodę wyceny (...) (nowe za stare/ używane/), żeby nie doszło do nieuzasadnionego wzbogacenia strony powodowej, bo te siłowniki już były wypracowane, skorodowane i nie można było przy wykonaniu ekspertyzy uwzględnić pełnych kosztów zakupu nowych siłowników. Potwierdził, że korozja na funkcjonalność siłowników nie miała wpływu, gdyż była z zewnątrz, ale żywotność nowych zamontowanych siłowników będzie dłuższa niż starych, skorodowanych. Funkcjonalność została zakłócona przez szkodę, którą opiniował, a nie na skutek widocznej korozji zewnętrznej siłowników. Biegły w oparciu o długoletnie doświadczenie zastosował amortyzację na poziomie 50 %, wskazując, że to są wartości szacunkowe, gdyż badania szczegółowego stopnia zużycia byłyby bardzo kosztowne. Biegły wytłumaczył, że zastosował potrącenie na poziomie 50% w stosunku do jednego elementu, co się nie kłóci z zastosowanym przez pozwanego potrąceniem 30%, gdyż jest to wartość przez pozwanego uśredniona w stosunku do całego urządzenia. Podkreślił, że zastosowana przez pozwanego amortyzacja była wyższa i nieuzasadniona w stosunku do całego urządzenia , tj. w stosunku do elementów, które nie ulegały takiemu zużyciu jak siłowniki. Biegły ustalił wartość z producentem siłowników i zastosowałem amortyzację tylko do tego elementu. Wyjaśnił, że zasady zastosowania amortyzacji dotyczą elementów podlegających eksploatacyjnemu zużyciu i wynikają z żywotności urządzenia, gdyż taka jest metodologia szacowania szkód przez rzeczoznawców. Metodologia przyjęta przez biegłego w zakresie zastosowanej amortyzacji wg zasady (...) nie może budzić zastrzeżeń, dlatego sąd uznał opinię za w pełni wartościowy materiał dowodowy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi art. 822 § 1 i 2 k.c.

Nie była przy tym kwestionowana odpowiedzialność sprawcy zdarzenia, którego pojazd był ubezpieczony od OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Nie było to również przedmiotem sporu w toku likwidacji szkody, albowiem ubezpieczyciel sprawcy uznał koszty naprawy uszkodzonego nalewaka w kwocie 36.200 zł, a ostatecznie wypłacił na rzecz powoda odszkodowanie w łącznej kwocie 25.430 zł, wynikającej z zastosowanej amortyzacji urządzenia na poziomie 30%, gdyż urządzenie było skorodowane.

Poszkodowany nie zgadzając się z tą decyzją, dochodził różnicy w kwocie 10.860 zł w związku z faktycznie poniesionymi kosztami naprawy. Wedle powoda zastosowane pomniejszenie kosztów wykonanej naprawy na poziomie 30 % nie miało uzasadnienia, inaczej niż przyjął to ubezpieczyciel poszkodowanego. Przy czym biegły ustalił, że zastosowana przez pozwanego amortyzacja była nieuzasadniona w stosunku do całego urządzenia, tj. w stosunku do elementów, które nie ulegały takiemu zużyciu jak siłowniki. Sąd kierując się wnioskami biegłego, ustalił, że zasadne było zastosowanie amortyzacji na poziomie 50 %, ale w stosunku do jednego elementu, jakim był mechanizm opuszczania schodów, z uwagi na ich znaczne skorodowanie. Pełny koszt zakupu dwóch siłowników mechanizmu opuszczania schodów to 2500,00 zł netto, a zasadnym pomniejszeniem kosztu naprawy była kwota stanowiąca 50% kosztu dwóch siłowników, co stanowi o zasadnym pomniejszeniu szkody o kwotę 1250,00 zł netto (1537,50 zł brutto).

Za utrwalone w orzecznictwie Sądu Najwyższego należy uznać stanowisko, że dla ustalenia pojęcia szkody ubezpieczeniowej należy sięgać do odpowiednich regulacji zawartych w kodeksie cywilnym (por. np. uchwały z dnia 18 marca 1994 r., III CZP 25/94, z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, oraz wyrok z dnia 11 czerwca 2003 r., V CKN 308/01). Wysokość odszkodowania powinna być określona zatem według ogólnych zasad prawa cywilnego, czyli według reguł wskazanych w art. 361 i 363 k.c.

Według pierwszego ze wskazanych powyżej przepisów, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 § 1 k.c.). W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2). Szkoda, którą się rekompensuje w postaci odszkodowania ma być dokładnie taka, jaką jest uszczerbek, inaczej dochodzi do bezpodstawnego wzbogacenia.

Z art. 363 § 1 k.c. wynika, że naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. W tym miejscu wskazać należy, że ustawodawca nie zdefiniował pojęcia szkody, które w doktrynie definiuje się niejednolicie. Przeważa stanowisko, że szkoda majątkowa to różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek, a stanem jaki by istniał, gdyby to zdarzenie nie nastąpiło. Pojęcie szkody było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego m.in. w uzasadnieniach wyroku z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1273/00 oraz uchwały z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01. Sąd Najwyższy - odwołując się do przeważającego stanowiska wyrażanego w doktrynie - stwierdził, że szkodą jest uszczerbek w prawnie chronionych dobrach majątkowych, wyrażający się w różnicy między stanem tych dóbr, jaki istniał i jaki następnie mógłby istnieć w ramach normalnej kolei rzeczy, a stanem jaki powstał na skutek zdarzenia wywołującego zmianę polegającą na uszczupleniu aktywów lub zwiększeniu pasywów. Sąd Najwyższy podkreślił, że w takim rozumieniu szkodę ujmuje przepis art. 361 § 1 k.c. Przepis ten wprowadza zasadę pełnego odszkodowania, ale jednocześnie należy z niego wyprowadzać zakaz przyznawania odszkodowania przewyższającego wysokość faktycznie poniesionej szkody. Odnosząc się do powyższego, wskazać należy, że ogólną zasadą jest, że odszkodowanie nie może wynosić więcej niż uszczerbek rzeczywiście poniesiony. Jeżeli zdarzenie, które spowodowało szkodę, przynosi jednocześnie poszkodowanemu korzyść, należy wówczas tę korzyść uwzględnić przy określaniu wysokości odszkodowania, czyli skompensować szkody i korzyści. Naprawienie szkody majątkowej przez osobę odpowiedzialną za szkodę nigdy nie może prowadzić do wzbogacenia się poszkodowanego, a jedynie do pełnego przywrócenia stanu jego majątku, jaki istniał przed zdarzeniem powodującym szkodę. W przypadku ubezpieczeń majątkowych tę regułę wyraża także przepis art. 824 ¹ § 1 k.c. stanowiąc, że o ile nie umówiono się inaczej (co nie mam miejsca w przypadku obowiązkowej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego), suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela nie może być wyższa od poniesionej szkody. Ubezpieczenie majątkowe ma na celu wyrównanie zaistniałego uszczerbku majątkowego i podobnie jak naprawienie szkody nie może prowadzić do bezpodstawnego wzbogacenia ubezpieczonego, gdyż byłoby to sprzeczne z istotą ubezpieczeń.

Sąd nie traci z pola widzenia, że poszkodowany naprawił uszkodzone urządzenie i poniósł koszty naprawy w kwocie 36.200 zł. Z opinii biegłego sądowego wynika jednak, że po dokonaniu zasadnej amortyzacji na poziomie 50% w zakresie kosztów naprawy mechanizmu opuszczania schodów, ww. koszt naprawy winien zostać pomniejszony o kwotę 1537 zł. Inaczej powód byłby bezpodstawnie wzbogacony o pełen koszt nowych siłowników, mimo że w dacie szkody były one znacznie wyeksploatowane, skorodowane.

Z tych przyczyn zasądzono kwotę 9322,50 zł, stanowiącą różnicą pomiędzy dochodzoną pozwem kwotą 10.860 zł, a kwotą 1537,50 zł pomniejszającą zasadny koszt naprawy wg metody (...).

Podstawą prawną orzeczenia o odsetkach jest art. 481 § 1 k.c., a termin spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń wynika z art. 817 § 1 i 2 k.c.

Stąd orzeczono jak w pkt I sentencji, a dalej idące powództwo oddalono, w tym co do roszczenia w zakresie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych. Jak trafnie wskazał pozwany, w niniejszej sprawie o zapłatę odszkodowania nie ma mowy o wierzytelności powoda wynikającej z transakcji handlowej, uzasadniającej przyznanie wyższych odsetek na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2016 r., poz. 684 tekst jednolity ze zm.).

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 100 k.p.c. Powód wygrał spór w 86 % i poniósł koszty w kwocie ogółem 5154,20 zł, na które złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 750 zł, wydatek na wynagrodzenie biegłego sądowego w kwocie 787,20 zł (pokryty z uiszczonej zaliczki w kwocie 2000 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego – 3600 zł (ustalone zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych). Z czego 86% daje kwotę 4433 zł. Pozwany, który sprawę wygrał w 14%, poniósł wynagrodzenie pełnomocnika 3600 zł, a 14% tej kwoty to 504 zł. Po wzajemnym skompensowaniu kosztów procesu (4433 zł – 504 zł) pozwany obowiązany jest zwrócić na rzecz powoda koszty procesu w kwocie 3929 zł, wraz z odsetkami, o czym orzeczono w punkcie III sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)