Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Przedmiot i przebieg procesu

1.  Pozwem z dnia 4 czerwca 2021 roku ( data wpływu, k. 4) wniesionym do Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim, powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwot: 1 093,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 sierpnia 2019 r. do dnia zapłaty dla umowy nr (...) oraz kwoty 207,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 lutego 2020 r. do dnia zapłaty dla umowy nr (...) tytułem proporcjonalnego zwrotu pozaodsetkowych kosztów kredytu w związku z jego wcześniejszą spłatą wraz z kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 22 sierpnia 2018 r. pomiędzy pozwanym a konsumentem G. B. została zawarta umowa pożyczki nr (...), zaś w dniu 23 lutego 2019 r. umowa nr (...). Powód zaś wywodził swoje roszczenie z art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim i dokonanej przez konsumenta cesji wierzytelności o zwrot proporcjonalnej części pozaodsetkowych kosztów kredytu z tytułu wcześniejszej spłaty obu pożyczek. W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty pozwany dokonał jedynie częściowej spłaty zobowiązania w wysokości 640,33 zł z łącznej kwoty 1 883,96 zł. Pozostała kwota stanowi żądanie objęte pozwem. ( pozew, k. 4-5v.).

2.  Postanowieniem z dnia 10 czerwca 2021 r. Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał sprawę do Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie. (postanowienie, k. 28)

3.  W odpowiedzi na pozew, wniesionej w ustawowym terminie w dniu 15 września 2021 roku, pozwany (...) Spółka Akcyjna wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany potwierdził zawarcie z G. B. obu umów pożyczek. Jednocześnie zaprzeczył, aby G. B. nie otrzymała zwrotu kosztów pożyczek proporcjonalnie do czasu skrócenia obowiązywania umów pożyczek. Pozwany wskazał, że wypłacił na jej rzecz kwoty: 157,56 zł z tytułu wcześniejszej spłaty pożyczki nr (...) oraz kwotę 63,43 zł z tytułu wcześniejszej spłaty umowy pożyczki nr (...). W ocenie pozwanego w związku z dokonanym zwrotem powyższych kwot, jak zwrotem na rzecz powoda kwoty 640,33 zł, powództwo jest niezasadne zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. ( odpowiedź na pozew, k. 46-47).

4.  Pismem z dnia 16 lutego 2022 r. (data nadania, k. 71v.), powód cofnął pozew w części obejmującej kwotę 724,18 zł z uwagi na wpłatę dokonaną przez pozwanego w dniu 1 lutego 2022 r., a w pozostałym zakresie powództwo podtrzymał. (pismo powoda, k. 69)

Ustalenia faktyczne

5.  G. B. zawarła z (...) S.A. umowę pożyczki nr (...) w dniu 22 sierpnia 2018 r. Umowa miała obowiązywać 90 tygodni tj. do dnia 17 maja 2020 r. Raty miały być w płacone w tygodniach w wysokości 99,50 zł, przy czym ostatnia rata miała wynosić 99,21 zł. Kwota pożyczki wynosiła 4 400 zł, prowizja za jej udzielenie wyniosła 2 335 zł, opłata przygotowawcza – 40 zł, a opłata za „Elastyczny plan spłat” – 1 174,20 zł. Całkowity koszt pożyczki (suma odsetek za cały okres obowiązywania umowy, prowizji, opłaty przygotowawczej i opłaty za elastyczny plan spłat) miał wynosić 4 284,71 zł, a całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę – 8 954,71 zł.

( umowa pożyczki nr (...), k. 9)

6.  Zgodnie z § 19 zdanie 1 umowy pożyczki klient (pożyczkobiorca) mógł spłacić pożyczkę w całości lub częściowo w każdym czasie przed terminem spłaty ustalonym w umowie i bez konieczności uprzedzenia o takim zamiarze pożyczkodawcy. W zdaniu drugim tego paragrafu wskazano, że w razie przedterminowej spłaty całości pożyczki klientowi przysługuje prawo do pomniejszenia całkowitego kosztu pożyczki o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby klient poniósł je przed tą spłatą. Wskazano, że prowizja jest pobierana przez pożyczkodawcę z tytułu udzielenia pożyczki, a opłata przygotowawcza z tytułu czynności zawarcia umowy i dlatego nie ulegają one obniżeniu w razie wcześniejszej spłaty pożyczki, w całości lub w części, natomiast obniżeniu takiemu podlega opłata za (...) i łączna kwota odsetek.

( umowa pożyczki nr (...), k. 10v.)

7.  Dnia 23 lutego 2019 r. G. B. zawarła z (...) S.A. umowę pożyczki nr (...). Umowa miała obowiązywać 75 tygodni tj. do dnia 1 sierpnia 2020 r. Raty miały być w płacone w tygodniach w wysokości 29,49 zł, przy czym ostatnia rata miała wynosić 28,82 zł. Kwota pożyczki wynosiła 1 000 zł, prowizja za jej udzielenie wyniosła 555,09 zł, opłata przygotowawcza – 40 zł, a opłata za „Elastyczny plan spłat” – 237,90 zł. Całkowity koszt pożyczki (suma odsetek za cały okres obowiązywania umowy, prowizji, opłaty przygotowawczej i opłaty za elastyczny plan spłat) miał wynosić 986,08 zł, a całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę – 2 211,08 zł.

( umowa pożyczki nr (...), k. 12)

8.  Zgodnie z § 19 zdanie 1 umowy pożyczki klient (pożyczkobiorca) mógł spłacić pożyczkę w całości lub częściowo w każdym czasie przed terminem spłaty ustalonym w umowie i bez konieczności uprzedzenia o takim zamiarze pożyczkodawcy. W zdaniu drugim tego paragrafu wskazano, że w razie przedterminowej spłaty całości pożyczki klientowi przysługuje prawo do pomniejszenia całkowitego kosztu pożyczki o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby klient poniósł je przed tą spłatą. Wskazano, że prowizja jest pobierana przez pożyczkodawcę z tytułu udzielenia pożyczki, a opłata przygotowawcza z tytułu czynności zawarcia umowy i dlatego nie ulegają one obniżeniu w razie wcześniejszej spłaty pożyczki, w całości lub w części, natomiast obniżeniu takiemu podlega opłata za (...) i łączna kwota odsetek.

( umowa pożyczki nr (...), k. 13v.)

9.  G. B. spłaciła pożyczkę nr (...) w 13 ratach, ostatnią w dniu 30 lipca 2019 r. Umowa pożyczki została więc przez G. B. w całości spłacona przed terminem określonym w umowie, to jest 17 maja 2020 r. (90 tygodni). P. spłaciła również pożyczkę nr (...) w dniu 21 stycznia 2020 r. także przed terminem określonym w umowie tj. 1 sierpnia 2020 r. (75 tygodni ).

(pismo z 14.12.2020 r., k. 15-v.; pismo z 4.01.2021 r., k. 16; historia spłat pożyczek, k. 49-52)

10.  W związku z przedterminową spłatą, G. B. otrzymała od (...) S.A. w dniu 30 lipca 2019 r. kwotę 157,56 zł tytułem zwrotu kosztów w związku z wcześniejszą spłatą pożyczki nr (...), a w dniu 21 stycznia 2020 r. zwrot kwoty 63,43 zł z tytułu wcześniejszej spłaty pożyczki nr (...).

(historia spłat pożyczek, k. 49-52)

11.  Dnia 20 stycznia 2021 r. G. B. zawarła umowę cesji z (...) Sp. z o.o., na mocy której odpłatnie zbyła na rzecz cesjonariusza wszelkie wierzytelności wobec pożyczkodawcy z tytułu zwrotu pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego związane z umową pożyczki z (...) S.A. nr (...) i nr (...). Cedent oświadczyła, że te wszelkie wierzytelności istnieją, są wolne od obciążeń, a uprawnienie do ich zbycia nie zostało wyłączone. Umowa została zawarta w formie pisemnej (w drodze wymiany podpisanych egzemplarzy umowy). Załącznikiem do umowy było oświadczenie G. B. o zwolnieniu pożyczkobiorcy z tajemnicy bankowej. Podpisała też zawiadomienie o przelewie wierzytelności adresowane do (...) S.A.

( umowa cesji, k. 25-26; załącznik nr 2, k. 18,20; zawiadomienie, k. 19,21)

12.  (...) Sp. z o.o. wezwał (...) S.A. do zapłaty kwoty 1 883,96 zł w związku z zawartą przez G. B. umową pożyczki nr (...) i przysługującym jej prawem do zwrotu części pozaodsetkowych kosztów kredytu – w terminie 7 dni od dnia doręczenia. W odpowiedzi na wezwanie (...) S.A. uznał nadesłane pismo za reklamację i po ponownym zbadaniu sprawy zdecydował się zwrócić (...) Sp. z o.o. kwotę 87,45 zł z tytułu umowy nr (...) oraz kwotę 522,88 zł z tytułu umowy nr 875262066 zł, łącznie 640,33 zł. Kwota ta została wyliczona jako zwrot części opłaty przygotowawczej, prowizji oraz odsetek ustawowych.

( wezwanie, k. 17-v.; odpowiedź na reklamację, k. 27-v.)

13.  (...) S.A wpłacił w dniu 1 lutego 2022 r. na konto bankowe (...) sp. z o.o. kwotę w wysokości 724,18 zł.

( potwierdzenie przelewu, k. 70).

Ocena dowodów

14.  Stan faktyczny został ustalony w oparciu o dokumenty załączone przez strony, których autentyczność i wiarygodność, w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie nasuwała żadnych wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Ponadto pozwany nie kwestionował faktu zawarcia z cedentem dwóch umów pożyczki, dokonania przez cedenta wcześniejszej spłaty obu umów, jak również skuteczności nabycia przez powoda wierzytelności przysługujących cedentowi.

15.  Osią sporu pozostawała okoliczność, czy pozwany dokonał zwrotu całości proporcjonalnie wyliczonych pozaodsetkowych kosztów kredytu w związku z wcześniejszą spłatą umowy pożyczki nr (...).

16.  Postanowieniem z dnia 29 grudnia 2021 r. Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 pominął dowód z opinii biegłego, zgłoszony w pozwie, jako nieprzydatny do wykazania faktu, na jaki powoływał się powód, a mianowicie prawidłowości wyliczenia prawidłowej kwoty przysługującego powodowi zwrotu pozaodsetkowych kosztów kredytu. Obliczanie kwoty zwrotu pozaodsetkowych kosztów kredytu wynikającego z art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim nie wymaga znajomości żadnej konkretnej specjalistycznej dziedziny rachunkowości, wystarczy do tego znajomość podstawowych działań matematycznych (takich jak mnożenie i dzielenie) oraz obsługi kalkulatora. Najistotniejszą wiedzą w tej kwestii jest znajomość orzecznictwa (gdyż przepisy dyrektyw i ustaw nie udzielają wprost odpowiedzi na to pytanie) oraz praktyki sądowej, którą tą wiedzą musi dysponować Sąd i nie może co do niej posługiwać się dowodem z opinii biegłego. Dodać należy, że sprawa niniejsza była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym. Z tego względu wnioskowany przez powoda dowód został pominięty.

Ustalenia prawne

17.  Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

18.  Powód oparł swoje żądanie na twierdzeniu, że pozwany nie dokonał z cedentką rozliczenia kosztów kredytu konsumenckiego zgodnie z art. 49 ustawy z dnia z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 1083, ze zm.). W myśl ust. 1. tego przepisu w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Przepis ten stanowi implementację do krajowego porządku prawnego art. 16 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG, zgodnie z którym konsument ma prawo w każdym czasie spłacić w całości lub w części swoje zobowiązania wynikające z umowy o kredyt. W takich przypadkach jest on uprawniony do uzyskania obniżki całkowitego kosztu kredytu, na którą składają się odsetki i koszty przypadające na pozostały okres obowiązywania umowy.

19.  Art. 16 ust. 1 dyrektywy był przedmiotem wykładni dokonanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 11 września 2019 r., sygn. C-383/18. TSUE doszedł do wniosku, że art. 16 ust. 1 dyrektywy (...) w sprawie umów o kredyt konsumencki należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta. Przesłanką do zajęcia takiego stanowiska było to, że skuteczność prawa konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu byłaby osłabiona, gdyby obniżenie kredytu mogło ograniczyć się do uwzględnienia jedynie kosztów przedstawionych przez kredytodawcę jako zależne od okresu obowiązywania umowy, ponieważ - jak wskazał rzecznik generalny w pkt 54 opinii - wysokość i podział kosztów są określane jednostronnie przez bank, a rozliczenie kosztów może obejmować pewną marżę zysku (pkt 31. wyroku). Ponadto, jak podkreślił sąd zadający pytanie prejudycjalne, ograniczenie możliwości obniżenia całkowitego kosztu kredytu jedynie do kosztów wyraźnie związanych z okresem obowiązywania umowy, pociągałoby za sobą ryzyko, że konsument zostanie obciążony wyższymi jednorazowymi płatnościami w chwili zawarcia umowy o kredyt, ponieważ kredytodawca mógłby próbować ograniczyć do minimum koszty zależne od okresu obowiązywania umowy (pkt 32 wyroku).

20.  Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 grudnia 2019 r., sygn. III CZP 45/19, szeroko odwołując się do powyżej opisanego wyroku TSUE oraz znaczenia wykładni dokonanej przez ten Sąd dla jednolitego stosowania prawa Unii, stwierdził, że przewidziane w art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim uprawnienie konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty w całości przed terminem określonym w umowie obejmuje także prowizję za udzielenie kredytu. Sąd Najwyższy podzielił zatem szeroką interpretację pojęcia „kosztów, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy” i nie zawęził jej jedynie do kosztów rozłożonych w czasie.

21.  Sąd rozpoznający niniejszą sprawę, akceptując rolę jaką pełni wykładnia przepisów prawa unijnego dokonywana przez TSUE oraz wykładnia prawa dokonywana przez Sąd Najwyższy, przyjmuje powyższe wnioski za własne i uznaje, że na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim konsument jest uprawniony do żądania częściowego zwrotu prowizji (tj. wynagrodzenia za udzielenie kredytu) jako kosztu, który dotyczy okresu (tj. części przypadającej na okres), o który skrócono czas obowiązywania umowy. Trzeba bowiem mieć na względzie, że prowizja za udzielenie kredytu konsumenckiego pełni przede wszystkim rolę wynagrodzenia kredytodawcy (rolę taką pełni też opłata nazywana „przygotowawczą”, o ile nie zastrzeżono odrębnej prowizji). Jest składową całkowitego kosztu kredytu, co uprawnia konsumenta do żądania jej częściowego zwrotu w wypadku przedterminowej spłaty kredytu konsumenckiego. Konsument dokonując przedterminowej spłaty kredytu konsumenckiego powoduje, że ryzyka powodujące ustalenie prowizji na daną wysokość przestają być aktualne i tym samym przestają uzasadniać pobranie prowizji w pełnej kwocie, skalkulowanej na planowany okres trwania umowy. Jak wspomniał w swoim wyroku TSUE, w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu kredytodawca wcześniej odzyskuje pożyczoną sumę, która jest wówczas dostępna do celów ewentualnego zawarcia nowej umowy o kredyt (pkt 35 wyroku). Odnosi on zatem pewną ekonomiczną korzyść z wcześniejszej spłaty kredytu przez kredytobiorcę i konieczność częściowego zwrotu pobranej prowizji od jednego pożyczkobiorcy może zrekompensować sobie udzieleniem kredytu kolejnemu konsumentowi.

22.  Dodać należy, że prawo otrzymania zwrotu dotyczy wszystkich kosztów, nie tylko opłaty z tytułu prowizji od udzielenia kredytu. Proporcjonalnemu zwrotowi podlegała zatem także opłata uiszczona na poczet „usługi” zwanej przez pozwanego „Elastycznym planem spłat”.

23.  Pozwany w istocie nie kwestionował takiej interpretacji prawnej, sam powoływał się na wykonanie obowiązku zwrotu pozaodsetkowych kosztów kredytu. W związku z tym zdaniem Sądu nie jest konieczne prezentowanie szerszej wykładni powołanego przepisu.

24.  Spór pomiędzy stronami miał charakter rachunkowy. Jego rozstrzygnięcie było o tyle problematyczne, że pozwany w żadnym ze swoich pism (ani też na rozprawie) nie przedstawił metodologii ustalania przez siebie wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego podlegającego zwrotowi. Sąd nie był więc w stanie prześledzić toku rozumowania pozwanego przy rozpatrywaniu reklamacji wniesionej przez powoda przed wytoczeniem powództwa (zwrócono wtedy część pobranych opłat) ani powodów dla których w toku postępowania świadczył na rzecz strony powodowej akurat 724,18 zł a nie inną kwotę.

25.  W takim stanie rzeczy Sąd musiał dokonać własnych obliczeń w celu ustalenie należnej kredytobiorcom (a następnie powodowi) kwoty zwrotu pozaodsetkowych kosztów kredytu.

26.  Ani ustawa, ani umowy pozwanego z pożyczkobiorcami nie ustalają precyzyjnych zasad zwrotu części pobranej przez pozwanego prowizji. Sąd odnotowuje jednak, że metoda obliczeń zaaprobowana przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w piśmie z dnia 2 marca 2020 r. (publicznie dostępnym, tzw. metoda liniowa), wydaje się najbardziej adekwatna dla ustalenia wysokości roszczenia z art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim (w sytuacjach, gdy umowa nie określiła sposobu częściowego zwrotu kosztów odmiennie, oczywiście z poszanowaniem tego, że zwrot jako taki przysługuje). Jeśli wynagrodzenie z umowy pożyczki zostało ustalone w odniesieniu do konkretnego okresu czasu, to możliwe jest ustalenie także kwoty dziennego wynagrodzenia (wysokość prowizji/liczba dni w okresie spłaty pożyczki). Dzień przedterminowej spłaty pożyczki jest ostatnim dniem, w którym takie dzienne wynagrodzenie jest należne. Po dniu spłaty umowa pożyczki wygasła, a zatem nie ma dalszych podstaw do naliczania wynagrodzenia (pożyczkobiorca odzyskał już kwotę, którą wydał pożyczkobiorcy, i nie ponosi ryzyka związanego z możliwym brakiem spłaty). Z tego względu „metodę liniową” należy uznać za znajdującą podstawę w dobrych obyczajach konsumenckich, wysłowionych w pisemnym stanowisku Prezesa UOKIK oraz potwierdzaną w aktualnym orzecznictwie sądowym (z kolei „dobre zwyczaje konsumenckie” są niczym innym jak postacią klauzuli „zasad współżycia społecznego”, które współkształtują treść zobowiązania dłużnika zgodnie z art. 354 k.c.).

Umowa (...)

27.  Umowa została zawarta na okres 90 tygodni od 22.08.2019 r. 90 tygodni to 630 dni. Pozadsetkowe koszty kredytu udzielonego tą umową wynosiły 3 549,20 zł. Dzieląc koszty przez liczbę dni, na które została zawarta umowa, otrzyma się kwotę 5, (...), w przybliżeniu 5,63 zł/1 dzień (dzienna stawka opłat pozaodsetkowych).

28.  Umowa trwała do 30.07.2019 r., czyli przez 342 dni. Pomnożenie liczby 342 przez dzienną stawkę opłat daje kwotę 1926, (...), w przybliżeniu 1 926,71 zł. Jest to wielkość kosztów pozaodsetkowych należnych za okres trwania umowy.

29.  Aby ustalić kwotę pobranych nadmiarowo przez pozwanego pozaodsetkowych kosztów kredytu należało od kwoty rzeczywiście pobranej przez pozwanego odejmować kwoty, których zwrot mu się rzeczywiście należał. Uwzględniając, że kredytobiorca łącznie wpłacił 8 797,15 zł na poczet tej umowy kredytu, a pozwany zwrócił mu niezwłocznie kwotę 157,66 zł, Pozwany pobrał z tytułu tej umowy kredytu kwotę 8 639,49 zł. Odejmując od tej kwoty kapitał kredytu (4 400 zł), należne pozaodsetkowe opłaty za okres trwania umowy (1 926,71 zł), kwotę udostępnioną w postaci przelewu na wskazane konto (270 zł – nie jest to pozaodsetkowy koszt kredytu) otrzyma się kwotę 2 042,78 zł. W tej kwocie mieści się też należna pozwanemu suma odsetek umownych pobranych na okres, w którym trwała umowa. W żadnym ze złożonych przez strony pism wielkość ta nie została precyzyjnie wskazana. Sąd, korzystając z możliwości jaką daje art. 505 ⁷ k.p.c., zaniechał ścisłego ustalania wysokości tych odsetek przy pomocy osoby dysponującą wiedzą (lub odpowiednim programem) w celu ustalenia wysokości tych należnych odsetek, ale oszacował ją na kwotę 441,31 zł, tj. 60% wielkości odsetek za cały okres obowiązywania umowy wskazanej na jej pierwszej stronie. Umowa trwała bowiem ok. 50% okresu, na jaki została zawarta, a z biegiem czasu kwota odsetek umownych maleje (wraz ze zmniejszaniem się kwoty kapitału do spłaty). Po odjęciu tej kwoty należnych odsetek otrzymuje się 1 601,47 zł, co stanowi kwotę należnego kredytobiorcy proporcjonalnego zwrotu prowizji z kredytu. Przed wniesieniem pozwu, na skutek reklamacji, pozwany wypłacił powodowi kwotę 552,88 zł, a zatem na dzień wniesienia pozwu z tytułu tej umowy powód mógł domagać się zapłaty 1 048,59 zł

Umowa (...)

30.  Umowa została zawarta na okres 75 tygodni od 23.02.2019 r. 75 tygodni to 525 dni. Pozadsetkowe koszty kredytu udzielonego tą umową wynosiły 832,99 zł. Dzieląc koszty przez liczbę dni, na które została zawarta umowa, otrzyma się kwotę 1, (...), w przybliżeniu 1,59 zł/1 dzień (dzienna stawka opłat pozaodsetkowych).

31.  Umowa trwała do 21.01.2020 r., czyli przez 332 dni. Pomnożenie liczby 332 przez dzienną stawkę opłat daje kwotę 526, (...), w przybliżeniu 526,77 zł. Jest to wielkość opłat pozaodsetkowych należnych za okres trwania umowy.

32.  Uwzględniając, że kredytobiorca łącznie wpłacił 2 147,65 zł na poczet tej umowy kredytu, a pozwany zwrócił mu niezwłocznie kwotę 63,43 zł, Pozwany pobrał z tytułu tej umowy kredytu kwotę 2 147,65 zł. Odejmując od tej kwoty kapitał kredytu (1 000 zł), należne pozaodsetkowe opłaty za okres trwania umowy (526,77 zł), kwotę udostępnioną w postaci przelewu na wskazane konto (225 zł – nie jest to pozaodsetkowy koszt kredytu) otrzyma się kwotę 332,45 zł. W przypadku tej umowy Sąd sumę należnych odsetek oszacował na kwotę 99,51 zł, tj. 65% wielkości odsetek za cały okres obowiązywania umowy wskazanej na jej pierwszej stronie. Po odjęciu tej kwoty należnych odsetek otrzymuje się 232,94 zł, co stanowi kwotę należnego kredytobiorcy proporcjonalnego zwrotu prowizji z kredytu. Przed wniesieniem pozwu, na skutek reklamacji, pozwany wypłacił powodowi kwotę 87,45 zł, a zatem na dzień wniesienia pozwu z tytułu tej umowy powód mógł domagać się zapłaty jeszcze 145,49 zł

33.  Łącznie zatem za obie umowy powód mógł, na datę wniesienia pozwu, domagać się od pozwanego kwoty 1 048,59 + 145,49 = 1 194,08 zł. W toku postępowania jednak pozwany wypłacił na rzecz powoda kwotę 724,18 zł, przez co powód cofnął w tej części powództwo i podtrzymał w pozostałej części (co do 577,05 zł). Po odjęciu od 1 194,08 kwoty 724,18 otrzyma się 469,90 i taką też kwotę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda. W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

Odsetki

34.  Odsetki zasądzono według terminu ustalonego w oparciu o odpowiedź na reklamację z dnia 29 stycznia 2021 r. Powód nie przedstawił samego pisma reklamacyjnego, ale skoro odpowiedź pozwanego jest datowana na 29 stycznia 2021 r., to niewątpliwie tego dnia reklamacja była już pozwanemu znana. Z treści tej odpowiedzi można wywnioskować, że jednocześnie z reklamacją powód wezwał pozwanego do zapłaty. Sąd zasądził odsetki ustawowe od dnia 13 lutego 2021 r., tj. przypadającego po upływie 14 dni od dnia 29 stycznia 2021 r.

35.  W pozostałym zakresie, tj. odsetek od dnia wymagalności obliczonego zgodnie z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim do dnia 28 czerwca 2021 r., powództwo zostało oddalone. Sąd nie neguje, że zgodnie z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości. Przyjęcie tego terminu uzasadniałoby uwzględnienie roszczenia odsetkowego powoda od dni wskazanych w pozwie. Tym niemniej Sąd pragnął uwzględnić fakt, że interpretacja art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim aż do czasu wydania wzmiankowanych powyżej wyroków przez TSUE i Sąd Najwyższy była przedmiotem wątpliwości, a wykładni przyjętej później w tych wyrokach nie można było uznać za utrwaloną w dominującej linii orzeczniczej. W związku z tym trudno pozwanemu przypisać obiektywne opóźnienie w rozliczaniu udzielanych kredytów konsumenckich, skoro swoje rozliczenia opierał na utrwalonej praktyce i wykładni przepisów, która dopiero w drugiej połowie 2019 r. została uznana przez wysokie instancje sądowe za nieprawidłową. Obciążanie pozwanego nie tylko obowiązkiem częściowego zwrotu prowizji, ale też odsetkami za opóźnienie z powodu niedokonania tego zwrotu, pomimo usprawiedliwionego przekonania o braku podstaw prawnych do takiego zwrotu oraz i braku wysuwania przez samego kredytobiorcę roszczeń finansowych z tego tytułu aż do 2021 r., należałoby uznać za niezgodne z zasadami uczciwego obrotu, mieszczących się w pojęciu „zasad współżycia społecznego” z art. 5 k.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2014 r., sygn. I CSK 735/13, oraz z dnia 23 marca 2017 r., sygn. V CSK 393/16). Co prawda druga z umów kredytu konsumenckiego zakończyła się już po wydaniu tych wspomnianych orzeczeń, ale w braku podania przez powoda lub pozwanego w jakich częściach kwota 724,18 miała zaspokoić roszczenia z poszczególnych pożyczek nie było możliwości ustalenia, od jakiej kwoty takie odsetki powodowi przysługują.

Umorzenie postępowania

36.  Sąd na podstawie art. 355 k.p.c. umorzył postępowanie w zakresie kwoty 724,18 zł, co wynikało z wyraźnego oświadczenia o cofnięciu powództwa przez powoda z uwagi na częściowe spełnienie dochodzonego roszczenia przez pozwanego. Brak było przeszkód, by takie cofnięcie uznać za skuteczne – okoliczności z art. 203 § 4 k.p.c. Sąd nie stwierdził.

Koszty postępowania

37.  Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania oparto na art. 100 k.c. Powód wygrał sprawę w 92% (w zakresie zasądzonej kwoty 469,90 zł oraz 724,18, co do której umorzono postępowanie na skutek cofnięcia pozwu z powodu zaspokojenia roszczenia przez pozwanego w toku procesu), a zatem – zważywszy na przegranie sprawy w niewielkim zakresie i obiektywnie niską kwotę możliwych do uzyskania kosztów postępowania – Sąd uznał powoda za stronę wygrywającą sprawę w całości. Na zasądzoną kwotę kosztów składają się opłata od pozwu (100 zł), opłata skarbowa (17 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego (270 zł – na podstawie § 2 pkt 2 Rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie).

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego przez portal.