Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 281/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 27 stycznia 2022 roku w sprawie II K 794/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

- rażącej niewspółmierności kary i środka karnego - w stosunku do okoliczności sprawy i stopnia społecznej szkodliwości czynu, w świetle których - w ocenie prokuratora – oskarżona nie zasługuje na orzeczenie wymierzonej jej kary, dodatkowo bez orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora nie zasługuje na uwzględnienie.

W orzecznictwie trafnie podkreśla się, że zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 1985, nr 7-8, poz.60). Niewspółmierność zachodzi zatem wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzonych za przypisane przestępstwa, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary { vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1990 r., Wr 363/90, OSNKW 1991, nr 7-9, poz. 39).

Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94, LEX nr 20739).

Wbrew stanowisku oskarżyciela publicznego, wymierzona oskarżonej kara 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na minimalny okres próby 1 roku, bez orzekania o środku karnym zakazu prowadzenia pojazdów (jakiegokolwiek), nie ma charakteru „rażącego” w rozumieniu art. 328 pkt 4 kpk. Sąd odwoławczy zważył bowiem, że jedynie bardzo ogólnikowe przywołanie okoliczności sprawy, tj. samo stwierdzenie, iż wymierzona kara dotyczy osoby uznanej za winną spowodowania wypadku drogowego ze sutkiem śmiertelnym, może – w oczach przeciętnego obywatela – zostać odebrana jako rażąco niska. Jest to jednak wniosek niezasadny i tylko wybiórcze informacje o przebiegu przedmiotowego wypadku mogłyby powodować takie wrażenie. Ocena wszystkich okoliczności sprawy rzutujących na rodzaj zastosowanej represji karnej została dokonana prawidłowo przez sąd meriti. Choć prokurator przytoczył na poparcie swojej apelacji jeden z najcięższych skutków zdarzenia tj. śmierć pokrzywdzonego, to jednak milczeniem pominął to, iż w przedmiotowej sprawie stan zagrożenia na drodze spowodował on sam, jadąc w stanie wysokiego stopnia nietrzeźwości, wjeżdżając niemal wprost pod koła jadącej z pierwszeństwem przejazdu oskarżonej M. K.. Co więcej, wymusił pierwszeństwo jadąc w ten sposób rowerem, wjeżdżając nim pod samochód na bardzo ruchliwej trasie (...) relacji P.-Ł.. To więc jego zachowanie było wysoce naganne, brawurowe i można niemal rzec wręcz „szalone”. Tym samym nie przekonuje stanowisko apelanta (strona 4 apelacji), iż w wypadkach drogowych: „ często życie i drowie tracą osoby, które bynajmniej nie wykazywały się brawurą, lecz stały się ofiarami beztroski innych”. Argument ten, akurat w przedmiotowej sprawie, jest nietrafiony.

Sąd odwoławczy zważył, że prokurator uzasadnia swój wniosek głównie tragicznym skutkiem przedmiotowego wypadku drogowego, który dodatkowo łączy z „wrażliwością społeczeństwa” i względami prewencji ogólnej. Tymczasem zasady odpowiedzialności karnej sprawiają, iż nawet niewielkie przyczynienie się oskarżonego do wypadku, o ile nie stanowi elementu pomijalnego, prowadzi do uznania go za „sprawcę” przestępstwa, o jakim mowa w art. 177 § 2 kk. Sprawia to, iż w społecznym odbiorze samo tylko uznanie za winnego wypadku ze skutkiem śmiertelnym i kara za takie przestępstwo orzeczona w minimalnym wymiarze - przy braku znajomości okoliczności sprawy, może już zaburzać poczucie kary „sprawiedliwej”. Przepisy nakazują jednak indywidualizację kary, którą należy odnosić stricte do konkretnego sprawcy i okoliczności towarzyszących konkretnemu czynowi. Właśnie zważywszy na te okoliczności orzeczona wobec oskarżonej kara nie razi, a jako taka nie podlega zmianie w toku postępowania drugoinstancyjnego.

Za takim wnioskiem przemawia dodatkowo to, iż nawet sam prokurator ostatecznie wnioskował o karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat, co w porównaniu do kary orzeczonej tj. 6 miesięcy pozbawienia wonności z warunkowym zawieszeniem na okres próby 1 roku (na str. 3 apelacji zapewne wkradł się językowy lapsus o karze grzywny), sprawia, iż trudno doszukać się wyraźnych różnic pomiędzy tymi karami w odniesieniu do zamierzonych celów kary.

Sąd odwoławczy rozważał zasadność zmiany wyroku w części dotyczącej środka karnego (orzeczenie go w wymiarze wnioskowanym przez oskarżyciela), ostatecznie jednak argumenty skarżącego nie zdołały przekonać o niesłuszności braku jego orzeczenia. Oskarżona przyczyniła się do przedmiotowego wypadku. Jak ustalił sąd rejonowy, kierowała pojazdem, nie zachowując należytej ostrożności oraz nie stosując się do znaku pionowego B-33 stanowiącym o ograniczeniu prędkości do 70 km/h. Analiza opisu czynu oraz pisemnego uzasadnienia wyroku prowadzi do wniosku o umyślnym naruszeniu zasad ruchu drogowego związanym z przekroczeniem prędkości. Sąd rejonowy ustalił, że M. K. poruszała się z prędkością „około 94 km/h”, tym samym przekroczyła dopuszczalna prędkość o około 24 km/h. Takie - nieostre określenie tej wielkości w opisie przypisanego czynu sprawia, iż możliwym jest, że de facto była to prędkość za wysoka o np. 20 km/h. Sąd odwoławczy rozważał także (z urzędu), czy w tej sytuacji prawidłowym było uznanie jej przekroczenia za „umyślne” naruszenie zasad ruchu drogowego (szczególnie przy zapisie zawartym w uzasadnieniu na k.232). Ostatecznie uznał, że okoliczności sprawy (tj. jazda ruchliwą trasą (...), brak dodatkowych czynników rozpraszających kierowcę itp.), w powiązaniu z wielkością rzędu „około 24 km/h, uzasadniają ustalenie umyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym związanego z przekroczeniem prędkości. Nawet jednak takie uznanie nie pociąga za sobą wniosku o brawurze, czy jakimś wyjątkowo niewłaściwym zachowaniu kierującej B.. Oskarżona zatrzymała swój pojazd niezwłocznie i w miarę możliwości starała się pomóc pokrzywdzonemu, telefonicznie wzywała pomoc. Wyrażała żal z powodu zaistniałej śmierci człowieka. Na co dzień, poza samym dojazdem, prawo jazdy służy jej także do wykonywania służbowych obowiązków mediatora.

Reasumując: w ocenie sądu odwoławczego wywody apelanta nie dowiodły wadliwości zaskarżonego orzeczenia, a sprowadzają się tylko do prezentacji wyobrażeń o finale postępowania karnego, który satysfakcjonowałaby oskarżyciela. Dokonując ustaleń, co do okoliczności popełnienia czynu oraz warunków osobistych i właściwości oskarżonej, sąd rejonowy nie pominął żadnych istotnych i mogących mieć wpływ na rodzaj zastosowanej represji karnej okoliczności, zarówno łagodzących, jak i obciążających dla M. K.. Całościowa analiza zachowania oskarżonej pozwala na postawienie wniosku, iż represja karna określona w zaskarżonym wyroku, czyni zadość wszystkim postulatom i wskazaniom, o których mowa w art. 53 kk i jako taka daje wystarczającą gwarancję na wszechstronne ukształtowanie świadomości prawnej oskarżonej, a przy tym nie zaburza przekonania o istnieniu sprawiedliwości społecznej. Wspomniana kara (w tym brak wnioskowanego środka karnego) nie razi niewspółmierną łagodnością, a co za tym idzie nie jest ona dotknięta uchybieniem wymienionym w art. 438 pkt 4 kpk.

Wniosek

- o zmianę wyroku i orzeczenie kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 2 oraz orzeczenie środka karnego 1 roku zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wyrok jest słuszny, także w zakresie rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych, apelacja zmierzająca do zmiany wyroku nie zasługuje na uwzględnienie z przyczyn wymienionych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- wyrok i wszystkie rozstrzygnięcia;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- apelacja nie zdołała podważyć słuszności zaskarżonego wyroku;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Przytoczyć okoliczności

pkt 2

O wydatkach za postępowanie odwoławcze orzeczono w oparciu o treść art. 636 § 1 kpk i art. 9 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 27.01.2022r. w sprawie II K 794/20

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana