Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 300/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Rażąca niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności
w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości przestępstwa jakiego dokonał oskarżony oraz relacji do celów jakie kara ta winna spełniać w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania,
a wynikającą z orzeczenia zbyt surowej kary pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała bezzasadna w stopniu oczywistym.

Przechodząc do meritum sprawy należy zauważyć, iż zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego zarzut rzekomej rażącej niewspółmierności kary sprowadził się do polemiki z prawidłowymi ustaleniami Sądu Okręgowego w P.. Zarzut ten jest jednak tylko wówczas słuszny, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary. Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut w kategorii ocen, można podnieść jedynie wówczas, gdy kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, stając się w społecznym odczuciu karą niesprawiedliwą. Nie każda bowiem różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary, ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, to znaczy jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. O rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art.438 pkt 4 kpk nie można bowiem mówić w sytuacji, gdy Sąd wymierzając karę uwzględnił wszystkie okoliczności wiążące się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i wskaźnikami jej wymiaru. Nie można zasadnie dowodzić rażącej niewspółmierności kary także wówczas, gdy granice swobodnego uznania sędziowskiego będące wyrazem zasady sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10.04.1996r. II AKa 85/96, publ. KZS 1996/4/42; wyroki Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 18.01.1996r. II AKr 463/95, publ. OSA 1996/7-8/27 i z dnia 22.06.1995r. II AKr 178/95, publ. Prok. i Pr. 1996/2-3/25 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.11.1973r. III KR 254/73, publ. OSNPG 1974/3-4/51 ). W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy
na s.21-23 uzasadnienia zaskarżonego wyroku w sposób wnikliwy rozważył istniejące okoliczności łagodzące oraz te przesłanki, które wpływały na zaostrzenie represji karnej wobec oskarżonego. Rozważając apelację obrońcy oskarżonego z dnia (...)., Sąd Apelacyjny nie mógł podzielić zawartego w jej uzasadnieniu poglądu o rażącej niewspółmierności wymierzonej mu kary 10 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono zresztą okres tymczasowego aresztowania od dnia (...) Dla wymiaru kary niewątpliwie istotnych było sześć ujawnionych okoliczności łagodzących. Zostały one prawidłowo wyliczone i uwzględnione przez sąd meriti na s.21-22 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Skarżąca żadnych okoliczności pominiętych przez Sąd Okręgowy nie potrafiła wskazać. Trafnie do okoliczności wpływających na zaostrzenie represji karnej sąd I instancji zaliczył z kolei atak oskarżonego na najwyższe dobro prawnie chronione w postaci zdrowia i życia. Walor ten miało także działanie przy użyciu niebezpiecznego narzędzia. Rację ma obrońca, że ww. ustalenia powinny przełożyć się na wymiar kary. Nie dostrzega jednak, że tak się właśnie stało. Wynika to nie tylko z werbalnych deklaracji Sądu Okręgowego, który w analogiczny sposób ocenił stosunek okoliczności łagodzących do obciążających, ale przede wszystkim fakt,
że oskarżonemu wymierzono karę w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Czyn przypisany oskarżonemu zagrożony jest bowiem karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Dalsze jej łagodzenie nie znajduje żadnego uzasadnienia.

Instytucje, których zastosowania domagała się obrońca mają charakter fakultatywny. Uwaga ta odnosi się zarówno do tych z art.37a § 1 kk, art.37b kk, jak i z art.69 § 1 kk. Zgodnie z art.37a
§ 1 kk jeżeli przestępstwo jest zagrożone tylko karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą
8 lat, a wymierzona za nie kara pozbawienia wolności nie byłaby surowsza od roku, sąd może zamiast tej kary orzec karę ograniczenia wolności nie niższą od 3 miesięcy albo grzywnę nie niższą od 100 stawek dziennych, jeżeli równocześnie orzeka środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek. Z kolei przepis art.37b kk w sprawie o występek zagrożony karą pozbawienia wolności, niezależnie od dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego
w ustawie za dany czyn, sąd może orzec jednocześnie karę pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym 3 miesięcy, a jeżeli górna granica ustawowego zagrożenia wynosi przynajmniej 10 lat - 6 miesięcy, oraz karę ograniczenia wolności do lat 2. Przepisów art.69-75 kk nie stosuje się. W pierwszej kolejności wykonuje się wówczas karę pozbawienia wolności, chyba że ustawa stanowi inaczej. W myśl art.69 § 1 i 2 kk sąd może za to warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa. Obrońca na s.5 uzasadnienia apelacji nie ma racji dowodząc wadliwości uzasadnienia orzeczenia Sądu Okręgowego. Skoro sąd ten nie widział potrzeby zastosowania ww. fakultatywnych instytucji to nie było też powodów by ustosunkowywał się nich w pisemnych motywach wyroku. W pierwszej kolejności wypada zaznaczyć, że rację ma Sąd Apelacyjny w K. ( vide: uzasadnienie wyroku z dnia 14.04.2016r., II AKa 42/16 ), że przepis art. 37a nie ma charakteru normy stanowczej (zawierającej nakaz lub zakaz określonego postępowania), zatem jego obraza - w rozumieniu art.438 pkt 1 kpk - nie wchodzi w grę. Sąd odwoławczy w pełni przy tym podziela pogląd
( wyrażony np. w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 23.05.2022r.,
II Ka 157/22 ), że instytucja przewidziana w art.37a kk ma charakter wyjątkowy, a jej istotę stanowi pozbawione wątpliwości uznanie, że w danej sprawie kary o charakterze nieizolacyjnym stanowią wystarczającą dolegliwość dla sprawcy, którego nie trzeba - choćby warunkowo - izolować od społeczeństwa. A contrario, przez powyższe rozumieć należy, iż w sytuacji, gdy kara grzywny lub kara ograniczenia wolności z jakichś względów nie spełniłaby zapobiegawczych
i wychowawczych celów kary, sąd winien wymierzyć sprawcy karę pozbawienia wolności. Tego rodzaju wyjątkowych okoliczności brak było w realiach niniejszej sprawy. Oskarżony – mimo szeregu okoliczności łagodzących – dopuścił się przecież przestępstwa o wysokim stopniu społecznej szkodliwości, godzącego w dobra najwyższe. W takiej sytuacji kara wolnościowa, postulowana przez obrońcę nie spełni celów kary, o których mowa w art.53 § 1 kk. Uwagi te odnoszą się także do kolejnych postulatów obrońcy wyrażonych na s.4-5 apelacji. Również treść art.37b kk nie pozostawia żadnych wątpliwości co do tego, iż jego zastosowanie należy wyłącznie do władzy uznaniowej sądu. A zatem brak zastosowania tego przepisu nie może być uznany za naruszenie prawa, a tym bardziej rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku.
Na podstawie art.37b kk sąd orzekający ma jedynie możliwość poszerzenia „granic kary”,
o których mowa w art.53 § 1 kk, a tym samym uległo jedynie poszerzeniu pole swobody sądu
w doborze adekwatnej dolegliwości kary za przestępstwo. Kompetencja ta została dana sądom do korzystania z niej na zasadzie swobodnego uznania z uwzględnieniem jedynie dyrektyw ogólnych i szczególnych wymiaru kary. Jednocześnie ten przepis nie formułuje żadnych preferencji co do rodzaju orzekanych kar ( vide: analogicznie postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16.12.2020r., II KK 278/20 ). Z kolei odnośnie warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności to oskarżony spełniał jedynie część przesłanek, o których mowa w art.69 § 1 i 2 kk wyliczonych powyżej. Uwaga ta odnosi się do wysokości wymierzonej kary i warunku niekaralności. W stosunku do A. O. brak jest natomiast realnych podstaw do uznania, że tego rodzaju dobrodziejstwo jest wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Tego rodzaju okoliczności brak jest nawet w uzasadnieniu apelacji obrońcy. Sąd zobowiązany jest bowiem w takim wypadku do jednoznacznego stwierdzenia, że osobowość sprawcy daje podstawę do przyjęcia prognozy, iż nie popełni on w przyszłości przestępstwa, oraz że zakładane przez ustawodawcę cele kary zostaną osiągnięte. Takiej pozytywnej prognozy aktualnie nie można zbudować
w stosunku do oskarżonego. Aby sąd mógł postawić prawidłową prognozę, przepis § 2 wskazuje mu na te elementy związane z osobą sprawcy, które mają zasadnicze znaczenie w procesie jej dokonywania. Niewątpliwie brak szacunku dla ludzkiego życia i zdrowia oraz związane z tym nasilenie agresji takich nadziei w tym zakresie nie daje. Kara uwzględniać musi dyrektywy jej wymiaru zawarte w art.53 § 1 i 2 kk a nie jedynie partykularne interesy stron postępowania. Reasumując należy kategorycznie stwierdzić, że Sąd Okręgowy precyzyjnie wyważył także okoliczności wpływające na zaostrzenie represji karnej i te łagodzące, ustalając wymiar kary na poziomie adekwatnym do stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego oraz stopnia jego zawinienia – prawidłowo spełniając tym samym zasady prewencji ogólnej jak i szczególnej. Odmienne dywagacje skarżącej mają jedynie charakter ogólników i nie są odpowiednio uzasadnione. Argumentacja przytoczona w uzasadnieniu apelacji jest nieprzekonująca i nie może znajdować akceptacji.

Wniosek

O zmianę wyroku w zaskarżonej części, tj. co do pkt 1 poprzez złagodzenie oskarżonemu wymierzonej kary w ten sposób, że:

1.  na podstawie art.37a § 1 kk wymierzenie oskarżonemu kary ograniczenia wolności albo grzywny w dolnych granicach ustawowego zagrożenia,

2.  bądź na podstawie art.37b kk wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym 3 miesięcy i kary ograniczenia wolności w dolnych granicach ustawowego zagrożenia,

3.  bądź na podstawie art.69 § 1 kk warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary 10 miesięcy pozbawienia wolności na okres 1 roku próby,

4.  bądź obniżenie orzeczonej kary pozbawienia wolności do 7 miesięcy,

ewentualnie:

5.  uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi i instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak skutecznych zarzutów apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Pkt 1-8 zaskarżonego wyroku z wyłączeniem zaliczenia okresu tymczasowego aresztowania w pkt 2.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak skutecznych zarzutów apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Pkt 2 zaskarżonego wyroku dot. zaliczenia okresu tymczasowego aresztowania oskarżonego.

Zwięźle o powodach zmiany

Sąd Okręgowy w wyroku z dnia (...). błędnie określił datę początkową ( rok ) oraz nie wskazał daty końcowej okresu tymczasowego aresztowania podlegającego zaliczeniu na poczet kary pozbawienia wolności. Daty te były jednak znane i zawarte są w aktach sprawy na k.531.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

4.

O kosztach obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art.29 ust.2 ustawy z dnia 26 maja 1982r. prawo o adwokaturze
( tj. Dz.U. Nr 16, poz. 124 z późn.zm. ) i § 1, § 2 pkt 1 i 2, § 4 ust.1-3, § 17 ust.2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ( tj. Dz.U. z 2019, poz. 18 ). Z tego też tytułu sąd zasądził na rzecz adw. A. M. kwotę 738 zł; ( w tym 23 % podatek VAT ).

Na podstawie art.624 §1 kpk zwolniono oskarżonego z obowiązku uiszczenia Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. W tym zakresie Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko wyrażone na s.24 uzasadnienia zaskarżonego wyroku, że wobec sytuacji majątkowej oskarżonego i jego możliwości zarobkowych obciążanie tymi kosztami ww. było bezcelowe.

7.  PODPIS

P. M. (1) P. G. M. Ś.