Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I 1 C 887/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 29 grudnia 2021 r.

(żądanie pozwu)

1.  Powód M. Z. (1) wniósł pozew przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w G. o zapłatę kwoty 3.871,98 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2021r. do dnia zapłaty.

2.  W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w dniu 1 lipca 2010 r. Sąd Rejonowy w Gdyni wydał nakaz zapłaty w sprawie o sygnaturze I 1 Nc 3021/10, zasądzając od niego solidarnie z M. G. na rzecz pozwanej kwotę 3.435,59 zł wraz z odsetkami za opóźnienie tytułem zaległego czynszu za najem lokalu mieszkalnego. Powód nie brał udziału w postępowaniu, gdyż spółdzielnia wskazała jego nieaktualny adres zamieszkania. O sprawie powód dowiedział się w trakcie postępowania egzekucyjnego, gdy Komornik zajął mu środki w kwocie 3.899,81 zł. Powód podjął wówczas działania w celu wyjaśnienia sprawy, informując spółdzielnię, że może odpowiadać jedynie za czynsz za okres 2,5 miesiąca. Podówczas powód nie skorzystał z przysługujących mu środków prawnych, natomiast uzgodnił z pozwaną, że wpłaci dalszą kwotę 1.356,87 zł, co miało wyczerpać wszelkie roszczenia pozwanego. W związku z powyższym pozwany złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego wobec powoda. Już po umorzeniu pozwana zwróciła powodowi kwotę 1.356,87 zł, co potwierdzało niezasadność prowadzenia przeciwko niemu egzekucji. Mimo to w 2020 r. pozwana ponownie wszczęła egzekucję przeciwko powodowi, a Komornik pobrał kwotę 3.871,98 zł z rachunku bankowego powoda. Zdaniem powoda, w świetle wcześniejszych ustaleń stron, ponowne wszczęcie egzekucji należy uznać za bezzasadne i stanowiące delikt w rozumieniu art. 415 k.c.

(pozew k. 3-4v)

(stanowisko pozwanej)

3.  Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, kwestionując roszczenie co do zasady i wysokości. Pozwana przyznała, że wszczęła przeciwko powodowi egzekucję, która była prowadzona pod sygnaturą akt Km 515/13, a w toku egzekucji wyegzekwowano kwotę 688,22 zł tytułem należności głównej, kwotę 642 zł tytułem kosztów sądowych, a także kwotę odsetek w wysokości 187,22 zł. W trakcie postępowania egzekucyjnego, powód złożył wniosek o zwolnienie rachunku i zakończenie egzekucji. Pozwana zgodziła się warunkowo na umorzenie postępowania egzekucyjnego z uwagi na sytuację życiową powoda, jednak nigdy nie zrzekła się w stosunku do niego pozostałej części roszczenia ani nie uznała, że kwota 1.356,87 zł wyczerpuje w całości roszczenia spółdzielni wobec powoda. Jak wyjaśniła pozwana, zwrot kwoty 1.356,87 zł nastąpił z uwagi na to, że toczyła się egzekucja, a wpłata ta miała nastąpić na skutek błędu powoda. Nadto, pozwana podniosła, że powód nie podjął żadnych czynności po umorzeniu postępowania. Dalej, pozwana zwróciła uwagę, że w toku postępowania egzekucyjnego pod sygnaturą akt Km 587/20 tytuł wykonawczy został zrealizowany w całości, albowiem wyegzekwowano kwotę 2.715,32 zł tytułem należności głównej, 499,69 zł tytułem odsetek, 462,63 zł tytułem kosztów egzekucyjnych oraz 225 zł tytułem kosztów zastępstwa w egzekucji. Zdaniem pozwanej podnoszone w pozwie okoliczności dotyczące miejsca zamieszkania powoda pozostają bez znaczenia dla niniejszej sprawy. Nadto, pozwana pouczyła powoda o możliwości złożenia wniosku o doręczenie nakazu zapłaty, zaś powód nie zawiadomił pozwanej o tym, że nie zamieszkuje w lokalu. Pozwana wyjaśniła także, że sprawa dotyczyła nieuiszczanych opłat eksploatacyjnych, a nie czynszu za najem lokalu.

(odpowiedź na pozew k. 36-39)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

4.  Pozwana (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa z siedzibą w G. wniosła do Sądu Rejonowego w Gdyni pozew przeciwko M. Z. (1) i M. G. o zapłatę kwoty 3.435,59 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 7 czerwca 2010r. do dnia zapłaty tytułem opłat eksploatacyjnych za okres od stycznia 2009 r. do stycznia 2010 r.

(dowód: pozew k. 8-11 wraz z załącznikami k. 12-14)

5.  W dniu 1 lipca 2010 r. w sprawie o sygnaturze akt I 1 Nc 3021/10 Sąd Rejonowy w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym i nakazał M. G. i M. Z. (2), aby zapłacili na rzecz (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. solidarnie kwotę 3.435,59 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 7 czerwca 2010 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 642 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W dniu 5 października 2010 r. ww. nakaz zapłaty został zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

(dowód: tytuł wykonawczy k. 11 akt egzekucyjnych Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni I. M. o sygnaturze Km 578/2020)

6.  Następnie, w oparciu o ww. tytuł wykonawczy pozwana wszczęła przeciwko dłużnikom egzekucję, którą prowadził Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gdyni Z. S. pod sygnaturą akt KM 515/13. W toku postępowania egzekucyjnego Komornik zajął rachunek bankowy powoda i wyegzekwował z niego kwotę 3.899,81 zł.

(dowód: wydruk z rachunku k. 16, przesłuchanie członka zarządu pozwanej U. T., 00:52:17-01:12:21, k. 63-63v, płyta CD k.65)

7.  Pismem z dnia 13 czerwca 2013 r. powód zwrócił się do (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. o zwolnienie jego rachunku bankowego spod egzekucji, wskazując, że był zameldowany w lokalu przez okres 73 dni, lecz nie mieszkał w nim, gdyż w tym czasie pracował za granicą.

(dowód: pismo powoda z dnia 13 czerwca 2013r. k. 20)

8.  Powód M. Z. (3) ustalił z pracownikiem pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej, że pozwana nie będzie dochodziła od niego roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym na drodze postępowania egzekucyjnego.

(dowód: przesłuchanie powoda M. Z. (3), 00:18:14-00:52:26, k. 62-63, płyta CD k. 65)

9.  W dniu 3 września 2013 r. powód wpłacił bezpośrednio na rachunek bankowy pozwanej kwotę 1.356,87 zł.

(dowód: dowód wpłaty k. 18, przesłuchanie powoda M. Z. (3), 00:18:14-00:52:26, k. 62-63, płyta CD k. 65)

10.  W dniu 9 września 2013 r. wierzyciel złożył do Komornika wniosek datowany na dzień 4 września 2013 r. o ograniczenie egzekucji o kwotę 1.356,87 zł, w tym czynsz w wysokości 911,72 zł i odsetki w wysokości 445,15 zł w związku z dokonaną przez powoda wpłatą w dniu 3 września 2013 r. Jednocześnie, wierzyciel wniósł o umorzenie postępowania wobec powoda i kontynuowanie postępowania wobec drugiego dłużnika.

(dowód: wniosek k. 114 akt egzekucyjnych Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni Z. S. o sygnaturze Km 515/13)

11.  Postanowieniem z dnia 24 września 2013r. Komornik umorzył postępowanie w sprawie Km 515/13 wszczęte przeciwko powodowi na podstawie art. 825 pkt 1 kpc, a także postanowił kontynuować je wobec drugiego dłużnika.

(dowód: postanowienie komornika k. 117 akt egzekucyjnych Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni Z. S. o sygnaturze Km 515/13)

12.  W dniu 21 listopada 2013 r. pozwany zwrócił powodowi kwotę 1.356,87 zł. Wypłata nastąpiła w kasie spółdzielni.

(dowód: dowód wpłaty k. 19, przesłuchanie powoda M. Z. (3), 00:18:14-00:52:26, k. 62-63, płyta CD k. 65)

13.  W dniu 25 listopada 2013 r. wierzyciel wniósł do Komornika pismo datowane na dzień 15 listopada 2013r., w którym oświadczył, że cofa wniosek z dnia 4 września 2013 r. o ograniczenie egzekucji z uwagi na deklarację powoda, iż wpłacił kwotę 1.356,87 zł pod wpływem błędu. Jednocześnie, wierzyciel podtrzymał wniosek o umorzenie egzekucji wobec powoda i wniósł o kontynuację postępowania wobec M. G..

(dowód: wniosek k. 144 akt egzekucyjnych Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni Z. S. o sygnaturze Km 515/13)

14.  W okresie pomiędzy zakończeniem postępowania egzekucyjnego w sprawie KM 515/13 a wszczęciem postępowania w sprawie Km 578/20 strony nie kontaktowały się w sprawie spłaty ww. zadłużenia.

(dowód: przesłuchanie powoda M. Z. (3), 00:18:14-00:52:26, k. 62-63, płyta CD k. 65, przesłuchanie członka zarządu pozwanej U. T., 00:52:17-01:12:21, k. 63-63v, płyta CD k.65)

15.  Pozwana złożyła do Komornika wniosek z dnia 28 września 2020 r. o wszczęcie i przeprowadzenie egzekucji przeciwko powodowi i M. G. w celu wyegzekwowania należności głównej w kwocie 2.715,32 zł, odsetek ustawowych od tej kwoty za okres od 1 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty, a także kosztów postępowania egzekucyjnego i kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu egzekucyjnym.

(dowód: wniosek egzekucyjny k. 2-20 akt egzekucyjnych Komornika sądowego przy Sadzie Rejonowym w Gdyni I. M. o sygnaturze Km 578/2020)

16.  W dniu 4 listopada 2020r. Komornik od powoda wyegzekwował kwotę 3.873,78 zł.

(dowód: potwierdzenie zajęcia k. 24)

17.  Postanowieniem z dnia 16 listopada 2020 r. Komornik zakończył egzekucję wskutek wyegzekwowania roszczenia wierzyciela w całości, przyznał wierzycielowi koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym w wysokości 225 zł, ustalił koszty niezbędne do przeprowadzenia egzekucji w kwocie 462,63 zł, wskazując, że w całości zostały zapłacone przez dłużnika.

(dowód: postanowienie k. 71 akt egzekucyjnych Komornika sądowego przy Sadzie Rejonowym w Gdyni I. M. o sygnaturze Km 578/2020)

18.  W dniu 17 listopada 2020 r. wierzyciel wniósł o umorzenie postępowania egzekucyjnego w stosunku do powoda oraz o zwrot pobranych kwot z rachunków bankowych i zwolnienie od zajęcia wszelkich wierzytelności, wnosząc jednocześnie o kontynuowanie postępowania w stosunku do M. G..

(dowód: wniosek k. 86 akt egzekucyjnych Komornika sądowego przy Sadzie Rejonowym w Gdyni I. M. o sygnaturze Km 578/2020)

19.  Pismem z dnia 16 grudnia 2020r. powód reprezentowany przez pełnomocnika wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 3.871,98 zł w terminie 3 dni od otrzymania wezwania. Wobec braku zapłaty, w dniu 12 stycznia 2021 r. powód ponowił wezwanie do zapłaty.

(dowód: wezwania do zapłaty k. 27-28)

Sąd zważył, co następuje:

20.  Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony oraz wezwane organy, a także dowodu z przesłuchania stron.

(ocena dowodów)

21.  Oceniając zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności dokumentów powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Zwrócić bowiem należy uwagę, że część spośród wymienionych powyżej dokumentów ma charakter dokumentów urzędowych (tytuł wykonawczy, postanowienia komornika) i w związku z tym korzystają one z domniemania autentyczności i domniemania zgodności z prawdą wyrażonych w nich oświadczeń, których żadna ze stron usiłowała wzruszyć w trybie art. 252 kpc. Pozostałe dokumenty mające formę dokumentów prywatnych nie budziły wątpliwości Sądu co ich autentyczności czy też pochodzenia wyrażonych w nich oświadczeń woli, ani też nie były kwestionowane przez którąkolwiek ze stron.

22.  Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania powoda. W ocenie Sądu zeznania te były szczere, wewnętrznie spójne, niesprzeczne z innymi dowodami, które Sąd uznał za niewątpliwie wiarygodne, a także nie budziły żadnych wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania. Zdaniem Sądu za wiarygodnością zeznań powoda odnośnie zawartego przez strony porozumienia świadczy przede wszystkim chronologia składania wniosków o umorzenie postępowania przez pełnomocnika strony pozwanej. Za każdym bowiem razem, gdy powód interweniował w spółdzielni w sprawie prowadzenia przeciwko niemu działań windykacyjnych, pozwana cofała wniosek egzekucyjny. Tym samym, zdaniem Sądu, w świetle zebranego materiału dowodowego nie sposób dać wiary zeznaniom członka zarządu pozwanej spółdzielni mieszkaniowej (...), że wolą pozwanej nie było odstąpienie od egzekucji w stosunku do powoda długu wynikającego z tytułu wykonawczego. W odniesieniu do zrelacjonowania przebiegu postępowania egzekucyjnego zeznania stron korelują z treścią dokumentów zawartych w aktach postępowań o sygnaturach Km 515/13 i Km 578/00.

(rozstrzygnięcie)

23.  Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

(podstawa prawna rozstrzygnięcia, dojście do skutku między stronami umowy zobowiązującej do niedochodzenia wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym)

24.  Podstawową kwestią sporną pomiędzy stronami pozostawało ustalenie, czy doszło pomiędzy nimi do porozumienia, którego przedmiotem byłoby zobowiązanie pozwanej, że nie będzie dochodziła od powoda roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym. Bez wątpienia taka umowa nie została zawarta pomiędzy stronami na piśmie. Powód powoływał się jednak na ustne ustalenia dokonane z osobą działającą w imieniu spółdzielni mieszkaniowej w tym przedmiocie. Pozwana z kolei konsekwentnie kwestionowała, aby kiedykolwiek zwolniła powoda z długu, bądź zobowiązała się nie dochodzić od powoda zapłaty na drodze postępowania egzekucyjnego. Odnosząc się do zaprezentowanych stanowisk stron, w oparciu od zebrany materiał dowodowy, Sąd na zasadzie domniemania faktycznego przyjął, że pomiędzy stronami doszła do skutku umowa zwana pactum de non petendo. Jak wskazuje się w doktrynie, jest to umowa między wierzycielem a dłużnikiem, w której wierzyciel zobowiązuje się do niedochodzenia roszczenia wobec dłużnika, a w szczególności do występowania przeciwko niemu na drogę sądową. Tego rodzaju zobowiązanie wierzyciela jest dopuszczalne na zasadzie swobody umów (art. 353 1 kc) (por. K. Osajda, Kodeks cywilny. Komentarz, 2019). Zawarcie takiej umowy nie wymaga zachowania formy pisemnej i może odbyć się w sposób konkludentny.

25.  Jeśli chodzi o kwestię zawarcia umowy, to zważyć należy, iż powód wskazywał, że w przedmiotowej sprawie porozumiał się z pracownikiem pozwanej obecnym w lokalu spółdzielni mieszkaniowej, przy czym w oparciu o zaoferowany materiał dowodowy nie ustalono danych tego pracownika. Zważyć jednak należy, iż zgodnie z treścią art. 97 k.c. osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Podkreślić należy, iż przepis art. 97 k.c. odnosi się do wszystkich osób, które mają faktyczną możliwość dokonywania czynności prawnych w obiektach przedsiębiorstwa i ma zastosowanie zawsze, gdy przedsiębiorstwo nie poinformowało w sposób wyraźny swoich klientów o tym, że konkretne osoby czynne w jego lokalu nie są umocowane do zawierania umów, przy czym taka osoba nie musi być osobą zatrudnioną na podstawie stosunku pracy czy innej umowy dotyczącej świadczonej usługi. Umocowanie do dokonywania czynności może być również domniemane i wynikać z powierzonych osobie obowiązków służbowych (por. postanowienie SN z dnia 14 lutego 2018r., V CSK 455/17, L.).

26.  Z zeznań powoda wynikało w sposób nie budzący wątpliwości, że czynność prawna została zawarta w budynku spółdzielni mieszkaniowej, a osoba, z którą się porozumiał była pracownikiem spółdzielni. O ile powód nie wykazał inicjatywy dowodowej w zakresie ustalenia osoby, z którą zawarł umowę, to jednak należało stwierdzić, że działania pełnomocnika pozwanej podejmowane w toku postępowań egzekucyjnych wskazują na to, iż umowa została zawarta skutecznie. Przede wszystkim zważyć należy, iż zarówno w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygnaturą KM 515/13, jak też w toku postępowania w sprawie KM 578/20 pełnomocnik wierzyciela każdorazowo po wszczęciu postępowania egzekucyjnego składał wnioski o umorzenie postępowania w stosunku do powoda. Pierwszy taki wniosek został złożony w dniu 9 września 2013 r., a wierzyciel podtrzymywał go, mimo cofnięcia wcześniejszego wniosku o ograniczenie egzekucji i mimo zwrotu powodowi wpłaconej przez niego uprzednio należności. W trakcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygnaturą Km 578/00 pełnomocnik wierzyciela złożył podobny wniosek w dniu 17 listopada 2020 r., wnosząc o umorzenie postępowania egzekucyjnego w stosunku do powoda, zwrot pobranych kwot z rachunków bankowych i zwolnienie od zajęcia wszelkich wierzytelności. W ocenie Sądu, zakładając, że pełnomocnik jako profesjonalista działał w sposób racjonalny, to należało przyjąć, że składanie wniosków o umorzenie było skutkiem wcześniej zawartej umowy (pactum de non petendo). Brak bowiem innego racjonalnego wytłumaczenia takiego zachowania pełnomocnika. W konsekwencji należało przyjąć, że skoro pełnomocnik procesowy działał w wykonaniu uprzednio zawartej umowy pactum de non petendo, to wskazana umowa doszła do skutku jako zawarta z pracownikiem pozwanej i była przez pozwaną następczo honorowana. Chronologia składania wniosków o umorzenie postępowania przez pełnomocnika wierzyciela uzasadnia przekonanie, że następowało to na skutek interwencji powoda. Za każdym razem pozwana orientując się, że wcześniej ułożyła się z powodem co do odstąpienia od egzekwowania roszczeń objętych tytułem wykonawczym, wnosiła o umorzenie egzekucji w stosunku do tego dłużnika.

(odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zobowiązującej do niedochodzenia wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym)

27.  Stosownie do treści art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

28.  W doktrynie wskazuje się, że w przypadku naruszenia zobowiązania wynikającego z pactum de non petendo przez wierzyciela, ponosi on odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 471 k.c. ( vide: P. Drapała, Zwolnienie z długu, s. 124; M. Lemkowski, Odsetki cywilnoprawne, Warszawa 2007, s. 254–255; M. Łolik, Charakter prawny terminów umownych, s. 16; M. Pyziak-Szafnicka, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, 2014, s. 1617). W związku z tym należało uznać, że skierowanie przez pozwaną wniosku o wszczęcie przeciwko powodowi egzekucji i wyegzekwowanie od niego wierzytelności objętej tytułem wykonawczym, w sytuacji, gdy strony łączyła ważna i skutecznie zawarta umowa pactum de non petendo, stanowi naruszenie tej umowy i rodzi odpowiedzialność wierzyciela. Kwota wyegzekwowana od powoda w 2020 r. stanowi szkodę poniesioną przez powoda na skutek nienależytego wykonania ww. umowy. Z zebranego materiału dowodowego wynika, że w toku postępowania egzekucyjnego Km 578/00 Komornik wyegzekwował z rachunku bankowego powoda kwotę 3.873,78 zł, przy czym w niniejszej sprawie powód domaga się zwrotu kwoty niższej tj. kwoty 3.871,98 zł. Wskazany uszczerbek majątkowy pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z zachowaniem pozwanej stanowiącym nienależyte wykonanie umowy zobowiązującej do niedochodzenia wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym.

29.  Tym samym, Sąd na podstawie art. 471 k.c. orzekł jak w pkt I. wyroku.

30.  Od zasądzonej należności Sąd na podstawie art. 481 k.c. zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty. Zważyć bowiem należy, iż strona pozwana nie zaprzeczyła, że otrzymała wezwanie z dnia 16 grudnia 2020 r. Do ustalenia wymagalności roszczenia o naprawienie szkody jako zobowiązania bezterminowego znajduje zastosowanie art. 455 k.c., w myśl którego spełnienie świadczenia przez dłużnika powinno nastąpić niezwłocznie po wezwaniu go przez wierzyciela. Pojęcie „niezwłocznie" należy rozumieć jako „realny", w którym dłużnik przy uwzględnieniu okoliczności miejsca i czasu oraz regulacji art. 354 i art. 355 k.c. będzie w stanie dokonać zapłaty ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2011 r., II CSK 346/11, L.). W ocenie Sądu w rozpatrywanym przypadku termin siedmiodniowy był wystarczający do wszechstronnego rozważenia żądania, termin ten uwzględnia obieg korespondencji w spółdzielni, konieczność konsultacji z prawnikiem, jak również czas potrzebny na zgromadzenie dokumentacji. Stąd należało przyjąć, że roszczenie stało się wymagalne z dniem 30 grudnia 2021 r. (czwartek). Powód mógł zatem żądać zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od ww. kwoty za okres od 1 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty.

(koszty procesu)

31.  O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.117 zł, na co składała się opłata sądowa od pozwu (200 zł), wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej (900 zł) ustalona zgodnie z §2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł). Nadto, na podstawie art. 98 § 1 1 k.p.c. od powyższej kwoty zasądzono odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.