Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Houda

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania M. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 3 grudnia 2013 roku nr (...)

w sprawie M. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się M. M. emeryturę począwszy od dnia 29 października 2013 roku.

Sygn. akt IV U 95/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

dnia 8 kwietnia 2014 roku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 3 grudnia 2013 roku odmówił M. M. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, iż odwołujący nie spełnia warunków od których zależy prawo do emerytury. Ubezpieczony wprawdzie ukończył 60 lat i posiada udokumentowany okres składkowy i nieskładkowy wynoszący ponad 25 lat, jednakże nie wykazał wymaganych co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, co nie daje podstaw do przyznania świadczenia emerytalnego na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł M. M. domagając się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury. Na uzasadnienie podniósł, że posiada co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych przy uwzględnieniu okresu od 18.06.1973 r. do 31.10.1989 r., kiedy to pracował w Przedsiębiorstwie (...) w G. przy montażu konstrukcji stalowych na wysokości.

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny domagał się jego oddalenia, powołując argumentację z zaskarżonej decyzji i podnosząc, że ZUS nie zaliczył wnioskodawcy pracy w zakładzie (...)ponieważ brak było prawidłowo sporządzonego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z tego zakładu pracy.

Bezsporne między stronami było:

M. M. urodzony dnia (...)roku ukończył 60 lat. Posiada na dzień 1.01.1999 r. łączny staż zatrudnienia wynoszący ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Sąd Okręgowy ustalił nadto następujący stan faktyczny:

W okresie od 18.06.1973 r. do 31.10.1989 r. odwołujący się był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...)w G., na stanowisku montera konstrukcji stalowych pracując na wysokości. Wówczas to stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się montażem i demontażem konstrukcji stalowych na wysokościach, remontował rurociągi, zbiorniki, podesty, kominy i kolumny, innych prac nie wykonywał. Pracował tak na terenie Zakładów (...)w T. oraz w ramach kilkumiesięcznych delegacji na terenie Zakładów (...)we W. oraz w zakładzie (...)w P. oraz (...) D..

Specyfika Zakładów (...)polega na tym, że wszystkie rurociągi z substancjami chemicznymi są usytuowane na estakadach. Remontem właśnie takich rurociągów na estakadach, czyli wymianą starej instalacji na nową zajmował się odwołujący pracując na wysokościach.

W okresie 22.04.1975 – 7.04.1977 odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową. Zarówno bezpośrednio przed służbą jak i po jej odbyciu wykonywał wskazaną powyżej pracę. Musiał posiadać stale ważne badanie lekarskie o zdolności do pracy na wysokości.

Dowód:

- akta ZUS,

- zeznania odwołującego się k. 15-16,

- zeznania świadków M. Z. i Z. T. – k. 14-15.

- akta osobowe odwołującego się.

W okresach od 30.10.1980 r. do 30.09.1981 r. oraz od 4.01.1985 r. do 28.09.1985 r. i od 2.11.1988 r. do 2.10.1989 r. odwołujący pracował na budowie eksportowej w ramach skierowania przez zakład macierzysty. W latach 1980-1981 i 1985 była to praca w NRD gdzie odwołujący pracował jako monter konstrukcji stalowych na wysokości. Brał wtedy udział w montażu potężnej koparki do wydobycia węgla brunatnego o wysokości kilkudziesięciu metrów która była stopniowo składana z elementów metalowych. Natomiast w okresie od 2.11.1988 r. do 2.10.1989 r. odwołujący pracował na eksporcie w Czechosłowacji jako monter, lecz nie była to praca na wysokości.

Dowód:

- akta ZUS,

- zeznania odwołującego się k. 15-16,

- akta osobowe odwołującego się.

Przedmiotowy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zalegające w aktach organu emerytalnego i zgromadzone w trakcie postępowania, jak również w oparciu o zeznania odwołującego się oraz świadków.

Dokumenty dające podstawę dla poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd uznał za autentyczne i wiarygodne. Poza tym treść i forma tych dokumentów nie budziły zastrzeżeń i wątpliwości uczestników postępowania, nie ujawniły się też takie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu, a które podważałyby wiarygodność tej kategorii dowodów i godziły w ich moc dowodową od strony materialnej czy formalnej. Dokumenty urzędowe stanowiły zatem dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), a dokumenty prywatne, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

Wiarygodne w ocenie Sądu były także zeznania odwołującego się, jak i świadków M. Z. i Z. T.. Korespondowały one z materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Depozycje te nie zawierały żadnych wewnętrznych sprzeczności, były logiczne i spójne. Razem wzięte dały pełny i jasny obraz badanej rzeczywistości.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania było ustalenie czy M. M. przysługuje prawo do emerytury w niższym wieku z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Z analizy stanowiska procesowego organu emerytalnego wynika, że zastrzeżenie ZUS budzi fakt, iż okoliczność ta nie została wykazana stosownymi dokumentami, które byłyby dla organu emerytalnego wiążące.

Z powyższych względów zwrócić uwagę należy na regulację zawartą w art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (tekst jedn. Dz.U. z 2013 roku poz. 1440 ze zm.) zgodnie, z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, tj. 60 lat życia dla mężczyzny, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (czyli w dniu 1.01.1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 25 lat dla mężczyzny.

Z kolei według art. 32 wyżej powołanej ustawy zgodnie, z którym ubezpieczonymi urodzonymi przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącymi pracownikami (o których mowa w ust 2-3 tegoż artykułu), zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 – tj. 65 lat w przypadku mężczyzn. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa powyżej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepis art. 32 ust. 4 powołanej ustawy stanowi natomiast, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za owe przepisy dotychczasowe wymienione zarówno w art. 32 ust. 2 jak i w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. 1982 r. Nr 40 poz. 267 ze zm.).

Zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 lutego 2002 roku ( sygn. akt III CZP 30/2001, opubl. OSNAPiUS 2002/10 poz. 243 ) zawarte w art. 32 ust. 4 ustawy odesłanie do przepisów dotychczasowych, sankcjonujących obowiązywanie rozporządzenia, można odnosić tylko do tych przepisów rozporządzenia, które regulują materię określoną w przepisie ustawy, a więc wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk, oraz warunki, na jakich osobom wykonującym te prace przysługuje prawo do emerytury. Zachowały zatem moc przepisy § 4-8a określające wiek emerytalny i okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach pracowników wykonujących prace wyszczególnione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, przepisy § 9-15 określające wiek emerytalny i warunki przechodzenia na emeryturę osób zatrudnionych w szczególnym charakterze, a ponadto przepis § 3 określający ogólny wymagany okres zatrudnienia oraz przepis § 2 ust. 1 stanowiący, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zgodnie zatem z § 4 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż odwołujący spełnia wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury. Otóż ukończył 60 lat, posiada wymagany okres ogólnego stażu pracy, bo wynoszący ponad 25 lat, jak również legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowiskach objętych wykazem A cytowanego rozporządzenia wynoszącym co najmniej 15 lat pracy.

Należy również zauważyć, iż zgodnie z art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych. To sprawia, że fakt zatrudnienia, bądź jego brak w warunkach szczególnych może być dowodzony za pomocą każdego środka dowodowego, w tym z zeznań stron i świadków.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie dowody z zeznań odwołującego i zeznań świadków w sposób jednoznaczny potwierdziły, że odwołujący w okresie od 18.06.1973 r. do 31.10.1989 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w G., pracował na stanowisku montera konstrukcji stalowych na wysokości. Wówczas to (z wyłączeniem okresu od 2.11.1988r. do 2.10.1989 r. gdy podczas pracy na eksporcie w Czechosłowacji pracował jako monter, lecz nie była to praca na wysokości) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się montażem i demontażem konstrukcji stalowych na wysokościach, remontował rurociągi, zbiorniki, podesty, kominy i kolumny, innych prac nie wykonywał. Opisaną pracę należy zaliczyć do prac wymienionych w Wykazie A Dziale V pkt 5 przedmiotowego rozporządzenia jako prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości. Zaliczeniu podlega również okres pracy eksportowej w NRD od 30.10.1980 r. do 30.09.1981 r. oraz od 4.01.1985 r. do 28.09.1985 r. gdy odwołujący pracował jako monter konstrukcji stalowych na wysokości - brał udział w montażu potężnej koparki do wydobycia węgla brunatnego o wysokości kilkudziesięciu metrów która była stopniowo składana z elementów metalowych.

Należy także wspomnieć, iż zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych podlega też okres 22.04.1975r. – 7.04.1977r., kiedy odwołujący będąc zatrudnionym w powyższym zakładzie odbywał zasadniczą służbę wojskową, ponieważ zarówno przed tą służbą jak i w odpowiednim terminie po jej odbyciu ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

Zgodnie bowiem ugruntowanym stanowiskiem judykatury wyrażonym w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6.04.2006 r. (III UK 5/06, OSNP 2007/7-8/108) okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia. Pracownikowi, który we wskazanym terminie po zakończeniu służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w chwili powołania do tej służby, okres służby podlega wliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem. Przez "wszelkie uprawnienia związane z zatrudnieniem" należy przy tym rozumieć nie tylko uprawnienia "ze stosunku pracy", ale i uprawnienia związane z tym stosunkiem, a więc także uprawnienia w sferze ubezpieczeń społecznych, będące pochodnymi pozostawania w stosunku pracy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2009 r., I UK 126/09, uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 16 października 2013 r., II UZP 6/13).

Zgodnie z art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 21.11.1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej ( Dz.U.04.241.2416 ze zm.) pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy.

Tym samym, biorąc pod uwagę wymienione okresy pracy odwołujący spełnia wymagany warunek co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zaliczeniu podlega bowiem okres od 18.06.1973 roku do 2.11.1988 roku.

Mając powyższe na uwadze, działając na mocy wskazanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu emeryturę począwszy od dnia 29.10.2013 r., tj. od dnia złożenia wniosku.