Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2022 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2022 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w W.

o zasiłek pogrzebowy

na skutek odwołania J. S. od decyzji z dnia 26 listopada 2021 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu J. S. prawo do zasiłku pogrzebowego po zmarłym w dniu 10 października 2021 r. A. S. w wysokości 4.000 zł (cztery tysiące złotych).

Sygn. akt VI U 30/22

UZASADNIENIE

W dniu 20 grudnia 2021 r. wpłynęło odwołanie J. S. od decyzji ZUS z dnia 26 listopada 2021 znak (...) w przedmiocie odmowy prawa do zasiłku pogrzebowego. W uzasadnieniu odwołujący się wskazał, że odmówiono mu prawa do zasiłku pogrzebowego po zmarłym bracie, bowiem ZUS uznał, że w świetle obowiązujących przepisów ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu rodzeństwo nie zostało uwzględnione w katalogu osób, za których pochówek funkcjonariusz może otrzymać zasiłek pogrzebowy. Odwołujący się powołał się na art. 18 w zw. z art. 47 i 71 ust. 1 Konstytucji RP o ochronie więzi rodzinnych (odwołanie k.1).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. wniósł o oddanie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że zaskarżona decyzja została wydana na podstawie art. 77-78 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z posiadanej dokumentacji wynika, że zmarły na dzień zgonu nie posiadał tytułu do ubezpieczeń społecznych, nie pobierał świadczenia emerytalno-rentowego i nie spełniał warunków do uzyskania emerytury oraz renty z tytułu niezdolności do pracy. Natomiast z przepisów ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu wynika, że odwołującemu się nie przysługuje również zasiłek pogrzebowy z mocy tej ustawy. Mimo, że pokrył faktycznie koszty pogrzebu brata to jednak ten stopień pokrewieństwa nie jest nie jest uwzględniony przy wypłacie zasiłku pogrzebowego funkcjonariuszom (...) (odpowiedź na odwołanie k. 4-5).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. Z., brat odwołującego się zmarł w dniu 10 października 2021 r. Na dzień zgonu nie posiadał tytułu do ubezpieczeń społecznych, nie pobierał świadczenia emerytalno - rentowego i nie spełniał warunków do uzyskania emerytury oraz renty z tytułu niezdolności do pracy. Do 2020 r. podlegał ubezpieczeniom. Pracował jako podwykonawca InPost, w (...) oraz prowadził własną działalność. Przez pewien czas pracował też „na czarno”. W dniu śmierci nie był ubezpieczony. Nie miał dzieci, był kawalerem. Ojciec zmarłego jest emerytem, osobą schorowaną w wieku około 86 lat. Nie był on w stanie zorganizować i pokryć kosztów pogrzebu (zeznania odwołującego się k.25 - 25v e - protokół (...) (...) Odwołujący się pokrył koszty pogrzebu w kwocie 5 093,28 zł, na co składały się usługa pogrzebowa z trumną i akcesoriami (faktura (...) k.3).

W dniu 18 października 2021 r. odwołujący się złożył do ZUS wniosek o przyznanie zasiłku pogrzebowego po zmarłym bracie (wniosek - akta rentowe). Decyzją z dnia 26 listopada 2021 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. odmówił wypłaty zasiłku pogrzebowego po zmarłym w dniu 20 październiku 2021 r. A. S.. Zaskarżona decyzja wydana została na podstawie art 77 - 78 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. O emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2022 r. poz. 504). W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że z posiadanej dokumentacji wynika, że zmarły A. Z. na dzień zgonu tj. 10 października 2021 r. nie posiadał tytułu do ubezpieczeń społecznych, nie pobierał świadczenia emerytalno - rentowego i nie spełniał warunków do uzyskania emerytury oraz renty z tytułu niezdolności do pracy.

Odwołujący się jako funkcjonariusz wystąpił w dniu 2 grudnia 2021 r. do Biura Finansów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z wnioskiem o wypłatę zasiłku pogrzebowego po bracie A. S.. W dniu 16 grudnia 2021 r. odwołujący się otrzymał odpowiedź, że zgodnie z art. 135 ust. 2 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2022 r. poz. 557). Wskazano ponadto, że do złożonego wniosku, nie zostały dołączone dokumenty potwierdzające, że odwołujący się lub jego żona, zostali ustanowieni opiekunami prawnymi zmarłego, zatem nie zostały spełnione przesłanki ustawowe i brak jest podstaw do wypłaty zasiłku (pismo k.2).

W dniu 12 grudnia 2021 r. Odwołujący się wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń społecznych I Oddział w W..

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, akrach rentowych oraz zeznania odwołującego się k.25 - 25v e - protokół (...) (...). Autentyczności dokumentów żadna ze stron nie kwestionowała toteż Sąd uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy w sprawie. Zeznaniom odwołującego się Sąd dał wiarę w całości bowiem były one spójne, logiczne i zgodne ze zgromadzonym materiałem dowodowym.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jako uzasadnione zasługiwało na uwzględnienie.

Organ rentowy odmówił odwołującemu się prawa do zasiłku chorobowego wskazując, że zmarły A. Z. na dzień zgonu nie posiadał tytułu do ubezpieczeń społecznych, nie pobierał świadczenia emerytalno - rentowego i nie spełniał warunków do uzyskania emerytury oraz renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zgodnie z art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu U.́ (...) (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 504) zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci: 1) ubezpieczonego; 2) osoby pobierającej emeryturę lub rentę; 3) osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania; 4) członka rodziny osoby wymienionej w pkt 1 i 2. Zgodnie z ust. 2 ww. przepisu członkami rodziny, o których mowa w ust. 1 pkt 4, są: 1) małżonek (wdowa i wdowiec); 2) rodzice, ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające; 3) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej; 4) przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności inne dzieci niż wymienione w pkt 3; 5) rodzeństwo; 6) dziadkowie; 7) wnuki; 8) osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.

Zgodnie z art.78 ust. 1 ustawy zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu. W myśl ust. 2 zasiłek pogrzebowy przysługuje również pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego, jeżeli pokryły koszty pogrzebu. W myśl art. 79 ust. 1 ustawy w razie poniesienia kosztów pogrzebu przez inną osobę niż wymieniona w art. 77 ust. 1 pkt 4, pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, powiat, osobę prawną kościoła lub związku wyznaniowego, zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak niż określona w art. 80. Zgodnie z art. 80 ustawy zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości 4.000 złotych.

Należy wskazać, że przytoczony powyżej przepis art. 77 ustawy wskazuje kiedy przysługuje zasiłek pogrzebowy, natomiast dalsze przepisy art. 78 i 79 określają komu on przysługuje. Z treści ww. przepisów nie można wyciągnąć wniosku, że odwołującemu przysługiwałby zasiłek pogrzebowy tylko gdyby zmarły był osobą, o której mowa w art. 77 ust. 1 pkt 1-3 ustawy lub sam odwołujący był ubezpieczony lub pobierał emeryturę lub rentę (art. 77 ust. 1 pkt 4). Art. 78 ust. 1 ustawy nie ogranicza kręgu osób, którym przysługuje zasiłek pogrzebowy, stawiając jedynie warunek pokrycia kosztów pogrzebu.

Odwołujący się J. S. jako pracownik Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego nie był osobą ubezpieczoną w świetle ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu U.́ (...). Jako osoba inna niż wymieniona w art. 77 ust. 1 pkt 4 ustawy był uprawniony do zasiłku pogrzebowego w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak niż określona w art. 80, pod warunkiem jednak że zasiłek ten przysługiwał w razie śmierci A. S.. O kwestii tej stanowi art. 77 ust. 1 ustawy. W niniejszej sprawie nie ulegało wątpliwości, że zmarły nie spełniał żadnego z kryteriów określonych w punktach 1-3 tego przepisu, tj. nie był objęty ubezpieczeniem społecznym, nie pobierał emerytury lub renty i nie spełniał warunków do ich uzyskania i pobierania. W konsekwencji zasiłek pogrzebowy przysługiwać mógł w razie jego śmierci jedynie wówczas, jeśli którykolwiek z członków rodziny zmarłego wymieniony w art. 77 ust. 2 pkt 1-8 ustawy był objęty ubezpieczeniem albo pobierał emeryturę lub rentę, co przewiduje art. 77 ust. 1 pkt 4 ustawy. W toku postępowania ustalono, że zmarły miał żyjącego ojca - W. S., który pobiera świadczenie emerytalne. Z uwagi na jego wiek (około 86 lat) i stan zdrowia, przewlekłą chorobę i nieporadność nie był w stanie zorganizować pogrzebu syna. Organizacją pogrzebu zajął się odwołujący J. S.. Skoro W. S. jest członkiem rodziny A. S. wymienionym w art. 77 ust. 2 pkt 2 ustawy, to oznacza to, że na podstawie art. 77 ust. 1 pkt 4 ustawy w razie śmierci A. S. przysługuje zasiłek pogrzebowy. Trzeba w tym miejscu jeszcze raz podkreślić, że przepis art. 77 ustawy wskazuje kiedy przysługuje zasiłek pogrzebowy, natomiast dalsze przepisy art. 78 i 79 określają komu on przysługuje. J. S. poniósł koszty związane z pogrzebem w wysokości 5.093,28 zł, na co składały się usługa pogrzebowa z trumną i akcesoriami. Na powyższą okoliczność przedstawił fakturę wystawioną przez zakład pogrzebowy. W ocenie Sądu orzekającego w niniejszym składzie w zaistniałym stanie faktycznym J. S. ma prawo do zasiłku pogrzebowego - poniesionych kosztów, które udokumentował zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy. Zgodnie natomiast z art 80 ustawy zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości 4000 zł, odwołujący się jako osoba obca w świetle przepisów ustawy, musiał jedynie wykazać, że pokrył koszty pogrzebu w tej wysokości, co uczynił.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i art. 77 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 77 ust. 2 pkt 2, art. 78 ust. 1, art. 79 ust. 1 w zw. z art. 80 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu się prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 4.000 zł.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS.