Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Rosłan-Karasińska

Protokolant: sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2022 r. w Warszawie

sprawy H. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania H. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

z dnia 22 października 2021 r. znak (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 czerwca 2022 r.

H. N. w dniu 3 listopada 2021 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 22 października 2021 r., znak: (...) Ubezpieczona zarzuciła zaskarżonej decyzji: 1) naruszenie art. 108 ust. 2 w zw. z art. 25 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, z późn. zm.), poprzez nieuwzględnienie przy ponownym obliczeniu świadczenia emerytalnego waloryzacji emerytury przyznanej decyzją z dnia 1 marca 2021. Znak: (...); 2) naruszenie art. 39 § 3 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735, z późn. zm.), poprzez doręczenie decyzji wydanej przez organ administracji publicznej przesyłką listową, zamiast przesyłką rejestrowaną; 3) naruszenie art. 35 § 3 i art. 36 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez wydanie zaskarżonej decyzji z uchybieniem terminu jednego miesiąca od daty wpływu i niezawiadomienia Strony o niezałatwieniu sprawy w terminie; 4)przyjęcie w metodzie obliczenia wysokości emerytury, niekorzystnego dla odwołującej nowego średniego dalszego trwania życia, ustalonego już wcześniej w decyzji o przyznanie świadczenia emerytalnego; 5)niewykazanie w decyzji z dnia 22 października 2021 r. znak (...) okresów składkowych i nieskładkowych. Mając powyższe na względzie, ubezpieczona wniosła o uchylenie lub zmianę zaskarżonej decyzji oraz zasądzenie od organ rentowego kosztów procesu według norm przepisanych. (odwołanie z 03.11.2021 r., k. 3-4 a.s.)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołania wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej (w przypadkach w ustawie wskazanych). Organ rentowy wydaje decyzje na podstawie i w granicach wniosku. W dniu 17.09.2021 r. ubezpieczona złożyła wniosek o ponowne obliczenia świadczenia emerytalno-rentowego z uwzględnieniem składek zapisanych na koncie po przyznaniu świadczenia. H. N. nie wnosiła o przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem okresów składkowych i nieskładkowych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. oświadczył, że odwołanie jest bezzasadne i - jako takie - winno zostać oddalone. (odpowiedź na odwołanie z 03.12. 2021 r., k. 9 a.s.)

Ubezpieczona w piśmie procesowym z dnia 10 stycznia 2022 r. w związku z ww. odpowiedzią organu rentowego na odwołanie, podtrzymała swoje wnioski przedstawione w odwołaniu z dnia 3 listopada 2021 r. oraz wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. (pismo procesowe z 10.01.2022 r., k. 15-16 a.s.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

H. N. urodziła się (...) Z zawodu jest pielęgniarką. Przed emeryturą od 15 czerwca 2007 r. pracowała na stanowisku starsza pielęgniarka w Szpitalu (...) w W. – (...). (wniosek o emeryturę z 13.02.2012 r., k. 1 a.e.; zaświadczenie z 17.01.2012 r., k. 5 a.e.)

H. N. w dniu 13 lutego 2012 r. złożyła wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. o emeryturę. Po rozpoznaniu sprawy, w dniu 17 maja 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wydał decyzję znak: (...) o przyznaniu emerytury. Wysokość świadczenia została obliczona w kwocie 2300,34 zł brutto. (wniosek o emeryturę z 13.02.2012 r., k. 1 a.e.; decyzja ZUS z 17.05.2012 r., k. 13 a.e.)

W dniu 12 kwietnia 2013 r. odwołująca złożyła wniosek o doliczenie stażu pracy i doliczenie składek. ZUS (...) Oddział w W. w dniu 10 maja 2013 r. wydał decyzję o przeliczeniu emerytury, znak:(...). Wysokość emerytury od dnia decyzji wynosiła 2415,78 zł. Emerytura ustalona ww. decyzją została zawieszona, ponieważ była świadczeniem mniej korzystnym. W związku z tym kontynuowana była wypłata świadczenia o symbolu E. W tym samym dniu organ rentowy wydał decyzję o przeliczeniu emerytury, znak: (...). Przeliczona na podstawie ww. decyzji emerytura wynosiła 2417,96 zł brutto. (wniosek z 12.04.2013 r., k. 17 a.e.; decyzja ZUS z 10.05.2013 r., k. 23 a.e.; decyzja ZUS z 10.05.2013 r., k. 27 a.e.)

W latach 2015-2021 odwołująca wielokrotnie składała wnioski o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalno-rentowego. ZUS(...)Oddział w W. w odpowiedzi na wnioski wydawał decyzje o przeliczeniu emerytury, znak:(...) Wysokość świadczenia była wielokrotnie waloryzowana. (wnioski o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalno-rentowego; decyzje ZUS o przeliczeniu emerytury – akta emerytalne)

Ubezpieczona w dniu 17 września 2021 r. złożyła wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalno-rentowego. W związku z powyższym, organ rentowy w dniu 22 października 2021 r. wydał decyzję o przeliczeniu emerytury, znak: (...). Na podstawie decyzji, emeryturę ustaloną w kwocie 2945,14 zł zwiększono o kwotę wynikającą z podzielenia składek zewidencjonowanych na koncie po dniu ponownego ustalenia wysokości emerytury do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem ich waloryzacji, przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku odwołującej w dniu złożenia wniosku, tj. 16 września 2021 r. Po ponownym ustaleniu wysokość emerytury wynosiła 3025,50 zł. (wniosek z 17.09.2021 r., k. 80-83 a.e.; decyzja ZUS z 22.10.2021 r., k. 84-87 a.e.)

Wskazany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy w aktach sprawy, w tym w aktach emerytalnych. Dokumenty, na których Sąd oparł swoje ustalenia, zasługiwały w całości na uwzględnienie. Ich wiarygodności nie kwestionowała zarówno odwołująca, jak i organ rentowy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów, należało uznać za udowodnione.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie H. N. jest niezasadne.

Zgodnie z art. 183 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 53) – dalej jako ustawa emerytalna - emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej, o której mowa w ust. 1, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2012, wynosi:

1) 35% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz

2) 65 % emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

Odnośnie pierwszej części emerytury wskazać należy na treść przepisu art. 53 ust. 1 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym emerytura obliczana według tego przepisu (na tzw. „starych zasadach”) stanowi sumę trzech składników:

1) 24 % kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz

2) po 1,3 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,

3) po 0,7 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych.

W myśl art. 15 ustawy emerytalnej podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę. Z kolei ust. 6 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. Stosownie do ustępu 2a, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Następnie w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Zasady obliczania drugiej części emerytury mieszanej przewiduje art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej, w myśl którego emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, z zastrzeżeniem art. 185.

Na podstawie art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Zgodnie z ust. 2 przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W rozumieniu art. 184 ust. 1-3 ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

- okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

- okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W pierwszej kolejności Sąd zwrócił uwagę na zarzuty odwołującej co do obliczenia wysokości emerytury. Ubezpieczona wskazał, iż organ rentowy przyjął kwotę emerytury 2945,14 zł, choć, jak wskazała w odwołaniu, nigdy nie otrzymywała świadczenia w podanej przez organ rentowy kwocie. Dodatkowe zarzuty w przedmiocie obliczenia wysokości emerytury dotyczyły również przyjętej przez ZUS wartości składek zaewidencjonowanych na koncie, a także przyjętego niekorzystnego dla odwołującej wyższego wskaźnika średniego dalszego trwania życia, tj. 168,6 miesięcy.

W odpowiedzi na powyższe zarzuty należy zatem wskazać, iż zgodnie z art. 108 ust. 1 ustawy, jeżeli po dniu, od którego przyznano emeryturę określoną w art. 24 lub 24a, emeryt podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, wysokość świadczenia ulega ponownemu ustaleniu w sposób określony w ust. 2. W myśl zaś ust. 2 emerytury obliczone według zasad określonych w art. 26 powiększa się o kwotę wynikającą z podzielenia składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury, o której mowa w art. 24 i 24a, i zwaloryzowanych zgodnie z art. 25 przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem ust. 4 i 5. ZUS przeliczył emeryturę o symbolu (...) w kwocie 2945,14 zł. (po waloryzacji od 01.03.2021 r.), przy czym kwota składek – 13549,41 zł – jest wyższa niż wskazuje ubezpieczona (12018,08 zł.), zaś śdtż (168,60) wynika z Komunikatu Prezesa GUS z dnia 25 marca 2021 r.

Ubezpieczona podała również, iż organ rentowy doręczył jej zaskarżoną decyzję z naruszeniem art. 39 § 3 pkt 1 k.p.a., z uwagi na doręczenie jej decyzji listem zwykłym, a nie np. przesyłką rejestrowaną. Dodatkowo zarzuciła naruszenie art. 35 § 3 k.p.a. poprzez wydanie zaskarżonej decyzji z uchybieniem terminu jednego miesiąca od daty wpływu. Zgodnie z treścią art. 71a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ZUS może przesyłać pisma i decyzje listem zwykłym. Z kolei jak wskazuje art. 31 zd ustawy z dnia 02 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, jeżeli termin wydania decyzji lub wypłaty świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, w razie przekroczenia tego terminu ZUS nie jest zobowiązany do wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego. Jak wynika z akt emerytalnych, wniosek odwołującej o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego został złożony 17 września 2021 r., zaś zaskarżona decyzja została wydana 22 października 2021 r., nie można zatem mówić w powyższej sprawie o rażącym uchybieniu.

Zatem Sąd Okręgowy zważył, że organ rentowy prawidłowo zastosował obowiązujące przepisy prawa. Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., o czym orzekł w sentencji wyroku.