Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 kwietnia 2022 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie w II Wydziale Karnym w składzie:

Protokolant: protokolant sądowy D. D.

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Krakowie E. K.

po rozpoznaniu w sprawie

B. P.

D. C.

G. D.

oskarżonych z art. 258 § 1 k.k. i inne

zażaleń wniesionych przez obrońców oskarżonych oraz zażalenia wniesionego przez prokuratora

na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 24 marca 2022 roku, sygn. akt III K 234/21

w przedmiocie tymczasowego aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k.

postanawia

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w pkt 3 zaskarżonego postanowienia w ten sposób, że zastrzec, iż tymczasowe aresztowanie stosowane wobec D. C. , s. S. i B. z domu B., ur. w dniu (...) w K., ulegnie zmianie – pod warunkiem złożenia w terminie 30 dni od daty wydania niniejszego postanowienia, na konto sum depozytowych Sądu Okręgowego w Krakowie, poręczenia majątkowego w kwocie 20 000 złotych (słownie: dwudziestu tysięcy złotych) – na środki zapobiegawcze w postaci wymienionego poręczenia majątkowego, dozoru Policji połączonego z obowiązkiem zgłaszania się dwa razy w tygodniu w jednostce Policji właściwej według miejsca stałego pobytu oraz z zakazem opuszczania miejsca stałego pobytu zakreślonego granicami właściwej gminy za wyjątkiem konieczności uczestniczenia w rozprawie oraz zakazu opuszczania kraju, połączonego z zatrzymaniem paszportu lub z zakazem jego wydania;

2.  zmienić zaskarżone postanowienie w pkt 5 zaskarżonego postanowienia w ten sposób, że zastrzec, iż tymczasowe aresztowanie stosowane wobec G. D., s. J. i G. z d. Ż., ur. (...) w K., ulegnie zmianie – pod warunkiem złożenia w terminie 30 dni od daty wydania niniejszego postanowienia, na konto sum depozytowych Sądu Okręgowego w Krakowie, poręczenia majątkowego w kwocie 30 000 złotych (słownie: trzydziestu tysięcy złotych) – na środki zapobiegawcze w postaci wymienionego poręczenia majątkowego, dozoru Policji połączonego z obowiązkiem zgłaszania się dwa razy w tygodniu w jednostce Policji właściwej według miejsca stałego pobytu oraz z zakazem opuszczania miejsca stałego pobytu zakreślonego granicami właściwej gminy za wyjątkiem konieczności uczestniczenia w rozprawie oraz zakazu opuszczania kraju, połączonego z zatrzymaniem paszportu lub z zakazem jego wydania;

3.  w pozostałym zakresie postanowienie utrzymać w mocy.

UZASADNIENIE

Do Sądu Okręgowego w Krakowie wpłynął akt oskarżenia przeciwko B. P., D. C., G. D. i innym. Przedmiotem tego postępowanie jest działalność zorganizowanej grupy przestępczej, ukierunkowanej na popełnianie przestępstw stypizowanych w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii.

B. P. został oskarżony o popełnienie przestępstw z art. 258 § 1 k.k. (I); art. 53 ust. 2 w zw. z art. 56 ust. 1 i 3 w zw. z art. 62 ust. 1 i 2 i art. 62 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (II); art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. (III); art. 263 § 2 k.k. (IV); art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (V). B. P. został zatrzymany 1 grudnia 2020 roku o godz. 8:40 (t. IV, k. 3-4).

Tymczasowe aresztowanie zastosował wobec niego Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie postanowieniem z dnia 2 grudnia 2020 roku (II Kp 1934/20/S). Następnie, środek ten był sukcesywnie przedłużany względem tego oskarżonego do 30 maja 2021 roku. Po tej dacie, Sąd Okręgowy w Krakowie postanowieniem z dnia 25 maja 2021 roku (VI Kp 1110/21) przedłużył tymczasowe aresztowanie na kolejny okres, lecz w wyniku kontroli instancyjnej Sąd Apelacyjny w Krakowie postanowieniem z dnia 15 lipca 2021 roku (II AKz 457/21) zastrzegł, że tymczasowe aresztowanie zostanie uchylone, a wobec oskarżonego zastosowane zostaną środki wolnościowe pod warunkiem, że wpłaci on poręczenie majątkowe w wysokości 75 000 złotych. Następnie, Sąd Apelacyjny w Krakowie w drodze kolejnej kontroli instancyjnej (II AKz AKz 662/21) zmienił kolejne postanowienie aresztowe w ten sposób, że zastrzegł zmianę tymczasowego aresztowania na środki wolnościowe pod warunkiem wpłaty przez tego oskarżonego kwoty 50 000 złotych tytułem poręczenia majątkowego. Postanowieniem z dnia 25 listopada 2021 roku Sąd Okręgowy w Krakowie utrzymał i przedłużył bezwarunkowo tymczasowe aresztowanie B. P. do 26 marca 2022 roku, a postanowienie to zostało utrzymane w mocy przez tut. Sąd Apelacyjny.

D. C. został oskarżony o popełnienie przestępstw z art. 258 § 1 k.k. (I), art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (II), art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (III).

D. C. został zatrzymany 1 grudnia 2020 roku o godz. 6:05 (t. V, k. 3-4), a tymczasowe aresztowanie zastosował wobec niego Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie postanowieniem z dnia 2 grudnia 2020 roku (II Kp 1935/20/S). Dalsze stosowanie izolacyjnego środka zapobiegawczego było następnie sukcesywnie przedłużane, tak jak w wypadku B. P.. Sądu Okręgowego w Krakowie postanowieniem z dnia 25 maja 2021 roku, (sygn. akt VI Kp 1110/21) również przedłużył tymczasowe aresztowanie wobec tego oskarżonego, lecz w wyniku kontroli instancyjnej Sąd Apelacyjny w Krakowie postanowieniem z dnia 15 lipca 2021 roku (II AKz 457/21) zastrzegł, że tymczasowe aresztowanie zostanie uchylone, a wobec oskarżonego zastosowane zostaną środki wolnościowe pod warunkiem, że wpłaci on poręczenie majątkowe w wysokości 75 000 złotych. Postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2021 roku, sygn. akt VI Kp 1652/21, Sąd Okręgowy w Krakowie ponownie utrzymał tymczasowe aresztowanie wobec tego oskarżonego, a Sąd Apelacyjny w Krakowie postanowieniem z dnia 22 września 2021 roku (sygn. akt AKz 662/21) zmienił je zastrzegając, że ulegnie zmianie po wpłacie poręczenia majątkowego w wysokości 30 000 złotych. Następnie tymczasowe aresztowanie było wobec tego oskarżonego utrzymane na dalszy czas.

G. D. został oskarżony o popełnienie przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. (I) i art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 55 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (II).

G. D. został zatrzymany 1 grudnia 2020 roku o godz. 8:20 (t. X, k. 5). Tymczasowe aresztowanie zastosował wobec niego Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie postanowieniem z dnia 2 grudnia 2020 roku (sygn. akt II Kp 1940/20/S). Następnie tymczasowe aresztowanie było wobec niego sukcesywnie przedłużane. Analogicznie do sytuacji współoskarżonych Sąd Okręgowy w Krakowie postanowieniem z dnia 25 maja 2021 roku (sygn. akt VI Kp 1110/21) przedłużył tymczasowe aresztowanie G. D., lecz w wyniku kontroli instancyjnej Sąd Apelacyjny w Krakowie postanowieniem z dnia 15 lipca 2021 roku (II AKz 457/21) zastrzegł, że tymczasowe aresztowanie zostanie uchylone, a wobec oskarżonego zastosowane zostaną środki wolnościowe pod warunkiem, że wpłaci on poręczenie majątkowe w wysokości 75 000 złotych. W późniejszym czasie tymczasowe aresztowanie było wobec oskarżonego utrzymywane i przedłużane.

Ostatni raz tymczasowe aresztowanie utrzymał i przedłużył wobec B. P., D. C. i G. D. Sąd Okręgowy w Krakowie postanowieniem z dnia 24 marca 2022 roku, sygn. akt III K 234/21. W pkt 2 tego postanowienia Sąd zastrzegł, że tymczasowe aresztowanie stosowane wobec B. P. ulegnie zmianie pod warunkiem złożenia poręczenia majątkowego w wysokości 30 000 złotych na środki zapobiegawcze w postaci wymienionego poręczenia, dozoru Policji połączonego z obowiązkiem zgłaszania się 2 razy w tygodniu w jednostce Policji właściwej według miejsca stałego pobytu oraz z zakazem opuszczania miejsca stałego pobytu zakreślonego granicami właściwej gminy za wyjątkiem konieczności uczestniczenia w rozprawie oraz zakazu opuszczania kraju, połączonego z zatrzymaniem paszportu lub zakazem jego wydania.

Jako podstawę dalszej izolacji oskarżonych (a w wypadku B. P. – warunkowej izolacji) Sąd wskazał ogólną przesłankę dowodową z art. 249 § 1 k.p.k. oraz przesłanki szczególne w postaci obawy matactwa procesowego (art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k.) i obawy utrudniania postępowania w związku z grożącą oskarżonym surową karą (art. 258 § 2 k.p.k.).

W ocenie tego Sądu zgromadzony dotychczas materiał dowodowy uzasadnia wysokie prawdopodobieństwo, że oskarżeni popełnili zarzucane im przestępstwa. Na tę okoliczność Sąd odwołał się do dowodów zgromadzonych na konkretnych kartach akt sprawy.

Uzasadnioną obawę matactwa procesowego Sąd uzasadnił działaniem oskarżonych w ramach zorganizowanej grupy przestępczej i popełnieniu inkryminowanych czynów w konfiguracji wieloosobowej. W ocenie Sądu oskarżeni mogliby kontaktować się pomiędzy sobą celem ustalenia wspólnej wersji wydarzeń, czy też w inny sposób utrudniać prawidłowy tok postępowania.

Obawę utrudniania postępowania w związku z grożącą oskarżonym surową karą Sąd uzasadnił charakterem popełnionych czynów, działalnością w zorganizowanej grupie przestępczej, wysoką społeczną szkodliwością zarzucanych czynów – które to przesłanki, jak dalej wywodził, uzasadniają wymierzenie kary surowej, w rozumieniu art. 258 § 2 k.p.k.

W ocenie tego Sądu tymczasowe aresztowanie może ulec zmianie na wolnościowe środki zapobiegawcze w razie wpłaty poręczenia majątkowego tylko w stosunku do B. P.. Wobec pozostałych oskarżonych byłoby to natomiast niecelowe.

W konkluzji postanowienia Sąd uznał, że w sprawie nie zachodzą przesłanki negatywne z art. 259 k.p.k. oraz zaistniała potrzeba dalszej izolacji oskarżonych w zgodzie z art. 263 § 3 k.p.k.

Na to postanowienie zażalenie wnieśli obrońcy oskarżonych, a co do G. P. – także prokurator.

Obrońca oskarżonego D. C. – adw. A. Z. – zaskarżył je w całości, zarzucając mu naruszenie art. 257 i 258 k.p.k., poprzez przyjęcie, że stosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania jest jedynym środkiem, który pozwoli zabezpieczyć prawidłowe postępowanie, a oferowana przez oskarżonego kwota 5 000 złotych jest zbyt niska, przy dodatkowej możliwości zastosowania dodatkowych środków wolnościowych.

Na tej podstawie skarżący wniósł o zmianę postanowienia poprzez zastosowanie środków wolnościowych.

Obrońca oskarżonego G. P. – adw. T. W. – zaskarżył to postanowienie, zarzucając mu obrazę przepisu postępowania, a to art. 403 k.p.k., poprzez wydanie orzeczenia w czasie przerwy w rozprawie w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztowania w składzie jednoosobowym – w sytuacji gdy sprawa rozpoznawana jest w składzie jednego sędziego i dwóch ławników, a w konsekwencji nienależyte obsadzenie Sądu, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.

Na tej podstawie skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Z postanowieniem w punkcie dotyczącym G. P. nie zgodził się także prokurator, zaskarżając je na niekorzyść tego oskarżonego oraz zarzucając mu obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to art. 257 § 1 k.p.k. w zw. z art. 257 § 2 k.p.k., poprzez dokonanie zastrzeżenia, że zastosowany wobec oskarżonego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania ulegnie zmianie z chwilą złożenia poręczenia majątkowego w kwocie 30 000 złotych na środki o charakterze wolnościowym, pomimo stwierdzenia spełnienia przesłanki ogólnej oraz przesłanek szczególnych stosowania wobec oskarżonego tymczasowego aresztowania, to jest uzasadnionej obawy matactwa oraz grożącej B. P. surowej kary, w sytuacji, gdy jedynie dalsze stosowanie izolacyjnego środka zapobiegawczego pozwoli na zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania, albowiem niewystarczającym byłoby stosowanie wobec wymienionego oskarżonego nie izolacyjnych środków zapobiegawczych, co wiąże się z zarzuceniem mu popełnienia przestępstw w konfiguracji wieloosobowej oraz faktem, że nie wszyscy sprawcy czynów zabronionych zostali ustaleni, a część z ustalonych sprawców przebywa na wolności, która to sytuacja dałaby możliwość oskarżonemu swobodnego kontaktu z innymi osobami uczestniczącymi w przestępczym procederze, zwłaszcza tymi, które do chwili obecnej nie zostały ustalone i zatrzymane, gdyż taka sytuacja umożliwiłaby również oskarżonemu przyjmowanie korzystnej dla siebie linii obrony, względnie nakłanianie innych osób do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień.

Na tej podstawie prokurator wniósł o uchylenie pkt 2 zaskarżonego postanowienia i wydanie postanowienia o przedłużeniu stosowania wobec oskarżonego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na dalszy czas oznaczony, bez zastrzeżenia, że ulegnie on zmianie po wpłacie określonego poręczenia majątkowego.

Z zaskarżony postanowieniem nie zgodził się także obrońca oskarżonego G. D. – adw. M. M. – który zarzucił mu naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść postanowienia, tj.:

1.  naruszenie przepisu art. 249 § 1 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k., poprzez błędne przyjęcie, iż zebrane w sprawie dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo, pomimo, iż założenie takie nie znajduje uzasadnienia w świetle zebranego materiału dowodowego, ocenianego zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego;

2.  naruszenie przepisu art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k., poprzez błędne przyjęcie, iż w niniejszej sprawie zachodzi niebezpieczeństwo mataczenia ze strony oskarżonego pomimo, iż takie ustalenie jest niezgodne z logiką, zasadami doświadczenia życiowego oraz nie bierze pod uwagę okoliczności korzystnych dla oskarżonego;

3.  naruszenie art. 258 § 2 k.p.k. w zw. z art. 2 § 1 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k., poprzez błędne przyjęcie, iż w niniejszym przypadku wymiar kary grożący oskarżonemu w związku z treścią postawionych zarzutów uzasadnia zastosowanie tymczasowego aresztowania, pomimo istnienia licznych wątpliwości odnośnie charakteru udziału oskarżonego w zdarzeniach objętych aktem oskarżenia, rzutujących ponadto na prawidłowość dokonanej kwalifikacji prawnej tych czynów i tym samym realizację omawianej przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania;

4.  art. 251 § 3 k.p.k., poprzez niewskazanie dowodów świadczących o popełnieniu przez oskarżonego przestępstwa oraz brak wystarczającego przytoczenia okoliczności wskazujących na istnienie konieczności stosowania tymczasowego aresztowania;

5.  naruszenie art. 257 k.p.k., poprzez błędne niezastosowanie innych środków zapobiegawczych niż tymczasowe aresztowanie, pomimo że były one wystarczające dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie tego postanowienia i zarządzenie niezwłocznego zwolnienia oskarżonego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie obrońcy G. D. zasługiwało na uwzględnienie. Zażalenie obrońcy D. C. zasługiwało jedynie częściowo na uwzględnienie. Natomiast zażalenia złożone przez obrońcę G. P. oraz prokuratora za uwzględnienie nie zasługiwały.

We wstępie konieczne jest podkreślenie, że w dalszym ciągu wobec wszystkich oskarżonych zaktualizowała się ogólna przesłanka dowodowa, uprawniająca Sąd do stosowania jakichkolwiek środków zapobiegawczych. Zgodnie bowiem z art. 249 § 1 k.p.k. środki zapobiegawcze można stosować w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa; można je stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo. T.. Sąd wielokrotnie wskazywał w swoich judykatach, że podstawowym warunkiem stosowania każdego środka zapobiegawczego jest istnienie dowodów wykazujących duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił zarzucane mu przestępstwo. Co więcej, prawdopodobieństwo to musi być duże, a więc takie, aby dla każdego przeciętnego człowieka możliwość wydania wyroku skazującego była znacznie większa niż uniewinnienie. Wskazuje się nadto, iż „duże prawdopodobieństwo” wymaga uprawdopodobnienia zbliżonego do pewności sprawstwa i winy danej osoby na wyższym poziomie, niż w innych przepisach (np. art. 244, 303, 313 § 1 k.p.k.), co jest uzasadnione daleko idącą ingerencją w wolność i nietykalność osobistą (zob. np. postanowienie SA w Krakowie z 9.06.2020 r., II AKz 319/20, KZS 2020, nr 7-8, poz. 52; a także: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2011 r. - I KZP 23/10, OSNKW 1/11 poz. 1, KZS 2/11, poz. 3, OSNPG 4/11, poz. 9, LEX nr 686660). Wysokie prawdopodobieństwo, wymagane przez art. 249 § 1 k.p.k., zostało wykazane w realiach niniejszej sprawy. Również kontrola instancyjna uprzednio stosowanych środków zapobiegawczych wykazała, że oskarżeni mogli z dużym prawdopodobieństwem dopuścić się zarzuconych im czynów w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, której przedmiotem była – niedozwolona ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii – działalność narkotykowa. Od czasu ostatniego stosowania tymczasowego aresztowania nie ujawniono żadnych dowodów, które przyjęte prawdopodobieństwo by obniżały. Wobec tego zarzut obrońcy G. D. w powyższym zakresie był bezzasadny. Dowodowe wykazanie przestępstwa względem pozostałych oskarżonych było w tej sprawie bezsprzeczne. Kontrola instancyjna również nie wykazała uchybień na tej płaszczyźnie.

Wskazać również należało, że w tej sprawie w dalszym ciągu zachodzi konieczność stosowania środków zapobiegawczych w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego. Podkreślenia natomiast wymaga, że przepisy normujące stosowanie środków zapobiegawczych mają charakter wyjątkowy, stąd te, które zezwalają na pozbawienie wolności osobistej, winny być interpretowane rygorystycznie, gdyż konstytucyjną oraz konwencyjną wartością podlegającą prawnej ochronie jest wolność osobista (art. 41 ust. 1 Konstytucji RP, art. 5 ust. 1 EKPC). Nie jest zatem dopuszczalne interpretowane tych przepisów w sposób zezwalający na pozbawienie wolności osobistej jednostki, jeżeli nie występuje uzasadniona potrzeba.

W tym zakresie Sąd Apelacyjny uwzględnił częściowo twierdzenia obrońców D. C. i G. D., którzy konsekwentnie podnosili, że w realiach tej sprawy możliwe było zastosowanie środków łagodniejszych, aniżeli tylko tymczasowe aresztowanie. Sąd Apelacyjny pragnie podkreślić, że na wcześniejszym etapie postępowania sądy obu instancji zgodnie oceniły, że rodzaj i stopień nasilenia obaw, dostrzeżonych względem każdego z oskarżonych, uzasadniają zastosowanie wobec nich tzw. warunkowego tymczasowego aresztowania. Ocena, że obecnie stosowanie takiej konstrukcji prawnej wobec dwóch z oskarżonych byłoby niecelowe, nie spotkała się z aprobatą tutejszego Sądu. Oskarżeni zgłaszali bowiem niemożność wpłacenia poręczenia majątkowego w znacznie wyższej wysokości. Sąd powinien więc ponownie ocenić przesłanki określone w art. 266 § 2 k.p.k. i rozważyć zastosowanie poręczenia majątkowego przy uwzględnieniu sytuacji materialnej oskarżonych, wysokości wyrządzonej szkody oraz charakteru popełnionego czynu. Sąd nie uwzględnił zarzutów przedstawionych przez prokuratora, co do wysokości poręczenia majątkowego względem G. P.. Zanim jednak tut. Sąd merytorycznie wypowie się do rodzaju stosowanego środka zapobiegawczego wobec wszystkich oskarżonych konieczne jest poczynienie uwag w przedmiocie przesłanek szczególnych, których spełnienie dostrzegł Sąd I instancji.

Rację miał bowiem Sąd Okręgowy w Krakowie, że w sytuacji wszystkich oskarżonych aktualne w dalszym ciągu pozostają przesłanki z art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. oraz art. 258 § 2 k.p.k.

Obawę matactwa procesowego kwestionował jedynie obrońca G. D. twierdząc, iż przyjęcie tej przesłanki pozbawione było logiki oraz było sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Tymczasem, Sąd Okręgowy w Krakowie trafnie dostrzegł, że oskarżeni popełnili zarzucane im przestępstwa w konfiguracji wieloosobowej oraz znają się pomiędzy sobą. Pozostając na wolności mogliby więc podejmować próby kontaktu zarówno między sobą, jak też z pozostałymi członkami grupy przestępczej. Przesłankę tę wzmaga zagrożenie surową karą, o którym mowa w art. 258 § 2 k.p.k.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego zastosowanie – w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania – najbardziej dolegliwego środka zapobiegawczego może być uzasadnione grożącą oskarżonemu surową karą, albowiem prognoza taka stwarza domniemanie zakłócenia, czy wręcz uniemożliwienia normalnego toku postępowania, a to z kolei powoduje potrzebę zabezpieczenia jego prawidłowego biegu, właśnie poprzez stosowanie tymczasowego aresztowania. Omawiana przesłanka szczególna stosowania tymczasowego aresztowania ma podstawowe znaczenie na początkowym etapie postępowania i jakkolwiek nie traci swego przymiotu również w postępowaniu jurysdykcyjnym, niemniej jednak zawsze oceniać należy ją łącznie z kategorią czynu zarzucanego (zob. postanowienie SA w Katowicach 3 września 2003 r., II Ako 401/03, KZS 2003/11, poz. 57; postanowienie SA w Krakowie z 2 kwietnia 2008 r., II AKz 163/08, Prok.i Pr.-wkł. (...), poz. 39). Etap postępowania karnego, długi okres izolacji oskarżonych oraz ilość dotychczas przeprowadzonych już dowodów (w tym ze źródeł osobowych) uzasadniają przekonanie, że zagrożenie surową karą nie jest już tak wysokie, jak miało to miejsce na początku postępowania. Wniosek taki został konsekwentnie przyznany także przez Sądy orzekające na etapie wcześniejszego orzekania o tymczasowym aresztowaniu. Skoro więc zagrożenia dla prawidłowego toku postępowania nie mają już takiego natężenia, to niezasadne byłoby zastosowanie tymczasowego aresztowania w sposób bezwzględny. Poręczenie majątkowe w orzeczonej przez Sąd wysokości stanowi wystarczający przymus psychiczny dla oskarżonych, który zmotywuje ich do lojalności wobec wymiaru sprawiedliwości.

Orzekając o środkach zapobiegawczych sąd powinien mieć na względzie w pierwszej kolejności dyrektywę adekwatności, która powinna być brana pod uwagę przed podjęciem każdej decyzji w przedmiocie środków zapobiegawczych, wynikającą z treści art. 258 § 4 k.p.k. stanowiącego, iż „decydując o zastosowaniu określonego środka zapobiegawczego, uwzględnia się rodzaj i charakter obaw wskazanych w § 1-3, przyjętych za podstawę stosowania danego środka oraz nasilenie ich zagrożenia dla prawidłowego przebiegu postępowania w określonym jego stadium. Zarówno obrońca D. C., jak też G. D. trafnie dostrzegli, że wobec oskarżonych możliwe było stosowanie środków łagodniejszych. Sąd Apelacyjny uznał natomiast, że gwarancją wpłaty poręczeń majątkowych jest zastosowanie wobec tych oskarżonych tzw. warunkowego tymczasowego aresztowania. Kwota wskazana przez obrońcę D. C. była zbyt niska, aby mogła spełnić cel określony w art. 249 § 1 k.p.k.

Jeżeli natomiast chodzi o argumentację prokuratora podkreślić należało, iż nieustalenie w niniejszej sprawie pozostałych osób zaangażowanych w przestępczy proceder nie może stanowić okoliczności, przez którą oskarżeni będą dalej tymczasowo aresztowani. Nie jest bowiem winą oskarżonych, że po prawie 2 latach od czasu wszczęcia śledztwa w sprawie prokurator nie ustalił wszystkich osób biorących udział w zorganizowanej grupie przestępczej. W innym wypadku, stosowanie izolacyjnego środka zapobiegawczego w sposób bezwarunkowy byłoby możliwe zawsze. Poręczenie majątkowe oparte innymi wolnościowymi środkami zapobiegawczymi jest w stanie zabezpieczyć prawidłowy tok postępowania karnego i zmotywować oskarżonych do lojalności procesowej.

Na końcu tut. Sąd postanowił ocenić zarzut obrońcy oskarżonego G. P., uznając go za całkowicie bezzasadny. W realiach niniejszej sprawy nie doszło bowiem do aktualizacji bezwzględnej przyczyny odwoławczej wskazanej przez tego skarżącego.

Po pierwsze wskazać należało, że rozprawa z dnia 21 marca 2022 roku została na zasadzie art. 401 § 1 k.p.k. przerwana do 24 marca 2022 roku do godz. 9:30. Do tego czasu rozprawa – z powodu nieobecności sędziego referenta – nie została podjęta. Zgodnie z art. 402 § 3 k.p.k. w razie przekroczenia terminu przerwy rozprawę uważa się za odroczoną. Z treści tego przepisu wyprowadzić można zasadę, że przekroczenie okresu przerwy ex lege przekształca rozprawę przerwaną w odroczoną. Jednak użyte w tym przepisie sformułowanie „przekroczenie terminu przerwy” nie jest jasne, gdyż nie wiadomo, czy chodzi tu o przekroczenie terminu przerwy wyznaczonego przez przewodniczącego, czy też przekroczenie ustawowego terminu przerwy w rozprawie (tj. 42 dni – zob. art. 401 § 2 k.p.k.). Wykładnia systemowa tego przepisu wskazuje, że dotyczy on sytuacji, gdy doszło do przekroczenia terminu przerwy wyznaczonego przez przewodniczącego. Jeżeli w tym terminie rozprawa się nie odbyła (np. z powodu choroby sędziego) rozprawę uważa się za odroczoną nawet wówczas, gdy termin przerwy był krótszy niż ustawowe 42 dni. W tej sprawie rozprawa przerwana do 24 marca 2022 roku do godz. 9:30 nie została podjęta, wobec czego nie można było uznać, że postanowienie aresztowe zostało wydane „w przerwie”.

Po drugie, z uwagi na nieobecność sędziego referenta i konieczność podjęcia decyzji w przedmiocie stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, który upływał 26 marca 2022 roku, Przewodniczący III Wydziału Karnego Sądu Okręgowego w Krakowie na podstawie § 73 ust. 1 pkt 1 Regulaminu Urzędowania Sądów Powszechnych zarządził rozpoznanie przedmiotowej sprawy przez sędziego dyżurnego, zgodnie z ustalonym harmonogramem dyżurów i zastępstw. Powołany przepis Regulaminu wskazuje, że sędziemu pełniącemu dyżur są przydzielane sprawy i zadania sądu, co do których ustawa wymaga ich rozpoznania lub wykonania w ciągu 72 godzin. W realiach niniejszej sprawy taka konieczność wystąpiła.

Nie miał zatem racji skarżący podnosząc, że w tej sprawie doszło do spełnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej w postaci błędnego obsadzenia składu sędziowskiego.

Reasumując wskazać należało, że tymczasowe aresztowanie w dalszym ciągu jest potrzebne do zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego, lecz z uwagi na etap postępowania oraz osłabienie dostrzeżonych w sprawie przesłanek szczególnych – możliwe było zastosowanie wobec wszystkich oskarżonych instytucji aresztu warunkowego. Wysokość poręczenia majątkowego oraz kumulatywne zastosowanie pozostałych wolnościowych środków zapobiegawczych będzie wystarczające do spełnienia celu określonego w art. 249 § 1 k.p.k. Sąd nie mógł natomiast odstąpić całkowicie od stosowania aresztowania, z uwagi na to, że jest ono gwarancją do wpłaty orzeczonych poręczeń majątkowych. Tylko bowiem w taki sposób oskarżeni mogą uwolnić się od dalszej izolacji.

T.. Sąd nie dostrzegł negatywnych przesłanek tymczasowego aresztowania z art. 259 k.p.k. W realiach tej sprawy bezsprzeczna pozostaje także przesłanka temporalna.

Z tych powodów orzeczono jak w sentencji, na podstawie powołanych tam przepisów prawa.