Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 13 stycznia 2022 roku wydanym na posiedzeniu niejawnym Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ł. oddalił odwołania wniesione przez G. L. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. z dnia:

- 28 kwietnia 2021 r., znak (...) - (...), nr (...),

- 11 maja 2021 r., znak (...) - (...), nr (...),

- 7 czerwca 2021 r., znak (...), odmawiających przyznania zasiłku chorobowego w większym rozmiarze.

Powyższe orzeczenie zapadło na podstawie następującego stanu faktycznego:

Ubezpieczony G. L. otrzymał zwolnienia lekarskie w okresach:

- 21 września -29 września 2020 r. z powodu schorzenia o symbolu G 54 (zaburzenia korzeni nerwowych i splotów nerwowych),

- 30 września – 5 października 2020 r. z powodu schorzenia o symbolu I 84 (guzy krwawicze odbytu),

- 15 października 2020 r. do 3 listopada 2020 r. z powodu schorzenia o symbolu I 84,

- 6 listopada – 20 listopada 2020 r. z powodu schorzenia o symbolu I 84,

- 18 listopada – 30 listopada 2020 r. z powodu schorzenia o symbolu D 37 (nowotwór o niepewnych lub nieznanym charakterze jamy ustnej i narządów trawiennych),

- 5 grudnia – 12 grudnia 2020 r. z powodu schorzenia o symbolu I 84,

- 13 grudnia 2020 r. – 15 stycznia 2021 r. z powodu schorzenia o symbolu K 40 (przepuklina pachwinowa),

- 16 stycznia – 11 lutego 2021 r. z powodu schorzenia o symbolu K 40,

- 12 lutego – 11 marca 2021 r. z powodu schorzenia o symbolu K 40,

- 12 marca – 8 kwietnia 2021 r. z powodu schorzenia o symbolu K 40,

- 9 kwietnia – 6 maja 2021 r. z powodu schorzenia o symbolu K 40,

- 7 maja – 28 maja 2021 r. z powodu schorzenia o symbolu K 40,

-29 maja – 10 czerwca 2021 r. z powodu schorzenia o symbolu K 40.

Schorzenia powodujące niezdolność do pracy wnioskodawcy w okresie od 18 do 30 listopada 2020 r. (D 37( oraz od 5 do 12 grudnia 2020 r. (I 84) nie są ze sobą powiązane. Niezdolność do pracy w okresie od 18 do 30 listopada 2020 r. była spowodowana niezłośliwym nowotworem o budowie gruczolaka błony śluzowej jelita i jego chirurgicznym usunięciem, natomiast w okresie od 5 do 12 grudnia 2020 r. – chorobą naczyń żylnych odbytu, powikłanych krwawiących żylaków.

Dokonując powyższych ustaleń Sąd Rejonowy oparł się na niekwestionowanych przez strony dokumentach, znajdujących się w aktach rentowych oraz pisemnej opinii biegłego sądowego lekarza onkologa. Strony nie zgłosiły umotywowanych zastrzeżeń do opinii biegłego, nie kwestionowały rozpoznania lekarskiego, a Sąd nie dostrzegł w opinii nielogicznych bądź sprzecznych wniosków.

Przy tak ustalonych faktach Sąd Rejonowy zważył, że zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (teks jedn. Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 267 ze zm.) zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni.

Stosownie do treści art. 9 ust. 1 i 2 powołanej ustawy do okresu, o którym mowa w art. 8, zwanego dalej "okresem zasiłkowym", wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.

Jak wynika z dokonanych ustaleń wnioskodawca był nieprzerwanie niezdolny do pracy w okresie od 21 września 2021 r. do 5 października 2021 r. Następnie stał się ponownie niezdolny do pracy po kilku dniach przerwy, tj. od dnia 15 października 2020 r. Niezdolność do pracy trwająca do 5 października 2020 r. oraz od 15 października 2020 r. wliczają się jednego okresu zasiłkowego, bowiem niezdolność od dnia 15 października 2020 r. została spowodowana tą samą chorobą co poprzednio i w okresie nie dłuższym niż 60 dni. Podobnie okres zasiłkowy zainicjowany od 6 listopada 2020 r. i trwający do 30 listopada 2020 r. sumuje się z poprzednim okresem zasiłkowym, bowiem został spowodowany tą samą chorobą co poprzednio.

Punktem spornym był natomiast okres zasiłkowy zainicjowany zwolnieniem od dnia 5 grudnia 2020 r. w związku ze schorzeniem o symbolu I 84, bowiem bezpośrednio poprzedzający go okres zasiłkowy zakończył się w dniu 30 listopada 2020 r. i był spowodowany inną chorobą o symbolu D 37. Okoliczność ta nie pozwala na otwarcie od 5 grudnia 2020 r. nowego okresu zasiłkowego. Niezdolność do pracy od 5 grudnia 2020 r. została spowodowana tą samą chorobą co występująca do 20 listopada 2020 r. (I 84), a pomiędzy tymi okresami niezdolności do pracy wystąpiła przerwa krótsza niż 60 dni.

Niezdolność do pracy od 18 listopada do 30 listopada 2020 r. również podlega wliczeniu do jednego okresu zasiłkowego bowiem stanowi nieprzerwany ciąg niezdolności do pracy z okresem do 20 listopada 2020 r.

Apelację od powyższego wyroku złożył ubezpieczony reprezentowany przez fachowego pełnomocnika zaskarżając wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności zestawienia zwolnień lekarskich ubezpieczonego oraz ich podstaw, co skutkowało sprzecznym z zasadami logicznego rozumowania przyjęciem, iż ubezpieczony z dniem 05.04.2021 r. wykorzystał pełen 182-dniowy okres zasiłkowy liczony od dnia 21.09.2020 r. i nie przysługuje mu prawo do zasiłku chorobowego, w sytuacji gdy dn. 13.12.2020 r. ubezpieczony rozpoczął nowy okres zasiłkowy,

2.  art. 236 § 1 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i zakreślenie zbyt wąskiej tezy dla biegłego z zakresu onkologii obejmującej jedynie dwa zwolnienia lekarskie ubezpieczonego i w konsekwencji oparcie orzeczenia przez sąd pierwszej instancji na niepełnym materiale dowodowym,

3.  art. 5 w zw. z art. 212 § 2 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie w sytuacji, gdy ubezpieczony w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji występował samodzielnie, bez profesjonalnego zastępstwa procesowego, co w konsekwencji doprowadziło do zakreślenia zbyt wąskiej tezy dla biegłego z zakresu onkologii obejmującej jedynie dwa zwolnienia lekarskie ubezpieczonego oraz braku uzupełnienia opinii przez biegłego, a w konsekwencji oparcie orzeczenia przez sąd pierwszej instancji na niepełnym materiale dowodowym’

4.  art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez jego błędną wykładnię i zastosowanie prowadzące do uznania, że ubezpieczony z dniem 05.04.202lr. wykorzystał pełny 182-dniowy okres zasiłkowy i nie przysługuje mu prawo do zasiłku chorobowego a w konsekwencji oddalenie odwołania, w sytuacji gdy dn. 13.12.2020 r. ubezpieczony rozpoczął nowy okres zasiłkowy.

Na podstawie art. 381 w zw. z art. 368 § 1 pkt 4 k.p.c. skarżący wnosił o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu onkologii S. F. po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego z ubezpieczonym na fakt przyczyn niezdolności do pracy G. L. podczas wszystkich poszczególnych zwolnień lekarskich od dn. 21.09.2020 r. w celu odpowiedzi czy ubezpieczony w poszczególnych okresach przebywania na zwolnieniu lekarskim był niezdolny do pracy z powodu tej samej choroby i jakiej, czy niezdolność do pracy od dnia 13.12.2020 r. powstała wskutek innej przyczyny chorobowej niż niezdolność do pracy sprzed 30.11.2020 r.

Ponadto skarżący wnosił o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów tj.:

a)  karty informacyjnej z dn. 23.11.2020 r.,

b)  wyniku badania z dn. 24.11.2020 r.,

c)  wyniku badania USG,

d)  karty informacyjnej z dn. 28.12.2020 r.,

e)  informacji o przebytej rehabilitacji

na fakt stanu zdrowia oraz przyczyn niezdolności do pracy G. L., jednocześnie wskazując, że zgłoszenie ww. wniosków dowodowych na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego było niemożliwe z uwagi na stan zdrowia ubezpieczonego, niemożność przedstawienia stanowiska na rozprawie z uwagi na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym, a także fakt, że sąd pierwszej instancji pominął okoliczność przyczyn rozpoczęcia przez G. L. w dn. 13.12.2020 r. nowego okresu zasiłkowy.

Na podstawie powyższych zarzutów oraz wniosku dowodowego skarżący wnosił o zmianę zaskarżanego orzeczenia poprzez zmianę zaskarżonych decyzji w całości poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa do zasiłku chorobowego, ewentualnie uchylenie zaskarżanego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi do ponownego rozpatrzenia celem uzupełnienia materiału dowodowego, a także rozstrzygnięcia o kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego, za obie instancje.

Ponadto skarżący wnosił o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa według norm przepisanych, wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym zasądzono koszty procesu i koszty zastępstwa do dnia zapłaty, a z ostrożności procesowej wnosił o nieobciążanie ubezpieczonego kosztami postępowania apelacyjnego, w tym kosztami zastępstwa procesowego na rzecz organu rentowego, w przypadku oddalenia lub odrzucenia niniejszej apelacji.

Ze zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego jasno wynika, że od dnia 13.12.2020 r. niezdolność do pracy była spowodowana zupełnie innym schorzeniem, aniżeli ta sprzed 30.11.2020 r. W ocenie ubezpieczonego od dn. 13.12.2021 r. powstał nowy okres zasiłkowy spowodowany inną chorobą.

Skarżący stwierdził, że pojęcie "ta sama choroba" użytego w art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyńska (jednolity tekst: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 261 ze zm.) nie należy odnosić do tych samych numerów statystycznych, zgodnych z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych 1CD-10, gdyż nie chodzi o identyczne objawy odpowiadające numerom statystycznym, lecz o opis stanu klinicznego konkretnego układu lub narządu, który - choć daje różne objawy, podpadające pod różne numery statystyczne - stanowi tę samą chorobę, skoro dotyczy tego samego narządu lub układu.” (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2008 r. II UK 86/08) Zdaniem ubezpieczonego w okresie od dn. 21.09.2020 r. do 05.04.2020 r. występowały przerwy w niezdolności do pracy.

Żądając przeprowadzenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłego lekarza skarżący wskazał, że występował przed sądem pierwszej instancji bez pomocy profesjonalnego pełnomocnika, a sam nie jest prawnikiem i nie miał świadomości konieczności zgłaszania odpowiednich wniosków dowodowych oraz twierdzeń na poparcie swojego stanowiska. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym i ubezpieczony nie miał możliwości przedstawienia swego stanowiska sądowi pierwszej instancji na rozprawie.

W dalszej części uzasadnienia apelacji przytoczona art. 5 k.p.c. i art. 212 § 2 k.p.c. z których wynika powinność sądu o charakterze ogólnego obowiązku udzielania w każdym wypadku pouczeń osobom stającym przed sądem, tylko dlatego, że występują bez profesjonalnego pełnomocnika. Udzielenie pouczenia zależy od oceny i uznania sadu uwiarygodnionego konkretna sytuacją procesowa i staje się powinnością sadu tylko w sytuacjach zupełnie wyjątkowych, kiedy zachodzi potrzeba zapobieżenia nierówności podmiotów toczącego się postępowania, a wiec wówczas, gdy strona z uwagi na swoją nieporadność i stopień skomplikowania sprawy nie jest w stanie zrozumieć istoty prowadzonego postępowania i podjąć w związku z tym stosownych czynności procesowych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Zaskarżony wyrok jest prawidłowy i odpowiada prawu. . W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji wydał orzeczenie, znajdujące oparcie zarówno w zebranym w sprawie materiale dowodowym, jak i w obowiązujących przepisach prawa.

Odnosząc się do zarzutów apelacyjnych, należy uznać je za chybione.

Skarżący wskazał, że Sąd Rejonowy dopuszczając dowód z opinii biegłego wskazał zbyt wąską tezę dowodową. W ocenie Sądu Okręgowego dowód z opinii biegłego nie był niezbędny do wydania zaskarżonego wyroku. Rodzaj schorzeń poprzedzonych numerami statystycznymi jednoznacznie wskazuje, że choroby nie były tożsame. Mimo tego nie było przeszkód aby wnioskodawca zażądał przeprowadzenia dowodu w większym zakresie. Okoliczność, że wtedy występował bez fachowego pełnomocnika było wyborem ubezpieczonego, zwłaszcza , że gdy uznał taka potrzebę to w postępowaniu apelacyjnym ustanowił pełnomocnika. Jednak oddalenia tego zarzutu wynika, przede wszystkim, z niewielkiej przydatności do rozstrzygnięcia sprawy. Bowiem między stronami nie ujawnił się spór co do występowania u ubezpieczonego różnych schorzeń a sposobu liczenia okresów zasiłkowych.

Przechodząc do kolejnego zarzutu należy wyjaśnić, że przepis art. 233 k.p.c. stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Oznacza to, że wszystkie ustalone w toku postępowania fakty powinny być brane pod uwagę przy ocenie dowodów, a tok rozumowania sądu powinien znaleźć odzwierciedlenie w pisemnych motywach wyroku. Przepis ten daje wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów. Swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich przeprowadzenia. Mają być one ocenione konkretnie i w związku z całym zebranym materiałem dowodowym. Ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., sygn. akt: II UKN 685/98, OSNAPUiS 2000 Nr 17, poz. 655).

Odnosząc się do powyższego podnieść należy, że Sąd I Instancji ustalił istotne dla sprawy okoliczności i słusznie przyjął, że wyczerpanie okresu zasiłkowego nastąpiło z dniem 5 kwietnia 2021 roku.

W tym miejscu wskazać należy , że Sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania (por.uchwała Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r. , sygn. akt III CZP 49/07).

Art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (teks jedn. Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 267 ze zm. zwany dalej: ustawą chorobową) stanowi, że zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni.

Natomiast art. 9 tej ustawy stanowi, że:

1. Do okresu, o którym mowa w art. 8, zwanego dalej „okresem zasiłkowym”, wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2.

2. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.

3. Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresu niezdolności do pracy przypadającego w okresach, o których mowa w art. 4 ust. 1.

W myśl zaś art. 7 ust 1 cytowanego aktu, zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego.

Cytowany przepis art. 9 ustawy zasiłkowej obowiązywał do dnia 31 grudnia 2021 roku. Natomiast nowelizacja tego przepisu wprowadza jeszcze bardziej restrykcyjne zasady dotyczące wyliczania zasiłku chorobowego. W niniejszej sprawie - jak słusznie przyjął Sąd Rejonowy - zastosowanie miały normy wyżej przytoczone sprzed nowelizacji ustawy.

Z przytoczonych (przed nowelizacją) przepisów wynika, że okresy niezdolności przy chorobach tożsamych (nawet przy różnych symbolach) zliczamy bez względu czy miały przerwę w ich przyznaniu. Dlatego wszystkie okresy niezdolności do pracy z symbolem I84 należało zsumować. Wprawdzie od 18 listopada 2020 roku zaczyna się okres zasiłkowy spowodowany inną chorobą (D39) to jednak choroba ta nie była kontynuowana, natomiast kontynuowana była choroba o symbolu I84 od 5 grudnia 2020 roku. Następne okresy zasiłkowe, choć spowodowane inną niż dotychczas chorobą o symbolu K40 następowały bez przerwy wraz z okresem zasiłkowym wynikającym z choroby o symbolu I84. Tak więc nowa choroba nie otworzyła nowego okresu zasiłkowego. Jedynie gdyby nowa choroba i przyznanie zasiłku chorobowego wystąpiło po przerwie nawet jednodniowej to wtedy otwierała się możliwość liczenia okresu zasiłkowego na nowo. W konsekwencji tak zaskarżona decyzja ZUS jak i wyrok Sądu Rejonowego są niewadliwe.

Także zarzut skierowania sprawy na posiedzenie niejawne nie był uzasadniony. Po otrzymaniu informacji o skierowaniu sprawy do procedowania na posiedzeniu niejawnym żadna ze stron nie złożyła wniosku o kontynuowanie sprawy na rozprawie. Okoliczność, że wnioskodawca występował bez fachowego pełnomocnika , jak wyżej wskazano, nie może stanowić przeszkody w takim rozwiązaniu zastosowanym przez Sąd I instancji. (k. 23) We wskazanym okresie wnioskodawca mógł zgłosić swoje procesowe racje lub zastrzeżenia, gdyby czegoś nie rozumiał. Sąd dokonuje pouczeń wobec strony występującej w procesie bez prawnika tylko wtedy gdy stwierdzi nieporadność strony. Oceny takiej dokonuje się pierwszej kolejności na podstawie stanowiska zawartego w pismach procesowych kierowanych do sądu. Z analizy pism wnioskodawcy nie wynika nieporadność bądź brak zrozumienia celu dla którego odwołał się od decyzji ZUS.

Mając powyższe na uwadze uznać należy, że nie doszło do naruszenia przez Sąd I instancji ani przepisów prawa procesowego ani prawa materialnego. Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oraz dokonana ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego była prawidłowa. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy, badając poprawność zaskarżonej decyzji dokonał prawidłowej interpretacji przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Rozumowanie Sądu pierwszej instancji było logiczne i spójne, a poczynione ustalenia i wysnute wnioski w pełni poprawne i rzetelne. Z tych też względów brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku. W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k. p. c. oddalił apelację wnioskodawcy, jako bezzasadną.

Sędzia.

Z:odpis uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

Sędzia.