Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Ka 418/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Sądu Okręgowego Mariola Urbańska - Trzecka

Protokolant stażysta Dominika Robacka

przy udziale Katarzyny Mrówczyńskiej - prokuratora Prokuratury Rejonowej w Szubinie

po rozpoznaniu dnia 31 maja 2022 r.

sprawy K. H. s. A. i J. ur. (...) w S.

oskarżonego z art.301§1kk i art.302§1kk w zw. z art. 11§2kk, art. 586 kodeksu spółek handlowych

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Szubinie

z dnia 22 grudnia 2021 r. sygn. akt II K 186/16

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  wymierza oskarżonemu opłatę w wysokości 1380 (tysiąc trzysta osiemdziesiąt) złotych za II instancję i obciąża go wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym w kwocie 50 (pięćdziesiąt) złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 418/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Szubinie z dnia 22 grudnia 2021 roku sygn. akt II K 186/16

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

-obraza przepisów prawa procesowego która miała wpływ na treść wyroku a mianowicie art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 5 k.p.k. polegającą na dowolnej ocenie materiału dowodowego bez zachowania zasady obiektywizmu oraz wbrew obowiązkowi dochodzenia prawdy, nie bacząc, aby zostały wyjaśnione wszelkie istotne okoliczności sprawy, bez oparcia rozstrzygnięcia na całości materiału dowodowego z jednoczesnym pominięciem dowodów dla oskarżonego korzystnych tj. w oparciu o częściowo zgromadzony w sprawie materiał dowodowy a nie całokształt tegoż materiału, co pozostaje w sprzeczności ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego,

- obrazę art. 415 § 1 k.p.k. poprzez nałożenie na oskarżonego wbrew klauzuli antykumulacyjnej, obowiązku odszkodowawczego wobec 12 pokrzywdzonych, podczas gdy pokrzywdzeni dysponują już tytułami wykonawczymi,

- błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wydanego orzeczenia, mający wpływ na jego treść ,poprzez przyjęcie, ze oskarżony dopuścił się wszystkich zarzuconych mu aktem oskarżenia czynów, podczas gdy prawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego implikuje tezę przeciwną. Oparcie ustaleń faktycznych na opinii biegłego, która była niepełna, niejasna, wzajemnie sprzeczna, sporządzona bez zachowania przez biegłego obiektywizmu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego zarzuty dotyczące błędu w ustaleniach faktycznych i obrazy prawa procesowego niezasadne:

Ustalenia faktyczne, poczynione przez Sąd Rejonowy, a skutkujące koniecznością uznania, iż oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanych mu czynów, stanowiących przestępstwo z art. 300§ 1 k.k. i art. 300 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz z art. 586 kodeksu spółek handlowych. sąd odwoławczy uznaje za prawidłowe. Z wymowy środka odwoławczego wynika, iż skarżąca wadliwość rozstrzygnięcia upatruje w dokonaniu przez sąd I instancji nieprawidłowej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów i w konsekwencji błędu w ustaleniach faktycznych. Należy wskazać należy, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną prawa procesowego (co wynika z normy art. 7 k.p.k.) wtedy, gdy jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.); stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.); jest wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt. 1 k.p.k.). W ramach realizacji zasady zawartej w art. 7 k.p.k. sąd ma prawo m.in. uznać za wiarygodne zeznania świadka lub wyjaśnienia oskarżonego, co do niektórych przedstawionych przez niego okoliczności i nie dać wiary zeznaniom tego samego świadka czy też wyjaśnieniom oskarżonego, co do innych okoliczności, pod warunkiem jednak, że swoje stanowisko w tej kwestii w sposób przekonywujący - jak ma to miejsce w niniejszej sprawie – uzasadni. Wszystkie te wymogi spełnia ocena dowodów, o których mowa w apelacji, a także pozostałych zebranych w sprawie, dokonana przez sąd I instancji i zaprezentowana w uzasadnieniu wyroku. Sposób jego sporządzenia nie tylko umożliwia przeprowadzenie kontroli odwoławczej, ale daje jednoznaczne wskazanie powodów wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia odnośnie przypisania K. H. sprawstwa i zawinienia zarzuconych mu występków, jak i sposobu rozstrzygnięcia o karze. Apelacja skarżącej jest wybitnie polemiczna wobec prawidłowych ustaleń dokonanych przez sąd. Nie budzi wątpliwości, że oskarżony w ramach podjętych ustaleń, wyczerpał znamiona czynów z art. 300§ 1 k.k. i art. 300 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz z art. 586 kodeksu spółek handlowych. Sąd dokonał prawidłowej oceny kluczowych w tej sprawie zeznań świadków, opinii biegłych, tudzież ujawnionych pozostałych dowodów, których wymowa w kontekście stawianych zarzutów w całości potwierdza sprawstwo oskarżonego co do zarzucanych czynów w inkryminowanym czasie. Na podstawie tych dowodów na jakie wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd meritii doszedł do słusznego wniosku co do sprawstwa oskarżonego. Nie budzą zastrzeżeń sądu odwoławczego ustalenia i ocena prawna zachowania oskarżonego co do realizacji znamion w odniesieniu przypisanych czynów. Ocena dowodów ujawnionych w sprawie, która doprowadziła sąd meritii do powyższych wniosków nie budzi zastrzeżeń sądu odwoławczego. Apelacja obrońcy jawi się jako wybitnie polemiczna i jednostronna oparta na wersji oskarżonego nie przyznającego się do winy. Apelacja nie dostarczyła jednak żadnych nowych argumentów, nie znanych sądowi, które podważyłyby zasadność ocen i wniosków, które legły u podstaw zaskarżonego wyroku. Wbrew twierdzeniom obrońcy kwestionowana przezeń opinia biegłego K. jest jasna i pełna, została opracowana na podstawie dostępnych w realiach niniejszej sprawy metod badawczych opisanych szczegółowo w opinii. Odmienn i uproszczona a wręcz jednostronna ocena tego dowodu zaprezentowana w apelacji obrońcy bez uwzględnienia całokształtu dowodów ujawnionych dowodów nie mogła skutecznie podważyć prawidłowości i zasadności zapadłego rozstrzygnięcia w odniesieniu do oskarżonego .Sąd prawidłowo ustalił na czym polegało bezprawne zachowanie oskarżonego i nie może być żadnych wątpliwości, że ww. wyczerpał swoim zachowanie znamiona przypisanych mu ostatecznie czynów. Nie budzi zastrzeżeń sądu odwoławczego ani faktyczna ani prawna podstawa skazania oskarżonego.

Nie był też zasadny zarzut obrazy art. 415 § 1k.p.k. Z utrwalonych poglądów judykatury wynika jednoznacznie, że klauzula antykumulacyjna przewidziana w art. 415 § 1 k.p.k. nie ma zastosowania do należności publicznoprawnych w przypadku decyzji organów administracji publicznej - należności ZUS- u i podatkowe ( postanowienie SN z 10.01.2017 I KZP15/16; postanowienie SN z 15.05.2012 IV KK 411/11;wyrok SO w Olsztynie z 16.01.2017 VII Ka 1210/18; wyrok SA w Szczecinie z 28.07.2018 II AKa 27/17 ).

Warunkiem zastosowania klauzuli antykumulacyjnej a art. 415 § 1 kpk jest tożsamość podmiotowa - przedmiotowa roszczenia o którym prawomocnie rozstrzygnięto w innym postepowaniu albo jest przedmiotem takiego postepowania z roszczeniem dochodzonym w procesie karnym np. jak w niniejszej sprawie w trybie art. 46 kk. Brak takiej tożsamości powoduje brak spełnienia przesłanki z art. 415 § 1k.p.k.

Sąd Odwoławczy podziela stanowisko, że fakt wydania prawomocnego orzeczenia przeciwko spółce z o.o. lub innej osobie prawnej reprezentowanej przez sprawcę przestępstwa nie stanowi przeszkody do nałożenia obowiązku naprawienia szkody (względnie nawiązki czy zadośćuczynienia za doznana krzywdę) co jest konsekwencją fakt, że prawomocne orzeczenia nie przysługuje pokrzywdzonemu przeciwko sprawcy szkody, lecz przeciwko całkowicie innej osobie czyli podmiotowi przezeń zarządzanemu.( patrz Piotr Danek „Obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez członka organu zarządzającego osoby prawnej a wydane przeciwko niej orzeczenie cywilne- Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych .Rok XIV 2010 ISSN1506-1817). Sąd odwoławczy w tej kwestii podziela też pogląd Sądu Najwyższego, że „Nie można też ignorować tego, że zastosowanie tzw. klauzuli antykumulacyjnej w odniesieniu do sprawców przestępstw polegających na udaremnieniu zaspokojenia roszczeń, co do których toczy się inne postepowanie lub już o nich prawomocnie orzeczono oznaczałoby w praktyce przyznanie im swoistej premii za popełnienie przestępstwa jednej strony takie zachowania, jak pozbycie się majątku polegającego potencjalnej egzekucji, uniemożliwiają zaspokojenie roszczenia wynikającego np. z wcześniejszych czynności cywilnoprawnych, a z drugiej - wspomniana klauzula antykumulacyjna miałaby chronić sprawców udaremnienia zaspokojenia wierzycieli przed nałożeniem obowiązku naprawienia szkody wynikającej z popełnienia przestępstwa z art. 300 § 2 kk. Próba takiego wykładania normy prawnej , która zmierza do pozbawienia pokrzywdzonego realnej możliwości, naprawienia poniesienie szkody i jednoczesnego pozostawienia owoców przestępstwa jego sprawcy – w przekonaniu Sadu Najwyższego nie zasługuje na aprobatę” ( postanowienie SN z 3.04.2019 III KK 25/18 opubl. OSP 2021/14/27/.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy i podzielając w całości przytoczone poglądy judykatury oraz doktryny sad odwoławczy nie podzielił zarzutu naruszenia art. 415 § 1 k.p.k.

W konsekwencji należało uznać, że podnoszone przez obrońcę zarzuty nie były zasadne i podkreślić, iż proces wyrokowania w przedmiotowej sprawie w pełni odpowiada przepisom procedury karnej.

Wniosek

O uniewinnienie oskarżonego lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Apelacja obrońcy ma polemiczny charakter z prawidłowymi ustaleniami sądu meritii. Sąd a quo w sposób jednoznaczny wskazał, które dowody, w jakim zakresie i z jakich przyczyn uznał za wiarygodne. Przedstawione wywody są logiczne i nie zawierają wbrew twierdzeniom obrońców błędów faktycznych. Zaprezentowaną argumentację Sąd Okręgowy w pełni aprobuje i do niej się odwołuje, nie widząc potrzeby ponownego szczegółowego jej przytaczania, odwołując się także do wywodów przytoczonych wyżej przy ocenie zarzutów. Wniosek o uniewinnienie oskarżonego niezasadny, bowiem wyrok skazujący ma swoje oparcie w ujawnionych i prawidłowo ocenionych dowodach.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Szubinie z dnia 22 grudnia 2021 roku sygn. akt II K 186/16

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Uwzględniając powyższe uwagi, apelacja obrońcy nie była zasadna. Brak jest podstaw do postawienia Sądowi meriti zarzutu dokonania obrazy przepisów postępowania, które mogły mieć wpływ na treść wyroku. Nie ma żadnych podstaw do przyjęcia iż sąd naruszył przepisy prawa procesowego a ustalenia faktyczne są błędne. W konsekwencji uznać należy, iż rozstrzygnięcie uznające taki jak ustalony w wyroku przebieg zdarzeń, zasługuje na pełną akceptację. Skoro apelację uznano za niezasadna, a wyrok Sądu Rejonowego w Szubinie za prawidłowy i odpowiadający prawu nie znaleziono podstaw do ingerencji w jego treść w kierunku postulowanym przez apelującą, a zatem brak było podstaw do zmiany lub uchylenia wyroku sądu I instancji i należało zaskarżony wyrok utrzymać w mocy. Nie znaleziono też podstaw do ingerencji w treść rozstrzygnięcia o karze, która została ukształtowana prawidłowo w ramach sędziowskiego wymiaru kary. Kara jest sprawiedliwą odpłatą za popełniony przez oskarżonych czyn, jest adekwatna do winy i społecznej szkodliwości.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

O kosztach orzeczono po myśli art. 636 kpk nie znajdując podstaw do zwolnienia oskarżonego od ich ponoszenia.

7.  PODPIS