Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 1982/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lipca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

sędzia Stanisław Bryliński

Protokolant:

starszy sekretarz sądowy Klaudia Schoen

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2022 r. w Grudziądzu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) SA z siedzibą w B.

przeciwko M. T. (1)

o zapłatę

1. oddala powództwo,

2. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę (...),00 ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych 00/100 ) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1982/18

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 31. 08. 2018 roku powód (...) SA z siedzibą w B. wnosiła o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i zasądzenie od pozwanego na M. T. (1) kwoty 20. 899, 80 zł z umownymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18. 08. 2018 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu. Przywołano weksel wystawiony na zabezpieczenie zwrotu zadłużenia z tytułu umowy pożyczki z dnia 09. 04. 2018 roku wypełniony przez powoda.

Wobec stwierdzenia braku podstaw do rozpoznania sprawy w postępowaniu nakazowym została ona skierowana do rozpoznania w postępowaniu zwykłym.

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu odpowiedzi wskazano, że pozwany istotnie podpisał umowę pożyczki, ale ta czynność prawna jest nieważna w świetle art. 82 kc. Doszło bowiem do wykorzystania braku rozeznania pozwanego w wyniku jego niepełnosprawności intelektualnej przez osobę trzecią A. J. (1). Pozwany był podstawionym figurantem. Postanowieniem z dnia 11. 12. 2018 roku zawieszono postępowania na zasadzie art. 177 § 1 pkt 4 kpc wobec toczącego się postępowania przygotowawczego w sprawie o czyn z art. 286 § 1 kk.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

W dniu 09. 04. 2018 roku w G. przy ul. (...) w Agencji (...) została sporządzona umowa pożyczki zgodnie z którą całkowita kwota pożyczki to 9000,00 zł, a całkowita kwota do zapłaty to 20. 880,00 zł, która miała być spłacana w 36 ratach po 580,00 zł. Umowę podpisał pozwany M. T. (1), który został tam doprowadzony i wykorzystany przez A. J. (2), który pobrał pieniądze dla siebie i drugiej nieznanej osoby też biorącej w tym udział. Prawomocnym wyrokiem z dnia 02. 12. 2021 roku w sprawie II K 622/19 Sąd Rejonowy w Grudziądzu uznał oskarżonego A. J. (1) za winnego popełnienia czynu polegającego na tym, że w dniu 09. 04. 2018 roku w G. przy ul. (...) w Agencji (...) wspólnie i w porozumieniu z nieznaną osobą doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 9000,00 zł (...) SA w taki sposób, że namówił M. T. (1) oraz wykorzystał jego niezdolność do należytego przedsiębranego działania, który zawarł umowę pożyczki wprowadzając w błąd pośrednika finansowego co do źródła i wysokości osiąganego dochodu poprzez posłużenie się podrobionym dokumentem jakim było zaświadczenie o dochodach i zatrudnieniu, a następnie przyjął w gotówce kwotę 9000,00 zł i skazał go na podstawie art. 286 § 1 kk na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na okres 2 lat próby.

Przed Sądem Rejonowym w Grudziądzu pod Sygn. akt II K 98/21 toczyło się też postępowanie karne przeciwko M. T. (1), które postanowieniem z dnia 14. 07. 2021 roku zostało umorzone na podstawie art. 286 § 1 kk. Biegli w tym postępowaniu stwierdzili u niego zespół psychoorganiczny na pograniczu upośledzenia umysłowego oraz ograniczoną zdolność pokierowania swoim postępowaniem.

Na podstawie postanowienia SO w Toruniu z dnia 30. 06. 2020 roku Sygn. akt I Ns 394/19 M. T. (1) został uznany za osobę częściowo ubezwłasnowolnioną, a jego kuratorem została M. W. (1).

Dowód: przywołane wyżej dokumenty w aktach sprawy.

A. J. (1) miał orientację co do tego, że M. T. (1) nie potrafi podejmować racjonalnych decyzji i to wykorzystał. Zabierał dowód osobisty pozwanemu, zabierał dwukrotnie do firm by złożył podpisy. M. T. (1) nie wiedział, że on będzie obciążony spłatami pożyczek, nie rozumiał tego skoro nie brał żadnych pieniędzy.

M. T. (1) od lipca 2017 roku pozostaje pod opieką lekarzy psychiatrów. Ma upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym, jest nierozumny, nielogiczny i bardzo podatny na jakiekolwiek wpływy osób trzecich. Nie jest w stanie przeczytać np. gazet, czy korespondencji. Dopóki żyli jego rodzice to zajmowali się nim i opiekowali. Po ich śmierci został sam bez opieki i pomocy. Nie rozumie treści prostych pism.

Dowód: zeznania pozwanego M. T., zeznania kuratora M. W..

Powyższe ustalenia dokonane zostały przede wszystkim w oparciu o dokumenty w tym wiążące orzeczenia w sprawach karnych. W pełni też były wiarygodne zeznania pozwanego i jego kuratora.

Z tych dowodów w sposób nie budzący żadnych wątpliwości wynika, że pozwany składając podpis pod umową pożyczki znajdował się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli, nie był on w stanie nawet przeczytać umowy, a mimo tego pracownica działająca na rzecz powódki dopuściła do podpisania umowy. Jest to tylko uwaga uboczna na podstawie analizy, której może zarząd powoda podjął by jakieś czynności by reprezentanci firmy przynajmniej działali rzetelnie. Wobec nieważności oświadczenia woli w formie podpisu pozwanego pod umową pożyczki, powództwo należało oddalić oraz na zasadzie art. 98 kpc zasądzić na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu, obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika i opłatę skarbową od pełnomocnictwa.