Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2022 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Piotr Szutenberg

Protokolant: sekretarz sądowy Dominika Merda

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2022 roku w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa I. S. (1)

przeciwko P. S., W. S., A. S. i J. S.

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

1.  utrzymuje w mocy wyrok zaoczny z dnia 5 października 2021 r. wydany przez Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku w sprawie XIV C 993/20;

2.  zasądza od pozwanego P. S. na rzecz powódki I. S. (1) kwotę 3.708,50 zł (trzy tysiące siedemset osiem złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanego W. S. na rzecz powódki I. S. (1) kwotę 3.708,50 zł (trzy tysiące siedemset osiem złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym dnia 1 lipca 2020 r., uzupełnionym pismem procesowym z 19 października 2020 r., powódka I. S. (1) wniosła o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym poprzez dokonanie w dziale II księgi wieczystej nr (...) prowadzonej w Sądzie Rejonowym Gdańsk-Północ w Gdańsku III Wydziale Ksiąg Wieczystych dla nieruchomości położonej w G. przy ul. (...), zamiast wpisu jako wyłącznych właścicieli P. S. i W. S., wpisu własności nieruchomości na rzecz następujących osób:

-

powódki I. S. (1) córki F. i I. – w 13/32 części;

-

pozwanej A. S. córki F. i I. – w 13/32 części;

-

pozwanego J. S. syna F. i I.– w 3/32 części;

-

pozwanego P. S. syna S.– w 3/64 części;

-

pozwanego W. S. syna S. – w 3/64 części,

a także o zasądzenie od pozwanych na rzecz powódki kosztów procesu i zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie powódka wskazała, że wpis widniejący w księdze wieczystej jest niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym tej nieruchomości. Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z dnia 17 lipca 2017 r. stwierdzono, że powyższa nieruchomość została nabyta przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 1985 r. przez małżonków F. i I. S. (2) na prawach wspólności ustawowej. Spadkobiercami powyższych osób są ich dzieci. W 2019 r. zmarł jeden ze spadkobierców – S. S. (2), po którym dziedziczą jego synowie – P. S. i W. S.. Powódka wraz z rodzeństwem wielokrotnie zwracała się do pozwanych aby rozwiązać spór. Próby te nie odniosły skutku, bowiem P. S. i W. S. nie wyrażają zgody na ujawnienie faktycznego stanu w księdze wieczystej.

(pozew – k. 4-5; pismo procesowe powódki, k. 25-27)

Wyrokiem zaocznym z 5 października 2021 r. uzgodniono treść księgi wieczystej zgodnie z żądaniem powódki.

(wyrok zaoczny, k. 79)

W sprzeciwie od wyroku zaocznego z 5 listopada 2021 r. pozwani P. S. i W. S. wnieśli o uchylenie wyroku zaocznego, oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanych kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwani wskazali, że są bratankami pozostałych pozwanych i powódki. Są oni ujawnieni w treści przedmiotowej księgi wieczystej jako właściciele nieruchomości. Podstawą wpisu i ujawnienia ich praw była darowizna dokonana na ich rzecz przez ich ojca S. S. (2). Nie mieli oni wpływu na fakt zasiedzenia nieruchomości przez F. i I. S. (2) i zmianę tytularnych właścicieli nieruchomości. Zdaniem pozwanych pozostawali oni w dobrej wierze polegającej na przeświadczeniu o przysługującym im prawie do własności domu dziadków i ojca. W ich ocenie powódka czyni natomiast ze swego prawa do domagania się uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym użytek sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, co winno skutkować pozbawieniem ochrony jej działań.

(sprzeciw od wyroku zaocznego – k. 89-90)

Pozwana A. S. oświadczyła, że otrzymała odpis wyroku zaocznego, który w jej ocenie jest prawidłowy i nie będzie wnosić od niego sprzeciwu.

(pismo pozwanej A. S., k. 91)

Pozwany J. S. nie zajął stanowiska w sprawie.

W odpowiedzi na sprzeciw powódka wniosła o utrzymanie wyroku zaocznego w mocy oraz zasądzenie od pozwanych kosztów procesu według norm przepisanych.
W ocenie powódki sprzeciw jest całkowicie bezzasadny. Brak jest jakichkolwiek przesłanek, aby zastosować w niniejszej sprawie zasady współżycia społecznego, o których mowa w art. 5 k.c., a które nie mogą być samodzielną podstawą roszczenia pozwanych. Pozwani znali wszystkie okoliczności sprawy o zasiedzenie tej nieruchomości. Powódka podkreśliła, że 11 czerwca 2018 r. wniosła do sądu sprawę o dział spadku, która toczy się pod sygnaturą XIII Ns 702/18 i jest obecnie zawieszona do czasu zakończenia niniejszego postępowania. Jej zdaniem pozwani celowo wnieśli sprzeciw od wyroku zaocznego, aby przedłużyć niniejsze postępowanie, a w konsekwencji również sprawę o dział spadku.

(odpowiedź na sprzeciw, k. 109-112)

Stanowisko powódki wyrażone w odpowiedzi na sprzeciw podzieliła również pozwana A. S..

(pismo pozwanej A. S. z dnia 1.03.2022 r., k. 117-118)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku III Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi dla nieruchomości gruntowej położonej w G. przy ul. (...), stanowiącej działkę o numerze (...), obręb ewidencyjny 29, księgę wieczystą numer (...). W dziale II księgi jako właściciele przedmiotowej nieruchomości ujawnieni są P. S. oraz W. S. posiadający po 1/2 udziału w przedmiotowej nieruchomości.

( dowód: odpis księgi wieczystej nr (...), k. 131-135)

Przed Sądem Rejonowym Gdańsk-Północ w Gdańsku w sprawie o sygn. XIII Ns 1191/09 toczyło się postępowanie w przedmiocie zasiedzenia wskazanej nieruchomości.
W wyniku tego postępowania postanowieniem z dnia 15 września 2010 r. stwierdzono, że nieruchomość położoną przy ul. (...) w G. nabyli w drodze zasiedzenia S. i E. S., tj. rodzice pozwanych P. S. oraz W. S.. Postanowienie wydane w przedmiotowej sprawie stanowiło podstawę wpisu prawa własności S. i E. S. do księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości położonej przy ul. (...) w G.. W dniu 21 kwietnia 2011 r. S. i E. S. dokonali na rzecz pozwanych P. S. oraz W. S. darowizny przedmiotowej nieruchomości. Zawarta w formie aktu notarialnego umowa darowizny stanowiła podstawę dokonania wpisu prawa własności pozwanych do księgi wieczystej nr (...).

(okoliczności bezsporne)

Powódka I. S. (1) wniosła skargę o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z dnia 15 września 2010 r. wydanego w sprawie o sygn. XIII Ns 1191/09. Na skutek wniesionej skargi przed Sądem Rejonowym Gdańsk-Północ w Gdańsku zostało wszczęte postępowanie o sygn. XIII Ns 713/15. Skarga powódki została uwzględniona postanowieniem z dnia 17 lipca 2017 r., co doprowadziło do zmiany wskazanego postanowienia w całości w ten sposób, że stwierdzono, iż I. S. (2) oraz F. S. nabyli do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 1985 r. prawo własności nieruchomości położonej w G. przy ul. (...), stanowiącą działkę o numerze (...), dla której Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku prowadzi księgę wieczystą o nr (...), w której aktualnie ujawnionymi właścicielami są P. S. i W. S.. Postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 23 marca 2018 r. wydanym w sprawie o sygn. XVI Ca 983/17 oddalono apelację S. S. (2), E. S., W. S. i P. S. od powyższego orzeczenia. Postanowienie Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z dnia 17 lipca 2017 r., sygn. akt XIII Ns 713/15, w zakresie wskazanego wyżej rozstrzygnięcia uprawomocniło się z dniem
23 marca 2018 r.

( dowody : postanowienie Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z 17.07.2017 r. w sprawie XIII Ns 713/15, k. 9-9v; postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z 23.03.2018 r., w sprawie XVI Ca 983/17 – k. 10; postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z 26.04.2018 r. w sprawie XVI Ca 983/17, k. 11)

W dniu(...) zmarł F. S.. Spadek po nim na podstawie ustawy nabyli żona I. S. (2) w 4/16 części spadku oraz syn S. S. (2), syn J. S., córka I. S. (1) i córka A. B. (właściwie A. S.) - każdy z nich w części po 3/16 części spadku.

( dowód: postanowienie Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z 27.02.2008 r., w sprawie XIII Ns 1800/07 – k. 12)

W dniu(...). zmarła I. S. (2). Na podstawie testamentu notarialnego spadek po niej nabyły córki I. S. (1) oraz A. S. w ½ części każda z nich.

( dowód: postanowienie Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z dnia 8 kwietnia
2011 r. w sprawie XIII Ns 587/11, k. 13)

W dniu (...). zmarł S. S. (2). Dnia 9 sierpnia 2019 r. notariusz M. W. sporządziła protokół dziedziczenia, w którym W. S. oraz P. S. oświadczyli, że przyjmują przypadający im na podstawie ustawy spadek po zmarłym S. S. (2) wprost. S. S. (2) w chwili śmierci był wdowcem. W. S. i P. S. są spadkobiercami zmarłego S. S. (2) z ustawy w częściach równych – po 1/2 udziału w spadku.

( dowód: okoliczność bezsporna, a nadto protokół dziedziczenia w sprawie XII N (...) Sąd Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie pozostawał między stronami w całości bezsporny. Istota sprawy sprowadzała się do oceny skutków prawnych przedstawionych wyżej zdarzeń faktycznych oraz zasadności podniesionego przez pozwanych W. S. i P. S. zarzutu sprzeczności żądania powódki z zasadami współżycia społecznego. Należy przy tym podkreślić, że w niniejszej sprawie jedynie pozwani W. S. i P. S. sprzeciwiali się żądaniu pozwu.

Ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie dokumentów zaoferowanych przez strony postępowania, które nie budziły wątpliwości co do swej wiarygodności i których moc dowodowa nie była kwestionowana przez strony. Na dokumenty te składały się przede wszystkim odpisy postanowień sądów poświadczone za zgodność z oryginałem przez uprawnioną do tego osobę oraz odpis księgi wieczystej nr (...). Brak było podstaw do ich kwestionowania, ponieważ stanowiły one dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej w zakresie ich działania, a zatem stanowiły one dowody tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone (art. 244 § 1 k.p.c.).

Sąd na podstawie art. 299 k.p.c. a contrario oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron uznając, że w sprawie nie występują niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Wskazać należy, że spór miał charakter wyłącznie prawny, zatem wskazany wniosek o przesłuchanie stron uznać należało za zbędny, tym bardziej, że okoliczności, na które dowód z przesłuchania stron miałby być przeprowadzony pozostawały bez znaczenia dla rozstrzygnięcia, o czym szerzej w części prawnej uzasadnienia. Ustawodawca w art. 299 k.p.c. postanowił, że dopiero gdy po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostaną niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, Sąd może dopuścić dowód z przesłuchania stron. Dowód ten jest zatem tzw. dowodem akcesoryjnym, posiłkowym, a więc przeprowadzanym tylko wówczas, gdy za pomocą innych środków dowodowych nie można ustalić faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości, co skutkowało utrzymaniem w mocy wydanego wyroku zaocznego.

Na wstępie wskazać należy, że w sytuacji gdy wystąpi niezgodność między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym może ona zostać skorygowana na dwa sposoby, tj. jednoetapowo – w trybie postępowania wieczystoksięgowego (art. 626 ¹ i n. k.p.c. w zw. z art. 31 ust. 2 u.k.w.h.) lub dwuetapowo: najpierw w trybie postępowania procesowego o uzgodnienie treści księgi wieczystej (art. 10 ust. 1 u.k.w.h.), a następnie postępowania wieczystoksięgowego (art. 626 ¹ i n. k.p.c. w zw. z art. 31 ust. 2 u.k.w.h.). Dokonanie korekty w trybie postępowania wieczystoksięgowego możliwe jest przy tym tylko wtedy, gdy uprawniony dysponuje orzeczeniem sądu lub innym odpowiednim dokumentem – we właściwej formie – stanowiącym podstawę wpisu w księdze wieczystej (art. 31 ust. 2 u.k.w.h.).

W ocenie Sądu charakter niezgodności księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym stwierdzony w niniejszym postępowaniu pozwalał na jej usunięcie w trybie postępowania wieczystoksięgowego bez konieczności wytaczania powództwa w trybie art. 10 u.k.w.h., bowiem udziały w prawie własności nieruchomości wprost wynikały z dokumentów urzędowych w postaci orzeczeń sądów w przedmiocie zasiedzenia nieruchomości i stwierdzenia nabycia spadku oraz aktu poświadczenia dziedziczenia po zmarłym S. S. (2) (który to akt wprawdzie nie został przedłożony do akt niniejszego postępowania, ale którego istnienie i treść były bezsporne). Sąd przychyla się jednak do wyrażonego w doktrynie stanowiska, że wybór jednej ze wskazanych ścieżek postępowania należy do osoby uprawnionej do złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej. (zob. T. Czech [w:] Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, komentarz do art. 10, LEX), zatem sam fakt możliwości uzgodnienia treści księgi bez potrzeby inicjowania powództwa w trybie art. 10 k.w.h. nie mógł stanowić podstaw dla odmowy uwzględnienia żądania powódki.

Zgodnie z treścią przepisu art. 10 ust. 1 u.k.w.h. w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności. Celem przepisu art. 10 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece jest przyznanie ochrony procesowej osobie, której interesy mogą być naruszone w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym.

W niniejszej sprawie powódka dochodziła wpisania jej prawa własności w księdze wieczystej, ponieważ w jej ocenie brak ujawnienia tego prawa pozostawał w sprzeczności z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości. Posiadała więc legitymację procesową do wytoczenia niniejszego powództwa. Jednocześnie należy wskazać, że uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym wymaga wzięcia udziału w sprawie przez osoby wpisane w dziale drugim księgi wieczystej, jak i osoby, których uprawnienia z tytułem własności nie zostały – bez względu na przyczynę – dotychczas ujawnione. Zachodzi tu więc współuczestnictwo specjalne, mające źródło w szczególnym przepisie prawa materialnego, wymagającym łącznego udziału wszystkich osób mających określony interes prawny (uchwała Sądu Najwyższego z 26 lipca 2017 r., III CZP 31/17, LEX nr 2327887).

Spór co do stanu prawnego nieruchomości objętej przedmiotem niniejszego postępowania obejmował kwestię prawa jej własności. Ustalając rzeczywisty stan prawny w nieruchomości Sąd oparł się na treści orzeczeń sądowych przedłożonych przez powódkę wraz z pozwem oraz na protokole dziedziczenia wraz z oświadczeniami stron postępowania w przedmiocie nabycia spadku po zmarłym S. S. (2). Należy wskazać, że S. i E. S. nigdy nie byli wyłącznymi właścicielami przedmiotowej nieruchomości. Co prawda w postępowaniu toczącym się pod sygn. XIII Ns 1191/09 stwierdzono, że nabyli ją w drodze zasiedzenia, postanowienie to zostało jednak zmienione w całości w ten sposób, że właścicielami nieruchomości na skutek zasiedzenia zostali rodzice S. S. (2), tj. F. i I. S. (2).

Sąd nie znalazł również podstaw do uwzględnienia argumentacji pozwanych, która miała wskazywać na fakt nabycia prawa własności całości nieruchomości przez S. i E. S. na skutek nieformalnego porozumienia z F. i I. S. (2). Nie jest istotne, czy do takich ustaleń pomiędzy wskazanymi wyżej osobami doszło, czy też nie, a to z uwagi na fakt, że umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (art. 158 k.c.). Czynność prawna dokonana bez zachowania przewidzianej dla niej ustawą formy jest nieważna (art. 73 § 2 k.c.). Zatem brak było przesłanek do uznania, by S. i E. S. nabyli prawo własności przedmiotowej nieruchomości. Powyższe oznacza zaś, że umowa darowizny nieruchomości dokonana przez S. i E. S. na rzecz pozwanych P. i W. S. była bezskuteczna, ponieważ nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw, niż sam posiada (zasada nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet). W momencie dokonania darowizny darczyńcy nie byli właścicielami całości nieruchomości stanowiącej przedmiot tej czynności. Pozwani nie mogli też powołać się na rękojmie wiary publicznej ksiąg wieczystych, bowiem zgodnie z art. 6 ust. 1 u.k.w.h. rękojmia nie chroni rozporządzeń nieodpłatnych, a takim bez wątpienia jest darowizna.

Powyższej oceny nie zmienia fakt, że w momencie dokonania darowizny w księdze wieczystej zamieszczony był wpis dotyczący prawa własności S. i E. S., który został dokonany na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z 15 września 2010 r., sygn. XIII Ns 1191/09. Postanowienie to, jak wspomniano, zmieniono w całości w wyniku skargi o wznowienie postępowania.

Sąd nie podzielił zarzutu pozwanych W. S. i P. S. w przedmiocie sprzeczności roszczenia powódki z zasadami współżycia społecznego. W orzecznictwie trafnie podnosi się, że wykonanie roszczenia określonego w art. 10 ust. 1 u.k.w.h. ze względu na jego procesowy charakter nie podlega ocenie w świetle art. 5 k.c. Roszczenie to jest bowiem uprawnieniem do ustalenia przez sąd istnienia i zakresu prawa uprawnionego. Jest to więc szczególna odmiana powództwa o ustalenie. Skoro jest to sprawa w istocie o ustalenie prawa, to powódka nie dochodzi od strony przeciwnej żadnego świadczenia, czyli nie wykonuje swojego prawa, co jest przesłanką zastosowania art. 5 k.c. Przesłankę taką stanowi dopiero uczynienie ze swojego prawa użytku w sensie dochodzenia na jego podstawie obowiązku świadczenia drugiej strony. Doprowadzenie księgi wieczystej do stanu usprawiedliwiającego zaufanie do niej ma cel nadrzędny i interes publiczny wynikający z funkcji ksiąg wieczystych sprzeciwia się możliwości oddalenia takiego powództwa ze względu na sprzeczność żądania z zasadami współżycia społecznego (zob. wyrok SN z 3.08.2006 r., IV CSK 113/2006, LEX nr 191703).

Konkludując, skoro właścicielami wskazanej nieruchomości na skutek zasiedzenia zostali F. i I. S. (2), a ponadto nigdy nie zbyli oni rzeczonego prawa, to po ich śmierci prawo własności tej nieruchomości przeszło na ich spadkobierców. Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku z 17 lipca 2017 r. sygn. akt XIII Ns 713/15, F. i I. S. (2) nabyli przedmiotową nieruchomość do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską. W toku postępowania nie wykazano, by udziały małżonków w majątku wspólnym zostały ustalone w sposób odmienny niż wynikający z art. 43 § 1 k.r.o., Z tego względu Sąd orzekający w niniejszej sprawie dokonując obliczeń w zakresie tego, jaka wielkość udziału przypadła spadkobiercom wskazanych wyżej osób przyjął, że każdy z nich posiadał 1/2 udziału we własności nieruchomości.

Spadkobiercami F. S. byli I. S. (2) – w 4/16 części spadku oraz S. S. (2), J. S., I. S. (1) i A. S. – każdy z nich po 3/16 części spadku. Skoro F. S. posiadał 1/2 udziału we własności nieruchomości należy stwierdzić, że w wyniku spadkobrania po nim udziały zostały odziedziczone przez: I. S. (2) w 4/32 udziału; S. S. (2) w 3/32 udziału; J. S. w 3/32 udziału; I. S. (1) w 3/32 udziału oraz A. S. w 3/32 udziału. Jednocześnie I. S. (2) posiadała w dalszym ciągu 1/2 (16/32) udziału we własności nieruchomości przypadającą jej z tytułu udziału w majątku wspólnym jej i F. S.. Łącznie posiadała zatem 20/32 udziału we własności nieruchomości.

Po śmierci I. S. (2) również jej udział we własności nieruchomości, powiększony już w tym momencie o część odziedziczoną po mężu, przeszedł na jej spadkobierczynie, a zatem w wyniku spadkobrania po matce I. S. (1) i A. S. odziedziczyły po 10/32 udziału w nieruchomości. Tym samym powódka oraz pozwana A. S. zostały właścicielkami przedmiotowej nieruchomości w zakresie każda po 13/32 udziału.

Następnie zmarł S. S. (2), zaś jego spadkobiercami z ustawy byli jego synowie P. i W. S. w częściach równych. W momencie śmierci S. S. (2) w skład jego majątku wchodziło 3/32 udziału w przedmiotowej nieruchomości. W związku z powyższym pozwani W. i P. S. odziedziczyli po 3/64 udziału.

Reasumując, współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości w wyniku dziedziczenia po F. i I. S. (2) zostali: I. S. (1) w udziale 26/64, A. S. w udziale 26/64, J. S. w udziale 6/64, P. S. w udziale 3/64 oraz W. S. w udziale 3/64. W tym stanie rzeczy zasadnym było dokonanie uzgodnienia treści księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku w ten sposób, że w dziale II księgi wieczystej w miejsce (...) wpisanych po 1/2 udziału należało wpisać współwłaścicieli ustalonych w przedstawiony wyżej sposób. Podstawę rozstrzygnięcia stanowił art. 10 ust. 1 u.k.w.h. W związku z powyższym na podstawie art. 347 k.p.c. utrzymano w mocy wyrok zaoczny z dnia 5 października 2021 r. wydany w sprawie XIV C 993/20.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt 2. i 3. sentencji na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i art. 105 § 1 zd. 2 k.p.c. zgodnie z którym pozwani współuczestnicy sporu ponoszą koszty w częściach równych, jednakże sąd może nakazać zwrot kosztów odpowiednio do udziału każdego ze współuczestników w sprawie, jeżeli pod tym względem zachodzą znaczne różnice. W niniejszej sprawie wyłącznie pozwani W. S. i P. S. sprzeciwiali się żądaniu pozwu, wnosząc sprzeciw od wyroku zaocznego, co uzasadniało obciążenie wyłącznie ich kosztami postępowania w częściach równych. Pozostali pozwani w istocie popierali żądanie pozwu, zatem obciążanie ich kosztami postępowania byłoby niesłuszne. Na koszty procesu w niniejszej sprawie złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika powódki w wysokości 5.400 zł (§ 5 pkt 8 w zw. z § 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie), opłata od pozwu w kwocie 2.000 zł oraz 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Łącznie powódka poniosła koszty w kwocie 7.417 zł.

Sąd nie uwzględnił zawartego w złożonym przez pełnomocnika powódki spisie kosztów żądania zasądzenia opłaty za czynności adwokackie wraz z podatkiem VAT w wysokości 23%. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie nie zawiera postanowień, zgodnie z którymi wysokość wynagrodzenia adwokackiego podwyższa się o podatek od towarów i usług.
W tym kontekście wypada wskazać, że na gruncie poprzednio obowiązującego Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd Najwyższy przyjął, że podatek od towarów i usług (VAT) nie wchodzi w skład niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata z wyboru (zob. uchwała SN z 25.01.2007 r., sygn. akt III CZP 95/06, LEX nr 209045). Orzeczenie te zachowuje pełną aktualność na gruncie aktualnie obowiązującego rozporządzenia z uwagi na zbieżność regulacji obu tych aktów prawnych. W rezultacie uzasadniony jest wniosek, że stawki adwokackie określone w tym rozporządzeniu zawierają już podatek od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, Sąd obciążył pozwanych W. S. i P. S. kosztami procesu po 1/2 zgodnie z art. 105 § 1 zd. 2 k.p.c. Skutkowało to zasądzeniem od każdego z nich na rzecz powódki kwoty 3.708,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty (art. 98 § 1 ¹ k.p.c.).