Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVI GC 903/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 września 2020 roku powód innogy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (obecnie (...) sp. z o.o.) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 2.071,59 zł wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od:

- kwoty 691,72 zł od dnia 22 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 740,34 zł od dnia 20 września 2016 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 9,39 zł od dnia 25 września 2016 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 491,53 zł od 20 października 2016 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 107,44 zł od 21 listopada 2016 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 31,17 zł od dnia 23 lutego 2017 roku do dnia zapłaty,

oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dochodzona kwota stanowi należność, wynikającą z zawartej między stronami umowy dystrybucji energii elektrycznej, na którą składają się faktury, wystawione przez powoda za świadczoną usługę, oraz nota odsetkowa, wystawiona w związku z zaistniałymi opóźnieniami w płatności.

W dniu 11 grudnia 2020 roku Referendarz sądowy w tutejszym Sądzie, działając pod ówczesną sygn. akt VIII GNc 8060/20, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Powyższy nakaz został zaskarżony przez pozwanego w całości sprzeciwem, w którym pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Uzasadniając sprzeciw pozwany zwrócił uwagę na fakt, że postępowanie między stronami zostało wszczęte już po raz drugi o to samo roszczenie, wcześniej tocząc się przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w L.. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczeń, dochodzonych pozwem. Wskazał również, że nigdy nie otrzymał od powoda faktury nr (...) z dnia 9 lutego 2017 roku, zaś działalność w lokalu przy ul. (...) (którego miała dotyczyć umowa) zakończył we wrześniu 2016 roku.

Powód odniósł się do podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia w piśmie procesowym z dnia 2 grudnia 2021 roku wskazując, że postępowanie o zapłatę dochodzonych pozwem kwot istotnie toczyło się wcześniej przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w L., jednak zostało przekazane do rozpoznania tutejszemu Sądowi, który postanowieniem z dnia 23 czerwca 2020 roku umorzył postępowanie na podstawie art. 50533 k.p.c. Powód wskazywał, że skoro trzymiesięczny termin na wniesienie pozwu o to samo roszczenie w trybie art. 50537 § 2 k.p.c. biegnie od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego, to w niniejszej sprawie nigdy nie zaczął biec, gdyż postanowienie z dnia 23 czerwca 2020 roku nie zostało wydane w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Przede wszystkim jednak powód stał na stanowisku, że wniesienie pozwu w (...) niezależnie od jego losów – przerywa bieg terminu przedawnienia roszczenia, którego pozew dotyczy.

W dalszym toku sprawy strony pozostały przy swoich stanowiskach.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W piśmie z dnia 24 września 2013 roku (...) S.A. z siedzibą w W. (następnie innogy (...) sp. z o.o., obecnie (...) sp. z o.o.) poinformowała (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. o zawarciu umowy sprzedaży energii elektrycznej z planowaną datą rozpoczęcia realizacji umowy z dniem 1 stycznia 2014 roku dla dwóch punktów poboru, znajdujących się pod adresem ul. (...), (...)-(...) W..

dow ód: pismo informacyjne (k. 21), wykaz punktów poboru (k. 22)

Spółka innogy (...) sp. z o.o. wystawiła na rzecz spółki (...) sp. z o.o. następujące dokumenty księgowe:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 1 sierpnia 2016 roku na kwotę 701,35 zł brutto za dystrybucję energii elektrycznej w okresie od 23 czerwca 2016 roku do 26 lipca 2016 roku, płatną do 22 sierpnia 2016 roku,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 1 września 2016 roku na kwotę 740,34 zł brutto za dystrybucję energii elektrycznej w okresie od 27 lipca 2016 roku do 24 sierpnia 2016 roku, płatną do 20 września 2016 roku,

- notę odsetkową nr (...) z dnia 25 września 2016 roku na kwotę 9,39 zł brutto tytułem naliczonych odsetek za przekroczenie terminu płatności faktury VAT nr (...),

- fakturę VAT nr (...) z dnia 1 października 2016 roku na kwotę 491,53 zł brutto za dystrybucję energii elektrycznej w okresie od 25 sierpnia 2016 roku do 26 września 2016 roku, płatną do 20 października 2016 roku,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 1 listopada 2016 roku na kwotę 107,44 zł brutto za dystrybucję energii elektrycznej w okresie od 27 września 2016 roku do 21 października 2016 roku,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 9 lutego 2017 roku na kwotę 31,17 zł brutto tytułem rozliczenia końcowego dystrybucji energii elektrycznej w okresie od 22 października 2016 roku do 30 października 2016 roku, płatną do 23 lutego 2017 roku,

dow ód: nota odsetkowa (k. 28), faktury VAT (k. 29-38)

Dnia 31 października 2016 roku miał miejsce demontaż dwóch liczników, zamontowanych w punktach poboru przy ul. (...) w W., oraz wyłączenie dopływu energii elektrycznej.

dow ód: zawiadomienie o wyłączeniu dopływu energii elektrycznej (k. 55)

Pismem z dnia 26 lipca 2019 roku innogy (...) sp. z o.o. wezwał (...) sp. z o.o. do zapłaty kwoty 2.071,59 zł wraz z należnymi odsetkami ustawowymi od wskazanych terminów płatności, wynikającej z dokumentów nr (...), (...), (...), (...), (...), (...) w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma.

dow ód: ostateczne wezwanie do zapłaty (k. 19-20)

Dnia 23 grudnia 2019 roku innogy (...) sp. z o.o. wniósł do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w L. przeciwko (...) sp. z o.o. pozew o zapłatę kwoty 2.071,59 zł. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dochodzona pozwem kwota stanowi należność, wynikającą z zawartej między stronami umowy dystrybucji energii elektrycznej, na którą składają się faktury, wystawione przez powoda za świadczoną usługę dystrybucji, oraz nota odsetkowa, wystawiona w związku z zaistniałym opóźnieniem w płatności (nr (...), (...), (...), (...), (...), (...)). Postanowieniem Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w L. z dnia 13 lutego 2020 roku sprawa została przekazana do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W. na podstawie art. 50533 § 1 k.p.c. (w brzmieniu obowiązującym do 6 lutego 2020 roku). Postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W., wydanym pod sygn. akt IX GNc 1840/20 w dniu 23 czerwca 2020 roku, postępowanie w sprawie zostało umorzone na podstawie art. 50533 k.p.c. W uzasadnieniu postanowienia o umorzeniu wskazano, że jego podstawą jest ww. przepis w brzmieniu, obowiązującym od 7 lutego 2020 roku, tj. „w przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty sąd umarza postępowanie”. Postanowienie o umorzeniu postępowania z dnia 23 czerwca 2020 roku, wobec jego niezaskarżenia, stało się prawomocne z dniem 25 lipca 2020 roku.

dow ód: pozew o zapłatę (k. 4-6 z akt sprawy IX GNc 1840/20), postanowienie z dnia 13 lutego 2020 roku (k. 6v z akt sprawy IX GNc 1840/20), postanowienie z dnia 23 czerwca 2020 roku (k. 21 z akt sprawy IX GNc 1840/20), (...) wraz z zarządzeniem o prawomocności postanowienia (k. 25-27 z akt sprawy IX GNc 1840/20)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przywołanych w nim dowodów z dokumentów oraz wydruków. Przedstawione dokumenty były zasadniczo dokumentami prywatnymi. Nie były one jednak kwestionowane co do wiarygodności przez strony. Stosownie więc do treści art. 233 § 1 k.p.c. Sąd, dokonując ich oceny w ramach swobodnej oceny dowodów, uznał je za wiarygodne i przydatne do ustalenia faktycznego.

S ąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Niniejszym pozwem powód dochodził od pozwanego zapłaty za świadczoną na jego rzecz usługę dystrybucji energii elektrycznej oraz odsetek ustawowych wskazanych w nocie odsetkowej. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (Dz.U.2018.755 ze zm.) dostarczanie paliw gazowych lub energii odbywa się, po uprzednim przyłączeniu do sieci, o którym mowa w art. 7, na podstawie umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji albo umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji i umowy o świadczenie usług magazynowania paliw gazowych lub umowy o świadczenie usług skraplania gazu.

Pozwany zakwestionował roszczenie powoda w całości, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia. Nadto, co do kwoty 31,17 zł, wynikającej z faktury nr (...), pozwany zarzucił fakt nieotrzymania ww. dokumentu i tego, że działalność w lokalu, którego miała dotyczyć umowa, zakończył we wrześniu 2016 roku.

Zgodnie z ogólną zasadą Kodeksu cywilnego – roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu (art. 117 k.c.). Ustalając termin przedawnienia roszczenia, dochodzonego niniejszym pozwem, należało zauważyć, że w zakresie roszczeń z tytułu dystrybucji energii elektrycznej Ustawa Prawo energetyczne nie przewiduje szczególnego terminu przedawnienia. Nie można też uznać by roszczenie to wynikało ze sprzedaży (wówczas przedawniałoby się po 2 latach z mocy art. 554 k.c.). Zastosowanie w niniejszej sprawie miał więc ogólny termin przedawnienia z art. 118 k.c. Zgodnie z ww. przepisem, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Wskazać należy, że powyższy przepis został znowelizowany Ustawą o zmianie ustawy – kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw z dnia 13 kwietnia 2018 roku (Dz.U.2018.1104). Zgodnie z art. 5 pkt 1 ww. ustawy nowelizującej do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, tj. 9 lipca 2018 roku, przepisy w nowym brzmieniu.

Zgodnie zaś z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Podsumowując powyższe, należy wskazać, że w niniejszej sprawie miał zastosowanie trzyletni termin przedawnienia, wynikający z art. 118 k.c. Bieg terminu przedawnienia rozpoczynał się w pierwszym dniu po dniu, wskazanym jako termin płatności. Do roszczenia odsetkowego – jako roszczenia akcesoryjnego wobec roszczenia głównego – również należało zastosować trzyletni termin przedawnienia. W każdym z dwóch przypadków na koniec roku kalendarzowego.

Rozważenia – w świetle zarzutów pozwanego i argumentów, podniesionych przez stronę powodową – wymagało to, czy wniesienie w dniu 23 grudnia 2019 roku do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w L. pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym o tożsame z niniejszą sprawą roszczenie (w kontekście umorzenia tego postępowania przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w W. postanowieniem z dnia 23 czerwca 2020 roku i wniesienia pozwu ponownie w dniu 25 września 2020 roku), przerwało bieg terminu przedawnienia w odniesieniu do objętej pozwem wierzytelności.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 listopada 2013 roku w sprawie III CZP 66/13 (OSNC 2014/7-8/72) uznał, że wytoczenie powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym zakończonym umorzeniem postępowania na podstawie art. 50537 § 1 k.p.c. przerywa bieg terminu przedawnienia. Sąd Najwyższy wskazywał m.in., że jeśli w danym przepisie nie zawarto wprost, że skutek, jaki ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, nie powstaje, to należy wrócić do ogólnej reguły, wyrażonej w art. 123 k.c., że skutek taki występuje i bieg terminu należy liczyć od nowa. Uchwały powyższej, wobec zmiany treści art. 50537 k.p.c., do którego się odnosiła, nie można było zastosować wprost do przepisu w nowym brzmieniu, tym niemniej zważyć należało, czy zawarte w niej wskazówki interpretacyjne można rozciągnąć również na ów przepis w nowym brzmieniu.

Zgodnie z art. 50537 § 2 k.p.c. w brzmieniu obecnym jeżeli w terminie trzech miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego powód wniesie pozew przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w postępowaniu innym niż elektroniczne postępowanie upominawcze, skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, następują z dniem wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Na żądanie stron sąd, rozpoznając sprawę, uwzględni koszty poniesione przez strony w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

W znowelizowanym art. 50537 § 2 k.p.c. nie wskazano więc wprost, że w przypadku przekroczenia trzymiesięcznego terminu do wytoczenia powództwa nie powstają skutki, jakie ustawa wiąże z jego wytoczeniem. Tym niemniej, w ocenie Sądu, logiczna wykładnia cytowanego przepisu prowadzi do konkluzji, że w przypadku przekroczenia ww. terminu skutki prawne, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, następują dopiero z dniem ponownego wniesienia pozwu albo nie następują wcale. Wskazówki interpretacyjne w tym zakresie zawiera uzasadnienie projektu Ustawy o zmianie Ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (ostatecznie uchwalonej 4 lipca 2019 roku), w którym projektodawca stwierdził, że intencją, stojącą za wprowadzeniem uregulowania w art. 50537 k.p.c., było, aby powodowi „zagwarantować możliwość utrzymania skutków prawnych, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa – chodzi tu przede wszystkim o przerwanie biegu przedawnienia”.

A zatem kwestia przedawnienia była – co prawda nie jedyną – ale podstawową, której regulacja ta dotyczyła. Jeśli zatem przyjąć, za stroną powodową, że skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia (nawet przy umorzeniu postępowania elektronicznego i niewytoczeniu w terminie 3 miesięcy powództwa o to samo roszczenie) następuje już w chwili wniesienia pozwu w (...) (tj. z mocy samego art. 123 k.c.), to nowe uregulowanie – przynajmniej jeśli chodzi o materię podstawową dla niego, jaką było właśnie przedawnienie – nie miałoby normatywnego sensu. Ów „skutek prawny, który ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa” następowałby bowiem zarówno wówczas gdyby powód dochował wskazanego w art. 50537 § 2 k.p.c. terminu, jak również wtedy, gdyby mu uchybił. Zakładając zaś racjonalność ustawodawcy w tym zakresie, przyjęcie takiej wykładni jest w ocenie Sądu niedopuszczalne.

Mając zatem na uwadze powyższe Sąd uznał, że w niniejszej sprawie – z uwagi na fakt przekroczenia trzymiesięcznego terminu określonego w art. 50537 § 2 k.p.c. do wytoczenia powództwa po jego uprzednim umorzeniu – skutek w postaci przerwania biegu przedawnienia w związku z wytoczeniem powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym nie zaistniał. Konsekwencją tego było zaś to, że roszczenia powoda, wynikające z faktury VAT nr (...) w kwocie 691,72 zł (wymagalne 23 sierpnia 2016 roku), faktury VAT nr (...) w kwocie 740,34 zł (wymagalne 21 września 2016 roku), noty odsetkowej nr (...) w kwocie 9,39 zł (wymagalne 25 września 2016 roku), faktury VAT nr (...) w kwocie 491,53 zł (wymagalne 21 października 2016 roku) oraz faktury nr (...) w kwocie 104,44 zł (wymagalne 22 listopada 2016 roku), mając na względzie 3-letni termin, uległy przedawnieniu z końcem 2019 roku. W momencie wytoczenia o nie powództwa (25 września 2020 roku) roszczenie w powyższym zakresie było więc już przedawnione, a zarzut pozwanego okazał się skuteczny.

Odnosząc się do roszczenia wynikającego z faktury VAT nr (...) w kwocie 31,17 zł należy wskazać, że powód przedstawił powyższą fakturę wskazując, że jest to rozliczenie końcowe za okres od 22 października 2016 roku do 30 października 2016 roku. Pozwany wskazywał jednak, że zakończył działalność na ul. (...) w W. we wrześniu 2016 roku. Z powyższym twierdzeniem pozwanego koresponduje fakt, że wykres zużycia energii elektrycznej nie wskazuje, aby pozwany w październiku 2016 roku zużył jakąkolwiek energię elektryczną. Pozwany wskazywał również że nie otrzymał ww. faktury. Powód w piśmie procesowym z dnia 2 grudnia 2021 roku w żaden sposób nie odniósł się do twierdzeń pozwanego w ww. zakresie, kompletnie je pomijając. W ocenie Sądu powód nie wykazał, a nawet nie uprawdopodobnił, by roszczenie wynikające z faktury nr (...) mu przysługiwało. Przede wszystkim zaś nie wykazał tego by stało się ono wymagalne dopiero w 2017 roku. Wszak skoro pozwany zakończył działalność w lokalu we wrześniu 2016 roku, zaś w październiku 2016 roku nie zużywał już energii elektrycznej w punktach poboru, to niezrozumiałym jest wystawienie przez powoda faktury rozliczeniowej za okres od 22 października 2016 roku do 30 października 2016 roku dopiero po czterech miesiącach.

Mając na uwadze powyższe, niniejsze powództwo, jako bezzasadne w całości, zostało oddalone wyrokiem z dnia 8 czerwca 2022 roku.

S ędzia Marcin Wachelka

ZARZĄDZENIE

1.  (...) C. (...)

2.  (...) – r. pr. L. D..