Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 785/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 28 maja 2019 roku (IX K 652/18)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

L. G.

Oskarżony był uprzednio karany za przestępstwo z art. 207 § 1 kk i art. 157 § 2 i 4 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

Czyn zarzucony aktem oskarżenia.

Dane o karalności

144-146

Odpis wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 8 listopada 2018 roku, IX K 812/18

oraz Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 22 marca 2019 roku, VI Ka 22/19.

150-152

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

L. G.

Oskarżony nie był uprzednio karany.

Czyn zarzucony aktem oskarżenia.

Dane o karalności

144-146

Odpis wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 8 listopada 2018 roku, IX K 812/18

oraz Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 22 marca 2019 roku, VI Ka 22/19.

150-152

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

Dane o karalności

Nie ma podstaw do ich kwestionowania.

Odpis wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 8 listopada 2018 roku, IX K 812/18
oraz Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 22 marca 2019 roku, VI Ka 22/19

Nie ma żadnych podstaw do kwestionowania tego dowodu.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2.1.1.1.

Dane o karalności oskarżonego z dnia 02.04.2019, k. 120

Dane o karalności z których wynika, że oskarżony nie był karany, są nieaktualne.

Nie odzwierciedlały karalności wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 8 listopada 2018 roku, IX K 812/18

oraz Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 22 marca 2019 roku, VI Ka 22/19

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów prawa materialnego, a to art. 66 § 1 k.k., polegająca na warunkowym umorzeniu postępowania karnego wobec L. G. pomimo braku spełnienia przesłanki o charakterze bezwzględnym, a to niekaralności sprawcy za przestępstwo umyślne w sytuacji, gdy oskarżony był już prawomocnie skazany za popełnienie przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. i art. 157 § 2 i 4 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i w konsekwencji braku pozytywnej prognozy kryminologicznej, wobec sprawcy naruszającego porządek publiczny oraz okazującego lekceważący stosunek dla norm prawnych, zasad współżycia społecznego i instytucji państwowych.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Trafnie zarzucił prokurator, że w sprawie nie została spełniona przesłanka niezbędna do zastosowania wobec oskarżonego warunkowego umorzenia postępowania. Zgodnie z art. 66 § 1 k.k. warunkowe umorzenie postępowania może zostać orzeczone wyłącznie wobec oskarżonego, który nie był karany. Wprawdzie okoliczność ta nie była znana sądowi pierwszej instancji, lecz faktycznie oskarżony już od dnia 22 marca 2019 roku był karany za przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. i inne. Karalność oskarżonego wyklucza zastosowanie wobec niego warunkowego umorzenia postępowania.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uwzględnienie tego zarzutu spowodować musiało uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Zaskarżony wyrok zapadł po przeprowadzeniu posiedzenia przez sąd pierwszej instancji. Sprawa została skierowana przez sąd rejonowy na posiedzenie z urzędu. Skoro brak przewidzianych prawem przesłanek do orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania wykluczał wydanie wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, nie było także w realiach sprawy podstaw do wyrokowania po przeprowadzeniu posiedzenia. Jak trafnie wskazał K. E. w: Świecki D. (red.), Kodeks postępowania karnego. T. K. aktualizowany (L.) posiedzenie w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania nie jest formalnie podzielone na fazy, tak jak rozprawa. Tylko jej składową jest przewód sądowy. Skoro uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wtedy, gdy konieczne jest przeprowadzenie na nowo przewodu w całości (art. 437 § 2 k.p.k. in fine), to tym bardziej przesłanka ta wchodzi w rachubę, jeżeli uprzednio przewód w ogóle nie został przeprowadzony. Jego najważniejszą częścią są czynności procesowe dowodzenia. Tymczasem na posiedzeniu odbywanym w trybie art. 341 k.p.k. nie są przeprowadzane żadne dowody (postanowienie SN z 9.12.2016 r., IV KS 4/16, LEX nr 2165595). Wydanie wyroku skazującego w realiach tej sprawy dopuszczalne byłoby wyłącznie po przeprowadzeniu przewodu sądowego, a skoro przewód nie został przeprowadzony przed sądem pierwszej instancji, pomimo braku podstaw do orzekania bez jego przeprowadzenia, konieczne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Wobec braku podstaw do warunkowego umorzenia postępowania wobec oskarżonego, nie było podstaw do wydania wyroku na posiedzeniu, bez przeprowadzenia przewodu sądowego. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji wymaga zatem powtórzenia w całości.

3.2.

Obraza przepisów prawa materialnego, a to art. 67 § 3 k.k., polegająca na warunkowym umorzeniu postępowania karnego wobec L. G. bez nałożenia na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody stwierdzonej w toku przesłuchania pokrzywdzonego J. S. podczas przesłuchania w dniu 11 stycznia 2018 roku i bez zweryfikowania czy zawarta ugoda z dnia 28 listopada 2018 r. w chwili orzekania została wykonana w całości oraz orzeczenie wobec niego nawiązki na cel społeczny w sytuacji, gdy przepis art. 67 § 3 k.k. w każdym przypadku warunkowego umorzenia postępowania karnego obliguje sąd do nałożenia na sprawcę przestępstwa środka kompensacyjnego obejmującego roszczenia, które nie zostały zaspokojone.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Dostrzegając uchybienie skutkujące koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, Sąd Okręgowy ograniczył rozpoznanie sprawy zgodnie z art. 436 k.p.k. uznając, że rozpoznanie pozostałych zarzutów pozostaje bezprzedmiotowe dla rozstrzygnięcia sprawy. Zarzut obrazy art. 67 § 3 kk pozostaje bezprzedmiotowy w obliczu uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut obrazy art. 67 § 3 kk pozostaje bezprzedmiotowy w obliczu uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Nawet w przypadku uznania zarzutu za trafny, nie mógłby on stanowić podstawy uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Mógłby prowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku.

3.3.

Obraza przepisów prawa materialnego, a to art. 31 § 2 k.k., polegająca na jego niezastosowaniu, podczas gdy w opinii sądowo-psychiatrycznej z dnia 1 kwietnia 2018 roku powołani w sprawie biegli lekarze psychiatrzy orzekli, że w chwili popełnienia czynu L. G. miał nieznacznie ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i w znacznym stopniu ograniczoną zdolność pokierowania swoim postępowaniem w rozumieniu art. 31 § 2 k.k.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Dostrzegając uchybienie skutkujące koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, Sąd Okręgowy ograniczył rozpoznanie sprawy zgodnie z art. 436 k.p.k. uznając, że rozpoznanie pozostałych zarzutów pozostaje przedwczesne, a w zależności od wyników dalszego postępowania może okazać się bezprzedmiotowe dla rozstrzygnięcia sprawy. Wobec uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, zarzut obrazy art. 31 § 2 kk nie mógł mieć wpływu na orzeczenie sądu odwoławczego. Niezależnie od powyższego, oskarżyciel trafnie zarzucił, że pomimo, iż z opinii biegłych lekarzy psychiatrów wynikało, że czyn oskarżonego popełniony został w warunkach z art. 31 § 2 kk, okoliczność ta nie została uwzględniona przez sąd rejonowy w kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu. Nie została ona uwzględniona również w opisie czynu przypisanego oskarżonemu.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Dostrzegając uchybienie skutkujące koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, Sąd Okręgowy ograniczył rozpoznanie sprawy zgodnie z art. 436 k.p.k. uznając, że rozpoznanie pozostałych zarzutów pozostaje przedwczesne, a w zależności od wyników dalszego postępowania może okazać się bezprzedmiotowe dla rozstrzygnięcia sprawy. Podniesiony zarzut obrazy art. 31 § 2 kk mógłby prowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku, a nie jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

3.4.

Na podstawie art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. prokurator podniósł, że w niniejszej sprawie doszło do naruszenia prawa do obrony oskarżonego, który brał udział w postępowaniu mediacyjnym bez udziału obrońcy, podczas gdy z treści opinii psychiatrycznej z dnia 18 kwietnia 2018 roku wynika, że stan psychiczny L. G. pozwala mu na prowadzenie obrony przy udzieleniu mu pomocy prawnej. Biorąc natomiast pod uwagę treść art. 107 § 3 k.p.c. oraz art. 82 kc. ewentualne nadanie klauzuli wykonalności ugodzie zawartej przed mediatorem może w tej sytuacji stanowić czynność sprzeczną z prawem.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Bezwzględna przyczyna odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 10 kpk zachodzi, gdy oskarżony w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 79 § 1 i 2 oraz art. 80 lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy. Wbrew podniesionemu zarzutowi, udział obrońcy w postępowaniu mediacyjnym nie jest obowiązkowy. Skarżący nie wskazał przepisu z którego wynikałby obowiązkowy udział obrońcy w tych czynnościach. Ponadto, zgodnie z art. 107 § 4 kpk sąd lub referendarz sądowy odmawia nadania klauzuli wykonalności ugodzie zawartej przed mediatorem, w całości lub w części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Na postanowienie w przedmiocie klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie. Obawy oskarżyciela zawarte w zarzucie pozostają zatem nieuzasadnione.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W sprawie nie wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza.

1 OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie wystąpiły okoliczności podlegające rozważeniu z urzędu, które mogłyby mieć wpływ na treść wyroku.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Zaskarżony wyrok zapadł po przeprowadzeniu posiedzenia przez sąd pierwszej instancji. Sprawa została skierowana przez sąd rejonowy na posiedzenie z urzędu. Skoro brak przewidzianych prawem przesłanek do orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania wykluczał wydanie wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, nie było także w realiach sprawy podstaw do wyrokowania po przeprowadzeniu posiedzenia. Jak trafnie wskazał K.Eichstaedt w: Świecki Dariusz (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany (Lexonline) posiedzenie w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania nie jest formalnie podzielone na fazy, tak jak rozprawa. Tylko jej składową jest przewód sądowy. Skoro uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wtedy, gdy konieczne jest przeprowadzenie na nowo przewodu w całości (art. 437 § 2 k.p.k. in fine), to tym bardziej przesłanka ta wchodzi w rachubę, jeżeli uprzednio przewód w ogóle nie został przeprowadzony. Jego najważniejszą częścią są czynności procesowe dowodzenia. Tymczasem na posiedzeniu odbywanym w trybie art. 341 k.p.k. nie są przeprowadzane żadne dowody (postanowienie SN z 9.12.2016 r., IV KS 4/16, LEX nr 2165595). Wydanie wyroku skazującego w realiach tej sprawy dopuszczalne byłoby wyłącznie po przeprowadzeniu przewodu sądowego, a skoro przewód nie został przeprowadzony przed sądem pierwszej instancji, pomimo braku podstaw do orzekania bez jego przeprowadzenia, konieczne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Wobec braku podstaw do warunkowego umorzenia postępowania wobec oskarżonego, nie było także podstaw do wydania wyroku na posiedzeniu, bez przeprowadzenia przewodu sądowego. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji wymaga zatem powtórzenia w całości.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd skieruje sprawę na rozprawę po przeprowadzeniu której wyda wyrok. Będzie pamiętał, by, w przypadku uznania winy oskarżonego, w kwalifikacji prawnej uwzględnić przepis art. 31 § 2 k.k., zgodnie z treścią opinii psychiatrycznej z której wynika, że w czasie czynów oskarżony miał w znacznym stopniu ograniczoną zdolność do pokierowania swoim zachowaniem, w rozumieniu art. 31 § 2 k.k. Okoliczność tę uwzględni również w opisie czynu. Zgodnie z trafną sugestią oskarżyciela publicznego zawartą w apelacji, sąd pierwszej instancji rozważy, czy zasadne nie będzie orzeczenie wobec oskarżonego środka zabezpieczającego o charakterze wolnościowym. Z opinii biegłych lekarzy psychiatrów wynika, że oskarżony wymaga leczenia specjalistycznego w warunkach ambulatoryjnych. Sąd przeprowadzi dowód z uzupełniającej opinii biegłych lekarzy psychiatrów, którzy wypowiedzą się wprost w kwestii istnienia, bądź nieistnienia przesłanek zastosowania wobec oskarżonego środka zabezpieczającego o charakterze wolnościowym.

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1PODPIS