Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 czerwca 2022 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Regionalnej w Krakowie Ewy Rogali

po rozpoznaniu zażalenia wniesionego przez obrońcę skazanego A. K. (1) na postanowienie Sądu Okręgowego w Kielcach z 25 kwietnia 2022 r., sygn. akt IV Kow 366/22, w przedmiocie odmowy udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności,

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. i art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w.

postanawia

1)  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie;

2)  zwolnić skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Skazany A. K. (1) odbywa karę 15 lat pozbawienia wolności orzeczoną prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Rzeszowie z 3 listopada 2004 r., sygn. akt II K 8/04, za przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 2 pkt 4 k.k., art. 157 § 1 k.k., art. 159 k.k. w zw. z art. art. 11 § 2 k.k. i art. 64 § 1 k.k. Koniec kar przypada na dzień 18 lutego 2023 r., co oznacza, że skazany nabył formalne uprawnienie do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie.

Z wnioskiem o udzielenie skazanemu A. K. (1) warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności wystąpił obrońca skazanego adw. A. K. (2), podnosząc na jego uzasadnienie, że w sytuacji procesowej skazanego A. K. (1) spełnione zostały przesłanki wymienione w art. art. 77 § 1 k.k.

Wniosku skazanego nie poparł jednak Dyrektor Aresztu Śledczego w Kielcach, zarówno w pisemnej opinii, jak i przed sądem penitencjarnym, a jego uwzględnieniu sprzeciwił się prokurator.

Postanowieniem z 25 kwietnia 2022 r., sygn. akt IV Kow 366/22, Sąd Okręgowy w Kielcach odmówił skazanemu A. K. (1) udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary zasadniczej pozbawienia wolności.

Na to postanowienie zażalenie wniósł obrońca skazanego zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, poprzez przyjęcie, że wobec skazanego nie zachodzą podstawy do uzasadnionego przekonania, iż po warunkowym zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego, gdyż proces resocjalizacji skazanego nie został dokończony.

W konkluzji zażalenia obrońca skazanego wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez udzielenie A. K. (1) warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Kielcach.

Sąd Apelacyjny w Krakowie stwierdził, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Wbrew bowiem zarzutom przedstawionym w zażaleniu Sąd Okręgowy nie naruszył przepisów postępowania mających wpływ na wydane rozstrzygnięcie, poprzez dokonanie dowolnej, nieopartej na całym materiale dowodowym, sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczeniem życiowym oceny dowodów, co w konsekwencji doprowadziło do dokonania błędnej oceny ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia.

Nie kwestionując okoliczności podniesionych w zażaleniu, mających świadczyć o pozytywnych zachowaniach skazanego w kontekście treści art. 77 § 1 k.k., a znajdujących potwierdzenie w opinii Dyrektora Aresztu Śledczego w Kielcach, przypomnienia wymaga, iż z powołanego normatywu wynika, że rozpoznając wniosek o udzielenie warunkowego przedterminowego zwolnienia zachowanie skazanego należy ocenić przez pryzmat wszystkich ustawowych okoliczności i ustalając prognozę kryminologiczno - społeczną wskazać, które z nich sprzeciwiają się postawieniu pozytywnej prognozy, ewentualnie przemawiają za udzieleniem warunkowego przedterminowego zwolnienia. Dodatnia prognoza powinna być zatem rezultatem kumulatywnej oceny wszystkich kryteriów zawartych w normie art. 77 § 1 k.k. i na tej podstawie sąd winien dopiero zważyć, czy skazany zasługuje na dobrodziejstwo warunkowego przedterminowego zwolnienia (postanowienie SA w Krakowie z 26.08.2014., akt II AKzw 903/14, KZS 2014/10/44).

W powyższym kontekście Sąd Okręgowy zasadnie ustalił negatywną prognozę kryminologiczno - społeczną odnośnie skazanego, która była wynikiem kumulatywnej oceny wszystkich kryteriów i okoliczności zawartych w art. 77 § 1 k.k. Powyższe wynika z analizy uzasadnienia postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 25 kwietnia 2022 r., w którym odwołał się do opinii Dyrektora Aresztu Śledczego w Kielcach odnośnie zachowania skazanego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności, dostrzegając czynniki rokujące pozytywnie („3 razy karany, 13 razy korzystał z ulg, 100 razy nagradzany” – k. 10), ale też miał na uwadze czynniki rokujące negatywnie, takie jak uczestnictwo w podkulturze przestępczej, gdyż one także muszą podlegać ocenie w kontekście prognozowania, co do zachowania się skazanego na wolności („Przez wiele lat nie zrezygnował z udziału w podkulturze przestępczej. W jej szeregach posiada status osoby znaczącej.” – k. 10). W tym względzie trzeba także pamiętać, że skazany jest bezkrytyczny wobec popełnionych przestępstw („W rozmowach bagatelizuje całe zdarzenie, nie czuje się winny.” – k. 10).

W konsekwencji Sąd Okręgowy rozpoznając wniosek o udzielenie warunkowego przedterminowego zwolnienia z uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów, ocenił go przez pryzmat wszystkich ustawowych przesłanek wynikających z treści art. 77 § 1 k.k. Nadto podnieść należy, odnosząc się dodatkowo do zażalenia w zakresie wskazywania na bardzo pozytywny proces resocjalizacyjny („Otrzymał łącznie około 200 nagród regulaminowych m. in. za organizowanie konkursów literackich, sportowych, przestrzeganie regulaminu, nieodpłatną pracę.” – k. 32v), że nie budząca zastrzeżeń postawa skazanego w izolacji, dla warunkowego przedterminowego zwolnienia jest tyleż niezbędna, co niewystarczająca. Brak bowiem problemów wychowawczych ze skazanym w trakcie odbywania kary nie wystarcza. Stan taki oznacza jedynie bierne podporządkowanie się skazanego wymaganiom odbywania kary, stan normalny, za który nie należy oczekiwać nagrody w formie skrócenia kary. Dla uzyskania jej potrzebne jest postępowanie powyżej tej normy, a to aktywność skazanego w dążeniu do wykazania gotowości do respektowania zasad współżycia społecznego (zob. postanowienie SA w Krakowie z 19.02.2015. II AKzw 112/15, KZS 2015/3/58; postanowienie SN z 27.11.2019., V KK 582/19, LEX 2753621).

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy wskazuje jednak, że stanowisko wyeksponowane w zażaleniu jest niepełne, gdyż część okoliczności doniosłych z punktu widzenia ustalenia pozytywnej prognozy została przez obrońcę skazanego niezasadnie pominięta. Przede wszystkim zażalenie pomija to, jaki obraz osobowości skazanego rysuje się przez pryzmat rodzaju jego zachowań (jakich przestępstw dopuścił się skazany), jakie zostały mu przypisane. Z treści art. 77 § 1 k.k. należy bowiem wywodzić, iż to z okoliczności popełnionego przez skazanego przestępstwa należy wyprowadzać przekonanie o istnieniu pozytywnej prognozy. W przeciwieństwie do Sądu Okręgowego - obrońca skazanego, wskazując na możliwość zastosowania art. 77 § 1 k.k. do sytuacji procesowej A. K. (1), nie poddał w ogóle analizie tego, czy okoliczności dotyczące przypisanych skazanemu przestępstw zawierają jakieś elementy pozwalające pozytywnie określić aktualnie wniosek o pozytywnej prognozie wobec skazanego, czy też mogą rzutować pozytywnie na ocenę jego osobowości. Należy natomiast zauważyć, że popełnione przez A. K. przestępstwa skierowane były przeciwko najważniejszym dobrom chronionym prawem, zaś sposób ich realizacji wskazuje na znaczną jego demoralizację i ukierunkowanie na naruszanie porządku prawnego w sposób bezwzględny i zorganizowany, a nie na fakt, że będzie przestrzegał w przyszłości porządku prawnego. Skazany musi także pamiętać, że warunkowe zwolnienie przed odbyciem całości orzeczonej kary ma charakter wyjątkowy. Może być stosowane tylko w uzasadnionych przypadkach, co wyklucza jej nadmierne bądź liberalne stosowanie. W konsekwencji zasadnie konstatuje Sąd Okręgowy, że skazany A. K. (1) nie może skorzystać z dobrodziejstwa instytucji przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności, gdyż prognoza kryminologiczno-społeczna jego przyszłego zachowania nie jest dodatnia, co uzasadnia stanowisko, że w warunkach wolnościowych skazany naruszy porządek prawny (zob. postanowienie SA w Krakowie z 28.10.2019., II AKzw 31/19, LEX 3007589).

Z uwagi na to, że skazany nie jest zatrudniony w jednostce penitencjarnej odpłatnie i nie posiada do swej dyspozycji dostatecznych środków, Sąd Apelacyjny uznał, iż uiszczenie przez niego kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym byłoby zbyt uciążliwe. Dlatego też, na zasadzie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w. zwolnił go od ich zapłaty.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji niniejszego postanowienia.