Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 343/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 sierpnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Tomasz Skowron

Protokolant Agnieszka Telega

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w B. K. K.

po rozpoznaniu w dniu 10 sierpnia 2021 r.

sprawy L. K. ur. (...) w B.

s. J., W. z domu K.

oskarżonego z art. 178a § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu

z dnia 24 marca 2021 r. sygn. akt II K 856/18

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego L. K.;

II.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym 150 złotych opłaty.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 343/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 24 marca 2021r. sygn. akt II K 856/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

L. K.

Dotychczasowa niekaralność oskarżonego

Karta karna

263

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Dane o karalności

Dokument sporządzony przez właściwą instytucję, brak jest jakichkolwiek powodów do kwestionowania jego wiarygodności.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

a

art. 5 § 2 k.p.k. polegające na rozstrzygnięciu nie dających się rozstrzygnąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, pomimo logicznego i spójnego ze sobą ciągu zdarzeń przedstawionych w dokonanej przez oskarżonego rekonstrukcji faktów, które poprzedzały interwencję funkcjonariuszy policji, gdy dodatkowo wynikająca z wyjaśnień oskarżonego wersja wydarzeń, uwiarygodniona została zeznaniami obiektywnych dla sprawy świadków S. K., O. R. oraz D. K. co czyni ją znacznie bardziej prawdopodobną od wersji przebiegu zdarzeń uznanej przez Sąd za stan faktyczny pomimo braku oparcia jej na jakimkolwiek materiale dowodowym taką wersję potwierdzającym i w konsekwencji uznaniu jej za uzasadniającą oskarżenie L. K. winnym popełnienia czynu z art 178 § 1 k.k. a co za tym idzie wydanie będącego przedmiotem zaskarżenia orzeczenia w budzącym sprzeciw obrony brzmieniu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Odwoławczy nie znalazł podstaw do skutecznego formułowania zarzutu obrazy art.5§2k.p.k. przedstawionego w pkt a. apelacji obrońcy oskarżonego.

Przypomnieć trzeba, że zasada wyrażona w przepisie art.5§2k.p.k. ma zastosowanie wówczas jedynie, gdy nie można było wyjaśnić występujących w sprawie wątpliwości. Podkreślenia wymaga nadto, że żądane przez przepis art.5§2k.p.k. wątpliwości muszą mieć obiektywne uwarunkowania i muszą być stwierdzone przez sąd rozstrzygający sprawę. Naruszenie wyżej wskazanej zasady jest możliwe bowiem tylko i wyłącznie wówczas, gdy sąd orzekający rzeczywiście powziął wątpliwości , co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa, a wobec niemożności ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego. Wyrażona w art.5§2k.p.k. zasada nie nakłada w żadnej mierze na sąd obowiązku przyjęcia wersji najkorzystniejszej dla oskarżonego, lecz zakaz czynienia niekorzystnych domniemań w sytuacji, gdy stan dowodów nie pozwala na ustalenie faktów. Stanowczo trzeba stwierdzić, że tego rodzaju sytuacja nie wystąpiła w przedmiotowej sprawie, a zatem brak było podstaw do formułowania zarzutu obrazy powołanego przepisu.

Dla oceny, czy nie został naruszony zakaz in dubio pro reo nie są miarodajne wątpliwości zgłaszane przez stronę, ale jedynie to, czy orzekający w sprawie sąd ( nie zaś strona procesu ) rzeczywiście powziął wątpliwości, co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, względnie czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien powziąć. Powyższe wątpliwości odnoszą się więc między innymi do sytuacji, gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikają różne wersje, a żadnej z nich nie daje się wyeliminować drogą dostępnej weryfikacji. Nie należą natomiast do nich wątpliwości związane z problemem oceny dowodów, a więc który z wzajemnie sprzecznych dowodów zasługuje na wiarę, a który takiego waloru nie ma ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z 22.12.1010r. sygn. akt IIKK 308/10; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 23.03.2011r. sygn. akt IIKa 468/10 ). Innymi słowy, stosowanie art.5§2k.p.k. znajduje zastosowanie dopiero wtedy, gdy możliwość pewnych ustaleń za pomocą swobodnej oceny dowodów zostaje wyczerpana. Sytuacja równoznaczna z „ nie dającymi się usunąć wątpliwościami” jest kategorią obiektywną w tym sensie, że zasady logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego lub wiedzy nie pozwalają ustalić określonego faktu. Nie ma to zatem nic wspólnego z subiektywnymi ocenami strony procesowej ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 31.01.2012r. sygn. akt II AKa 403/11 ).

Lp.

Zarzut

b

art. 7 k.p.k. poprzez uznanie za jedynie wiarygodny opisu sytuacji związanej z przebiegiem interwencji przeprowadzonej przez funkcjonariuszy policji wobec L. K. przedstawionego przez świadków B. Z. i B. S. - funkcjonariuszy policji, którzy dokonali interwencji wobec oskarżonego, podczas gdy ich wiarygodność nie jest poparta żadnymi innymi dowodami, a jedynie wynika z woli uznania za takowy przez Sąd pomimo wewnętrznych sprzeczności owego opisu ze sobą, tj. sprzeczności zeznań B. Z. z zeznaniami B. S., jak i z zupełnie logicznymi i spójnymi wyjaśnieniami dotyczącymi wspomnianych powyżej kwestii przedstawionymi przez oskarżonego oraz przedstawiającymi podobną wysoką wartość dowodową zeznaniami innych świadków, tj. K. S., O. R., D. K. oraz J. A., co doprowadziło w efekcie finalnym Sąd do błędnego przekonania co do sprawstwa oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Lp.

Zarzut

c

art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodu z wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadków K. S., O. R., B. Z. oraz B. S. w zakresie dotyczącym położenia auta oskarżonego podczas dokonywanej przez funkcjonariuszy policji interwencji - co miało wpływ na treść orzeczenia przez poczynienie błędnych ustaleń co do sprawstwa oskarżonego, w tym przede wszystkim wypełnienia przez oskarżonego znamienia czynu określonego w art. 178a § 1 k.k., tj. „kierowania pojazdem”.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnośnie zarzutów wymienionych w pkt b i c apelacji obrońcy oskarżonego stwierdzić należy, że również one są niezasadne.

Art. 7 k.p.k. ( określający zasadę swobodnej oceny dowodów ) stanowi, że organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego

Przekonanie sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną wskazanego przepisu tylko wtedy, gdy: a) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.), b) stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), c) jest wyczerpujące i logicznie - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - umotywowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.). Pogląd taki, który Sąd Okręgowy w całości podziela, wyraził Sąd Najwyższy w nadal aktualnym wyroku z dnia 22 lutego 1996 r., sygn. akt II KRN 199/95 (OSN PiPr 1996/10/10; por. także - wyrok SN z dnia 16 grudnia 1974 r., sygn. akt Rw 618/74, OSNKW 1975/3-4/47; wyrok SN z dnia 9 listopada 1990 r. , sygn. akt WRN 149/90, OSNKW 1991/7-9/41).

Zarzut obrazy art. 7 k.p.k. nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, lecz musi prowadzić do wykazania jakich konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się Sąd I instancji w ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu I instancji odmiennego poglądu nie może zaś prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten Sąd błędu w ustaleniach faktycznych. (por. wyrok SN z dnia 20 lutego 1975r. w sprawie II KR 355/4, OSNPG 1975/9/84). Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może również sprowadzać się wyłącznie do odmiennej oceny materiału dowodowego. Jak wyżej zostało to podkreślone powinien polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego.

(por. wyrok SN z dnia 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 1975 r., z. 5, poz. 58). Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych może zaś być wywodzony z błędnej oceny materiału dowodowego, a nie odwrotnie. (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 21 maja 2009 r., sygn. akt II AKa 120/09, Prok. I Pr. – wkł. 2010/4/28; wyrok SA w Krakowie z dnia 19 maja 2009 r., sygn. akt II AKa 73/09, KZS 2009/9/52).

Wniesiona przez obrońcę oskarżonego skarga apelacyjna zawiera typową polemikę z ustaleniami sądu oraz oceną zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego.

Wbrew twierdzeniom autora apelacji sąd rejonowy dokonał prawidłowej oceny zeznań świadków B. Z. i B. S.. Słusznie podkreślił, że świadkowie ci jako osoby wykonujący swoje normalne czynności służbowe ( funkcjonariusze policji ) nie byli zainteresowani w przedstawianiu relacji niekorzystnej dla oskarżonego. Nie dostrzegł sąd odwoławczy aby przedstawiane przez tych świadków relacje zawierały opisy wewnętrznie sprzeczne ze sobą. Nie budzi jakichkolwiek wątpliwości dokonana przez sąd meriti ocena zeznań świadka K. S.. Trafnie sąd ten zauważa, że stanowcze stwierdzenie świadka na rozprawie w dniu 29 maja 2019r., że oskarżony w trakcie interwencji policjantów nie ruszał autem jest niewiarygodne i sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Logiczne bowiem jest, że zdarzenia pamięta się najlepiej bezpośrednio po zdarzeniu a nie z upływem czasu.

W sposób właściwy sąd I instancji ocenił również zeznania świadka O. R.. Sam fakt, że świadek ten przyjął od oskarżonego pieniądze ( w związku ze spotkaniem w sprawie składania zeznań ) pozwala na powzięcie wątpliwości co do bezstronności relacji tego świadka.

Odnosząc się do oceny zeznań świadka D. K. stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy nie odmówił wiarygodności jego zeznaniom. Trafnie zauważył, że świadek ten przebywając pod wiatą na przystanku autobusowym miał częściowo ograniczone pole widzenia, potwierdził fakt wydobywania się z auta głośnej muzyki, nie słyszał rozmowy pomiędzy policjantami a oskarżonym. W trakcie interwencji policjantów udał się razem z O. R. do sklepu. Tym samym nie sposób jest uznać ( jak chce tego apelujący ), że zeznania tego świadka potwierdzają wyjaśnienia oskarżonego.

Nie dostrzegł sąd odwoławczy również jakichkolwiek nieprawidłowości w dokonanej przez Sąd Rejonowy ocenie zeznań świadka J. A. – pracownika ochrony na parkingu policyjnym, na który przekazano auto należące do oskarżonego. Zeznania tego świadka o tym że w aucie było czysto i automatycznie po otwarciu drzwi włączało się radio nie stoi w sprzeczności z tym, że policjanci wyczuli woń alkoholu od oskarżonego i zauważyli że miał ślady moczu i wymiocin na odzieży.

W konsekwencji prawidłowo sąd ocenił wyjaśnienia oskarżonego odmawiając im wiary zarówno co do tego jak opisywał powody, dla których znalazł się nietrzeźwy w samochodzie przy ul. (...) w B., jak również co do jego zachowania w trakcie interwencji policji. Kompletnie alogiczne jest przyjęcie, że oskarżony pozostawił zepsuty samochód na drodze i udał się do restauracji spożywać alkohol, a następnie pojawił się w nim przyjeżdżając taksówką po klucze od mieszkania, w którym przebywała jego matka.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powyżej już wskazano powody, dla których sąd odwoławczy nie uznał za zasadne zarzuty podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego. Tym samym zawarty w apelacji wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie L. K. od popełnienia zarzucanego mu czynu nie zasługuje na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Orzeczenie o sprawstwie i winie oskarżonego L. k.oraz wymierzona mu kara

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wcześniej już wskazano powody nie uwzględnienia zarzutów zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego. Sąd Rejonowy dokonując oceny materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie nie dopuścił się obrazy jakichkolwiek przepisów postępowania. Przede wszystkim zaś respektował kryteria oceny dowodów zawarte w art. 7 k.p.k. W związku z tym poczynione przez ten sąd ustalenia faktyczne należy uznać za prawidłowe. Prawidłowo sąd I instancji przyjął, że już samo zachowanie oskarżonego w momencie przyjazdu na miejsce zdarzenia policji wyczerpuje znamiona kierowania samochodem w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości. To że oskarżony w tym czasie znajdował się w stanie nietrzeźwości nie budzi jakichkolwiek wątpliwości. Przestawione przez oskarżonego powody, dla których znalazł się w takim stanie w samochodzie w trakcie przyjazdu policji słusznie nie zyskały akceptacji sądu. Tym samym nie ma innej możliwości jak przyjęcie, ze oskarżony w takim właśnie stanie kierował swoim samochodem, a w trakcie jazdy zatrzymał się na ul. (...) i zasnął za kierownicą.

Reasumując stwierdzić należy, ze sąd rejonowy prawidłowo przyjął, iż zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona występku z art. 178a§1 k.k.

Wymierzona oskarżonemu kara odpowiada wszelkim dyrektywom wymiaru kary z art. 53 k.k. podobnie jak i orzeczone w stosunku do niego środki karne. W tej sytuacji nie sposób jest uznać, że są one rażąco niewspółmiernie surowe.

W rezultacie zaskarżony wyrok jako słuszny należało utrzymać w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

W związku z nieuwzględnieniem apelacji wywiedzionej w imieniu oskarżonego przez jego obrońcę kosztami postępowania odwoławczego należało obciążyć oskarżonego L. K.art. 636§1 k.p.k. W tym również opłatą za II instancję – art.3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Uznanie oskarżonego L. K. winnym zarzucanego mu czynu i wymierzenie mu kary

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana