Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Przedmiot i przebieg postępowania

1.  Pozwem z dnia 17 lutego 2021 roku ( data stempla pocztowego, k. 40v.) wniesionym do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim, powód W. D. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w S., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W.: kwoty 4 941,50 zł (tytułem częściowego odszkodowania za uszkodzenie pojazdu marki B. o nr rej. (...) w zdarzeniu z dnia 8 listopada 2020 r.), kwoty 65,39 zł (tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie liczonych od kwoty 4 941,50 zł od dnia 9 grudnia 2020 r. do dnia 16 lutego 2021 r. oraz kwoty 300 zł (tytułem kalkulacji kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 8 listopada 2020 roku miało miejsce zdarzenie, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki B. nr rej. (...). Pojazd ten objęty był ważną umową ubezpieczenia autocasco. Szkoda została zgłoszona do ubezpieczyciela, który przyjął odpowiedzialność za szkodę i wypłacił na rzecz poszkodowanych K. G. i L. H. odszkodowanie w wysokości 15 758,50 zł. Szkoda została zakwalifikowana jako szkoda całkowita. Poszkodowani w drodze umowy cesji wierzytelności zbyli swoją wierzytelność na rzecz powoda. Dochodzona kwota stanowi brakującą część odszkodowania za uszkodzenie pojazdu, odsetki za opóźnienie ze spełnieniem świadczenia przez pozwanego oraz koszty sporządzenia kosztorysu naprawy pojazdu przez rzeczoznawcę na zlecenie powoda ( pozew, k. 3-5).

2.  W odpowiedzi na pozew z dnia 23 kwietnia 2021 roku ( data stempla pocztowego, k. 56) (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu pozwany zakwestionował powództwo w całości oraz wskazał, iż wypłacone na rzecz poszkodowanych odszkodowanie jest zgodne z warunkami umowy ubezpieczenia AC. Podniósł, że kosztorys został sporządzony na podstawie § 18 OWU, na podstawie którego ustalono, że w sprawie występuje szkoda całkowita, gdyż szacowany koszt naprawy pojazdu przekraczał jego wartość w dniu ustalania szkody. Ubezpieczyciel zakwestionował także kalkulację prywatną dostarczoną przez powoda jako sporządzoną z rażącym naruszeniem postanowień umowy AC, jak również określoną przez powoda wartość rynkową pojazdu powstałą po szkodzie, która była niższa niż ta wynikająca z kwoty wskazanej w raporcie z wystawienia pojazdu na aukcji internetowej. Podniósł również zarzut braku legitymacji czynnej powoda w zakresie kwoty 300 zł objętej pozwem. ( odpowiedź na pozew, k. 44-46)

3.  Postanowieniem z dnia 10 maja 2021 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę celem rozpoznania i rozstrzygnięcia Sądowi Rejonowemu dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie. (postanowienie, k. 57)

4.  Do czasu zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Ustalenia faktyczne

5.  W dniu 8 listopada 2020 r. o godz. 14:00 miało miejsce zdarzenie drogowe, w wyniku którego uszkodzony został samochód marki B. o nr rejestracyjnym (...) należący do K. G. i L. H.. Uszkodzony pojazd był objęty umową ubezpieczenia AC w wariancie serwisowym – nr polisy (...) w (...) S.A. Szkoda została zgłoszona w dniu 11 listopada 2020 roku. W związku z ww. zdarzeniem ubezpieczyciel przeprowadził postępowanie likwidacyjne, które zostało zarejestrowane pod numerem (...). Szkoda miała charakter całkowity.

( podsumowanie zgłoszenia szkody – akta szkody na płycie, str. 1 pliku nr 1.pdf, k. 55 ; polisa, k. 25-v.; ogólne warunki ubezpieczenia (OWU), k. 26-36v)

6.  W drodze przeprowadzonej aukcji w dniu 17 listopada 2020 r. ubezpieczyciel dokonał ustalenia wartości pozostałości pojazdu na kwotę 30 831,50 zł brutto, zaś jego wartość przed wystąpieniem szkody została określona z zastosowaniem systemu eksperckiego (...)Ekspert na kwotę 46 590 zł brutto. Ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność za zgłoszoną szkodę całkowitą i wypłacił odszkodowanie w wysokości 15 758,50 zł.

(raport z wystawienia oraz zamknięcia aukcji, k. 50-51v.; wycena (...), k. 52-v; pismo dot. wypłaty odszkodowania – akta szkody na płycie, str. 1 pliku nr 48 i 49.pdf, k. 55)

7.  Poszkodowani K. G. i L. H. w dniu 5 stycznia 2021 r. zbyli wierzytelność przysługującą im przeciwko ubezpieczycielowi z tytułu umowy dobrowolnego ubezpieczenia AC za poniesioną szkodę z dnia 8 listopada 2020 r. w pojeździe marki B. o nr rej. (...), na W. D., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...).

( umowa cesji, k. 7-8)

8.  Przed wystąpieniem z powództwem W. D. zlecił sporządzenie wyliczenia szkody w uszkodzonym pojeździe marki B. spółce (...) Sp. z o.o., która na podstawie kalkulatora E. sporządziła dnia 12 lutego 2021 r. kosztorys kosztów naprawy i wskazała, że naprawa pojazdu jest ekonomicznie nieuzasadniona (wartość naprawy pojazdu przewyższała jego wartość rynkową przed szkodą). Jednocześnie w kosztorysie tym wskazano, że wartość szkody wyliczona jako różnica pomiędzy wartością rynkową pojazdu przed szkodą (41 700 zł), a wartością rynkową pozostałości po wypadku (21 000 zł) wynosiłaby 20 700 zł. Koszt sporządzenia tej wyceny wynosił 300 zł netto (369 zł brutto).

( wyliczenie szkody, k. 10-13; kosztorys nr (...), k. 14-22; faktura nr (...), k. 23).

9.  Powód prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...), a przedmiotem jego działalności jest m. in. konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (kod (...) 45.20.z).

( wydruk z (...), k. 24).

10.  Na dzień 8 listopada 2020 roku wartość rynkowa brutto pojazdu marki B. o nr rej. (...) z uwzględnieniem § 3 pkt 93 oraz § 18 OWU w stanie jak przed szkodą wynosiła 46 500 zł, zaś wartość uszkodzonego pojazdu określona metodą zredukowanego kosztu naprawy wynosi po zaokrągleniu 22 100 zł brutto. Różnica wartości pojazdu przed i po szkodzie wynosiła więc 24 400 zł brutto. Koszty naprawy pojazdu zostały wyliczone na kwotę 55 810,32 zł brutto.

( opinia biegłego, k. 95-96)

Omówienie dowodów

11.  Sąd oparł się na dowodach wymienionych powyżej. Ich wiarygodność nie budziła wątpliwości stron, a okoliczności faktyczne zasadniczo nie były przedmiotem sporu między stronami. Sporne między stronami było ustalenie wysokości należnego powodowi odszkodowania, wynikającego ze zdarzenia mającego miejsce w dniu 8 listopada 2020 roku. Z uwagi na konieczność zasięgnięcia wiadomości specjalnych Sąd na wniosek stron, powołał biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej.

12.  Biegły dokonał wyliczeń wartości pojazdu marki B. o nr rej. (...) zgodnie z treścią postanowienia (k. 89) – tj. na dzień 8 listopada 2020 r. w stanie przed szkoda oraz szkodzie i z uwzględnieniem § 3 pkt 93 oraz § 18 OWU.

13.  Biegły dokonał analizy zdarzenia i odpowiedział w sposób wyczerpujący na pytania objęte tezą dowodową w całości. Wskazał, że wycena kosztów naprawy została wykonania przy przyjęciu stawki za roboczogodzinę w wysokości 150 zł netto oraz użyciu części zamiennych oryginalnych oraz uznaniu, że nie jest to kwestia sporna. Jednocześnie dokonując wyceny wartości pojazdu przed szkodą biegły korzystał z danych zawartych w aktach sprawy oraz korzystał z systemu (...) E.. Wycena została dokonania metodami analitycznymi, która ma na celu określenia wartości pojazdu uszkodzonego w sposób maksymalnie zbliżony do poziomu rynkowego. Jednocześnie biegły wskazał, że powszechnie stosowana jest próba sprzedaży uszkodzonego pojazdu w rynkowych warunkach aukcji, która jeśli jest przeprowadzana w czasie zbliżonym do wyceny teoretycznej ma charakter w stosunku do niej, nadrzędny. W niniejszej sprawie pozwany w raporcie z zamknięcia aukcji nie wskazał oferenta, co ostatecznie uniemożliwiło biegłemu stwierdzenie, czy była to aukcja rynkowa, czy o ograniczonym zakresie. Tym samym biegły ustalił wartość szkody zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami.

14.  Strony nie zgłaszały zastrzeżeń do tak sporządzonej opinii, a nadto Sąd również nie znalazł podstaw do kwestionowania zawartych w niej wniosków. Zaznaczyć należy, że wypowiedzi biegłego co do sposobu ustalenia wysokości szkody (z pomocą aukcji internetowej czy bez) częściowo dotyczyły kwestii prawnych, którymi Sąd nie był związany (opinia biegłego nie służy dokonywaniu ustaleń co do prawa i subsumcji za Sąd). W związku z powyższym Sąd dokonał ustaleń faktycznych w sprawie również w oparciu o sporządzoną opinię biegłego.

15.  W kwestii prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej Sąd oparł się na wydruku z (...) załączonego do pozwu (k. 24).

Ocena prawna

16.  Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części, tj. w jakiej dotyczyło brakującej części odszkodowania z tytułu szkody powstałej w pojeździe.

Ustalenie odpowiedzialności przez ubezpieczyciela

17.  Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy autocasco odmiennie, aniżeli w przypadku umowy odpowiedzialności cywilnej, ma charakter umowny, tym samym wysokość szkody określa się w ramach swobody umów. Kwestię odpowiedzialności odszkodowawczej regulowała zatem zawarta między poszkodowanymi a pozwanym umowa AC ubezpieczenia pojazdu mechanicznego, na którą składały się polisa (...) nr (...) dla poszkodowanych K. G. i L. H. – w wariancie serwisowym oraz ogólne warunki ubezpieczeń (OWU) komunikacyjnych (...).

18.  Zgodnie z § 7 ust. 1 OWU zakresem AC objęte są szkody polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie pojazdu, jego części lub wyposażenia, wskutek zajścia wypadku ubezpieczeniowego w okresie ubezpieczenia, z zastrzeżeniem § 12.

19.  Ponadto zgodnie z art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, przy czym w myśl art. 824 ¹ § 1 k.c., o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Odszkodowanie ma zasadniczo na celu naprawienie szkody wyrządzonej ubezpieczającemu lub ubezpieczonemu w wyniku zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

20.  W niniejszej sprawie ubezpieczyciel nie kwestionował swojej odpowiedzialności za skutki wypadku mającego miejsce w dniu 8 listopada 2020 r. W przeprowadzonym postępowaniu likwidacyjnym uznał odpowiedzialność za doznaną szkody, poniesioną przez właścicieli pojazdu marki B. o nr rej. (...) wskutek czego wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w łącznej kwocie 15 758,50 zł. Bezsporny pozostawał również fakt, iż szkoda miała charakter całkowity, bowiem koszty naprawy pojazdu przewyższały w znacznym stopniu wartość rynkową pojazdu przed wystąpieniem szkody. Pozwany kwestionował zaś jedynie zasadność żądania powoda w wysokości przewyższającej wypłaconą kwotę. Powoływał się na to, że wysokość odszkodowania została ustalona zgodnie z przepisami § 18 ust. 4 OWU.

21.  Zgodnie bowiem z § 18 ust. 4 OWU (k. 32v.) w razie powstanie szkody całkowitej wysokość odszkodowania ustala się w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania pomniejszonej o wartość rynkową jego pozostałości (…). Zaś wartość rynkowa pozostałości jest ustalana indywidualnie, w zależności od rozmiaru uszkodzeń i stopnia zużycia eksploatacyjnego pojazdu lub jego części (zespołów).

22.  Sposób określenia wartości pojazdu wynika zaś z definicji zawartych w § 3 OWU. W myśl § 3 pkt 93 OWU „wartość pojazdu”, to wartość pojazdu ustalana na podstawie aktualnych cen na dzień ustalania tej wartości notowań rynkowych cen pojazdu danej marki, modelu i typu, z uwzględnieniem jego pochodzenia, roku produkcji, daty pierwszej rejestracji, wyposażenia, przebiegu, ilości właścicieli, wcześniejszych napraw, stanu technicznego i charakteru eksploatacji. W przypadku braku notowań rynkowych danego pojazdu wartość pojazdu ustala się metodą wyceny indywidualnej” (...).

23.  Pozwany wskazywał, że zarówno wartość rynkowa pojazdu przed, jak i po powstaniu szkody została ustalona przez stronę powodową w sposób całkowicie dowolny. Ubezpieczyciel powoływał się przy tym na, że powód mógł dokonać sprzedaży uszkodzonego pojazdu za kwotę wskazaną w raporcie z zakończenia aukcji tj. 30 831,50 zł (k. 51-v.), która to kwota miała oznaczać realną wartość rynkową pojazdu w stosunku do wyliczeń wskazanych w kosztorysie powoda – kwoty 21 000 zł. W związku z powyższym, pozwany uznawał żądanie zapłaty wyższego odszkodowania za bezpodstawne.

Wysokość należnego odszkodowania

24.  Powód zaś oparł swoje żądanie na twierdzeniu, że w niniejszej sprawie doszło do nieprawidłowości polegających na błędnym ustaleniu przez pozwanego wartości pojazdu w stanie nieuszkodzonym oraz zawyżeniu wartości rynkowej pojazdu już po wystąpieniu szkody. Wskazywał nadto, że określenie wartości pojazdu w drodze aukcji internetowej, na którą pozwany wystawił pojazd nie odpowiada rzeczywistej rynkowej wartości wraku, o czym miał świadczyć fakt, iż platforma, na której odbyła się aukcja nie jest ogólnodostępna. Nadto brak było informacji o ilości podmiotów biorących w niej udział, jak i ofertach przez nich składanych, zaś podmiot, który zaoferował najwyższą cenę, ostatecznie nie dokonał zakupu pojazdu. W ocenie powoda z uwagi na charakter sprzedaży aukcyjnej jej wyniki należy traktować jedynie jako hipotetyczną i abstrakcją możliwość dokonania sprzedaży pozostałości pojazdu za najwyższą zaproponowaną cenę, co w żadnej mierze nie sprowadza się do ustalenia ściśle jego wartości rynkowej w oparciu o zaoferowaną cenę.

25.  Sąd uznał zgodnie z argumentacją strony powodowej, że ustalenie wartości rynkowej pojazdu na podstawie wyników aukcji nie jest miarodajnym sposobem wyceny wartości pozostałości pojazdu z powodów jak poniżej.

26.  Co do zasady do dokonania ustaleń wartości pozostałości pojazdu stosowane są dwie metody, jedna z nich oparta na dokonaniu wyceny w specjalnie do tego przystosowanym systemie komputerowym, względnie poprzez zamieszczenie ofert sprzedaży pozostałości na platformie internetowej w formie tzw. aukcji. W pierwszym przypadku dokonywana jest symulacja wartości wraku w oparciu o konkretny system ekspercki, zaś w przypadku aukcji konieczne jest uprzednie złożenie przez ubezpieczyciela oferty sprzedaży wraku na portalu aukcyjnym. W ofercie zamieszczany jest szczegółowy opis pojazdu wraz z przebytymi uszkodzeniami i zdjęciami pojazdu. Sama oferta ma charakter zanonimizowany – nie są w niej umieszczane dane osobowe właściciela pojazdu (poszkodowanego) czy dane pozwalające na identyfikację uszkodzonego pojazdu (nr rejestracyjny), a sama procedura przeprowadzenia aukcji tj. składania ofert i procedury odbioru pojazdu jest koordynowana przez firmę będącą administratorem danej platformy aukcyjnej.

27.  Dokonanie wyceny wartości pozostałości pojazdu na aukcjach internetowych wiąże się z pewnymi mankamentami, które nakazują wątpić w jej miarodajność dla ustalenia wartości rynkowej pojazdu. Po pierwsze – oferta składana w toku aukcji nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów k.c., gdyż nie jest dla podmiotu uczestniczącego w aukcji wiążąca – akceptacja oferty przez poszkodowanego nie powoduje skutecznego zawarcia umowy, zainteresowana osoba może powołać się na niezgodność opisu ze strony internetowej ze stanem faktycznym. Adresatem ofert składanych w toku aukcji jest nie poszkodowany, a sam ubezpieczyciel. Po drugie, oferenci składają swoje oferty w oparciu o zdjęcia i opis uszkodzeń podane przez ubezpieczyciela i mogą wycofać się z aukcji bezproblemowo w wypadku, gdy stan rzeczywisty odbiega od tego, co zostało im uprzednio przedstawione, co rodzi wątpliwości co rzetelności przedstawionej oferty. Po trzecie – co jest ryzykiem dość typowym dla aukcji – istnieje możliwość składania ofert, które nie są racjonalne, a są składane jedynie w celu „wywindowania ceny wraku”, gdy sam oferent nie jest skłonny dokonać zakupu wraku. Po czwarte, aukcja jest ograniczona jedynie do wąskiego kręgu podmiotów zarejestrowanych na danej platformie aukcyjnej (aukcja samochodu w tej sprawie także została przez ubezpieczyciela sklasyfikowana jako „niejawna”) – por. A. W. , Wycena wysokości szkody całkowitej pojazdu mechanicznego z wykorzystaniem aukcji internetowej, [w:] Wiadomości ubezpieczeniowe (...).

28.  W judykaturze podkreśla się również, że cena zaoferowana na aukcji, zwłaszcza w zakresie ograniczonej do podmiotów współpracujących z ubezpieczycielem, nie odpowiada wartości rynkowej pozostałości pojazdu i wskazuje się, że realna wartość rynkowa powinna być ustalona przy pomocy dowodu z opinii biegłego sądowego (tak. np. wyrok SO w Szczecinie, VIII Ga 304/17, Lex nr 2370390 ). Tym samym powierzenie biegłemu dysponującemu wiedzą specjalistyczną zweryfikowanie, czy wartość wraku przedstawiona podczas aukcji została wyliczona w sposób obiektywnie prawidłowy, jest prawnie uzasadnione, tym bardziej w przypadku, gdy wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego składają strony postępowania. Opinia biegłego powinna więc umożliwić Sądowi ocenę dokonanych przez stron wyliczeń co do wartości rynkowej uszkodzonego pojazdu zarówno przed szkodą, jak i po jej wystąpieniu, a tym samym co do wysokości należnego poszkodowanemu odszkodowania.

29.  Przenosząc powyższe ustalenia na przedmiotową sprawę, Sąd uznał, iż z załączonych do akt sprawy przez pozwanego dokumentów nie sposób jest jednoznacznie przyjąć, iż wskazana w nich kwota stanowi w istocie wartość rynkową jaką należy przypisać uszkodzonemu pojazdu marki B.. W treści raportu z wystawienia i zamknięcia aukcji (k. 50-51v.) zamieszczono bowiem jedynie informacje o pojeździe będącym przedmiotem aukcji, dacie rozpoczęcia i zakończenia aukcji, a także wysokości zwycięskiej oferty. Z dokumentów tych nie wynika, jakie podmioty brały udziały w aukcji (czy były to może podmioty współpracujące z ubezpieczycielem) oraz jakie oferty były składane. Tym samym nie sposób jest prześledzić samej procedury przeprowadzenia aukcji w niniejszej sprawie (kto, w jakiej wysokości i dlaczego składał ofertę zakupu wraku w danej wysokości), a tym samym trudno przyjąć, iż akurat zwycięska oferta opiewająca na kwotę 30 831,50 zł jest odzwierciedleniem wartości rynkowej pojazdu po szkodzie.

30.  Sąd podziela również argumentację strony powodowej, iż jeżeli pozwany zdecydował się dokonać oszacowania wartości pojazdu w stanie nieuszkodzonym na dzień powstania szkody w oparciu o wycenę sporządzonym w programie eksperckim takim jak. np. A. czy E., to nie istnieje powód, aby również wartość wraku nie została obliczona w tożsamy sposób. Wobec istniejących wątpliwości co do metodyki przeprowadzanych aukcji internetowych, należy więc przyjąć, iż kwota wskazana jako wartość rynkowa danego pojazdu po wystąpieniu szkody w istocie nią nie jest. Zasadne jest więc dokonanie tych w ustaleń w oparciu o system ekspercki lub dowód z opinii biegłego już na etapie postępowania sądowego.

31.  W związku z powyższym w ocenie Sądu ustalenie wartości rynkowej uszkodzonego pojazdu winno być oparte o założenie, że strony transakcji działają niezależnie od siebie i jedynie w swoim interesie, a nadto dysponują pełną informacją co do przedmiotu sprzedaży (opis przedmiotu sprzedaży powinien więc odzwierciedlać stan rzeczywisty w jakim znajduje się pojazd) i nie działają pod przymusem. Określenie więc wartości wraku na podstawie jednej oferty sprzedaży na aukcji, która ostatecznie nie dochodzi do skutku, i przyjęcie jej jako obiektywnej ceny, jest praktycznie stawianiem poszkodowanego w sytuacji przymusowej, w której nie ma on żadnej możliwości zweryfikowania zasadności jej wyliczenia, a co jak wskazano już powyżej może mieć dla niego negatywne konsekwencji co do wysokości otrzymanego odszkodowania.

32.  W tym miejscu należy podnieść, iż bezsprzecznie ubezpieczony powinien zawsze dążyć do minimalizacji szkody. Powyższe dotyczy również obowiązku współpracy z ubezpieczycielem w zakresie wyceny wysokości szkody całkowitej. Jednakowoż w ocenie Sądu nie oznacza to, że poszkodowany musi zgadzać się na każdą propozycję ubezpieczyciela, w tym na sprzedaż pojazdu powypadkowego na aukcji internetowej za wylicytowaną cenę, mając co niej uzasadnione wątpliwości. Jako, że aukcja odbywa się niejako bez udziału poszkodowanego, który nie ma żadnego wpływu na jej przebieg, to niesłuszne jest narzucenie właścicielowi pojazdu, aby musiał wyrazić zgodę na sprzedaż własnej rzeczy za cenę ustaloną w drodze aukcji, której wynik nie jest dla niego wiążący (wobec faktu, że jej nie organizował), a także wobec tego, że jej wynik jest dla niego niepewny (oferent, który zaoferował najwyższą cenę może zdecydować się nie zawrzeć umowy sprzedaży). Oczywiste jest więc, że zmuszenie poszkodowanego do zawarcia umowy, której nie jest stroną jest sprzeczne z zasadami autonomii woli i swobody umów. Poszkodowany nie ograniczył swojej swobody w tej kwestii zawarciem umowy ubezpieczenia AC, gdyż z OWU nie wynika w żadnym miejscu obowiązek zaakceptowania wyników aukcji przeprowadzonej przez ubezpieczyciela (nie jest też wskazane, aby była to jedna z metod ustalania wartości rynkowej pojazdu). Powyższą argumentację wyrażono już w orzeczeniach innych Sądów, wskazując, iż w takich przypadkach należy więc wziąć pod uwagę ustalenia dokonane przez biegłego sądowego (por. wyrok SO w Świdnicy, II Ca 383/18, LEX nr 2549972; wyrok SO w Suwałkach, I Ca 473/19, LEX nr 2891829 ).

33.  Z uwagi na powyższe ustalenia należało uznać, że powód ma prawo domagać się wyższej kwoty odszkodowania niż dotychczas wypłacona poszkodowanym. Ustalona przez Sąd w oparciu o opinię biegłego różnica wartości pojazdu marki B. o nr rej. (...) przed i po wystąpieniu szkody wynosi 24 400 zł brutto. Dotychczas wypłacono kwotę 15 758,50 zł. Różnica pomiędzy kwotą 24 400 zł a kwotą 15 758,50 zł, wynosi więc 8 641,50 zł.

34.  Powód domagał się jednak w niniejszej sprawie zasądzenia na jego rzecz kwoty 4 941,50 zł z tytułu dopłaty do odszkodowania. Z uwagi więc na treść art. 321 k.p.c. Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę do wysokości wskazanej żądaniem pozwu.

Odszkodowanie w wysokości kosztów sporządzenia prywatnego kosztorysu napraw

35.  Na skutek dokonania cesji wierzytelności cesjonariusz wstępuje w sytuację prawną cedenta jako wierzyciela. W sytuacji, w której przedmiotem przelewu jest roszczenie odszkodowawcze z tytułu dobrowolnej umowy ubezpieczenia AC, cesjonariuszowi przysługują więc wierzytelności w takiej wysokości, jakie przysługiwały poszkodowanemu w momencie cesji, ale też i dalsze wierzytelności mieszczące się w ramach umowy tego ubezpieczenia.

36.  Na podstawie umowy ubezpieczenia AC ubezpieczonemu nie przysługiwało prawo do zrekompensowania wydatków poniesionych na prywatną wycenę – co nie budziło wątpliwości pomiędzy stronami. Powód jako podstawę prawną tego roszczenia wskazał art. 471 k.c. i fakt błędnego wyliczenia odszkodowania przez pozwanego.

37.  Zgodnie z art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Naprawa szkody w tym przypadku następuje według zasad ustalonych w art. 361 k.c., tzn. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W tych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

38.  W uchwale z dnia 29 maja 2019 r., sygn. III CZP 68/18, Sąd Najwyższy wskazał, że nabywcy – w drodze przelewu - wierzytelności o odszkodowanie za szkodę komunikacyjną przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot uzasadnionych kosztów ekspertyzy zleconej osobie trzeciej tylko wtedy, gdy jej sporządzenie było w okolicznościach sprawy niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania. Potwierdził zarazem, że sporządzenie prywatnej kalkulacji naprawy pojazdu może mieścić się w adekwatnym związku przyczynowym z uszkodzeniem samochodu oraz nieprawidłowym wyliczeniu kwoty odszkodowania przez ubezpieczyciela. Z tego względu – choć treść uchwały i zasadnicza część uzasadnienia dotyczą przypadku odpowiedzialności ubezpieczyciela na podstawie ubezpieczenia OC – rozważania w niej zawarte potwierdzają również możliwość dochodzenia od ubezpieczyciela zwrotu kosztów takiej ekspertyzy na zasadach ogólnych (właśnie na podstawie art. 471 k.c.), o ile było to niezbędne do efektywnego dochodzenia roszczenia.

39.  Tej „niezbędności” w okolicznościach niniejszej sprawy powód nie udowodnił. Zdaniem Sądu w tej sprawie powód nie wykazał, dlaczego prowadząc działalność gospodarczą w ramach konserwacji i naprawy pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (co wynika z informacji z (...)) nie był w stanie samodzielnie oszacować kosztów naprawy samochodu i musiał to zadanie zlecić spółce (...). Jeśli przedsiębiorca prowadzi naprawy samochodów, to wydaje się naturalne, że koszt takiej naprawy jest w stanie oszacować, nie posługując się przy tym pomocą innego przedsiębiorcy. Formuła działalności, w której jeden przedsiębiorca tylko szacuje koszty naprawy, drugi tylko naprawy wykonuje bez kompetencji do ich wyceny, a obaj dokonują rozliczeń na podstawie pojedynczych zleceń, byłaby dość specyficzna i wymagałaby szerszego wyjaśnienia co do przyczyn i gospodarczego sensu. Z tej przyczyny nie można uznać, by treść pozwu oraz załączone do niego dowody wykazywały, że w okolicznościach tej sprawy sporządzenie wyceny dla samochodu przez podmiot trzeci było niezbędne dla dochodzenia roszczenia przez powoda.

40.  Ubocznie Sąd wskazuje, że jest znane mu z urzędu (z racji rozpoznawania innych spraw z udziałem powoda przeciwko ubezpieczycielowi), a przy tym jednocześnie stanowi to fakt, do którego dostęp jest powszechny (z racji publicznego charakteru bazy Krajowego Rejestru Sądowego), że powód jest (...) Sp. z o.o. (drugim wspólnikiem jest P. D., czyli pełnomocnik powoda w tej sprawie). Nie wpływa to rzecz jasna na ważność czynności prawnej polegającej na zleceniu przez powoda sporządzenia wyceny spółce. Nie jest to też samodzielną podstawą, by rzucać podejrzenie o złe zamiary na każdy przypadek zawarcia umowy między spółką a wspólnikiem. Tym niemniej należy zauważyć, że pomimo otrzymania i zapłaty faktury za wycenę powód jednocześnie był częściowo beneficjentem tej transakcji, skoro zapłatę otrzymała spółka, której jest udziałowcem w 50%. Powód w pozwie nie przytoczył twierdzeń, które świadczyłyby nie tylko o celowości sporządzenia ekspertyzy w ogóle, ale także o celowości skorzystania z oferty akurat tej spółki a nie innej zajmującej się wyceną szkód. Wskazał jedynie, iż dla oceny zasadności jego roszczenia nie ma znaczenia fakt, że wykonanie tychże ekspertyz zostało zlecone spółce (...) Sp. z o.o.”, której jest wspólnikiem. W ocenie Sądu, omawiana sytuacja rodzi jednak podejrzenie, że zlecając wyceny spółce (...) powód nie kierował się obiektywną potrzebą i opłacalnością tej oferty (z perspektywy poszkodowanych – obowiązanych do minimalizacji szkody), tylko chęcią zrefundowania przez ubezpieczyciela wydatku powoda na rzecz spółki, której jest wspólnikiem. Warto też dodać, że spółka (...) jest Sądowi znana wyłącznie ze sporządzania wyceny na rzecz powoda (nie wiadomo więc, czy w ogóle prowadzi działalność na rzecz innych podmiotów).

41.  Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że wydatek poniesiony na ekspertyzy sporządzone przez (...) Sp. z o.o. nie był celowy i niezbędny dla efektywnego dochodzenia roszczeń powoda. W tym więc zakresie tj. co kwoty 300 zł za sporządzenie kalkulacji naprawy pojazdu marki B. o nr rej. (...) powództwo podlegało oddaleniu.

Odsetki

42.  Powód również dochodził skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 4 941,50 zł za okres od 9 grudnia 2020 r. do dnia 16 lutego 2021 r. w wysokości 65,39 zł, jak również dalszych odsetek od kwoty zasądzonego odszkodowania i skapitalizowanych odsetek od dnia wniesienia pozwu.

43.  Zakład ubezpieczeń zobowiązany był do wypłaty odszkodowania zgodnie z art. 817 k.c. w ciągu 30 dni od złożenia zawiadomienia o szkodzie. Z treści akt szkodowych dołączonych do sprawy wynika, że pozwany o szkodzie w pojeździe marki B. był zawiadomiony 11 listopada 2020 r., a zatem ostatnim dniem tego 30-dniowego okresu był 11 grudnia 2020 r. Powód wnosił zaś o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tj. od dnia 17 lutego 2021 r.

44.  W związku z powyższym o odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. i 482 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu tj. od kwoty 5 006,89 zł (4 941,50 zł + 65,39 zł) od dnia 17 lutego 2021 roku do dnia zapłaty.

Koszty postępowania

45.  O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swojego roszczenia. W niniejszej sprawie oddaleniu podlegała jedynie tylko część roszczenia co do kwoty 300 zł, w związku z powyższym stronę powodową należy uznać za stronę wygrywającą sprawę, a pozwanego jako przegrywającą obciążyć obowiązkiem zwrotu kosztów sądowych w całości.

46.  Z tego powodu zasądził od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz W. D. kwotę 2 765 zł, na którą składała się: opłata od pozwu (400 zł), koszty zastępstwa procesowego (1 800 zł – na podstawie § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł) oraz kwota wykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego (548 zł). O odsetkach ustawowych za opóźnienie od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu orzeczono zgodnie z treścią art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

47.  W związku z tym, że w toku postępowania zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego nie zostały wykorzystane w całości Sąd nakazał zwrócić stronom kwoty po 252 zł na podstawie art. 84 ust. 2 w zw. z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Z: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom powoda i pozwanego przez Portal.