Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 20 marca 2014 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu XI Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Wojciech Wojnar

Protokolant:Robert Chwalibóg

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 marca 2014 r. we W.

sprawy z powództwa A. M. (1), A. M. (2)

przeciwko L. S. C. de S. y (...) S.A. Oddział w Polsce

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powodów A. M. (1), A. M. (2) na rzecz strony pozwanej L. S. C. de S. y (...) S.A. Oddział w Polsce kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

III.  zasądza od powodów na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej) kwotę 240,54 zł (dwieście czterdzieści złotych pięćdziesiąt cztery grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych – wynagrodzenia biegłego.

UZASADNIENIE

Powodowie A. M. (1) i A. M. (2) domagali się zasądzenia od strony pozwanej L. S. C. de S. y (...) S.A. Oddział w Polsce kwoty 20.700 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 grudnia 2011 r. do dnia oraz zasądzenia kosztów postępowania, wskazując, że strony wiązała umowa autocasco, ale strona pozwana – mimo kradzieży ubezpieczonego samochodu – odmówiła wypłaty odszkodowania.

W dniu 9 lipca 2012 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu wydał w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, podnosząc, że kradzież samochodu została spowodowana rażącym niedbalstwem powodów, którzy nie naprawili wyłamanej wkładki zamka.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 marca 2011 r. A. M. (1) i A. M. (2), właściciele samochodu V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), posiadającego autoalarm, immobiliser i zamek centralny, zawarli z L. S. C. de S. y (...) S.A. Oddział w Polsce (dalej L.) umowę ubezpieczenia autocasco na wypadek uszkodzenia lub zniszczenia pojazdu, uszkodzenia lub zniszczenia wyposażenia dodatkowego pojazdu oraz utraty pojazdu jego części lub wyposażenia dodatkowego wskutek kradzieży. Zawarcie umowy ubezpieczenia w zakresie kradzieży mogło nastąpić pod warunkiem zastosowania wymaganych przez ubezpieczyciela zabezpieczeń przeciwkradzieżowych ustalonych przy zawieraniu umowy ubezpieczenia.

Zgodnie z § 15 ust. 2 ogólnych warunków ubezpieczenia (dalej OWU) zakres ochrony ubezpieczeniowej nie obejmuje szkód spowodowanych umyślnie lub powstałych wskutek rażącego niedbalstwa ubezpieczającego lub ubezpieczonego. Ponadto z odpowiedzialności ubezpieczyciela wyłączone zostały szkody (§ 15 ust. 4 pkt 12 i 15), jeżeli po opuszczeniu pojazdu nie zabezpieczono go zgodnie z postanowieniami OWU (§ 15 ust. 4 pkt 12 OWU) i po utracie kluczyków lub innego urządzenia przewidzianego przez producenta pojazdu do uruchomienia silnika lub odblokowania zabezpieczeń przeciwkradzieżowych, ubezpieczający nie dokonał w autoryzowanym serwisie wymiany utraconych kluczyków, zamków i urządzeń zabezpieczających pojazd przed kradzieżą (§ 15 ust. 4 pkt 15 OWU).

W myśl § 17 OWU w razie zaistnienia szkody ubezpieczający, ubezpieczony zobowiązany jest użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów. W razie niedopełnienia tego obowiązku z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu.

(dowód: - pismo strony pozwanej z dnia 8.03.2011 r., k. 12;

- polisa, k. 13;

- ogólne warunki ubezpieczenia, k.10-11; 199-220)

Dnia 26 września 2011 r. nieustalona osoba dokonała uszkodzenia zamka w drzwiach lewych (kierowcy) w samochodzie A. M. (1) i A. M. (2), polegającego na częściowym usunięciu wkładu zamka drzwi.

(dowód: - dokumenty zawarte w aktach szkodowych, a w tym:

zgłoszenie szkody – nagranie rozmowy na płycie CD, k. 160;

dokumentacja fotograficzna – na płycie CD, k. 160

- zeznania R. B., k. 234;

- opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, k. 254-259)

W dniu 30 września 2011 r. telefonicznie A. M. (2) zawiadomił L. o wyłamaniu wkładki zamka.

Podczas rozmowy z przedstawicielem L. A. M. (2) został poinformowany o konieczności naprawy zamka w autoryzowanym serwisie.

(dowód: - dokumenty zawarte w aktach szkodowych, a w tym:

zgłoszenie szkody – nagranie rozmowy na płycie CD, k. 160)

W dniu 6 października 2011 r. na zlecenie L. R. B. dokonał oględzin samochodu. W dniu 7 października 2011 r. L. sporządziła kosztorys naprawy, który przesłała A. M. (2), informując, że w przypadku poniesienia wyższych kosztów naprawy pojazdu niż to wynika z kalkulacji, ewentualna ich refundacja będzie wymagać złożenia (przed rozpoczęciem naprawy) kosztorysu przygotowanego przez serwis, a po jej wykonaniu faktur dokumentujących poniesione koszty.

W dniu 17 października 2011 r., na zlecenie A. M. (2), (...) Sp. z o.o. dokonał wyceny rzeczywistych kosztów naprawy, która została przesłana do ubezpieczyciela.

Dnia 25 października 2011 r. L. zaakceptowała kalkulację sporządzoną przez (...) sp. z o.o., o czym A. M. (2) poinformował serwis, zlecając zamówienie bębenka zamka.

(dowód: - wycena z 7.10.2011 r., k. 26-27;

- korespondencja elektroniczna, k. 30-32;

- wycena z 17.10.2011 r., k. 28-29;

- zamówienie bębenka, k. 39;

- dokumenty zawarte w aktach szkodowych, a w tym:

kalkulacja naprawy, k. 76-79;

kalkulacja naprawy wykonana przez (...) sp. z o.o., k. 80-82;

korespondencja elektroniczna, k. 83-86)

W V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), mimo uszkodzenia wkładki zamka, działał centralny zamek, autoalarm i immobiliser. A. i A. M. (2) korzystali z samochodu, parkując go nocą pod blokiem, w którym mieszkali.

W okolicy tej częste są kradzieże samochodów.

(dowód: - przesłuchanie powoda, rozprawa z dnia 13 marca 2014 r.)

W nocy z dnia 27 na 28 października 2011 r. samochód A. i A. M. (2) został skradziony.

O kradzieży i szkodzie A. M. (2) zawiadomił policję i L.. Następnie wyrejestrował pojazd i przeniósł na L. prawo jego własności.

(dowód: - zawiadomienie o wszczęciu dochodzenia, k. 14;

- postanowienie o umorzeniu dochodzenia, k. 15;

- zgłoszenie szkody z AC, k. 16-17;

- decyzja o wyrejestrowaniu, k. 18;

- dokument przeniesienia prawa własności pojazdu, k. 19

- dokumenty zawarte w aktach szkodowych, a w tym:

zgłoszenie szkody – nagranie rozmowy na płycie CD, k. 160;

dokumentacja fotograficzna szkody, k. 159)

W toku postępowania likwidacyjnego L. ustaliła wartość skradzionego pojazdu na kwotę 21.000 zł.

(dowód: - dokumenty zawarte w aktach szkodowych, a w tym:

kalkulacja naprawy, k. 151-152)

W trakcie tego postępowania L. wzywała A. M. (2) do przedstawienia faktury za naprawę pojazdu po szkodzie z dnia 26 września 2011 r.

Pismem z dnia 12 grudnia 2011 r. L. poinformowała A. M. (2) o braku podstaw do wypłaty odszkodowania, albowiem skradziony pojazd nie był należycie zabezpieczony ani też naprawiony po próbie kradzieży/uszkodzenia zamka. Brak wymiany zamka przez ponad miesiąc świadczy o braku staranności, którą należy kwalifikować jako rażące niedbalstwo.

(dowód: - dokumenty zawarte w aktach szkodowych, a w tym:

pismo L. z dnia 12.12.2011 r., k. 115;

pismo L. z dnia 24.11.2011 r., k. 123

- korespondencja stron, k. 93-106)

Brak lub uszkodzenie wkładu zamka przyczynia się do zmniejszenia zabezpieczenia pojazdu przed ewentualną kradzieżą pojazdu. Osoba chcąca uzyskać dostęp do samochodu po usunięciu wkładu zamka uzyskuje pośredni dostęp do mechanizmu zamka drzwi odpowiedzialnego m.in. za mechaniczne otwieranie drzwi do pojazdu. Usunięcie wkładu powoduje łatwiejszy i szybszy dostęp do mechanizmu zamka i (poprzez mechanizm zamka drzwi) do pojazdu.

Zasadniczo usunięcie wkładu zamka nie dezaktywuje pozostałych zabezpieczeń pojazdu jak autoalarm czy immobiliser.

(dowód: - opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, k. 254-259;

- ustna opinia uzupełniająca, rozprawa z dnia 13 marca 2014 r.)

Powyższe ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie we wszystkich przeprowadzonych dowodach, które zostały powołane przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawą prawną żądania powodów stanowi art. 805 § 1 i 2 pkt 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

W niniejszej sprawie bezsporne było związanie stron umową ubezpieczenia autocasco samochodu V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na wypadek min. kradzieży pojazdu. Sporów nie budziło również to, że nieustalona osoba dokonała uszkodzenia zamka w drzwiach lewych (kierowcy) w samochodzie powodów, która to szkoda nie została naprawiona do dnia kradzieży. Poza sporem było również, że strona pozwana odmówiła powodom wypłaty odszkodowania z tytułu kradzieży przedmiotowego samochodu, uznając, że skradziony pojazd nie był należycie zabezpieczony.

W sprawie sporne było, czy pozwana zasadnie odmówiła wypłaty odszkodowania.

Odnosząc się do tej kwestii, wskazać należy, że zgodnie z wiążącą strony umową ubezpieczenia i ogólnymi warunkami ubezpieczenia (dalej OWU) zakres ochrony ubezpieczeniowej nie obejmował szkód spowodowanych umyślnie lub powstałych wskutek rażącego niedbalstwa ubezpieczającego lub ubezpieczonego. Ponadto z odpowiedzialności strony pozwanej wyłączone zostały szkody, jeżeli po opuszczeniu pojazdu nie zabezpieczono go zgodnie z postanowieniami OWU (§ 15 ust. 4 pkt 12 OWU) i po utracie kluczyków lub innego urządzenia przewidzianego przez producenta pojazdu do uruchomienia silnika lub odblokowania zabezpieczeń przeciwkradzieżowych, ubezpieczający nie dokonał w autoryzowanym serwisie wymiany utraconych kluczyków, zamków i urządzeń zabezpieczających pojazd przed kradzieżą (§ 15 ust. 4 pkt 15 OWU). Wskazać też należy, że w myśl § 17 OWU w razie zaistnienia szkody ubezpieczający, ubezpieczony zobowiązany był użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów. W razie niedopełnienia tego obowiązku z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, ubezpieczyciel był wolny od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu.

Powyższe postanowienia korelują z brzmieniem art. 827 § 1 k.c., stosownie do którego ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności, jeżeli ubezpieczający wyrządził szkodę umyślnie; w razie rażącego niedbalstwa odszkodowanie nie należy się, chyba że umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia stanowią inaczej lub zapłata odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach względom słuszności. Nadto, w myśl art. 826 § 1 i 3 k.c. w razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów. Jeżeli ubezpieczający umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa nie zastosował środków określonych w § 1, ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu.

W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, że w sprawie brak jest podstaw do wypłaty odszkodowania powodom. Powodowie mieli świadomość, że mieszkają w dzielnicy, gdzie często zdarzają się kradzieże samochodu, a nadto, że we wrześniu 2011 r. miała miejsce próba włamania/kradzieży do przedmiotowego samochodu, czego skutkiem było wyłamanie części wkładki zamka. Uszkodzenie to pozbawiło samochód podstawowego zabezpieczenia przed kradzieżą, jakim jest zamek w drzwiach, otwierany zindywidualizowanym kluczykiem. Tym samym, powodowie, opuszczając pojazd i pozostawiając go pod budynkiem, w którym mieszkają, pozostawiali go niezabezpieczonego wbrew § 15 ust 4 pkt 12 OWU. Jednocześnie, z uwagi na uszkodzenie zamka zaktualizował się ich obowiązek wskazany w cytowanym wyżej § 15 ust. 4 pkt 15 OWU. Podkreślić także należy, że w myśl § 17 OWU w razie zaistnienia szkody w postaci wyłamania zamka powodowie byli zobowiązani użyć dostępnych im środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów. Powodowie jednak, mimo że utracili „urządzenie przewidziane przez producenta pojazdu do odblokowania zabezpieczeń przeciwkradzieżowych”, nie dokonali jego wymiany w autoryzowanym serwisie, ani też w inny sposób nie zabezpieczyli pojazdu przed kradzieżą (np. poprzez pozostawianie samochodu na parkingu strzeżonym), nie podjęli oni zatem stosownych środków w celu zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia ich rozmiarów. Zaniechanie to, przy świadomości powodów o częstotliwości kradzieży w ich miejscu zamieszkania, jak i wcześniejszej próbie kradzieży/włamania oraz uszkodzenia zamka, zakwalifikować należy jako rażące niedbalstwo. Rażące niedbalstwo można przypisać wszak w wypadku nieprzewidywania szkody jako skutku m.in. zaniechania ubezpieczającego, o ile doszło do przekroczenia podstawowych, elementarnych zasad staranności. (por. wyrok s. apel w P.z dnia 11.07.2013 r., I ACa 497/13, LEX nr 1363339; wyrok s. apel. wL. z dnia 11.04.2013 r., I ACa 718/12, LEX 1314797). Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie, powodowie pozostawiali bowiem pojazd bez dozoru, mimo braku podstawowego, elementarnego zabezpieczenia, jakim jest zamek w drzwiach.

Oceny tej nie zmienia przebieg procesu likwidacyjnego szkody, polegającej na wyłamaniu zamka drzwi. Otóż, likwidacja szkody przebiegała prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przede wszystkim, wbrew twierdzeniom powoda, powód szkodę zgłosił dopiero w dniu 30 września 2011 r., a nie w dniu 26 września 2011 r. (co wynika z nagrania rozmowy powoda z przedstawicielem strony pozwanej – a brak jest dowodów przeciwnych). Już w dniu 6 października 2011 r. strona pozwana dokonała oględzin samochodu, a w dniu 7 października 2011 r. sporządziła kosztorys naprawy, który przesłała powodowi, informując, że w przypadku poniesienia wyższych kosztów naprawy pojazdu niż to wynika z kalkulacji, ewentualna ich refundacja będzie wymagać złożenia (przed rozpoczęciem naprawy) kosztorysu przygotowanego przez serwis, a po jej wykonaniu faktur dokumentujących poniesione koszty. Następnie, po przedstawieniu przez powoda kalkulacji serwisu, strona pozwana dnia 25 października 2011 r. zaakceptowała kalkulację sporządzoną przez (...) sp. z o.o. Strona pozwana, likwidując zatem wskazaną szkodę, nie naruszyła art. 817 § 1 i 2 k.c., nakazującego ubezpieczycielowi spełnienie świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.

Żądania powodów nie uzasadnia również podniesione przez nich twierdzenie, że mimo uszkodzenia wkładki zamka, działały pozostałe wymagane przez ubezpieczyciela zabezpieczenia w postaci autoalarmu, immobilisera i otwierany był centralnym zamkiem. Wskazane zabezpieczenia, mają bowiem jedynie charakter wtórny, subsydiarny, podstawowym zabezpieczeniem jest zaś zamek w drzwiach, zamykanych na klucz. Ponadto, wskazać należy, że do zastosowania sankcji w postaci wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela w razie niedopełnienia przez powodów obowiązku zapobieżenia szkodzie, wymiany zamka z należytą starannością, wystarcza ustalenie, że uchybienie ubezpieczającego zwiększa ryzyko wypadku ubezpieczeniowego (por. wyrok SN z dnia 20.05.2004 r., II CK 341/03, niepublikowany). Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie. Jak wynika z opinii biegłego sądowego, brak lub uszkodzenie wkładu zamka przyczynia się do zmniejszenia zabezpieczenia pojazdu przed ewentualną kradzieżą pojazdu. Usunięcie wkładu spowodowało łatwiejszy i szybszy dostęp do mechanizmu zamka i (poprzez mechanizm zamka drzwi) do pojazdu.

Wobec powyższego, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w punkcie I tenoru wyroku, oddalając powództwo w całości.

Rozstrzygnięcie o kosztach – punkt II tenoru wyroku – Sąd oparł na art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca (w niniejszej sprawie – powodowie) obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony; przy czym koszty te określa art. 98 § 2 i 3 k.p.c.

W niniejszej sprawie koszty te wyniosły w sumie 2.417 zł i objęły kwotę 2.400 zł z tytułu ustanowienia przez stronę pozwaną pełnomocnika, co wynika z § 6 pkt 5 w zw. z § 2 ust. 1, § 3 ust. 1 i § 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Tym samym Sąd zasądził od powodów na rzecz strony pozwanej kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych zawarte w punkcie III sentencji wyroku Sąd oparł na treści art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i art. 98 k.p.c. Stosownie do brzmienia pierwszego z tych przepisów kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu (art. 113 ust. 1 u.k.s.s.c.).

W niniejszej sprawie na koszty sądowe składają się nieuiszczony koszt wynagrodzenia biegłego sądowego w wysokości 240,54 zł. Z uwagi na wynik sprawy, należało zatem zasądzić od powodów na rzecz Skarbu Państwa tę właśnie kwotę.

Z:

1.  odnotować, w tym również w kontrolce uzasadnień;

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powodów i pełnomocnikowi strony pozwanej;

3.  kal. 14 dni.