Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 917/17

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

1.1.2.

1.2.1.

1.2.2.

M. K. (1)

A. P. (1)

oskarżony o to, że:

I. w dniu 27 stycznia 2017r. w K. nie wywiązał się z obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, nie zapewnił bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, przez co przyczynił się do spowodowania niemyślnego śmierci A. C., w ten sposób, że będąc osobą odpowiedzialną z ramienia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. jako kierownik D. (...), za dokonywanie corocznych okresowych kontroli instalacji gazowej, kanałów wentylacyjnych i spalinowych oraz nadzór nad utrzymaniem obiektów budowlanych w należytym stanie technicznym dopuścił do eksploatacji i zaniechał sprawdzenia pomieszczenia w zakresie wymaganej kubatury pomieszczeń, w których zainstalowano odbiornik gazowy w postaci gazowego grzejnika wody przepływowej w mieszkaniu przy ul. (...) w K., pomimo że pomieszczenie te nie spełniło minimalnych wymogów kubatury i nie spełniało wymogów wentylacji nawiewnej, tak iż nastąpił brak przepływu powietrza przy wylocie do przewodu spalinowego i przy wlocie do kanału wentylacyjnego w łazience oraz przy wlocie do kanału wentylacyjnego w kuchni, w następstwie czego A. C. uległ śmiertelnemu zatruciu tlenkiem węgla

- tj. o czyn z art. 155 kk i art. 91a ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. 2016.290 j.t.) w zw. z art. 11 § 2 kk

II. w tym samym miejscu i czasie nie wywiązał się z obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, nie zapewnił bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, przez co przyczynił się do narażenia K. C. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w ten sposób, że będąc osobą odpowiedzialną z ramienia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. jako kierownik D. (...), za dokonywanie corocznych okresowych kontroli instalacji gazowej, kanałów wentylacyjnych i spalinowych oraz nadzór nad utrzymaniem obiektów budowlanych w należytym stanie technicznym dopuścił do eksploatacji i zaniechał sprawdzenia pomieszczenia w zakresie wymaganej kubatury pomieszczeń, w których zainstalowano odbiornik gazowy w postaci gazowego grzejnika wody przepływowej w mieszkaniu przy ul. (...) w K., pomimo że pomieszczenie te nie spełniło minimalnych wymogów kubatury i nie spełniało wymogów wentylacji nawiewnej, tak iż nastąpił brak przepływu powietrza przy wylocie do przewodu spalinowego i przy wlocie do kanału wentylacyjnego w łazience oraz przy wlocie do kanału wentylacyjnego w kuchni, w następstwie czego K. C. uległa zatruciu tlenkiem węgla

- tj. o czyn z art. 155 kk i art. 91a ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. 2016.290 j.t.) w zw. z art. 11 § 2 kk

oskarżony o to, że:

III. w dniu 27 stycznia 2017r. w K. spowodował nieumyślnie śmierć A. C., w ten sposób, że jako wykonujący na zlecenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. kontrolę przewodów wentylacyjnych i spalinowych dopuścił do eksploatacji odbiornik gazowy w postaci gazowego grzejnika wody przepływowej w mieszkaniu przy ul. (...) w K., pomimo niesprawdzenia czy istniejąca powierzchnia czynna wentylacji nawiewnej w drzwiach do łazienki spełnia wymagania określone przepisami, nieprawidłowo wykonywał pomiary działania wentylacji nawiewnej a także wentylacji wywiewnej, tak iż dopuścił do użytkowania pomieszczenie łazienki gdzie był brak przepływu powietrza przy wylocie do przewodu spalinowego i przy wlocie do kanału wentylacyjnego w łazience oraz przy wlocie do kanału wentylacyjnego w kuchni, w następstwie czego A. C. uległ śmiertelnemu zatruciu tlenkiem węgla

- tj. o czyn z art. 155 kk

IV. w tym samym miejscu i czasie naraził K. C. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w ten sposób, że jako wykonujący na zlecenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. kontrolę przewodów wentylacyjnych i spalinowych dopuścił do eksploatacji odbiornik gazowy w postaci gazowego grzejnika wody przepływowej w mieszkaniu przy ul. (...) w K., pomimo niesprawdzenia czy istniejąca powierzchnia czynna wentylacji nawiewnej w drzwiach do łazienki spełnia wymagania określone przepisami, nieprawidłowo wykonywał pomiary działania wentylacji nawiewnej a także wentylacji wywiewnej, tak iż dopuścił do użytkowania pomieszczenia łazienki gdzie był brak przepływu powietrza przy wylocie do przewodu spalinowego i przy wlocie do kanału wentylacyjnego w łazience oraz przy wlocie do kanału wentylacyjnego w kuchni, w następnie czego K. C. uległ zatruciu tlenkiem węgla

- tj. o czyn z art. 160 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. Oskarżony M. K. (1) był zatrudniony od października 1991r. przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w K. jako Kierownik D. (...) Zasobami Mieszkaniowymi i Inwestycji. Z ramienia spółdzielni był osobą odpowiedzialną za dokonywanie corocznych okresowych kontroli instalacji gazowej, kanałów wentylacyjnych i spalinowych oraz nadzór nad utrzymaniem obiektów budowlanych w należytym stanie technicznym. W zakresie jego obowiązków ujęto, że ponosi odpowiedzialność za nadzór nad działalnością D. (...) i Inwestycji oraz za koordynację i terminowość prac na odcinku okresowych przeglądów technicznych wymienionych w dziale V pkt. a pdpkt 4 i 5 tj. miał obowiązek sprawdzania, czy kontrole przeprowadzane przez podmioty zewnętrzne zostały dokonane w terminie i zgodnie z zakresem wynikającym z zawartych ze Spółdzielnią umów na podstawie przekazanych dokumentów tj. protokołów z wykonanych przeglądów oraz miał obowiązek ustalania potrzeb rzeczowych, finansowych i materiałowych w zakresie robót konserwatorskich, remontów bieżących, remontów kapitalnych i modernizacji obiektu.

2. Do Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. należał min. budynek nr (...) położony przy ul. (...) w K. (Osiedle (...)). Blok ten zostaw wybudowany, a następnie dopuszczony do użytkowania w roku 1966 zgodnie z ówcześnie obowiązującymi przepisami budowlanymi. Od samego początku w budynku tym w łazienkach posiadających takie, a nie inne kubatury, były zamontowane gazowe podgrzewacze wody. Przeglądy serwisowe tych urządzeń odbiorczych tj. konserwacje, naprawy lub wymiany tych urządzeń należały do użytkowników lokali, co wynikało ze statutu spółdzielni i regulaminów min. dotyczącego porządku domowego i współżycia mieszkańców (...) uchwalonego w dniu 29.04.2010r. przez Radę Nadzorczą. Każdy członek spółdzielni w momencie przydziału lokalu był informowany o obowiązkach członka spółdzielni i mógł zapoznać się ze statutem spółdzielni i jej regulaminami. Z regulaminów wewnętrznych spółdzielni wynikało, że użytkownik lokalu powinien zgłosić do spółdzielni wymianę odbiorników gazowych. Pozostałe obowiązki kontrolne budynku wynikające z przepisu art. 62 prawa budowlanego należały do spółdzielni. W roku 2002r. spółdzielnia dokonywała remontu instalacji gazowej w budynku, a kierownikiem budowy był wtedy S. W.. Wykonano wtedy prace na instalacji gazowej polegające na doszczelnianiu instalacji oraz wykonano regulację podłączeń i przewodów spalinowych, a nadto wykonano dodatkowe przewody z mieszkań ostatnich kondygnacji wyprowadzając je bezpośrednio ponad dach. Nie przeprowadzano jednak przebudowy, rozbudowy lub zmiany sposobu użytkowania budynku, które wymagałby dostosowania obiektu budowlanego do obecnie obowiązujących przepisów budowlanych. W związku z powyższym kubatury poszczególnych pomieszczeń -w tym łazienek- nie uległy zmianie od odbioru budynku w 1966r. Dokonywano corocznych, okresowych kontroli w różnym zakresie. W dniu 9.09.2016r. dokonano oceny instalacji gazowej całego budynku. Została ona dopuszczona do dalszej eksploatacji. Przeprowadzono również kontrolę szczelności instalacji i aparatów gazowych min. w mieszkaniu nr (...). W wyniku kontroli stwierdzono szczelność poszczególnych aparatów gazowych. W dniu 8 czerwca 2016r. dokonano też przeglądu stanu sprawności technicznej całego obiektu budynku nr (...). Stwierdzono, że budynek nadaje się do eksploatacji. W tym samym roku dokonano również szeregu innych przeglądów min. instalacji wody, kanalizacji i centralnego ogrzewania, urządzeń elektroenergetycznych, sprawności ochrony przeciwpożarowej itp. . Przeglądów tych dokonywały osoby posiadające stosowne uprawnienia, z którymi były podpisane umowy na przeprowadzanie takich okresowych kontroli. Na zlecenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. kontrolami przewodów wentylacyjnych i spalinowych zajmował się mistrz kominiarstwa A. P. (1). Umowę z Zakładem (...) podpisał w roku 2014 ówczesny Prezes Zarządu J. S. (1) i Z-ca Prezesa Zarządu W. K.. Zleceniodawca zlecił Zleceniobiorcy w powyższej umowie wykonanie prac kominiarskich: usuwanie zanieczyszczeń przewodów kominowych wentylacyjnych, spalinowych, dymowych zgodnie z odpowiednim rozporządzeniem, badanie przewodów kominowych, ekspertyzy kominiarskie, usuwanie usterek w przewodach kominowych, okresowe sprawdzanie stanu technicznego przewodów kominowych zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane. W pkt. 6 par. 3 ujęto, że Zleceniobiorca z każdej kontroli okresowej sporządzi protokół. W przypadku budynków z kominami spalinowymi i dymowymi, dodatkowo do protokołu powinny zostać dołączone uwagi zawierające nieprawidłowości stwierdzone w lokalu i zalecenia ich usunięcia. W pkt. 7 par. 3 i w par. 6 umowy uzgodniono, że Zleceniobiorca zobowiązuje się wykonać powierzone mu prace kominiarskie w sposób fachowy, terminowy i zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, i nie może powierzać wykonywania swych zadań innej osobie bez zgody Zleceniodawcy wyrażonej na piśmie.

3. W mieszkaniu nr (...) zajmowanym przez K. C. i jej syna w łazience był zamontowany piecyk gazowy typu Junkers (gazowy grzejnik wody przepływowej). Użytkownik lokalu tj. K. C. zgodnie z obowiązującym regulaminem miała obowiązek zajmowania się jego przeglądami i konserwacją. Użytkująca lokal winna również zawiadomić spółdzielnie o wymianie piecyka gazowego. Wymiana takich piecyków leżała w gestii lokatorów. K. C. około dwóch lat przed wymianą instalacji gazowej w budynku dokonała wymiany swojego starego piecyka gazowego, czyli ok. roku 2000 i nie zawiadomiła spółdzielni o takiej wymianie. Po dokonanym w całym budynku remoncie instalacji gazowej w drzwiach łazienki K. C. wywiercono dodatkowe otwory. W gestii lokatorów znajdowała się również wymiana okien. K. C. wymianę swoich starych okien na nowe dokonała ok. 16 lat przed zdarzeniem.

4. Z uwagi na szczelne mieszkania (oka plastikowe) w budynkach (...) i związane z tym zagrożenia braku odpowiedniego dopływu powietrza do mieszkań, infiltracji mieszkań oraz zwiększenie ciągów w przewodach kominowych w okresie zimowym kominiarza A. P. (1) pismem z dnia 22.01.2015r. zwrócił się do K. Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. z prośbą o powiadomienie lokatorów przez wywieszenie na klatkach schodowych ogłoszeń o konieczności rozszczelnienia okien w mieszkaniach lokatorów gdzie użytkowane są piecyki gazowe na wodę przepływową. Na klatkach schodowych budynku przy ul. (...) wywieszano ostrzeżenia i przypomnienia związane z zapewnianiem przez lokatorów spółdzielni właściwego dopływu powietrza do mieszkania niezbędnego do prawidłowego ciągu przewodów kominowych. Wskazywano, iż mieszkania powinny mieć sprawną wentylację, czyli mieć zapewniony stały dopływ powietrza poprzez nawiewniki okienne a w przypadku ich braku poprzez stałe rozszczelnienie okien. Wskazywano, że dodatkowym zabezpieczeniem przed zatruciem tlenkiem węgla jest zamontowanie czujnika czadu, sygnalizujący pojawienie się w powietrzu nadmiernego stężenia tlenku węgla. Na końcu ostrzeżenia wskazywano, że przestrzeganie tych zasad „to nasze zdrowie, a nawet życie”.

5. W dniu 04.03.2016r. kominiarz A. P. (1) dokonał okresowej kontroli w budynku nr (...) min. w mieszkaniu nr (...), w którym mieszkała K. C. i jej syn A. C.. Lokal został przydzielony K. C. w listopadzie 1989r.. W przeprowadzeniu kontroli pomagał mu wtedy jego pracownik A. P. (2) (mistrz kominiarski). To on dokonywał pomiarów w mieszkaniu nr (...). Z protokołu pokontrolnego wynikało, że dokonano badania wentylacji min. w mieszkaniu nr (...) i że następna kontrola winna zostać przeprowadzona w marcu 2017r.. Protokół podpisał zarówno właściciel Zakładu (...), jak i P. A.. W protokole nie wskazano na żadne braki, usterki, zaniedbania, które winny zostać usunięte i naprawione bezpośrednio po kontroli technicznej. Z przeprowadzonej kontroli kominiarz prowadził własne notatki dotyczące wykonanych pomiarów, które nie zostały wyszczególnione w protokole pokontrolnym.

6. Podczas kontroli w dniu 4 marca 2016r. kominiarz odpowiedzialny na podstawie zawartej umowy z 2014r. A. P. (1) nieprawidłowo wykonał pomiary działania wentylacji nawiewnej a także wentylacji wywiewnej, tak iż dopuścił do użytkowania pomieszczenie łazienki, gdzie był brak prawidłowego przepływu powietrza przy wylocie do przewodu spalinowego i przy wlocie do kanału wentylacyjnego w łazience oraz przy wlocie do kanału wentylacyjnego w kuchni.

7. W dniu 27 stycznia 2017r. w mieszkaniu nr (...) bloku nr 24 przy ul. (...) w K. A. C. postanowił wziąć kąpiel. W tym celu wszedł do łazienki, zamknął drzwi i napuścił wodę do wanny. W pokoju mieszkania przebywała jego matka K. C.. W czasie napuszczania wody do wanny pracował kocioł typu Junkers. Po pewnym czasie ok. 21:00 K. C. chcąc skorzystać z łazienki weszła do środka i zorientowała się, że jej syn siedzi w wannie nieprzytomny. Nie poruszał się i nie reagował w żaden sposób. K. C. pobiegła po pomoc do sąsiadki E. Ś., która wraz z synem F. Ś. przybiegli na miejsce. Ponieważ A. C. nie oddychał i nie wyczuli jego tętna, F. Ś. podjął się reanimacji – do czasu przyjazdu karetki pogotowia prowadził masaż serca. Nie podjął się wykonania sztucznego oddychania ponieważ z ust nieprzytomnego mężczyzny wydobywała się wydzielina. E. Ś. w tym czasie wezwała pogotowie ratunkowe oraz uspakajała K. C..

8. Po około 10 minutach na miejscu pojawili się ratownicy medyczni, którzy przystąpili do reanimacji A. C.. Jeden z nich otworzył okno w kuchni mieszkania i polecił E. Ś. otworzenie pozostałych okien.

9. Następnie przybyły trzy jednostki straży pożarnej. Strażacy sprawdzali, czy nic nie grozi pozostałym mieszkańcom budynku i dokonali pomiaru stężenia tlenku węgla na klatce schodowej i w pomieszczeniu łazienki (i to już po rozszczelnieniu pomieszczeń mieszkalnych tj. po otwarciu okien przez służby ratownicze), które wynosiło 60 ppm. O godz. 23:00 przybyli funkcjonariusze z K. w K., którzy razem ze strażakami dokonali sprawdzenia wszystkich mieszkań na tej samej klatce schodowej w celu ujawnienia ewentualnych innych zatruć. O godz. 23:11 lekarz załogi Pogotowia (...) stwierdził zgon A. C.. Stwierdził, iż przyczyną zgonu jest prawdopodobnie zatrucie tlenkiem węgla. K. C. została zabrana do szpitala i wypisana z niego w tym samym dniu. Rozpoznano u niej efekt toksycznego tlenku węgla i pobrano krew do badań. Mieszaninie zabezpieczyła sąsiadka E. Ś.. Na miejsce o godz. 00:40 przybyli również pracownicy Pogotowia (...), którzy nie stwierdzili w mieszkaniu tlenku węgla, ponieważ pomieszczenie zostało przewietrzone przez służby medyczne. Zdjęto gazomierz i zakorkowano podejście. Gazomierz ponownie zamontowano po ok. 3-4 tygodniach i dokonano wtedy próby szczelności instalacji gazowej, która wyszła pozytywnie.

10. W dniu 28 stycznia 2017r. przeprowadzono oględziny mieszkania z udziałem biegłego, później powołanego do sprawy J. S. (2). W czasie oględzin w obecności J. S. (2) o godz. 14:30 kominiarz A. M. wykonał pomiary siły ciągu kominowego. Pierwszy pomiar wynosił 0,0 m/s. Drugi i trzeci pomiar o godz. 14:32 i 14:33 nadal wykazywał 0,0 m/s. Pomiary wykonano w pomieszczeniach łazienki oraz kuchni. Zarówno przewody wentylacyjne, jak i spalinowe wykazały 0,0 m/s. Pomiar wykonano ciągomierzem skrzydełkowym. Podczas oględzin stwierdzono częściowe zagruzowanie przewodu wentylacyjnego w pomieszczeniu łazienki.

11. Po zdarzeniu K. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w K. dokonała szeregu kontroli i dodatkowych działań zmierzających do poprawy bezpieczeństwa użytkowania gazowego podgrzewacza wody. Już w dniu 28 stycznia 2017r, (dzień po zdarzeniu) ok. godz. 9:25 kominiarz A. P. (1) dokonał w mieszkaniu K. C. kontroli ciągów kominowych. Pierwszego badania dokonano przy oknach zamkniętych mieszkania (przy szczelnym mieszkaniu) i stwierdzono, że w przewodzie wentylacyjnym w kuchni był ciąg w przewodzie komina na poziomie 0,00 do 0,08m/s, był również ciąg w przewodzie komina w łazience na poziomie 0,22 m/s do 0,45m/s, ale brak było ciągu w przewodzie spalinowym od piecyka gazowego w łazience bowiem badanie wykazało 0,00 m/s. Przy jedynym małym rozszczelnionym oknie w kuchni stwierdzono: w przewodzie wentylacyjnym w kuchni lokatora – ciąg w przewodzie na poziomie 0,22 do 0,41 m/s, w przewodzie wentylacyjnym w łazience lokatora ciąg w przewodzie na poziomie 0,68 do 0,73 m/s, a w przewodzie spalinowym od podłączenia piecyka gazowego ciąg w przewodzie na poziomie 0,22 – 0,41 m/s. Przy jednym rozszczelnionym oknie w kuchni i 1 rozszczelnionym oknie w pokoju ciąg w przewodzie wentylacyjnym w kuchni był na poziomie od 0,45 m/s do 0,65 m/s, w łazience od 0,86 m/s do 0,94 m/s, natomiast w przewodzie spalinowym w łazience od podłączenia piecyka gazowego ciąg w przewodzie istniał na poziomie spalinowym był od 0,98m/s, do 1,07 m/s. W dniu 3 lutego 2017r. o godzinie 9:30 dokonano wizji lokalnej w mieszkaniu nr (...) w budynku mieszkalnym przy ul. (...) w składzie: M. K. (1) – kierownik D. (...), T. B. – kierownik osiedla oraz A. P. (1) i A. P. (2) – kominiarze. Wtedy też ponownie sprawdzono ciągi kominowe w przewodach wentylacyjnych i spalinowym w różnych wariantach tj. przy szczelnie zamkniętych oknach w mieszkaniu, przy rozszczelnionym małym oknie w kuchni i przy rozszczelnionym małym oknie w kuchni oraz oknie pokoju. W pierwszym wariancie stwierdzono, że przewód wentylacyjny w kuchni i przewód spalinowy w łazience nie wykazuje ciągów (0,00 m/s0, a przewód wentylacyjny w łazience wykazał ciąg na poziomie 0,27 m/s – 0,81 m/s. W dwóch pozostałych wariantach ciągi były zachowane. Po przeprowadzonych kontrolach Spółdzielnia zamontowała nawiewniki okienne w oknach mieszkania K. C. mimo, że okna spełniały przepisy prawa budowlanego w momencie ich montażu. Dodatkowo zamontowano kratkę w dolnej części drzwi łazienkowych. Spółdzielnia zainstalowała również czujnik tlenku węgla (czadu). Z uwagi na fakt, że K. C. nie była w stanie udokumentować dokonanej konserwacji piecyka gazowego Spółdzielnia zleciła przeprowadzenie takiej konserwacji firmie zewnętrznej.

12. W dniu 31 stycznia 2017r. wykonana została sekcja zwłok, podczas której pobrano krew do badania chemicznego pod kontem zawartości tlenku węgla. Badanie wykonane przez Katedrę i Zakład Medycyny Sądowej (...) w P. wykazało we krwi A. C. zawartość hemoglobiny tlenkowęglowej (57%) potwierdzającej, że śmierć A. C. oraz lekkie zatrucie jego matki K. C. (potwierdzone badaniem na zawartość heboglobiny tlenkowęglowej wykonanym w Wojewódzkim Szpitalu (...) w K. – wynik 11 %) nastąpiły w wyniku toksycznego działania tlenku węgla. Według biegłego sądowego A. T. zatrucie toksyczne tlenkiem węgla K. C. nie spowodowało u niej skutku określonego w art. 160 § 1 kk. W swojej opinii dotyczącej A. C. biegła I. W. (1) wskazała, że na podstawie dokonanej sekcji zwłok śmierć nastąpiła w następstwie depresji ośrodkowego układu nerwowego z zaburzeniami czynności oddechowej i układu sercowo-naczyniowego. Do zgonu mogło dojść i zapewne doszło w następstwie zatrucia tlenkiem węgla pochodzącego z junkersa w trakcie kąpieli w zamkniętej łazience. Do złamania żeber strony lewej mogło dojść i zapewne doszło w efekcie prowadzonej resuscytacji krążeniowo – oddechowej przez służby ratownicze.

13. W sprawie zostały sporządzone dwie opinie biegłych sądowych. Pierwsza z opinii wykonana w postępowaniu przygotowawczym przez mgr inż. J. S. (2) wskazywała, że pomieszczenie łazienki w mieszkaniu nr (...) nie spełniało wymagań w zakresie minimalnej kubatury pomieszczenia oraz minimalnej powierzchni czynnej otworu nawiewnego w drzwiach łazienki. Zamontowanie szczelnej stolarki okiennej i brak nawiewników podokiennych uniemożliwił dopływ powietrza zewnętrznego w ilościach wymaganych w normalnych dla zapewnienia wymiany powietrza i doprowadzenia powietrza do spalania gazu w odbiornikach gazowych wynikającego z mocy urządzenia tj. gazowego grzejnika wody przepływowej. Właściciel mieszkania nr (...) poprzez wymianę okien doprowadził do hermetyzacji budynku co skutkuje, brakiem dopływu powietrza wewnętrznego do mieszkań i urządzeń gazowych, a stan taki stanowi zagrożenie bezpieczeństwa przy użytkowaniu urządzeń gazowych. Według biegłego to właściciel budynku nie wykonał analizy w zakresie zapewnienia wymaganej ilości powietrza wentylacyjnego przed ani po wymianie okien i dociepleniu ścian zewnętrznych. Wskazał przy tym, że użytkownik mieszkania dokonał wymiany gazowego grzejnika wody o mocy większej niż 1,8 kW bez zgody właściciel budynku. W swej opinii biegły podał, że kominiarz A. P. (1) wykonujący kontrolę dopuścił do użytkowania gazowy grzejnik wody przepływowej w łazience mieszkania nr (...), która nie spełnia wymagań w zakresie wymaganej czynnej powierzchni wentylacji nawiewnej. Nieprawidłowo również wykonał pomiary działania wentylacji nawiewnej, a także wentylacji wywiewnej, ponieważ przy użyciu anemometru mierzył jedynie prędkość przepływu i ten pomiar określał jako siłę ciągu, co jest nieprawidłowe i nie daje informacji, czy wentylacja działa prawidłowo. Nie wykonał też pomiaru powierzchni czynnej otworów nawiewnych. W konkluzji wskazał, że bezpośrednią przyczyną śmiertelnego zatrucia tlenkiem węgla A. C. i lekkiego zatrucia jego matki K. C., było wadliwe działanie wentylacji nawiewno – wywiewnej w mieszkaniu nr (...) tj. brak dopływu wymaganej ilości powietrza wentylacyjnego i powietrza do spalania w trakcie użytkowania gazowego grzejnika wody przepływowej. Nieprawidłowość ta spowodowała proces niepełnego spalania gazu i powstanie tlenku węgla w spalinach. Brak dopływu powietrza zewnętrznego, niewłaściwa kubatura pomieszczenia i zbyt mała powierzchnia otworu nawiewnego w drzwiach łazienki, spowodowała zassanie kanału spalinowego spalin zawierających tlenek węgla, przez kanał wentylacyjny i ich napływ do pomieszczenia łazienki, powodując śmiertelne zatrucie osoby, która znajdowała się w tym pomieszczeniu. Tlenek węgla rozprzestrzenił się również w całym mieszkaniu, czego potwierdzeniem jest lekkie zatrucie K. C., która przebywała poza łazienką w pokoju oddzielnom korytarzem od łazienki. W swojej opinii biegły ten wskazał jako wnioski dodatkowe, w związku z ujawnionymi nieprawidłowościami związanymi z eksploatacją budynku – w szczególności odbiornika gazowego zamontowanego w łazience nie spełniającej wymagań w zakresie wymaganej kubatury pomieszczenia i niewłaściwej wentylacji nawiewnej – zaleca przeprowadzenie szczegółowej kontroli przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, z uwagi na ujawnione powyżej nieprawidłowości i występujące zagrożenie bezpieczeństwa przy użytkowaniu urządzeń gazowych.

Powołany w sprawie drugi biegły z zakresu instalacji gazowych oraz przewodów kominowych wentylacji oraz spalin mgr inż. K. M. (1) w pełnym zakresie zgodził się z opinią pierwszego biegłego J. S. (2) co do wykonania błędnych pomiarów przez kominiarza A. P. (1) w czasie dokonanej kontroli okresowej. Biegły wyraźnie wskazał, że w czasie sprawdzania szczelności przewodów i prawidłowości ciągu, wszystkie otwory zewnętrzne (np. okna i drzwi) powinny być zamknięte. Sprawdzenie bowiem prawidłowości ciągu należy przeprowadzać, gdy temperatura powietrza w pomieszczeniach jest co najmniej o 10 ⁰C wyższa niż temperatura powietrza zewnątrz budynku. Wymóg zatem kontroli ciągów przy domkniętej stolarce okiennej wydaje się oczywisty, mając na uwadze realne ryzyko utraty zdrowia lub życia w mieszkaniach pozbawionych stałych urządzeń nawiewnych (stałego dostępu powietrza). Według biegłego kontrolujący powinien zdawać sobie sporawe, że w porze zimowej rodziny z osobami starszymi lub dziećmi rzadko decydują się na otwieranie okien, wietrzenie mieszkania, a funkcja ta nie została uregulowana żadnymi przepisami. Jeżeli wentylacja prawidłowo działa to nie ma obowiązku otwierania okien, bo otwiera się okna żeby przewietrzyć mieszkania, a do procesu spalania musi być stały dopływ powietrza. Według biegłego przepisy mówią wyraźnie, że muszą być nawiewniki, otwory w drzwiach o odpowiednim przekroju i pomieszczeniu o odpowiedniej kubaturze czyli. musi być tzw. zapas powietrza żeby urządzenie podjęło pracę. Według biegłego zdumiewające jest stanowisko ,M. P. Krajowej Izby Kominiarskiej wyrażone w prywatnej opinii wskazującego, że brak jest świadomego korzystania przez lokatorów z opcji uchyłku i rozszczelniania okien, a kominiarz nie ma obowiązku zgłaszania zagrożenia lokatorów w swoich protokołach pokontrolnych bowiem to do lokatora należeć powinno zapewnienie odpowiednich strumieni powietrza. Odnosząc się do tego stwierdzenia biegły wskazał, że z przepisu art. 70 ustawy Prawo budowlane wynika, że do obowiązku przeprowadzającego okresową kontrolę kominiarza należy – w przypadku stwierdzenia zagrożeń – zgłoszenie ich, a także powiadomieniami stosownego organu nadzoru budowlanego, aby te mógł pełnić nadzór zarówno nad lokatorem, jak i zarządca budynku. Od przeprowadzających okresowo kontrole wymaga się bowiem, aby ujawniali wszystkie zagrożenia związane z niewłaściwym stanem technicznym obiektu, a nie aby wskazywali np. kto i kiedy ma otwierać okna. Biegły wskazał, że wykonujący opinie prywatną posługiwał się jedynie jedną normą, która nie nadążała w momencie jej ustanawiania za coraz większą tendencją montażu okien PCV o konstrukcji szczelnej, pomijając inna normę wskazaną w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w 2008r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynku i ich usytuowanie gdzie wskazano, że w trosce o bezpieczeństwo wyeliminowano ostatecznie inny sposób doprowadzenia powietrza do mieszkań jak urządzeniami nawiewnymi lub wentylacja mechaniczną. W swej opinii M. wskazał jednak przede wszystkim na normę PN-89/B- (...) opisującą procedury badania ciągów kominowych zgodnie z którą jedynie wynik badania przy domkniętych oknach uznać należałoby za miarodajny dla oceny stanu technicznego przewodów kominowych. Zauważył w swojej opinii, że kominiarz A. P. (1) uzyskał w swojej kontroli po zdarzeniu przy domkniętej stolarce okienne w przewodzie spalinowym lokalu nr (...) ciąg „zerowy”, a po rozszczelnieniu klamką okna w kuchni ciąg mierny na poziomie 0,22-0,41m/s, natomiast wyraźny (poprawny) dopiero po rozszczelnieniu dodatkowego okna w dużym pokoju. A. M. dokonujący kontroli po zdarzeniu trzykrotnie stwierdził całkowity brak ciągów kominowych we wszystkich przewodach wentylacyjnych i spalin. Te pomiary były zgodne z procedurą opisaną w polskiej normie PN-89/B- (...). Wynik tych pomiarów zdaniem biegłego nie pozostawia żadnych wątpliwości co do ścisłej zależności przyczynowo skutkowej, jaka zachodziła w lokalu poszkodowanych – pomiędzy szczelną stolarką okienną, pozbawioną stałych urządzeń nawiewnych, a brakiem możliwości uzyskania bezpiecznych, stałych ciągów kominowych przy oknach domkniętych. Zdaniem biegłego kamieniarz A. P. (1) po uzyskaniu takich wyników przed zdarzeniem w badaniu okresowym winien zawrzeć tą informacje w protokole pokontrolnym, ponieważ w tym protokole oczekuje się jednoznacznego przekazu czy w mieszkaniu spodziewać należy się zagrożeń, czy też nie – co pozwoliłoby na skuteczne działanie zarządcy budynku oraz organu nadzoru budowlanego. Biegły podkreślił, że od obowiązku posługiwania się uznanymi w środowisku zawodowym procedurami nie zwalania kominiarza to, iż obecnie nie została opracowana stosowna norma lub przepis opisujący procedury przeprowadzania okresowych kontroli przewodów kominowych, czym swoje zachowanie próbował usprawiedliwić oskarżony A. P. (1), który nie wyjaśniał w oparciu o jaką wiedzę oceniał zagrożenia w kontrolowanych mieszkaniach. Biegły podał przy tym, że doświadczony kominiarz powinien wiedzieć, że pozbawione urządzeń nawiewnych okna nie gwarantują odpowiednich strumieni powietrza wentylacyjnego, tym bardziej, że nie ma żadnej gwarancji iż okna te zapewnią odpowiednie ciągi kominowe. Zdaniem biegłego nie do lokatora czy zarządcy (do osób nie posiadających wiedzy specjalistycznej) należeć zatem powinna ocena skuteczności doprowadzenia stałego strumienia powietrza, a zatem także ocena poprawnych ciągów kominowych, a do kontrolujących. Proponowany przez P. I. Kominiarskiej uchył czy też rozszczelnienie okna utożsamiać należy z przewietrzaniem mieszkania, co nie może gwarantować bezpieczeństwa. Podkreślił przy tym, że od położenia klamki nie może zależeć czyjeś życie. Konkludując wywód w tym zakresie biegły wskazał, że w protokole kontrolnym z 4 marca 2016r. kominiarz wskazał „Ocena sprawności przewodów kominowych odzwierciedla ich stan techniczny w dniu kontroli przy zachowaniu normatywnej ilości doprowadzonego powietrza”. Według biegłego A. P. (1) aby podczas kontroli uzyskać poprawne ciągi kominowe musiał przed dokonaniem pomiarów pootwierać okna. Możliwe że zmienił w tym momencie zastane warunki doprowadzenia powietrza wentylacyjnego do przedmiotowego lokalu, w którym kilka miesięcy później doszło do śmiertelnego zatrucia spalinami. Oskarżony nie ujawnił zagrożeń pomimo zastania stolarki okiennej nie wyposażonej w stałe urządzenia nawiewne, pomimo że w protokole podpierał się przepisem, który taki wymóg stawia bez względu na możliwość uchyłków czy otwierania okien. Pomimo zatem pełnej świadomości niebezpieczeństw kominiarz nie ujawnił ich w protokole pokontrolnym. Biegły wskazał przy tym, że do oceny Sądu należy kwestia oceny zawinienia kominiarza bowiem podał, że program szkolenia polskich kominiarzy nie przewiduje obowiązku ujawniania tychże zagrożeń w trybie art. 70 ustawy Prawo budowlane. Mógł on zatem zostać w sposób niewłaściwy zostać przygotowany do wykonywania swojego zawodu. Według biegłego takie podejście środowiska kominiarzy do metodyki kontroli jest błędne, bowiem za systemowym podejściem do kontroli kryją się tragedie ludzkie. Odnosząc się do kwestii odpowiedzialności właściciela budynku (zarządcy) biegły w sposób sprzeczny z biegłym J. S. (2) uznał, że zachowanie zarządcy było podyktowane brakiem jednoznaczności oceny zagrożeń przez przeprowadzającego badania okresowe kominiarza. Do oceny Sądu należy jednak, czy mimo nie stwierdzającej zagrożeń opinii kominiarza ale zdając sobie sprawę z niebezpieczeństw o jakich była mowa w ulotce dla lokatorów, zarządca budynku w sposób prawidłowy odstąpił od przysługującego mu prawa i obowiązku uniemożliwienia lokatorom korzystania z urządzeń gazowych w warunkach zagrożenia. W kwestii otworów nawiewnych w drzwiach łazienki biegły M. wskazał, iż biegły S. nie uwzględnił faktu, że na łączną powierzchnię nawiewną składają się nie tylko ujawnione w drzwiach otwory nawiewne ale również podcięcia w drzwiach, a także szczeliny. Uwzględniając zatem powyższe należy uznać, że zostały zachowane warunki normatywne nawiewu min.200cm ² o jakich mowa w opinii biegłego sądowego J. S. (2). W zakresie wymaganej kubatury pomieszczenia łazienki 8,0m ³ w oparciu o przepis jaki obowiązywał w czasie oddawania budynku do użytkowania w latach sześćdziesiątych biegły podał, że faktycznie w mieszkaniu nr (...) jest zaniżona kubatura łazienki, niemniej jednak została ona dopuszczona przez organ nadzoru budowlanego. Zaniżona kubatura łazienki nie oznacza jednak, iż mogła mieć wpływ na przebieg zdarzenia. Owszem większa kubatura to większy zapas powietrza potrzebnego do spalania – jak wskakuje biegły S., niemniej jednak – jak wskazuje biegły w dalszej części swojej opinii – nie ma jedynie żadnej wątpliwości co do ścisłej zależności przyczynowo skutkowej, jaka zachodziła w lokalu poszkodowanych – pomiędzy szczelną stolarką okienną, pozbawioną stałych urządzeń nawiewnych, a brakiem możliwości uzyskania bezpiecznych, stałych ciągów kominowych przy oknach domkniętych.

14. W sprawie przedłożono dwa dokumenty stanowiące opinie prywatne w sprawie. Jeden z nich został sporządzony przez mgr inż. H. K. – rzeczoznawcę budowlanego w zakresie instalacji sanitarnych. Drugi dokument został sporządzony przez mgr inż. M. Z. – rzeczoznawcę ds. kominiarstwa (biegłego sądowego przy SO w Łodzi). Ten pierwszy wskazał, że trudno jednoznacznie stwierdzić jaka była bezpośrednia przyczyna zdarzenia - zatrucia tlenkiem gazu, ponieważ biegły S. nie ocenił stanu technicznego podgrzewacza gazowego, nie dokonał pomiarów przepływu powietrza nawiewnego i wywiewnego przez istniejące okna i nie odniósł się do stanu technicznego okien i drzwi. Stwierdził, że gdyby przyczyną był brak odpowiedniej ilości powierzchni kratek w drzwiach i mała kubatura łazienki to wypadek powinien zdarzyć się wiele lat wcześniej. W drugim dokumencie M. Z. wskazał, że do mieszkania należy dostarczyć odpowiednią ilość powietrza, a dopuszczalnym sposobem jest doprowadzenie powietrza przez uchylenie okien, a w chwili zdarzenia ten obowiązek nie został wypełniony. O konieczność doprowadzania do mieszkań odpowiedniej ilości powietrza do procesu spalania przez lokatorów należy ich informować, a kominiarz A. P. (1) to robił.

15.Oskarżony M. K. (2) ma 59 lat. Posiada wykształcenie wyższe. Z zawodu jest inżynierem budownictwa lądowego. Jest żonaty i posiada dwoje dorosłych dzieci. Utrzymujący się z pracy na stanowisku Kierownika D. (...) – W o dochodzie ok. 4000,- zł. miesięcznie netto. Właściciel domu o pow. 75m ², współwłaściciel samochodu V. (...) rocznik 2008 o wartości ok. 20.000,- zł. Nie leczył się psychiatrycznie i nie był wcześniej karany.

16. Oskarżony A. P. (1) ma 65 lat. Posiada wykształcenie średnie techniczne. Z zawodu jest mistrzem kominiarstwa. Żonaty, ojciec dwójki dorosłych dzieci. Prowadzący własną działalność gospodarczą – zakład kominiarski osiągając z tego tytułu dochód w wysokości ok. 4000,00 - 5000,00 zł. Nie leczył się psychiatrycznie i nie był wcześniej karany. Według biegłych psychiatrów w czasie czynu miał pełną zdolność rozpoznania znaczenia swoich czynów i pokierowania swoim postępowaniem.

wyjaśnienia oskarżonego M. K. (1) k. 582 v- 584v,

zeznania świadka D. P. k. 159 – 163, 588v-589v,

zeznania świadka W. K. k. 482-483, 589v-590v,

zakres kompetencji i odpowiedzialności k. 451

pismo spółdzielni k. 164- 168,

książka obiektu budowlanego k. 169- 242,

zeznania świadka D. P. k. 159 – 163, 588v-589v,

zeznania świadka S. W. k. 148-149, 588v,

protokół nr (...) k. 55, 244, 245,

protokół nr (...)r. z załącznikami k. 97-104,

protokół nr (...) z załącznikami k. 246-248,

protokoły z załącznikami k. 243-256, 267,

dyplomy k. 257, 258,

umowy k. 259-265,

statut spółdzielni k. 268-293,

uchwały k. 294-307, 453, 460,

Regulamin k. 308-314, 461-465,

podział czynności k. 466,

struktura organizacyjna (...) k. 454,

dokumentacja z kontroli Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego k. 621- 738

zeznania świadka K. C. k. 65-66, 141- 143,

zeznania świadka D. P. k. 159 – 163,

pismo spółdzielni k. 164-168

dokumentacja z kontroli Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego k. 621- 738

pismo k. 753

ostrzeżenie k. 53

protokół nr (...) k. 54, 243,750,

przydział lokalu k. 306,

wyjaśnienia oskarżonego A. P. (1) k. 583v- 586,

notatki k. 742-749

opinia biegłego J. S. (2) k. 335-366, 818-821v, 903-907,

opinia biegłego M. k. 993-1020

zeznania świadka K. C. k.17-19,

zeznania świadka F. Ś. k. 22-25, 586-587,

zeznania świadka E. Ś. k. 27-28, 587-588

zeznania świadka K. C. k.17-19,

zeznania świadka F. Ś. k. 22-25, 586-587,

zeznania świadka E. Ś. k. 27-28, 587-588

notatka urzędowa k. 1

oświadczenie k. 2,

karta zgonu k. 3

protokoły oględzin miejsca k. 7-8, 9-10, 29-32,

protokół zatrzymania rzeczy k. 14-16,

zeznania świadka K. C. k.17-19, 65-66,

zeznania świadka E. Ś. k. 27-28,

karta informacyjna k. 44

pismo k. 63

protokół k. 64

zeznania świadka B. L. k. 138-139, 588,

zeznania świadka M. M. (1) k. 151-152, 588v

protokół oględzin miejsca k. 29-33,

opinia biegłego J. S. (2) k. 335-366, 818-821v, 903-907,

pomiary A. M. k. 34, 973v-974v,

pismo zatytułowane „Opinia na (...)” A. M. k. 107, 320,

materiał poglądowy k. 117-120

zapiski k. 56,

pismo A. P. (1) k. 81,

pismo A. P. (1) zatytułowane (...) z załącznikiem k. 448 – 450,

zeznania świadka D. P. k. 473-475

dokument pt. „Własne ustalenia..” wraz z dokumentacją fotograficzną k. 84-96,

pismo Spółdzielni k. 938- 939

protokół otwarcia zwłok k. 35- 37,

karta informacyjna k. 44 – 45,

opinia biegłego dr n.med. A. T. k. 58,

protokół oględzin i otwarcia zwłok k. 72 – 74,

opinia dr n. med. I. W. (1) k. 75,

protokoły pobierania krwi k. 134-135

opinia biegłego J. S. (2) k. 335-366, 818-821v, 903-907,

opinia biegłego M. k. 993-1020

ustalenia Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej k. 367- 368

dokumenty k. 757- 761

dane osobo-poznawcze k.582

informacja z K. k. 403, 529

dane osobo-poznawcze k. 582,

opinia biegłych psychiatrów k. 400- 402,

informacja z K. k. 404, 528

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

j.w.

OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

wyjaśnienia oskarżonego M. K. (1)

wyjaśnienia oskarżonego

A. P. (1)

opinie

zeznania świadków

dowody z dokumentów

opinie

Oskarżony M. K. (2) zarówno w postępowaniu przygotowawczym, jak i przed sądem nie przyznał się do zarzucanych mu czynów wyjaśniając jedynie przed sądem, że budynek został oddany do użytkowania w 1966r. i wtedy obowiązywał prawo budowlane ze stycznia 1961r.. Ktoś ten budynek zaprojektował, wydał pozwolenie na wybudowanie takiego budynku i ktoś go odebrał i przekazał do eksploatacji mimo tego, że powierzchnia łazienek była niższa niż określały to przepisy. Mogło to być jakieś odstępstwo od przepisów, a takich budynków według jego wiedzy wybudowano ok. 20-30 w latach 60 tych. Wskazał, że on nie ma takich uprawnień do kwestionowania oddawania budynków do użytkowania bo takie uprawnienia ma jedynie Nadzór Budowlany. Wskazał, że po wypadku była przeprowadzona kontrolna przez ten organ i nie wykazała żadnych nieprawidłowości. Brak było jakichkolwiek zaleceń pokontrolnych w tym zakresie. Nadzór Budowlany nie zakwestionował piecyka w łazience. Wskazał, że użytkujący lokal dokonał wymiany piecyka gazowego i wymiany okien, co doprowadziło do termoizolacji mieszkania. Lokator miał również obowiązek dokonywać okresowych kontroli piecyka gazowego. On jako przedstawiciel spółdzielni daje jedynie ogłoszenia na klatkach schodowych, przestrzegając o zasadach użytkowania wentylacji i dostarczania powietrza dla celów wentylacji i spalania gazu w piecykach i zagrożeniach związanych z brakiem dopływu tego powietrza. Właścicielka mieszkania nie posiadała książki kontroli tego piecyka. Po wypadku spółdzielnia zamontowała w oknach nawiewniki okienne. Ten zabieg miał służyć bezpieczeństwu, ponieważ miały one doprowadzić powietrze bez ingerencji lokatora. To była inicjatywa własna Spółdzielni. Wskazał, że po wypadku dokonywał wraz z kominiarzami inspekcji budynku i mieszkania, i sprawdzili dokładnie wszystkie drożności kominów i wszystko było w porządku. Dokonali również sprawdzenia otworów nawiewnych w drzwiach łazienki i według niego wszystko było w porządku. Wskazał przy tym, że drzwi te nie były wymieniane od początku ich zamontowania i był one nieszczelne na całej powierzchni, a te nieszczelności też powinny być wliczane do ogólnej sumy powierzchni nawiewnej. Dodał, że były wcześniej przeprowadzane wszystkie kontrole roczne, które nie wykazały nieprawidłowości, a on nie ma uprawnień, żeby weryfikować, czy są on przeprowadzane dobrze. Nie ma kwalifikacji żeby takie kontrole przeprowadzać, dlatego wykonywane są one przez osoby uprawnione. Dodał, że w budynku tym jest wentylacja grawitacyjna, a problem z tą wentylacją jest taki, że powietrze zanieczyszczone wypływa przez kazały, a świeże powietrze powinno wpłynąć przez nieszczelności okien. I jest problem w okresach jesienno – zimowych, kiedy użytkownicy chcąc zaoszczędzić na ogrzewaniu i opłatach uszczelniają mieszkania, w wyniku czego wentylacja źle działa i źle pracują junkersy. Jeśli nie ma dostarczonego powietrza z zewnątrz to dochodzi do cofnięcia spalin do pomieszczenia mieszkalnego i powstaje zjawisko tzw. odwrotnego ciągu.

Oskarżony A. P. (1) również nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów odmawiając złożenia wyjaśnień w postępowaniu przygotowawczym. Przed sądem podał, że w zawodzie pracuje ponad 40 lat i dokonuje kontrole. Wskazał że w budynku nr (...) dokonywał kontroli przed wypadkiem w marcu 2016r. i dokonywał jej wraz ze swoim pracownikiem A. P. (2). W dniu zdarzenia został zawiadomiony o wypadku i na następny dzień przeprowadził kontrolę tego mieszkania. Dokonał wtedy sprawdzenia przepływu powietrza zarówno przy zamkniętych oknach, jak i rozszczelnionych oknach. Wskazał, że nie było w ogóle przepływu w kuchni w przewodzie wentylacyjnym oraz w przewodzie spalinowym - brak było ciągu, ale to było przy zamkniętych oknach. Przy rozszczelnionym mieszkaniu były prawidłowe ciągi. Podkreślił, że warunki są zmienne zależne od pogody i ciśnienia w wewnątrz mieszkania i na zewnątrz. Wskazał, że biegły mu zarzucił, że nieprawidłowo wykonał kontrolę, a on zwrócił się do Krajowej Izby Kominiarzy, którzy wskazali że prawidłowo ją wykonał. Podał, że biegły zarzucił mu, że dokonał nieprawidłowych kontroli, a na te czynności nie ma norm i przepisów jak to wykonać. Podniósł, że kominiarz M., który na zlecenie policji kontrolował mieszkanie dokonał sprawdzenia ciągów w przewodach przy szczelnie zamkniętym mieszkaniu, zamkniętych oknach plastikowych i zamkniętych drzwiach, czyli w mieszkaniu hermetycznym, a więc wykonał to badanie w sposób niewłaściwy. Według niego zgodnie z przepisami kominiarz winien dokonać takiej kontroli przy rozszczelnionych oknach. Źle wykonana kontrola przez kominiarza M. spowodowała postawienie mu zarzutów, a kominiarz ten nie dopełnił swoich obowiązków ponieważ kontrolował mieszkanie przy nierozszczelnionych oknach i braku powietrza w mieszkaniu.

Analizując wyjaśnienia oskarżonego M. K. (1) - w szczególności w kontekście dokonanych przez sąd ustaleń i opinii biegłego mgr inż. K. M. (1) - sąd uznał jego wyjaśnienia za w pełni wiarygodne. Ma racje oskarżony wskazując, że jako zarządca budynku w żaden sposób nie miał wpływu na dopuszczona do użytkowania wile lat wcześniej kubaturę pomieszczenia łazienki. W świetle opinii w/w biegłego oraz analizy przepisów nakładających na właściciela budynku różne obowiązku sąd doszedł również do przekonania, że racje ma również oskarżony wyjaśniając, że był odpowiedzialny za przeprowadzanie okresowych kontroli i takowe były przeprowadzane, a on opierał się na nich, ponieważ były one wykonywane przez fachowców, a on nie ma uprawnień, żeby weryfikować, czy są on przeprowadzane dobrze. Nie ma kwalifikacji żeby takie kontrole przeprowadzać, dlatego wykonywane są one przez osoby uprawnione.

Jeżeli natomiast chodzi o wyjaśnienia oskarżonego A. P. (1) sąd nie dał wiary złożonym przez niego wyjaśnieniom związanym z postawionymi mu zarzutami. W świetle zebranego materiału dowodowego niewiarygodne są w tym zakresie, kiedy podaje, że on w sposób prawidłowy dokonał wszystkich pomiarów w mieszkaniu lokatora K. C., co zostało potwierdzone przez Krajową Izbę Kominiarzy, a błędnych pomiarów dokonał kominiarz M., ponieważ dokonał ich przy szczelnie zamkniętych oknach i drzwiach mieszkania. Według niego to ten kominiarz dokonywał tych pomiarów w sposób nieprawidłowy. Analizując zebrany materiał dowodowy i obowiązujące przepisy, a w szczególności opnie biegłego sądowego J. S. (2) i biegłego M. sąd doszedł do przekonania, że te wyjaśnienia oskarżonego nie polegają na prawdzie. Obaj biegli wyraźnie wskazali, że to kominiarz A. P. (1) dokonał błędnych pomiarów i istnieje związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy błędnie wykonanym pomiarem działania wentylacji nawiewnej i wywiewnej, a zdarzeniem z dnia 27 stycznia 2017r.. Racje ma jednak oskarżony wskazując, że istniejąca powierzchnia czynna wentylacji nawiewnej w drzwiach łazienki spełniała wymagania określone przepisami, bowiem jak wskazał biegły M. na łączną powierzchnię nawiewną składają się nie tylko ujawnione w drzwiach otwory nawiewne ale również podcięcia w drzwiach, a także szczeliny i uwzględniając je w drzwiach łazienki mieszkania nr (...) należy uznać, że zostały zachowane warunki normatywne nawiewu min.200cm ². Wyjaśnienia oskarżonego A. P. (1) stanowią w ocenie sądu przyjętą przez niego linię obrony, którą oskarżony chciał wesprzeć dokumentem prywatnym w postaci stanowiska w tym zakresie P. I. Kominiarstwa M. Z.. Z jego opinii prywatnej można jednak wywnioskować, że kominiarz A. P. (1) w sposób prawidłowy dokonał pomiaru przepływu powietrza w tym mieszkaniu, a obowiązek doprowadzania odpowiedniej ilości powietrza do procesu spalania należy do użytkowników lokali, którzy przed uruchomieniem piecyka powinni zapewnić doprowadzenie odpowiedniej ilości powietrza do mieszkania poprzez jego wietrzenie, czy uchylenie okien. Analizując treść tego dokumentu, wyjaśnienia oskarżonego, który wydaje się przekonany o tym, że w sposób prawidłowy dokonywał pomiarów i mając na uwadze treść opinii biegłego S. i M. sąd doszedł do przekonania, że wyjaśnienia oskarżonego A. P. (1) w tym zakresie nie polegają na prawdzie. Sąd nie podziela poglądu oskarżonego i M. Z. wskazujących, że to właściwe lokatorzy powinni sobie zapewnić właściwą ilość powietrza do spalania tlenku gazu. Pytanie zatem brzmi: po co kontrole kominiarza, jeśli lokatorzy powinni zadbać sami o swoje zdrowie i życie w tym zakresie ? Po co przepisy nakładające obowiązek przeprowadzania kontroli corocznych kominiarskich, jeśli to lokatorzy powinni zadbać sami o prawidłowe ciągi powietrza we własnych mieszkaniach ? Zauważy należy w jaką sprzeczność popadł M. Z. formułując swoją opinię, w której w jednym miejscu wskazuje, że „dopuszczalnym” sposobem doprowadzenia powietrza do mieszkania jest uchylanie okien, a z drugiej strony podaje, że w chwili zdarzenia lokatorka tego „obowiązku” nie dopełniła. W ocenie sądu formułowane przez M. Z. w prywatnym dokumencie opinie bardzo trafnie ocenił biegły sądowy K. M. (1) wskakując, że nie do lokatora czy zarządcy (do osób nie posiadających wiedzy specjalistycznej) należeć powinna ocena skuteczności doprowadzenia stałego strumienia powietrza, a zatem także ocena poprawnych ciągów kominowych, a do kontrolujących. Proponowany przez P. I. Kominiarskiej „uchył” czy też rozszczelnienie okna utożsamiać należy z przewietrzaniem mieszkania, co nie może gwarantować bezpieczeństwa. Podkreślił przy tym, że od położenia klamki nie może zależeć czyjeś życie. Z tym stwierdzeniem sąd w pełni się zgadza wskazując, że w mieszkaniach żyją różni ludzie tj. sprawni fizycznie i psychicznie i ci których ta sprawność nie jest pełna. Nie wszyscy czytają ulotki i nie może być tak, że życie ludzi ma zależeć od ich przeczytania i dostosowania się do jakiś zaleceń. Po to są kontrole i osoby kontrolujące mieszkania (fachowcy w swoich dziedzinach) żeby czuwać nad bezpieczeństwem „wszystkich” lokatorów. Opinię biegłego K. M. (2) sąd ocenił jako bardzo rzetelnie sporządzoną, przez fachowca w dziedzinie będącej przedmiotem tego postępowania. Opinia spełniła wymagania sądu, bowiem w sposób bardzo wyczerpujący odpowiedziała na pytania sądu oraz obrońców. Równie wysoko sąd ocenił opinie biegłego J. S. (2), choć uznał, że w pewnym zakresie bardziej przekonywująca jest dla sądu opinia K. M. (1). Biegły ten w sposób bardzo rzetelny podszedł do przedmiotowej sprawy i w sposób bardzo wnikliwy ocenił co było faktyczną przyczyną zdarzenia z dnia 27 stycznia 2017r. Warto wskazać, że te dwie opinie pokrywają się w jednym zakresie wskazując, że oskarżony A. P. (1) jako kominiarz wykonujący na zlecenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. kontrolę przewodów wentylacyjnych i spalinowych nieprawidłowo wykonywał pomiary działania wentylacji nawiewnej a także wentylacji wywiewnej, tak iż dopuścił do użytkowania pomieszczenie łazienki, gdzie był brak przepływu powietrza przy wylocie do przewodu spalinowego i przy wlocie do kanału wentylacyjnego w łazience oraz przy wlocie do kanału wentylacyjnego w kuchni, w następstwie czego A. C. uległ śmiertelnemu zatruciu tlenkiem węgla, a K. C. zatruciu tlenkiem węgla. Warto wskazać, że pierwszy biegły uznał również, że oskarżony A. P. (1) dopuścił do eksploatacji odbiornik gazowy w postaci gazowego grzejnika wody przepływowej w mieszkaniu przy ul. (...) w K., pomimo niesprawdzenia czy istniejąca powierzchnia czynna wentylacji nawiewnej w drzwiach do łazienki spełnia wymagania określone przepisami. W tym zakresie biegły M., który wykonał opinię na zlecenie sądu doszedł do przekonania, że z uwagi na nieszczelność drzwi łazienki były spełnione wymagania określone przepisami w zakresie wentylacji nawiewnej w drzwiach łazienki. Pierwszy z biegłych J. S. (2) doszedł również do przekonania, że oskarżony M. K. (2) nie wywiązał się z obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, ponieważ nie zapewnił bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, przez co przyczynił się do spowodowania niemyślnego śmierci A. C. i zatrucia tlenkiem gazu K. C., w ten sposób, że będąc osobą odpowiedzialną z ramienia Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. jako kierownik D. (...), za dokonywanie corocznych okresowych kontroli instalacji gazowej, kanałów wentylacyjnych i spalinowych oraz nadzór nad utrzymaniem obiektów budowlanych w należytym stanie technicznym dopuścił do eksploatacji i zaniechał sprawdzenia pomieszczenia w zakresie wymaganej kubatury pomieszczeń, w których zainstalowano odbiornik gazowy w postaci gazowego grzejnika wody przepływowej w mieszkaniu przy ul. (...) w K., pomimo że pomieszczenie te nie spełniło minimalnych wymogów kubatury i nie spełniało wymogów wentylacji nawiewnej, tak iż nastąpił brak przepływu powietrza przy wylocie do przewodu spalinowego i przy wlocie do kanału wentylacyjnego w łazience oraz przy wlocie do kanału wentylacyjnego w kuchni. Odmienną opinię w tym zakresie wydał biegły M.. Analizując treść obu opinii sąd uznał, że bardziej przekonująca w swych wnioskach jest opinia biegłego M., której wnioski końcowe sąd w pełni podziela. Zgadza się bowiem z opinią tego biegłego wskazującego, że nie można obciążać oskarżonego M. K. (1) za to, że wiele lat wcześniej odpowiedni organ Nadzoru Budowlanego dopuścił do użytkowania pomieszczenie łazienki o takiej kubaturze zezwalając na zamontowanie w nim piecyka gazowego. M. K. (1) jako osoba zatrudniona na stanowisku Zarządca Techniczny nie był osobą odpowiedzialną za sprawdzanie, czy dane pomieszczenia zostały przez odpowiedni organ nadzoru budowlanego w sposób prawidło dopuszczone do użytku wiele lat wcześniej przed objęciem obowiązków. Po ustaleniu stanu faktycznego w sprawie sąd doszedł do przekonania, iż w pełni podziela opinie biegłego K. M. (3), w części zatem podziela opinie biegłego J. S. (2) i nie daje wiary dokumentom prywatnym przedłożonym przez obrońców, a sporządzonym przez mgr inż. H. K. i mgr inż. M. Z..

W przedmiotowej sprawie sąd w zasadzie uznał za wiarygodne zeznania wszystkich świadków, w tym pokrzywdzonej K. C.. Brak jest podstaw by kwestionować zeznania złożone przez F. Ś., E. Ś., I. J., B. L., S. W., M. M. (1), D. P. i W. K. oraz T. G. i A. M.. Zaznaczyć jednak należy, iż niektórzy ze świadków wyrażali swoje opinie na temat prawidłowości wykonanych pomiarów, czy też ewentualnych przyczyn zdarzenia z dnia 27 stycznia 2017r., a w tym zakresie sąd oparł swoje ustalenia w szczególności na opinii biegłego sądowego K. M. (1).

Za wiarygodne należało uznać także zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu żadnych wątpliwości. Sąd dał również wiarę opinią sporządzonym przez biegłych lekarzy A. T. i I. W. (2), które zostały sporządzone z uwzględnieniem aktualnej wiedzy i nie budzą wątpliwości co do faktów w niej opisanych.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

wyjaśnienia oskarżonych

j.w

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

A. P. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Do przyjęcia odpowiedzialności określonej w art. 155 kk dochodzi tylko w sytuacji, gdy śmierć człowieka jest niezamierzonym następstwem działania sprawcy w rozumieniu art. 9 § 2 kk, polegającym na niezachowaniu obowiązku ostrożności wówczas, gdy na podstawie i w warunkach normalnej zdolności przewidywania oraz ogólnego obowiązku dbałości o życie ludzkie lub przewidywania skutków własnych działań, można wymagać od człowieka, aby nie dopuścił do nastąpienia przestępczego skutku. Stronę podmiotową tego przestępstwa charakteryzuje zatem nieumyślność, a więc sprawca nie chce, a nawet nie godzi się na spowodowanie śmierci człowieka, chociaż taką możliwość przewiduje lub może ją przewidzieć. Przy czym sprawca może również zmierzać swoim działaniem do osiągnięcia skutku, co prawda zabronionego prawem, ale innego niż śmierć człowieka: naruszenie nietykalności cielesnej, spowodowanie uszkodzeń ciała, narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia (por. Komentarz do art. 155 kk, M. Mozgawa [w:] Kodeks karny. Komentarz, M. Budyn – Kulik, P. Kozłowska - Kalisz, M. Kulik, pod red. M. Mozgawa, Lex 2019r.). Znamiona nieumyślnego spowodowania śmierci mogą być zrealizowane zarówno w formie działania, jak i zaniechania. Przepis art. 155 kk chroni życie ludzkie przed zachowaniami, które mogą doprowadzić do jego utraty w wyniku nieostrożnego zachowania sprawcy, czy w wyniku braku zachowania należytej staranności. Stroną przedmiotową przestępstwa jest spowodowanie śmierci drugiego człowieka, który to skutek może właśnie być wynikiem zaniechania sprawcy. Dla bytu tego przestępstwa również warunkiem koniecznym jest ustalenie związku przyczynowego między zachowaniem sprawcy a skutkiem śmiertelnym o takim charakterze (por. wyrok SN z 12.7.1973r., V KRN 181/73, Legalis nr 17247). Sprawcą występku nieumyślnego spowodowania śmierci popełnionego w formie działania może być każdy, kto spełnia ogólne warunki odpowiedzialności karnej. W tym zakresie czyn ten stanowi przestępstwo powszechne.

W myśl art. 160 § 1 kk odpowiedzialności karnej podlega ten, kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu podlega on karze pozbawienia wolności do 3 lat. Przepis art. 160 § 1 k.k. przewiduje odpowiedzialność karną za takie działanie lub zaniechanie, które wywołuje realny stan takiego zagrożenia. Występek ten ma umyślny charakter, co oznacza, że sprawca odpowiada, gdy ma zamiar wywołania stanu zagrożenia albo przewidując możliwość jego wywołania, godzi się na to. Jak słusznie podnosi się w doktrynie przestępstwo skutkowe, dokonane jest z chwilą wywołania stanu bezpośredniego niebezpieczeństwa dla człowieka utraty życia lub spowodowania ciężkiego uszczerbku na jego zdrowiu. Osobną kwestią jest to, gdy w wyniku tego dochodzi do skutków dalej idących, a zatem śmierci, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, albo też naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwającego dłużej lub krócej niż 7 dni i gdy te dalej idące następstwa objęte są akceptacją sprawcy.

☐

1.4.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

1.5.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

1.6.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

1.7.  Uniewinnienie

2.

M. K. (1)

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Do przyjęcia odpowiedzialności określonej w art. 155 kk dochodzi tylko w sytuacji, gdy śmierć człowieka jest niezamierzonym następstwem działania sprawcy w rozumieniu art. 9 § 2 kk, polegającym na niezachowaniu obowiązku ostrożności wówczas, gdy na podstawie i w warunkach normalnej zdolności przewidywania oraz ogólnego obowiązku dbałości o życie ludzkie lub przewidywania skutków własnych działań, można wymagać od człowieka, aby nie dopuścił do nastąpienia przestępczego skutku. Stronę podmiotową tego przestępstwa charakteryzuje zatem nieumyślność, a więc sprawca nie chce, a nawet nie godzi się na spowodowanie śmierci człowieka, chociaż taką możliwość przewiduje lub może ją przewidzieć. Przy czym sprawca może również zmierzać swoim działaniem do osiągnięcia skutku, co prawda zabronionego prawem, ale innego niż śmierć człowieka: naruszenie nietykalności cielesnej, spowodowanie uszkodzeń ciała, narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia (por. Komentarz do art. 155 kk, M. Mozgawa [w:] Kodeks karny. Komentarz, M. Budyn – Kulik, P. Kozłowska - Kalisz, M. Kulik, pod red. M. Mozgawa, Lex 2019r.). Znamiona nieumyślnego spowodowania śmierci mogą być zrealizowane zarówno w formie działania, jak i zaniechania. Przepis art. 155 kk chroni życie ludzkie przed zachowaniami, które mogą doprowadzić do jego utraty w wyniku nieostrożnego zachowania sprawcy, czy w wyniku braku zachowania należytej staranności. Stroną przedmiotową przestępstwa jest spowodowanie śmierci drugiego człowieka, który to skutek może właśnie być wynikiem zaniechania sprawcy. Dla bytu tego przestępstwa również warunkiem koniecznym jest ustalenie związku przyczynowego między zachowaniem sprawcy a skutkiem śmiertelnym o takim charakterze (por. wyrok SN z 12.7.1973r., V KRN 181/73, Legalis nr 17247). Sprawcą występku nieumyślnego spowodowania śmierci popełnionego w formie działania może być każdy, kto spełnia ogólne warunki odpowiedzialności karnej. W tym zakresie czyn ten stanowi przestępstwo powszechne.

W myśl art. 160 § 1 kk odpowiedzialności karnej podlega ten, kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu podlega on karze pozbawienia wolności do 3 lat. Przepis art. 160 § 1 k.k. przewiduje odpowiedzialność karną za takie działanie lub zaniechanie, które wywołuje realny stan takiego zagrożenia. Występek ten ma umyślny charakter, co oznacza, że sprawca odpowiada, gdy ma zamiar wywołania stanu zagrożenia albo przewidując możliwość jego wywołania, godzi się na to. Jak słusznie podnosi się w doktrynie przestępstwo skutkowe, dokonane jest z chwilą wywołania stanu bezpośredniego niebezpieczeństwa dla człowieka utraty życia lub spowodowania ciężkiego uszczerbku na jego zdrowiu. Osobną kwestią jest to, gdy w wyniku tego dochodzi do skutków dalej idących, a zatem śmierci, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, albo też naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwającego dłużej lub krócej niż 7 dni i gdy te dalej idące następstwa objęte są akceptacją sprawcy.

Zgodnie z treścią przepisu art. 91a ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane odpowiedzialności karnej podlega ta osoba, która nie spełnia, określonego w art. 61 obowiązku właściciela lub zarządcy przy utrzymywaniu obiektu, obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego. Podlega ona grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Art. 91a ustawy - w zakresie obejmującym zwrot „ użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”– został uznany za niezgodny z Konstytucją RP wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 lutego 2021 r. (sygn. akt P 15/17) i z dniem 12 lutego 2021 r. utracił moc w tym zakresie (Dz. U. z 2021 r. poz. 282). W myśl przepisu art. 61 wyżej cytowanej ustawy właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany: 1) utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 wymogi wobec obiektu budowlanego i urządzeń budowlanych ust. 2;
2) zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych odziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska. Zgodnie natomiast z przepisem art. 70 właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu budowlanego, na których spoczywają obowiązki w zakresie napraw, określone w przepisach odrębnych bądź umowach, są obowiązani w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1-4a, usunąć stwierdzone uszkodzenia oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, powinien być potwierdzony w protokole z kontroli obiektu budowlanego. Osoba dokonująca kontroli jest obowiązana bezzwłocznie przesłać kopię tego protokołu do organu nadzoru budowlanego. Organ nadzoru budowlanego, po otrzymaniu kopii protokołu, przeprowadza bezzwłocznie kontrolę obiektu budowlanego w celu potwierdzenia usunięcia stwierdzonych uszkodzeń oraz uzupełnienia braków, o których mowa w ust. 1.

Jeśli chodzi o oskarżonego M. K. (1) sąd doszedł do przekonania, że na podstawie zebranego materiału dowodowego (w tym opinii biegłych sądowych i dokumentów prywatnych) i dokonując analizy przepisów prawa brak jest podstaw by uznać, iż dopuścił się czynów zarzucanych mu w akcie oskarżenia tj. czynu z art. 155 kk i art. 91a ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane w stosunku do A. C. oraz czynu z art. 160 § 1 kk i art. 91a ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane w stosunku do K. C..

Podmiotowym warunkiem odpowiedzialności karnej jest wina indywidualna, przypisana osobie fizycznej w trybie określonym przez prawo karne (zasada nullum crimen sine culpa). Natomiast przedmiotowym warunkiem tej odpowiedzialności jest popełnienie czynu zabronionego pod groźbą kary. Prawo karne bowiem nie karze za cechy osobowości czy tryb życia (niebezpieczeństwo sprawcy) ani też za myśli lub intencje, choćby zbrodnicze, dopóki nie zostaną "uzewnętrznione" w popełnionym czynie (zasada cogitationis poenam nemo patitur ).

W przedmiotowej sprawie nie istnieją jednoznaczne dowody zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie, które mogą świadczyć o tym, że to oskarżony M. K. (1) nie dopełnił swoich obowiązków, które doprowadziły do śmierci A. C. i zatrucia tlenkiem gazu K. C..

Zauważyć w tym miejscu należy, że Prokurator stawiając zarzuty obu oskarżonym oparł się w głównej mierze na opinii biegłego J. S. (2). Sam w uzasadnieniu aktu oskarżenia wskazał, że dla właściwej oceny zdarzenia istotną rolę odgrywa opinia biegłego J. S.. Na jej podstawie dokonano w sprawie wszystkich ustaleń i to opinia stała się podstawą postawionych zarzutów. Sąd dokonał oceny tejże opinii poprzez analizę złożonych do akt opinii prywatnych. Doszedł do przekonania, iż sam zleci wykonanie kolejnej przez opinii biegłego sądowego mgr inż. K. M. (3) - z zakresu instalacji gazowych oraz przewodów kominowych wentylacji oraz spalin. Analizując treść przepisów prawa, które nakładają pewne obowiązki na właścicieli budynków (zarządców) oraz treść wykonanej z zlecenie sądu opinii oraz innych dowodów w niniejszej sprawie sąd doszedł do przekonania, że brak jest podstaw by uznać, że oskarżony M. K. (1) dopuścił się obu zarzucanych mu czynów. Żaden z wyżej zacytowanych przepisów, ani inne przepisy dotyczące prawa budowlanego nie nakładają na właściciela budynku (zarządcę) obowiązku weryfikowania protokołów z kontroli poszczególnych fachowców pod względem prawidłowości wykonania tych kontroli. Właściciel ma obowiązek usuną stwierdzone uszkodzenia po przeprowadzonej kontroli, ale te które znajda się w danym protokole pokontrolnym. Jeśli oskarżony A. P. (1) (kominiarz) nie wskazał żadnych uchybień i zaleceń pokontrolnych zarządca nie miał żadnej wiedzy, że są jakieś nieprawidłowości, które powinien usunąć. Poinformowanie Spółdzielnie w roku 2015, żeby wywiesić ogłoszenia dla lokatorów, żeby wietrzyli swoje mieszkania nie można utożsamiać z zaleceniami pokontrolnymi danego fachowca ujętymi w protokole. Oskarżony M. K. (1) nie otrzymał od danego fachowca żadnych zaleceń pokontrolnych, zatem nie podjął żadnych działań w danym zakresie. Zauważyć należy, iż zostały takie działanie podjęte dopiero po wypadku, kiedy to na skutek podjętych kolejnych kontroli Spółdzielnia z własnej inicjatywy zamontowała w oknach mieszkania K. C. nawiewniki. Gdyby takie zalecanie kominiarz A. P. (1) wydał po kontroli okresowej w marcu 2016r. możliwe, że w ogóle do zdarzenia by nie doszło. Winny zatem tej sytuacji w ocenie sądu jest jedynie oskarżony A. P. (1). Jeśli chodzi o zarzut dopuszczenia do eksploatacji i zaniechania sprawdzenia pomieszczenia w zakresie wymaganej kubatury pomieszczeń, w których zainstalowano odbiornik gazowy w postaci gazowego grzejnika wody przepływowej w mieszkaniu przy ul. (...) w K., pomimo że pomieszczenie te nie spełniło minimalnych wymogów kubatury należy zauważyć, że oskarżyciel nie wskazał w uzasadnieniu aktu oskarżenia jaki przepis w tym zakresie został naruszony przez M. K. (1). Swój zarzut oparł wyłącznie na opinii J. S. (2), a w tym zakresie drugi z biegłych K. M. (3) wyraźnie wskazał, że brak jest podstaw by uznać, iż na oskarżonym ciążył w tym zakresie jakiś obowiązek. W latach 60-tych budynek został oddany do użytkowania i odpowiedni organ nadzoru budowlanego dopuścił do tego, że w pomieszczeniu łazienki mieszkania nr (...), które to pomieszczenie nie spełniało już wtedy wymaganej kubatury dopuszczono do zamontowania i użytkowania piecyka gazowego. W tym zakresie oskarżony M. K. (1) nie miał żadnych możliwości ingerencji. Podkreślić również należy, iż zdaniem biegłego zaniżona kubatura łazienki nie oznaczała jednak, iż mogła mieć wpływ na przebieg zdarzenia. Większa kubatura dawała wprawdzie większy zapas powietrza potrzebnego do spalania, niemniej jednak – jak wskazał biegły K. M. – istnieje duża wątpliwość, czy kubatura ta miała decydujący wpływ na zdarzenie. Nie ma jedynie żadnej wątpliwości co do ścisłej zależności przyczynowo skutkowej, jaka zachodziła w lokalu poszkodowanych pomiędzy szczelną stolarką okienną, pozbawioną stałych urządzeń nawiewnych, a brakiem możliwości uzyskania bezpiecznych, stałych ciągów kominowych przy oknach domkniętych.

Biorąc pod uwagę powyższe sąd doszedł do przekonania, że brak jest podstaw przypisania winy oskarżonemu M. K. (1) w zakresie popełnienia czynu z art. 155 kk i art. 91a Prawa Budowlanego, czy z art. 160 §1 kk i art. 91a Prawa budowlanego, dlatego w pkt. 1 wyroku uniewinnił go od zarzucanych mu czynów.

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

A. P. (1)

pkt. 2-4

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwala na przyjęcie w sposób nie budzący wątpliwości, że oskarżony A. P. (1) swym zachowaniem wyczerpał ustawowe dyspozycje art. 155 k.k. oraz art. 160 § 1 kk. Niemniej jednak podzielając w pełni wnioski płynące z opinii biegłego mgr inż. K. M. (1) sąd zmienił opisy czynów przypisanych temu oskarżonemu uznając, że w dniu 27 stycznia 2017r. w K. spowodował nieumyślnie śmierć A. C., w ten sposób, że jako wykonujący na zlecenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. kontrolę przewodów wentylacyjnych i spalinowych dopuścił do eksploatacji odbiornik gazowy w postaci gazowego grzejnika wody przepływowej w mieszkaniu przy ul. (...) w K. w wyniku nieprawidłowo wykonywanych pomiarów działania wentylacji nawiewnej a także wentylacji wywiewnej, tak iż dopuścił do użytkowania pomieszczenie łazienki gdzie był brak przepływu powietrza przy wylocie do przewodu spalinowego i przy wlocie do kanału wentylacyjnego w łazience oraz przy wlocie do kanału wentylacyjnego w kuchni, w następstwie czego A. C. uległ śmiertelnemu zatruciu tlenkiem węgla, a tym samym wypełnił swoim zachowaniem znamiona przestępstwa z art. 155 kk. Ponadto w tym samym miejscu i czasie naraził K. C. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w ten sposób, że jako wykonujący na zlecenie Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. kontrolę przewodów wentylacyjnych i spalinowych dopuścił do eksploatacji odbiornik gazowy w postaci gazowego grzejnika wody przepływowej w mieszkaniu przy ul. (...) w K. w wyniku nieprawidłowo wykonywanych pomiarów działania wentylacji nawiewnej a także wentylacji wywiewnej, tak iż dopuścił do użytkowania pomieszczenie łazienki gdzie był brak przepływu powietrza przy wylocie do przewodu spalinowego i przy wlocie do kanału wentylacyjnego w łazience oraz przy wlocie do kanału wentylacyjnego w kuchni, w następstwie czego K. C. uległa zatruciu tlenkiem węgla, czym wypełnił znamiona przestępstwa z art. 160 § 1 kk. Dokonując zmiany opisu czynów sąd doszedł bowiem do przekonania (podzielając opinię biegłego K. M. w tym zakresie), że istniejąca powierzchnia czynna wentylacji nawiewnej w drzwiach do łazienki spełniała wymagania określone przepisami. Z pełnym przekonaniem sąd uznał jednak (opierając się z opiniach dwóch biegłych sądowych: J. S. (2) i K. M. (3)), że jako osoba uprawniona i odpowiedzialna za dokonywanie takich badań w sposób nieprawidłowy wykonał pomiary działania wentylacji nawiewnej a także wentylacji wywiewnej w mieszkaniu nr (...). Oskarżony jako doświadczony kominiarz powinien wiedzieć, że pomiarów takich dokonuje się przy zamkniętych oknach. Fakt, że był w sposób błędny szkolony w tym zakresie nie usprawiedliwia go z w żaden sposób. Przez wiele lat wykonywał swój zawód i powinien mieć pełną wiedzę w tym zakresie i z uwagi na zmieniające się budownictwo (w tym min. doszczelnianie mieszkań) winien swoja wiedzę poszerzać i weryfikować swoją pracę tj. czy nadal wykonuje wszytko w sposób prawidłowy. Oskarżony pomimo opinii dwóch biegłych sądowych nie wykazał podczas procesu żadnych przemyśleń w tym zakresie. Przed zdarzeniem, doskonale zdawał sobie sprawę z zagrożeń jakie są związane z hermetycznie zamkniętym mieszkaniem. Sam w roku 2015 poprosił Spółdzielnię, aby w tym zakresie rozwiesiła ulotki w budynkach i poinformowała lokatorów o konieczności wietrzenia mieszkań i zagrożeniach dla ich zdrowia i życia w sytuacji braku prawidłowych przepływów powietrza w ich mieszkaniach. Sam jednak nie uczynił żadnych kroków, które mogłyby zapobiec tragedii. A przecież do tego doszło w dniu 27 stycznia 2017r., kiedy to A. C. uległ śmiertelnemu zatruci tlenkiem węgla. Oskarżony A. P. (1) powinien podczas kontroli w marcu 2016r. wykonać w sposób prawidłowy pomiary i gdyby je zrobił przy zamkniętych oknach, i wykazały by zerowy przepływ powietrza winien zawrzeć to w protokole pokontrolnym i zobligować Spółdzielnię do podjęcia działań w zakresie zamontowania nawiewników w oknach. Wynik przeprowadzonych pomiarów od razu po zdarzeniu nie pozostawia (zdaniem biegłych) żadnych wątpliwości co do ścisłej zależności przyczynowo skutkowej, jaka zachodziła w lokalu poszkodowanych – pomiędzy szczelną stolarką okienną, pozbawioną stałych urządzeń nawiewnych, a brakiem możliwości uzyskania bezpiecznych, stałych ciągów kominowych przy oknach domkniętych. Zdaniem biegłego kamieniarz A. P. (1) po uzyskaniu takich wyników przed zdarzeniem w badaniu okresowym winien zawrzeć tą informacje w protokole pokontrolnym, ponieważ w tym protokole oczekuje się jednoznacznego przekazu czy w mieszkaniu spodziewać należy się zagrożeń, czy też nie – co pozwoliłoby na skuteczne działanie zarządcy budynku oraz organu nadzoru budowlanego. Biegły podkreślił, że od obowiązku posługiwania się uznanymi w środowisku zawodowym procedurami nie zwalania kominiarza to, iż obecnie nie została opracowana stosowna norma lub przepis opisujący procedury przeprowadzania okresowych kontroli przewodów kominowych, czym swoje zachowanie próbował usprawiedliwić oskarżony A. P. (1), który nie wyjaśniał w oparciu o jaką wiedzę oceniał zagrożenia w kontrolowanych mieszkaniach. Biegły podał przy tym, że doświadczony kominiarz powinien wiedzieć, że pozbawione urządzeń nawiewnych okna nie gwarantują odpowiednich strumieni powietrza wentylacyjnego, tym bardziej, że nie ma żadnej gwarancji iż okna te zapewnią odpowiednie ciągi kominowe. Zdaniem biegłego nie do lokatora czy zarządcy (do osób nie posiadających wiedzy specjalistycznej) należeć zatem powinna ocena skuteczności doprowadzenia stałego strumienia powietrza, a zatem także ocena poprawnych ciągów kominowych, a do kontrolujących. Proponowany przez P. I. Kominiarskiej uchył czy też rozszczelnienie okna utożsamiać należy z przewietrzaniem mieszkania, co nie może gwarantować bezpieczeństwa. Podkreślił przy tym, że od położenia klamki nie może zależeć czyjeś życie. Z tymi stwierdzeniami w pełnym zakresie zgadza się sąd, dlatego uznał, że wina oskarżonego nie budzi w tym zakresie żadnych wątpliwości.

Sąd doszedł zatem do przekonania, że to oskarżony A. P. (1), który był odpowiedzialny za wykonywanie okresowych badań kominów wentylacyjnych i spalinowego min. w mieszkaniu nr (...) w budynku przy ul. (...) w sposób nieprawidłowy dokonał pomiaru tych ciągów. Będąc przekonanym, że pomiarów dokonuje w prawidłowy sposób podpisał protokół z przeprowadzonej kontroli nie mając żadnych zastrzeżeń co do prawidłowych przepływów powietrza. Ten protokół został przyjęty przez M. K. (1) i ten nie mając żadnych informacji od fachowca – kominiarza, że występują pewne nieprawidłowości w tych ciągach i należałoby podjąć działania zmierzające do ich usunięcia przyjął protokół i uznał, że wszystko jest w porządku. Jednocześnie zauważyć należy, iż oskarżony A. P. (1) wskazuje sam na fakt, że przy szczelnie zamkniętym mieszkaniu nie było ciągów w przewodach zarówno wentylacyjnym, jak i spalinowym. Jednocześnie kominiarz ten nie widział w tym nic dziwnego wskazując, że jest to bardzo normalne bo obecnie są zbyt szczelne mieszkania i lokatorzy powinni rozszczelniać sobie okna w celu zapewnienia sobie prawidłowych ciągów. Uznał zatem, ze wystarczające są ogłoszenia na klatkach schodowych informujące lokatorów o konieczności wietrzenia mieszkań i rozszczelniania okien. Mimo tego, że okna zamontowane w mieszkaniu K. C. nie posiadały nawiewników nie widział potrzeby poinformowania Spółdzielni o konieczności zamontowania takich nawiewników. A. P. (1) uznał zatem, że to lokatorzy winni zadbać o prawidłowy przepływ powietrza w swoich mieszkaniach. Pytanie zatem brzmi: w jakim celu dokonywał kontroli okresowych tych mieszkań, jeśli według niego to lokatorzy winni dbać o prawidłowe przypływy powietrza w swoich mieszkaniach. Zakładając, że w mieszkaniach tych mieszkają różni lokatorzy, w tym i niepełnosprawni fizycznie i umysłowo, kominiarz A. P. (1) stał na stanowisku, że powinni oni przeczytać ogłoszenia umieszczone na tablicy ogłoszeniowej o konieczności wietrzenia mieszkań i rozszczelniania okien, żeby uniknąć zatrucia tlenkiem węgla, a nawet śmierci. Trudno jest zgodzić się z taką postawą oskarżonego, który jest mistrzem kominiarstwa i powinien czuwać nad bezpieczeństwem lokatorów w zakresie swojej profesji, tym bardzie, że był to tego zobowiązany i sam podjął się takiego działania podpisując umowę ze Spółdzielnią. Zwrócić w tym miejscu należy uwagę na pewna dygresję biegłego M. zwracającego uwagę na fakt, że kominiarze w sposób błędny uczeni są wykonywania swojej pracy. Niemniej jednak istnieją przepisu, istnieją normy, które obowiązują i wykonując dany zawód osoba odpowiedzialna musi się stosować do danych przepisów. Tłumaczenie, że kiedyś ktoś uczył tą osobę w inny (błędny) sposób dokonywania pomiarów nie oznacza, że wykonując ten zawód nie musi stosować się do obowiązujących przepisów i nie powinien pogłębiać swojej wiedzy i umiejętności w tym zakresie.

Biorąc po uwagę powyższe rozważania sąd doszedł do przekonania, że nie budzi wątpliwości sądu okoliczność, iż oskarżony A. P. (1) dopuścił się przestępstwa z art. 155 kk i z art. 160 § 1 kk.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, będący przedmiotem analizy i oceny sądu, pozwala na przypisanie oskarżonemu A. P. (1) winy, gdyż niewątpliwie zaistniał w przedmiotowej sprawie związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem oskarżonego i skutkami jego zaniechań. W czasie swojego bezprawnego i karalnego zachowania, mając możliwość podjęcia decyzji zgodnej z wymogami prawa, nie dał posłuchu normie prawnej. Zarzucany oskarżonemu czyn były przez niego zawiniony, brak bowiem jakichkolwiek okoliczności wyłączających bezprawność bądź winę. Oskarżony w chwili dokonania czynu rozumiała jego znaczenie i mógł pokierować swoim postępowaniem.

Uznając winę A. P. (1) sąd stanął przed dylematem określenia kary za przypisane mu przestępstwo. Swobodę orzekania w zakresie wysokości kary sąd zgodnie z przepisami podporządkował dyrektywom określonym w art. 53 i następne kodeksu karnego.

Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynów, sąd miał na uwadze zarówno okoliczności o charakterze przedmiotowym, jak i podmiotowym. Biorąc pod uwagę powyższe oraz następstwa zaistniałego wypadku, stopień społecznej szkodliwości czynu należało ocenić jako znaczny. Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu jako znaczny należało uwzględnić charakter naruszonego dobra, rodzaj i wagę naruszonych zasad oraz sposób i okoliczności popełnia czynu. Jako okoliczność obciążającą sąd potraktował rodzaj ujemnych następstw wywołanych zachowaniem oskarżonego. Jako okoliczność łagodzącą sąd potraktował uprzednią niekaralność oskarżonego, jak również fakt, że to właściciel mieszkania K. C. zakupując nowe okna bez nawiewników doprowadziła do hermetyzacji swojego mieszkania co skutkowało, brakiem dopływu powietrza wewnętrznego do mieszkania i urządzeń gazowych, a stan taki stanowił zagrożenie bezpieczeństwa przy użytkowaniu urządzeń gazowych. Istotnym tez jest, że K. C. dokonała wymiany gazowego grzejnika wody o mocy większej niż 1,8 kW bez zgody właściciel budynku - spółdzielni. Jednakże oskarżony A. P. (1) wykonując prawidłowe pomiary powinien zauważyć ten fakt i zgłosić to spółdzielni nakazując podjęcie działań zmierzających do zapewnienia prawidłowego dopływu powietrza. Zauważyć należy iż po wypadku spółdzielnia podjęła działania w zakresie zamontowania nawiewników w oknach w poszczególnych mieszkaniach na koszt Spółdzielni co doprowadziło do zapewnienia bezpieczeństwa lokatorów w sytuacji użytkowania odbiorników gazowych.

Mając powyższe na uwadze, sąd kierując się określonymi w art. 53 § 1 k.k. dyrektywami wymiaru kary, zagrożeniem wynikającym z art. 155 kk (kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat) oraz biorąc pod uwagę wnioski końcowe stron wymierzył oskarżonemu za I czyn przy zastosowaniu art. 37a kk karę grzywny w wysokości 120 stawek po 30 złotcyh, za czyn II karę grzywny w wysokości 100 stawek po 30 złotych, a następnie karę łączną grzywny w wymiarze 150 stawek przy ustaleniu wysokości jednej stawki na 30,- złotych uznając, że wymierzona kara jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości czynu, nie przekracza stopnia winy, a także czyni zadość celom w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej. Jednocześnie stanowi zasłużoną dolegliwość, jaka spotyka sprawcę za naruszenie pozostających pod ochroną dóbr. Sąd uznał, iż kara ta skutecznie uzmysłowi oskarżonemu naganność jego postępowania, a jednocześnie wpłynie na ukształtowanie w świadomości oskarżonego należytego szacunku dla chronionych prawem dóbr innych osób oraz będzie stanowiła bodziec do zmiany jego zachowań w przyszłości tj. do przestrzegania wszelkich przepisów związanych z dokonywaniem prawidłowych pomiarów nad którymi jako kominiarz powinien szczególnie czuwać. Przestępstwo, jakiego dopuścił się oskarżony było zdarzeniem epizodycznym, niemniej jednak tragicznym jeśli chodzi o skutki. Reasumując, w ocenie sądu orzeczona w pkt. 3 wyroku kara łączna grzywny wobec oskarżonego A. P. (1) jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości czynu i winy oskarżonego, a jednocześnie będzie spełniała swoje zadanie preferencji szczególnej i ogólnej. Istotnym bowiem jest, żeby inne osoby wykonujące tego typu zawód kominiarza miały świadomość popełnianych przez siebie błędów i że te błędy mogą być tragiczne w skutkach dla innych osób.

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt. 5 i 6

W pkt. 5 wyroku sąd obciążył oskarżonego A. P. (1) częściowymi kosztami postępowania w przedmiotowej sprawie w wysokości 5000,00 zł, które w sumie wyniosły ponad 15.000,00 zł. wskazując, iż sama opinia biegłego K. M. została wykonana za kwotę 11.652,00 złotych. Sąd uznał, że oskarżony jest w stanie ponieść takie koszty związane z przeprowadzonym w sprawie procesem. Jednocześnie w pkt. 6 wyroku sąd zwolnił oskarżonego M. K. (1) od ponoszenia wszelkich kosztów sądowych kierując się dyrektywą płynącą z przepisu art. 632 pkt. 2 kpk.

1Podpis

sędzia Joanna Urbańska –Czarnasiak