Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : Irena Żarnowska-Sporysz

Protokolant: Patrycja Kamińska

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2022 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. W., W. W. (1)

przeciwko Bankowi (...) S.A w G.

o ustalenie i zapłatę

I.  ustala, że umowa kredytu numer (...) z dnia 27 lutego 2006 roku zawarta pomiędzy (...) Bank Spółką Akcyjną w G. a W. W. (1) i D. W. jest nieważna,

II.  zasądza od strony pozwanej Banku (...) S.A w G. na rzecz powodów D. W. i W. W. (1) kwotę 158.071, 67 zł (sto pięćdziesiąt osiem tysięcy siedemdziesiąt jeden 67/100 złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 9 listopada 2020 roku do dnia zapłaty,

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów kwotę 6.434 złote tytułem zwrotu kosztów postępowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od prawomocności niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 2598/20

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 27 stycznia 2022 r.

Powodowie D. W. i W. W. (1) pozwem z dnia

9 listopada 2020r skierowanym przeciwko Bank (...) SA z siedzibą w G. wnieśli o:

- ustalenie ,że umowa kredytu nr (...) zawarta w dniu 27 lutego 2006r z późniejszymi z mianami jest nieważna

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kwoty 158071,67 PLN wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- zasądzenie zwrotu kosztów postępowania tj. 5434 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi wg. Art. 98 par.1 kc,

W uzasadnieniu swojego stanowiska powodowie wskazali, że 27 lutego 2006r zawarli z poprzednikiem prawnym pozwanego banku tj. (...) Bank SA umowę kredytu w kształcie zaproponowanym przez ten bank i zmienioną aneksem z dnia 13 sierpnia 2007r - na cele zakupu mieszkania. Kwota kredytu wynosiła 245.237,60 zł. Kredyt był indeksowany do waluty (...) wg kursu kupna tej waluty określonej w tabeli kursów dla kredytów hipotecznych (...) Bank SA .Umowa została zawarta na 29 lat. Powodowie mieli spłacać kredyt w kwocie wynikającej z par. 1 ust. 1 umowy czyli nieznanej na chwilę zawierania umowy po kursie sprzedaży (...) z tabeli kursowej banku obowiązującego w dniu wpływu środków do banku . Powodowie cały czas spłacają kredyt i po 15 latach spłaty saldo kredytu wyrażone w złotówkach zwiększyło się w stosunku do wyjściowej kwoty bo wynosi 263.000 zł czyli 62786,29 (...).

Od 10 listopada 2010r do 22 września 2020r powodowie uiścili 158071,67 zł , a od początku spłaty łącznie 219808,28 zł .

Zdaniem powodów umowa jest nieważna .

Powodowie zarzucili, że pozwana przyznała sobie prawo do jednostronnego, niczym nie ograniczonego kształtowania wysokości kursu sprzedaży (...) w tabeli kursowej, co powodowało nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków stron. Tym bardziej, że zobowiązanie powodów zostało wypłacone w transzach. Wskazano także, że powodowie ponieśli nieograniczone, jednostronne ryzyko walutowe bez mechanizmów zabezpieczających w umowie. Nie mieli także wpływu na treść postanowień umownych, bowiem umowa została zawarta z użyciem wzorca umownego i nie była z nimi indywidualnie uzgadniania, tym samym kwestionowane w pozwie postanowienia umowy dotyczące indeksacji nie wiążą ich. Powodowie podnieśli także, że brak było odpowiedniej informacji o ryzyku kursowym, co jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza ich interes.

Postanowienia umowne zawierające mechanizm indeksacji jako dotyczący zwrotu kredytu i odsetek określają główne świadczenie kredytobiorcy. Odesłanie do tabel kursowych dookreśla zasadę indeksacji i jest z nią nierozerwalnie związane, tym samym umowa kredytu bez indeksacji nie może się ostać i należy stwierdzić jej nieważność. W ocenie powodów umowa jest nieważna z powodu bezskuteczności jej głównych postanowień i niedopuszczalności zastąpienia ich innymi tj. jej sprzeczności z art. 69 ust. 1 w zw. z art. 358 ¹ k.c.

Strona pozwana Bank (...) SA w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie solidarnie od powodów na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Pozwana zarzuciła, że powód w chwili zawierania kredytu legitymował się wyksztalceniem ekonomicznym a powódka zajmowała się zawodowo udzielaniem kredytów. Powodowie świadomie zaciągnęli kredyt w złotówkach indeksowany do waluty (...). Indeksacja kredytu jest dopuszczona przez ustawodawcę , stanowi wariant umowy mieszczący się w ramach art. 353 ¹ kc.

Klauzule indeksacyjne nie są abuzywne bo nie spełniają kumulatywnie przesłanek rażącego naruszenia interesu konsumenta i sprzeczności z dobrymi obyczajami. W dacie zawierania umowy kredyty indeksowane do (...) były bardzo korzystne. Bank nie ustalał kursu franka w sposób arbitralny, dowolny czy nieobiektywny. Kurs ten nie odbiegał znacząco od kursu rynkowego. Jest związany z kursem średnim NBP i w oparciu o niego ustalany. Jest też skorelowany z kursami franka innych banków.

Zadłużenie powodów jak i raty są wartością stałą wyrażoną w (...) . Zmianie ulega jedynie ich równowartość wyrażona w złotówkach.

Kwestionowane postanowienia były uzgadniane indywidualnie, bowiem kredytobiorcy sami podjęli decyzje o wyborze tego typu kredytu . Kwestionowane postanowienia umowy nie zostały wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych .

Zarzut abuzywności klauzul nie może prowadzić do nieważności całej umowy . Ich wyeliminowanie zaś nie powinno prowadzić do zmiany zasad wykonywania umowy. Była by ona wykonywana przy przyjęciu przeliczenia kursu złotego według kursu średniego NBP . Bank natomiast nie przyjmuje jako możliwego rozwiązania problemu ustalenia spłaty tego kredytu jako złotówkowego według stawki LIBOR bo byłoby to uprzywilejowaniem konsumenta i niesprawiedliwe w stosunku do kredytobiorców złotówkowych.

Powodowie nie mają też interesu prawnego w żądaniu stwierdzenia nieważności umowy , bo mogłoby im przysługiwać dalej idące żądanie o zapłatę a ewentualne roszczenia przyszłe również nie uzasadniają wystąpienia z powództwem o ustalenie .

Roszczenie o zapłatę jest bezzasadne . Część roszczeń za okres od zawarcia umowy do 6 listopada 2010r uległa przedawnieniu. Co do dochodzonych roszczeń to powodowie nie wykazali że doszło po ich stronie do zubożenia w rozumieniu art. 405 w zw. z art. 410 par.2 kc.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie D. i W. W. (2) w dniu 27 lutego 2006r zawarli z poprzednikiem prawnym pozwanego banku tj. (...) Bank SA umowę kredytu nr (...) na kwotę 235087,60 zł indeksowanego kursem (...).

W dniu wypłaty saldo kredytu było wyrażone w walucie do której indeksowany jest kredyt według kursu kupna waluty do której indeksowany jest kredyt podanego w tabeli kursów kupna /sprzedaży dla kredytów hipotecznych . Następnie saldo walutowe przeliczane jest dziennie na złote polskie według kursu sprzedaży waluty do której indeksowany jest kredyt podanego w tabeli kursów kupna / sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez kredytowy bank.

Kredyt był przeznaczony na pokrycie części ceny budowy lokalu mieszkalnego.

Dow; treść umowy -k. 21,

Do rozliczeń transakcji wypłat i spłat stosowany był kurs kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych zawarty w ofercie banku obowiązujący w dniu dokonania transakcji.

Kredyt został oprocentowany według zmiennej stawki LIBOR 3.

Dow: umowa kredytu -k. 21-26

Dnia 13 sierpnia 2007r te same strony zawarły aneks do w/w umowy zgodnie z którym zwiększono kwotę kredytu o 10 150 ,00 zł .

Dow; aneks – k. 27

Zawarcie umowy poprzedzone było złożeniem przez powodów wniosku kredytowego, w którym określony został rodzaj kredytu tj. kredytu indeksowanego do waluty (...)

Dow: wniosek kredytowy -k. 145

Kredyt został wypłacony w transzach . Łącznie wypłacono powodom kwotę ok. 215.119,98 zł

Dow: wnioski o uruchomienie transz kredytu i ich wypłata k. 153- 167.

Przed zawarciem umowy kredytowej powodowie rozmawiali z pracownikiem banku, który sugerował im wzięcie kredytu frankowego ponieważ jest tańszy , waluta (...) jest stabilna . Nie mówił o ryzyku kursowym Nie negocjowali postanowień umowy , umowa została przygotowana przez bank według ustalonego wzorca.

Dow: zeznanie powodów -k. 219- 221

Powodowie spłacają kredyt regularnie w złotówkach.

W okresie od 10 listopada 2010r do 22 września 2020r spłacili kwotę 158.071,67 zł ( niekwestionowane ) , natomiast od początku umowy 219.808,28 zł.

Dow: zaświadczenie pozwanego banku – k. 30- 37

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił głównie w oparciu o znajdujące się w aktach dowody z dokumentów.

Jednocześnie tut. Sąd pominął wniosek stron o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ds. rachunkowości z uwagi na to iż nie jest on w sprawie potrzebny , gdyż dotyczył wyliczenia nadpłat na wypadek uznania ,że umowa może obowiązywać po wyeliminowaniu z niej postanowień niedozwolonych a sąd stwierdził nieważność całej umowy. Wobec tego brak było konieczności stosowania specjalistycznych wyliczeń i można było określić wysokość zobowiązań stron na podstawie danych dostępnych z powołanych przez strony dowodów.

Ustalając okoliczności towarzyszące zawarciu umowy, tj. dotyczące głównie pouczeń o konkretnym produkcie, możliwości negocjowania warunków umowy Sąd oparł się na dowodzie z przesłuchania powodów .

W tej kwestii mało przydatne okazały się zeznania św. E. C. złożone w innej sprawie choć dotyczące takiego samego kredytu i tego samego pozwanego banku oraz tych samych obowiązujących w nim procedur. Świadek E. C. zeznawała bowiem na okoliczności dotyczące głównie ustalania kursu franka a nie na temat negocjowania poszczególnych postanowień umowy z konkretnym kredytobiorcą . Kwestie negocjacji postanowień umowy opisali w swych zeznaniach powodowie i nie było podstaw aby im w tym względzie odmówić wiary , bowiem ich zeznania są skorelowane z treścią umowy i generalnymi zasadami dotyczącymi zawierania tego typu umów przez banki w tamtym okresie. Zasady te były takie ,że bank przedstawiał gotowy wzór umowy, który kredytobiorca albo akceptował w całości i zawierał umowę albo umowy nie podpisywał .

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powodowie zawarli z poprzednikiem prawnym strony pozwanej umowę kredytu hipotecznego stanowiącego kredyt indeksowany do (...).

Konstrukcja umowy była taka, że kwota kredytu została w umowie wyrażona w PLN, natomiast w chwili wypłaty została przeliczona na walutę indeksacji kredytu ( (...)) obowiązującą w banku, a następnie kwota ta rozbita została w harmonogramach dla kredytobiorców na poszczególne raty, które faktycznie są przeliczane są na złotówki według bankowego kursu sprzedaży waluty kredytu. Kwota kredytu została wypłacona w złotówkach.

Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynika, że powodowie byli zainteresowani kredytem, który umożliwi im zakup mieszkania, którego cena wyrażona była w złotówkach. Z informacji uzyskanych od pracownika banku p. M. dowiedzieli się ,że kredyt frankowy jest kredytem tanim umożliwiającym płacenie niskiej raty , kredytem bezpiecznym. Powodowie byli wprawdzie informowani o ryzyku kursowym, ale jednocześnie zapewniano ich, że frank szwajcarski jest wyjątkowo stabilną walutą, jego wahania są niewielkie.

Na wstępie należy zauważyć, że umowa została zawarta w obrocie konsumenckim. Opierając się na tym stwierdzeniu należy dojść do wniosku, że oceny kwestionowanych przez powodów postanowień umownych wypada dokonać przez pryzmat treści art. 385 ¹ i 385 ² k.c. przy jednoczesnym uwzględnieniu treści art. 3, 4 i 6 Dyrektywy Rady 93/13/ EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.Urz.UE.L Nr 95, str. 29) i wpływu ewentualnego stwierdzenia abuzywności wskazanych klauzul na możliwość utrzymania danej umowy w mocy.

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§2). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§3). Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (§4).

Zgodnie z art. 385 ² k.c. oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.

Z powyższego wynika, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są klauzule umowne, które spełniają łącznie trzy przesłanki pozytywne tj.: zawarte zostały w umowach z konsumentami, kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz rażąco naruszają jego interesy. Kontrola abuzywności postanowień umowy wyłączona jest zaś jedynie w przypadku spełnienia jednej z dwóch przesłanek negatywnych, to jest gdy postanowienie umowne zostało indywidualnie uzgodnione z konsumentem lub gdy postanowienie umowne określa główne świadczenia stron i jest sformułowane w sposób jednoznaczny.

Norma przewidziana w powołanym przepisie stanowi implementację przez polskiego ustawodawcę dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Reguł wykładni należy zatem doszukiwać się również w przedmiotowym akcie wspólnotowym, jak również w odwołującym się do tego aktu orzecznictwie. Należy również zastrzec, iż powołana dyrektywa określa minimalny standard ochrony konsumentów, pozostawiając ustawodawstwom krajowym możliwość jej zwiększenia. W konsekwencji reguły wynikające z powołanej dyrektywy wyznaczają nieprzekraczalne granice standardów umów zawieranych z konsumentami.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku prawo bankowe (w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia przez strony umowy o kredyt – Dz.U.2002.72.665 t.j. z dnia 2002.06.12), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Jak doprecyzowuje ust. 2 wspomnianego artykułu, umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać m.in. kwotę i walutę kredytu, zasady i termin spłaty kredytu oraz terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych.

Już na tej podstawie należy stwierdzić, że postanowienia umowne, które odnoszą się do waluty jego udzielenia, w szczególności określające jego charakter jako kredytu indeksowanego odnoszą się do głównych świadczeń stron. Jako świadczenia stron w niniejszej umowie należy oznaczyć właśnie wypłatę kapitału przez kredytodawcę oraz jego zwrot z oprocentowaniem przez kredytobiorców. Określenie więc w konkretnej umowie waluty jego wypłaty i spłaty, a także waluty, która waloryzuje ich wysokość, musi zostać uznane za dotyczące głównych świadczeń stron. Analizując postanowienia umowy stwierdzić wypada, że w żadnym wypadku nie określono ich w sposób jednoznaczny. Saldo kredytu wyrażone jest bowiem we frankach , co oznacza że jest ono zmienne - w przeliczeniu na złotówki bowiem zależy zawsze od aktualnego kursu franka. W wypadku umów kredytowych instytucje finansowe muszą zapewnić kredytobiorcom informacje wystarczające do podjęcia przez nich świadomych i rozważnych decyzji. W tym względzie wymóg ów oznacza, że warunek dotyczący indeksacji waluty, w której kredyt został zaciągnięty, musi zostać zrozumiany przez konsumenta zarówno w aspekcie formalnym i gramatycznym, jak i w odniesieniu do okoliczności konkretnej sprawy, tak aby właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny przeciętny konsument mógł nie tylko dowiedzieć się o możliwości wzrostu lub spadku wartości waluty obcej, ale również oszacować – potencjalnie istotne – konsekwencje ekonomiczne takiego warunku dla swoich zobowiązań finansowych.

Zdaniem tut. Sądu pogląd ten znajduje bezpośrednie przełożenie także w realiach niniejszej sprawy. Jak wynika z zeznań powodów nikt z pracowników banku nie wyjaśnił dokładnie mechanizmów rządzących sposobami przeliczania wskazanych wyżej kwot. Podczas spotkania w Banku przy okazji zawierania umowy wspomniano powodom o istniejącym ryzyku kursowym, jednak nie tłumaczono tego w szerszym zakresie.

Powodowie nie otrzymali symulacji, która przedstawiałaby, w jaki sposób zastosowanie dwóch odmiennych kursów waluty (kursu kupna przy wypłacie kwoty kapitału i kursu sprzedaży przy spłacie rat) wpłynie na wysokość wypłaconej im w złotych polskich kwoty kredytu oraz na wysokość spłacanych przez nich w złotych polskich rat, a także nie wyjaśniono jakie czynniki wpływają na kształtowanie wysokości kursu kupna i sprzedaży (...) stosowanego przez Bank. Powyższe ustalenia prowadzą do wniosku, że przy zawieraniu umowy kredytu doszło do naruszenia zasad współżycia społecznego. Sama treść wzorca umowy, który był udostępniany klientom, nie może być uznana za jednoznaczną. Była napisana językiem specjalistycznym i na ogół niezrozumiałym. Nie można doszukać się informacji o tym, że istnieje ryzyko, iż wyrażenie salda w walucie obcej prowadzić może do wahań wysokości samego zadłużenia wyrażonego w złotówkach. Co więcej powodów nie zapoznano z ryzykami możliwej zmiany stóp procentowych i ich wpływu na wysokość raty kredytu oraz znaczenia ryzyka zmiany spreadu walutowego dla konkretnej umowy.

W konsekwencji należało uznać, że, ze względu na powyższe, istnieją uzasadnione przesłanki pozwalające badać abuzywność spornych klauzul indeksacyjnych.

Wskazuje się, że pod pojęciem działania wbrew dobrym obyczajom – przy kształtowaniu treści stosunku zobowiązaniowego – kryje się wprowadzanie do umowy takich klauzul, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku, natomiast przez rażące naruszenie interesów konsumenta rozumie się nieusprawiedliwioną dysproporcję – na niekorzyść konsumenta – praw i obowiązków stron, wynikających z umowy (por. przykładowo wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 roku, I CK 832/04, Biul. SN 2005, Nr 11, poz. 13). Biorąc pod uwagę powyższe zapatrywania, za niedozwolone należy uznać klauzule indeksacyjne, które odwołują się do kursów walut publikowanych w Tabeli Kursów strony pozwanej.

Klauzule indeksacyjne, przewidujące przeliczenie zarówno transz wypłacanego kredytu jak i ostatecznej wysokości zobowiązania (czyli środków podlegających zwrotowi) według kursów określonych w Tabeli Kursów, kształtowały prawa i obowiązki kredytobiorców w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Określenie wysokości zobowiązania powodów z tytułu spłaty rat kredytu w każdym wypadku następowało bowiem według przelicznika zmiennego w czasie, co więcej ustalonego jednostronnie przez stronę pozwaną, co do którego powodowie ponosili w całości ryzyko kursowe związane z wahaniami waluty. Bank jako profesjonalista i instytucja zaufania publicznego powinien zadbać nie tylko o własne interesy ale także o zabezpieczenie interesów swoich klientów. Ryzyko w tej umowie nie zostało rozłożone równomiernie. Z historycznego punktu widzenia frank szwajcarski wzmacniał swoją pozycję i wiadomym było, że nawet przy chwilowym obniżeniu jego kursu będzie on co najmniej wracał do swojego poziomu wyjściowego, lub będzie rósł. Brak jakiegokolwiek mechanizmu mającego zapobiec ponoszeniu przez powodów całości ryzyka związanego z wahaniami kursu walut, a konkretnie brak limitowania ryzyka związanego ze wzrostem kursu franka prowadził do nierównomiernego obciążenia powodów konsekwencjami tego wzrostu.

Wprawdzie samo uzależnienie wysokości raty kredytu od kursu franka nie mogłoby być uznane za niedozwolone, jednak w przypadku braku górnej granicy ryzyka związanego ze wzrostem kursu waluty należy uznać takie ukształtowanie stosunku prawnego za sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszający interesy konsumentów. Przy utrzymującej się tendencji wzrostu kursu franka i przy obowiązywaniu zawartych w umowie reguł tylko konsument ponosi ryzyko , a przecież produkt według zapewnień banku z chwili zawierania umowy miał być tani , bezpieczny, stabilny. Tymczasem nic z tych zapewnień nie pozostało. Wprawdzie bank pewnie też nie przewidywał iż kurs franka wzrośnie tak bardzo jak to się teraz obserwuje – ale jako profesjonalista winien był wziąć pod uwagę również i taką ewentualność i zabezpieczyć od takiej sytuacji klienta a tak się nie stało.

Skutkiem powyższych rozważań musi być uznanie zawartych w powyższej umowie klauzul indeksacyjnych jako klauzul niedozwolonych za niewiążące, zgodnie z art. 385 ¹ k.c.

Usunięcie z umowy tychże klauzul indeksacyjnych, które przecież nadają umowie zasadniczy kształt i które określają główne świadczenia stron powoduje ,że umowa bez nich staje się zupełnie inną umową i w pierwotnym kształcie nie może być nadal wykonywana z uwagi na bo brak możliwości określenia wysokości salda kredytu ( którego wysokość była uzależniona od kursu franka ) jak i oprocentowania rat kredytowych , bowiem na oprocentowanie według stawki LIBOR3 przy założeniu ,że do spłaty pozostaje określona kwota złotówek , ale nie indeksowana do kursu franka – bank się nie zgadza. Brak jest przepisów, którymi by można uzupełnić umowę po wyeliminowaniu z niej klauzul indeksacyjnych .

Zastosowanie jak sugeruje Bank do przeliczeń - średniego kursu NBP, według którego następowałaby indeksacja niewiele zmieni , bowiem ten kurs też podlega zmianom , też wzrasta , niewiele różni się od kursu obowiązującego w pozwanym banku i skutek wzrostu kursu nadal pozostawiałby ryzyko po stronie tylko kredytobiorcy. Jedynie ustalenie górnej granicy tego ryzyka kursowego dawałoby szansę na równomierne rozłożenie ryzyka wzrostu kursu franka czego właśnie w umowie brakuje i co decyduje o abuzywności klauzul indeksacyjnych nie wyposażonych w takie zabezpieczenie.

Wyeliminowanie zaś z umowy jej istotnych postanowień oznacza ,że umowa w świetle przepisu art. 69 prawa bankowego jest nieważna bo przepis ten przecież wymaga określenia istotnych elementów umowy.

Nieważność umowy z kolei oznacza obowiązek zwrotu wzajemnych świadczeń w myśl art. 405 w zw. z art. 410 kc stosując zasadę „ dwóch kondykcji ”

Powodowie domagają się zwrotu uiszczonych rat za okres nieprzedawniony tj. od 10.11.2010r do 22.09.2020r czyli kwoty 158.071,67 zł ( której uiszczenia strona pozwana nie kwestionuje). Taką też sąd zasądził dla powodów z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia

9 listopada 2020r tj. od dnia wniesienia pozwu , bowiem powodowie już wcześniej tj. pismem z daty 7 września 2020r wzywali bank o zapłatę tej kwoty na co bank zareagował odmownie pismem z dnia 02 października 2020r -k. 42.

Odnosząc się do kwestii interesu prawnego powodów w wytoczeniu powództwa o ustalenie nieważności umowy to stwierdzić trzeba ,że wbrew zarzutom strony pozwanej powodom przysługiwało takie roszczenie . Zgodnie bowiem z 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Interes prawny zgodnie z ugruntowanym już orzecznictwem istnieje wówczas, gdy samo uprawomocnienie się wyroku ustalającego zapewni powodowi ochronę w tym znaczeniu, że zakończy całkowicie spór istniejący lub zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości. Strona posiada także interes prawny w wytoczeniu powództwa o ustalenie, gdy istnieje niepewność stanu prawnego, w szczególności gdy strona przeciwna kwestionuje jej prawo, a nie ma innych instrumentów takich jak powództwo o świadczenie lub ukształtowanie, które mogłyby zabezpieczyć chroniony prawem interes tej strony.

W niniejszej sprawie po stronie powodów istnieje interes prawny w ustaleniu nieważności umowy i stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu, bowiem wyrok ustalający może trwale i ostatecznie usunąć stan niepewności prawnej istniejący pomiędzy stronami w kwestii choćby dalszych przyszłych świadczeń nie objętych żądaniem pozwu . Sporna umowa, która łączy strony, jest cały czas w trakcie wykonywania, nie mogło zatem budzić wątpliwości, że o istnieniu bądź nieistnieniu wszystkich przyszłych obowiązków umownych można było przesądzić tylko na drodze powództwa o ustalenie. Kwestia ważności bądź nieważności umowy będzie miała wpływ na dokonywanie wzajemnych rozliczeń wynikających z umowy.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c. Do zwrotu dla powodów była uiszczoną przez nich kwotę 1.000,00 zł tj. opłata od pozwu i stawka adwokacka 5400 zł plus oplaty skarbowe od dwóch pełnomocnictw 34 zł.