Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 września 2021 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Monika Świerad

Protokolant: Martyna Miczek

po rozpoznaniu w dniu 21 września 2021 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) SA z/s w B.

przeciwko T. W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego T. W. na rzecz powoda Banku (...) SA z/s w B. kwotę 111.646,76 zł (sto jedenaście tysięcy sześćset czterdzieści sześć złotych 76/100) wraz z dalszymi odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 106.904,86 zł (sto sześć tysięcy dziewięćset cztery złote 86/100) od dnia 27.10.2020 r. do dnia zapłaty,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  przyznaje ze środków Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Nowym Sączu r.pr P. S. kwotę 4428 zł (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych) w tym 828 zł (osiemset dwadzieścia osiem złotych) VAT z tytułu pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu,

IV.  zasądza od pozwanego T. W. na rzecz powoda Banku (...) SA z/s w B. kwotę 11.000 zł (jedenaście tysięcy złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSO Monika Świerad

Sygn. akt I C 1185/20

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21.09.2021 roku w zakresie pkt I i IV

Pozwem nadanym na poczcie dnia 27.10.2020 roku (k.1-8) Bank (...) SA domagał się zasądzenia od pozwanego T. W. na swoją rzecz kwoty 89.859,44 zł tytułem niespłaconego kredytu, kwoty 17.045,42 zł tytułem odsetek umownych skapitalizowanych naliczonych w okresie: od dnia 28.05.2018r. do dnia 24.08.2018r. w wysokości 10,00% w stosunku rocznym od dnia 25.08.2018r. do dnia 17.03.2020r. w wysokości 9,99% w stosunku rocznym od dnia 18.03.2020r. do dnia 08.04.2020r. w wysokości 9,00% w stosunku rocznym od dnia 09.04.2020r. do dnia 28.05.2020r. w wysokości 8,00% w stosunku rocznym od dnia 29.05.2020r. do dnia 18.07.2020r. w wysokości 7,00% w stosunku rocznym zgodnie z par 3 umowy o kredyt gotówkowy, za okres korzystania z kapitału nieprzeterminowanego, kwoty 4.741,90 zł tytułem odsetek umownych karnych (nieskapitalizowanych) naliczonych okresie: od dnia 25.06.2018r. do dnia 17.03.2020r. w wysokości 14,00% w stosunku rocznym od dnia 18.03.2020r. do dnia 08.04.2020r. w wysokości 13,00% w stosunku rocznym od dnia 09.04.2020r. do dnia 28.05.2020r. w wysokości 12,00% w stosunku rocznym od dnia 29.05.2020r. do dnia 19.10.2020r. w wysokości 11,20% w stosunku rocznym od przeterminowanych rat kapitałowych w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie w skali roku, zgodnie z par 4. ust. 10 umowy o kredyt gotówkowy, dalszych odsetek umownych karnych należnych od dnia 20.10.2020r. do dnia zapłaty w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie zgodnie z par 4 ust. 10 umowy o kredyt gotówkowy, niezliczonych od kwoty niespłaconej należności głównej powiększonej o kwotę odsetek umowne skapitalizowanych w wysokości 17.045,42 zł, na dzień wniesienia pozwu wynoszącej łącznie 106.904,86 zł oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego w kwocie 5.417 zł odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Motywując pozew powód podniósł, że zawarł w dniu 6.09.2016r. z pozwanym umowę o kredyt nr (...)- (...), na mocy której udzielił pozwanemu kredytu gotówkowego w kwocie 100.000,00zł. Kredyt został w całości wypłacony pozwanemu w dniu 06.09.2016r. Udzielony pozwanemu kredyt gotówkowy miał być spłacony w 120 równych ratach kapitałowo odsetkowych naliczonych w systemie anuitetowym w terminach i wysokościach wskazanych w par 3 ust. 8 umowy. Pozwany dobrowolnie przystąpił do umowy ubezpieczenia na życie i od utraty pracy dla (...) Banku (...) S.A. w P. (...) S.A. Deklaracja przystąpienia była dobrowolna. Składka ubezpieczeniowa miała być płacona razem z ratą kapitałowo-odsetkową w terminach i wysokościach wskazanych w par 3 ust. 9 umowy o kredyt. Pozwany całości udzielonego kredytu nie spłacił. Zgodnie z par 4 ust. 14 umowy Bank mógł wypowiedzieć pozwanemu umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku nie dokonania przez pozwanego w terminach określonych w umowie spłaty pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim dwukrotnym listownym wezwaniu pozwanego do spłaty zaległych rat lub ich części wynikających z zawartej umowy, w terminie nie krótszym niż 7 dni od dnia otrzymania wezwania. Wskutek braku terminowej spłaty rat kredytu przez pozwanego powód w dniu 28.05.2020r. wypowiedział pozwanemu umowę nr (...) z dnia 06.09.2016r, postawił całą kwotę udzielonego kredytu w stan natychmiastowej wymagalności i wezwał pozwanego do zapłaty całości zadłużenia z tytułu wypowiedzianego kredytu wraz z należnymi odsetkami i kosztami w ostatecznym terminie zapłaty do dnia 18.07.2020r.

Dzień 19.07.2020r. jest datą wymagalności całego roszczenia. Powód wysłał pozwanemu pismo z dnia 28.05.2020r. - wypowiedzenie umowy listem poleconym z potwierdzeniem odbioru, na adres wskazany przez pozwanego w umowie o kredyt. Pozwany nie odebrał pisma z dnia 28.05.2020r. ze swojej winy pomimo powtórnego awiza Poczty. Zgodnie z przyjętą przez ustawodawcę dla oświadczeń skierowanych do adresata kwalifikowaną teorią doręczenia, na którą składają się dwie przesłanki: dojście oświadczenia do adresata oraz możliwość zapoznania się z jego treścią, w braku innych uzgodnień między stronami należy przyjąć, że prawidłowe skierowanie oświadczenia polega na wysłaniu go na ostatni znany adres zamieszkania adresata lub korespondencyjny, o ile adresat taki wskazał. Zgodnie z art. 61 k.c. oświadczenie woli zostało złożone innej osobie, jeżeli doszło do niej w taki sposób, że mogła się zapoznać z jego treścią. Okolicznością decydującą w tej mierze jest zatem sama możliwość dotarcia treści pisma do wiadomości adresata. Pisma powoda tj. wypowiedzenie umowy z dnia 28.05.2020r. i przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 31.07.2020r. zostały skutecznie doręczone pozwanemu w trybie doręczenia zastępczego. Niepodjęcie pism przez pozwanego w terminie było przez niego zawinione. Niemożność doręczenia pod wskazany przez pozwanego adres pod którym powinien być możliwy kontakt z pozwanym, obciąża pozwanego. Ponadto powód wyczerpał przed wypowiedzeniem umowy pozwanemu wszystkie obowiązki zawiadomienia, upominania i wzywania pozwanego do dobrowolnego uregulowania niezapłaconych w terminie należności z tytułu spłaty rat kredytu we wskazanych w umowie terminach i wysokościach, wskazując na rygor wypowiedzenia umowy i postawienia całości udzielonej pozwanemu kredytu w stan natychmiastowej wymagalności w wypadku braku zapłaty w wyznaczonym terminie wskazanych zaległości. Zgodnie z par 4. ust. 12 umowy o kredyt wysyłając pozwanemu przed wypowiedzeniem umowy upomnienie do zapłaty zaległości i dwukrotnie wezwania do zapłaty, Bank miał prawo wypowiedzieć umowę pozwanemu w przypadku nie dokonania przez pozwanego w terminach określonych w umowie spłaty pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności. Pozwany zalegał powodowi z zapłatą dwóch pełnych rat kredytu. Powód wysłał pozwanemu upomnienie i dwukrotnie wezwania do zapłaty. Pomimo wezwań pozwany nie uregulował zaległości. Zatem powód miał prawo wypowiedzieć umowę. Nadto dochodzone roszczenie nie jest przedawnione na gruncie art. 118 k.c., stosując trzyletni termin przedawnienia. W niniejszej sprawie termin wymagalności całego roszczenia zgodnie z art. 120 k.c. to dzień 19.07.2020 roku.

Pozwany T. W. działający samodzielnie w odpowiedzi na pozew (k.125-126) wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podniósł, że Bank nie wykazał istnienia, wymagalności i wysokości roszczenia. Bank nie wykazał zgodności z prawem dokumentów na jakie się powołuje. Bank nie wezwał prawidłowo pozwanego do zapłaty. Pozwany podważył ważność wypowiedzenia umowy datowanego na 28.05.2020 roku. Pozwany podniósł też zarzut przedawnienia roszczenia oraz brak mocy dowodowej dokumentów prywatnych oraz działanie Banku w sposób rażąco sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami.

Pełn. z urzędu pozwanego w piśmie z dnia 1.04.2021 (k.148n) przyznał, że pozwany zawarł z Bankiem umowę kredytu z dnia 6.09.2016 roku. Pozwany zaprzeczył by została mu wypłacona kwota wskazana przez Bank oraz by zaległość pozwanego opiewała na wskazane w pozwie wps. Pozwany zaprzeczył by zapoznał się z oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy kredytu. Bank przyznał sobie prawo do uznawania za doręczone pism pod ostatni znany sobie adres pozwanego jeśli były one awizowane, a nie zostały odebrane. Zdaniem pozwanego brak równowagi kontraktowej przejawia się w przyznaniu sobie przez Bank uprawnienia do doręczeń zastępczych jak ma to miejsce w k.p.c. Stosowana przez Bank w obrocie z konsumentem interpretacja art. 61 k.c. powoduje nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy ze szkodą dla konsumenta, stanowiąc nadużycie przewagi kontraktowej Banku jako profesjonalisty. Pełn. pozwanego podniósł też, że wypowiedzenie pozwanemu umowy kredytowej winno być poprzedzone wezwaniem do zapłaty zaległych rat zawierającym wymogi z art. 75c prawa bankowego. Pozwany podkreślił, że Bank nie dochował trybu z art. 75 c prawa bankowego, bo Bank nie poinformował pozwanego w jakim terminie może złożyć wniosek o restrukturyzację zadłużenia. Zatem nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy. Pozwany zakwestionował też wysokość roszczenia, bo Bank nie wykazał, że zadłużenie istnieje, jaka część została spłacona, na co zostały zaliczone wpłaty. Wyciąg z ksiąg rachunkowych banku nie jest wystarczający do udowodnienia wymagalności i wysokości roszczenia. Pozwany powtórzył zarzut przedawnienia roszczenia. Podkreślił, że Bank wielokrotnie wysyłał mu pisma zatytułowane wypowiedzenie umowy, o czym wiedzę czerpie ze sprawy I Nc 46/19. Pozwany spłacał zadłużenie z każdej z rat z osobna. W dokumencie z dnia 11.06.2018 Bank sam wskazał, że po raz ostatni cofa wypowiedzenie, na które to cofnięcie pozwany nie wyrażał zgody. To świadczy o tym, że Bank dokonywał warunkowych wypowiedzeń umowy co zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem winno być rozstrzygane na korzyść pozwanego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 6.09.2016 roku Bank (...) SA i pozwany T. W. zamieszkały przy ul (...) w C. zawarli umowę o kredyt gotówkowy (...) nr (...)- (...). Bank udzielił pozwanemu kredytu na cele konsumpcyjne w wysokości 100.000 zł na okres do 25.09.2026 roku. Kredytobiorca w zawiązku ze skorzystaniem z obligatoryjnego ubezpieczenia stanowiącego zabezpieczenie kredytu, upoważnił Bank do pobrania z kwoty kredytu w dniu uruchomienia kredytu kosztu pierwszej składki ubezpieczeniowej ubezpieczenia na życie oraz od utraty pracy w wysokości 320 zł. Kredyt w wysokości 99.680 zł miał zostać uruchomiony przez Bank w dniu podpisania umowy na wskazany rachunek bankowy -par 1 umowy.

Kredytobiorca w terminie 3 dni roboczych od uruchomienia kredytu zobowiązał się do wpłaty na rachunek bankowy prowizji w wysokości 15.000 zł zgodnie z taryfą opłat i prowizji bankowych stosowanych przez Bank dla klientów detalicznych - par 2 umowy.

Zgodnie z par 3 ust 1-2 wysokość oprocentowania kredytu była zmienna i na dzień zawarcia umowy wynosiła 9,99%. Oprocentowanie kredytu stanowiło sumę stałej marży Banku w całym okresie kredytowania wynoszącej na dzień zawarcia umowy 8,2 % oraz stawki WIBOR 6M z najbliższego dnia roboczego poprzedzającego dzień złożenia wniosku kredytowego tj. z dnia 23.08.2016 roku wynoszącej 1,79% w stosunku rocznym. Zmiana oprocentowania kredytu dokonywana była w przypadku zmiany stawki WIBOR 6M z zastrzeżeniem ust 3.

Kredytobiorca oświadczył, że został poinformowany przez Bank o ponoszeniu ryzyka związanego ze wzrostem oprocentowania od udzielonego kredytu oraz, że zapoznał się ze skutkami wynikającymi z możliwości wzrostu oprocentowania, które zostały przedstawione w symulacji obrazującej możliwości zwiększenia kosztów obsługi kredytu - par 3 ust 7 umowy.

Raty kapitałowo-odsetkowe płatne były w 120 ratach naliczanych w systemie annuitetowym płatne do 25 każdego miesiąca w wysokości 1327,87 zł - par 3 ust 8 umowy.

Składki ubezpieczeniowe płatne były w 120 ratach, pierwsza składka w wysokości 320 zł była pobrana z kwoty udzielonego kredytu. Pozostałe składki płatne były w 119 ratach do 25 każdego miesiąca w wysokości po 200 zł - par 3 ust 9 umowy.

Całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę na dzień zawarcia umowy wynosiła 198.908,87 zł. RRSO wynosiło 19,50 % - par 3 ust 12 i 13 umowy.

Zgodnie z par 4 ust 4 kredytobiorca zobowiązał się do terminowej spłaty swoich zobowiązań wynikających z umowy.

W przypadku braku spłaty w terminie określonym w umowie Bank od przeterminowanych rat kapitałowych naliczał odsetki karne w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku rocznym w rozumieniu kc, które na dzień zawarcia umowy wynosiły 14% w stosunku rocznym - par 4 ust 10 umowy.

Jako zadłużenie przeterminowane Bank przyjmował zadłużenie powstałe w wyniku niespłacenia przez kredytobiorcę w umówionym terminie raty kredytu lub jej części, a także innych należności wynikających z umowy w tym opłat i prowizji. Jeżeli kredytobiorca spóźniał się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu Bank wysyłając upomnienie listem poleconym wzywał go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych i informował kredytobiorcę o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania wniosku o restrukturyzację zadłużenia. W przypadku przyjęcia wniosku o restrukturyzację zadłużenia odbywała się ona na zasadach uzgodnionych przez Bank i kredytobiorcę. W przypadku odrzucenia wniosku o restrukturyzację, Bank przekazywał kredytobiorcy bez zbędnej zwłoki szczegółowe wyjaśnienia w formie piśmiennej, dotyczące przyczyn odrzucenia wniosku - par 4 ust 12.

Bank mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku niedokonania przez kredytobiorcę w terminach określonych w umowie spłaty pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim dwukrotnym listownym wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania - par 4 ust 14 pkt 1 umowy.

Zgodnie z par 7 ust 1 umowy kredytobiorca zobowiązał się niezwłocznie zawiadomić Bank o zmianach nazwiska, adresu zamieszkania pod rygorem odpowiedzialności za powstałą stad szkodę.

W par 9 umowy strony ustaliły, że zabezpieczeniem spłaty kredytu będzie ubezpieczenie na życie oraz od utraty pracy oferowanej w pakiecie, a koszty zabezpieczenia ponosił kredytobiorca, które na dzień zawarcia umowy wynosiły 24.120 zł.

Dnia 6.09.2016 roku Bank przelał na wskazany przez pozwanego rachunek bankowy kwotę 99.680 zł.

(dowód: wniosek kredytowy k. 25-26, wpływ zmiany stóp procentowych k. 27, polisy ubezpieczeniowe z regulaminem k. 28-40, PIT pozwanego k. 41-44, umowa kredytowa z pełnomocnictwami k. 45-50 i k. 69-74, potwierdzenie uruchomienia kredytu k. 51, harmonogram spłat k. 52-53)

Pozwany nie regulował terminowo rat kredytowych i już w kwietniu 2018 roku Bank wypowiedział pozwanemu umowę kredytu. Pozwany jednak uregulował zadłużenie wskazane w tym wypowiedzeniu, więc wypowiedzenie cofnięto, a umowa była kontynuowana na zawartych w niej warunkach. Po tym zdarzeniu pozwany jednak znowu zaprzestał regulowania rat kredytowych.

(okoliczności niesporne, upomnienie z dnia 3.01.2018 roku k. 56-57)

Dnia 12.03.2019 roku Bank (...) SA wniósł pozew do tut. Sądu przeciwko T. W. o zapłatę, zarejestrowany do sygn. INc (...) (późniejsza sygn. (...)) domagając się wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i nakazanie pozwanemu zapłaty na swoją rzecz kwoty 97.783,38 zł z odsetkami w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 94.721,10 zł od dnia 12.03.2019 roku i zasądzenia kosztów postępowania. Motywując pozew Bank powołał się na zawartą z pozwanym umowę kredytu gotówkowego nr (...)- (...) z dnia 6.09.2016 roku oraz jej wypowiedzenie z uwagi na brak regulowania przez pozwanego rat pismem z dnia 25.10.2018 roku, które pozwany odebrał dnia 30.10.2018 roku. Wypowiedzenie poprzedzono wezwaniami do zapłaty z dnia 20.01.2018 i 6.03.2018 oraz 3.04.2018.

Dnia 22.03.2019 roku tut Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym do sygn. I Nc (...), w którym nakazał pozwanemu aby zapłacił w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu na rzecz Banku (...) SA kwotę 97.783,38 zł z odsetkami w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 94.721,10 zł od dnia 12.03.2019 roku do dnia zapłaty oraz 1.202 zł kosztów procesu.

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości. Powołał się min. na pismo powodowego Banku z dnia 11.06.2018 roku, które dotyczyło wypowiedzenia umowy kredytu nr (...)- (...). W piśmie tym Bank informował, że w związku z uregulowaniem kwoty zadłużenia wskazanej w wypowiedzeniu z dnia 27.04.2018 roku, podjęto decyzję o cofnięciu wypowiedzenia po raz ostatni. Bank informował, że spłatę kredytu należy kontynuować w ratach miesięcznych w kwotach wynikających z harmonogramu.

Pismem z dnia 25.06.2019 roku powodowy Bank cofnął powództwo bez zrzeczenia się roszczenia, podając, że źle zinterpretował zapisy umowy kredytowej o wypowiedzeniu umowy. Błędnie uznał, że upomnienie z dnia 29.01.2018 roku, wezwanie do zapłaty z dnia 6.03.2018 i powtórne wezwanie do zapłaty z dnia 3.04.2018 roku w sytuacji gdy pierwsze wypowiedzenie umowy o kredyt z dnia 27.04.2018 roku zostało anulowane, wyczerpywało obowiązki Banku wcześniejszego zawiadomienia pozwanego o zaległościach w spłacie kredytu i upoważniały Bank do wypowiedzenia umowy pismem z dnia 25.10.2018 bez powtórzenia w/w procedury z par 4 umowy kredytu. Bank przyznał, że wypowiedzenie umowy z dnia 25.10.2018 roku w sytuacji wysłania wezwania do zapłaty z dnia 27.09.2018 roku w świetle zapisów umowy kredytowej mogło być nieskuteczne i przedwczesne.

Postanowieniem z dnia 9.08.2019 roku tut Sąd uchylił nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 22.03.2019 roku i umorzył postępowanie. Sąd Apelacyjny w Krakowie postanowieniem z dnia 17.12.2019 roku oddalił zażalenie pozwanego na postanowienie SO z dnia 9.08.2019 roku podkreślając, że art. 203 par 1 kpc przyznaje nieograniczone i wyłącznie od woli powoda prawo do cofnięcia pozwu do chwili rozpoczęcia rozprawy, bez zrzeczenia się roszczenia. Według Sądu Apelacyjnego Bank nie zrezygnował z dochodzonego roszczenia. Nadal chciał mieć możliwość ewentualnie wytoczenia powództwa przeciwko pozwanemu z tytułu kredytu z dnia 6.09.2016 roku. Cofnięcie pozwu nie nastąpiło jak sugerował pozwany z tej przyczyny, że Bank wiedział o bezzasadności powództwa, jego niesłuszności i sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Cofnięcie pozwu nastąpiło dlatego, że wypowiedzenie umowy kredytowej było przedwczesne i nieskuteczne, a to wobec anulowania wypowiedzenia z dnia 27.04.2018 roku.

(dowód: pismo z dnia 11.06.2018 k. 156, w aktach I C (...): pozew k. 1-2, wypowiedzenie umowy z dnia 25.10.2018 roku z dowodem odbioru k. 13-14, wezwanie do zapłaty z dnia 3.04.2018 z dowodem odbioru k. 15-16, wezwanie do zapłaty z dnia 6.03.2018 roku z dowodem odbioru k. 17-18, pismo z dnia 29.01.2018 roku k. 19, nakaz zapłaty k. 38, zarzuty od nakazu zapłaty k. 43-59, pismo z dnia 11.06.2018 roku k. 60, pismo z dnia 25.06.2019 roku k. 121, wezwanie do zapłaty z dnia 27.09.2018 roku k. 123-124, postanowienie z dnia 9.08.2019 roku k. 126, postanowienie SA z dnia 17.12.2019 r. k. 148-149)

Bank by wyczerpać procedurę poprzedzającą wypowiedzenie zgodnie z postanowieniami umowy pismem z dnia 19.02.2020 roku na adres pozwanego w C. przy ul (...) wezwał go do spłaty zadłużenia wynikającego z umowy nr (...) wskazując, że zadłużenie przeterminowane wynosi 27.894,47 zł. Bank wzywał do zapłaty na wskazany nr rachunku bankowego w terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia wezwania podając, że nieuregulowanie zaległości może doprowadzić do wypowiedzenia umowy kredytowej i postawienia całości zadłużenia wraz z odsetkami i pozostałymi kosztami w stan natychmiastowej wymagalności. Bank informował również pozwanego o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania zgodnie z art. 75c ustawy prawo bankowe. Pismo to pozwany odebrał osobiście 9.03.2020 roku

(dowód: pismo z dnia 19.02.2020 z dowodem doręczenia k. 58-59)

Pismem z dnia 8.04.2020 roku na adres pozwanego w C. przy ul (...) Bank wezwał go do spłaty zadłużenia wynikającego z umowy nr (...) wskazując, że zadłużenie przeterminowane wynosi 30.755 zł. Bank wzywał do zapłaty na wskazany nr rachunku bankowego w terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia wezwania podając, że nieuregulowanie zaległości może doprowadzić do wypowiedzenia umowy kredytowej i postawienia całości zadłużenia wraz z odsetkami i pozostałymi kosztami w stan natychmiastowej wymagalności. Bank informował również pozwanego o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania zgodnie z art. 75c ustawy prawo bankowe. Pismo to pozwany odebrał osobiście 30.04.2020 roku.

(dowód: pismo z dnia 8.04.2020 z dowodem doręczenia k. 60-61)

Pismem z dnia 28.05.2020 roku Bank wypowiedział pozwanemu umowę kredytu nr (...)- (...) z dnia 6.09.2016 roku z uwagi na niedotrzymanie warunków umowy wskazując okres wypowiedzenia wynoszący 30 dni od dnia doręczenia pisma. Podał, że zadłużenie pozwanego na dzień 28.05.2020 roku wynosi 108.036,15 zł. W związku z powyższym Bank wzywał do zapłaty całości zadłużenia do dnia 18.07.2020 roku. Wypowiedzenie wysłano na adres pozwanego w C. przy ul (...). Przesyłkę awizowano 3.06.2020 roku. Powtórne awizo miało miejsce 12.06. 2020 roku. Pozwany nie podjął przesyłki, którą zwrócono adresatowi.

(dowód: wypowiedzenie umowy z dnia 28.05.2020 roku z dowodem doręczenia k. 62-63)

Przedsądowym wezwaniem z dnia 31.07.2020 roku Bank wezwał pozwanego do uregulowania zaległości wynoszących 109.389,64 zł w terminie do dnia 24.08.2020 roku. Pozwany nie podjął przesyłki, mimo dwukrotnego awizowania.

(dowód: pismo z dnia 31.07.2020 roku z dowodem odbioru k.65-66)

Dnia 20.10.2020 roku Bank wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych Banku nr (...), w którym stwierdził, że na 20.10.2020 roku figuruje wymagalne zadłużenie T. W. z tytułu umowy kredytu z dnia 6.09.2016 nr (...)- (...), na które składają się: niespłacona należność główna 89.859,44 zł, odsetki skapitalizowane łącznie 17.054,42 zł (naliczone w okresie: od dnia 28.05.2018r. do dnia 24.08.2018r. w wysokości 10,00% w stosunku rocznym od dnia 25.08.2018r. do dnia 17.03.2020r. w wysokości 9,99% w stosunku rocznym od dnia 18.03.2020r. do dnia 08.04.2020r. w wysokości 9,00% w stosunku rocznym od dnia 09.04.2020r. do dnia 28.05.2020r. w wysokości 8,00% w stosunku rocznym od dnia 29.05.2020r. do dnia 18.07.2020r. w wysokości 7,00% w stosunku rocznym ), odsetki karne wynoszące 4.741,90 zł (naliczone w okresie: od dnia 25.06.2018r. do dnia 17.03.2020r. w wysokości 14,00% w stosunku rocznym od dnia 18.03.2020r. do dnia 08.04.2020r. w wysokości 13,00% w stosunku rocznym od dnia 09.04.2020r. do dnia 28.05.2020r. w wysokości 12,00% w stosunku rocznym od dnia 29.05.2020r. do dnia 19.10.2020r. w wysokości 11,20% w stosunku rocznym).

(dowód: historia spłat k. 54, wysokość odsetek karnych k. 55, wyciąg z ksiąg rachunkowych banku z pełnomocnictwem k. 68 i 73, rozliczenie spłat kredytu k. 89, karaty analityczne k. 90-93 i k. 96-117, historia zadłużenia k. 94-95)

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów przedstawionych przez strony i zalegających w aktach związkowych, których autentyczność i wiarygodność nie budziły wątpliwości Sądu.

Sąd pominął dowód z przesłuchania powoda wobec cofnięcia dowodu z jego przesłuchania.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie do wskazanej przez Bank kwoty 111.646,76 zł, na którą składała się należność z niespłaconego kredytu, skapitalizowane odsetki umowne oraz naliczone odsetki karne.

Dochodzone roszczenie Bank wywodził z umowy kredytu nr (...)- (...) z dnia 6.09.2016 roku zawartej z pozwanym T. W. jako konsumentem, ponieważ kredytu udzielono w kwocie 100.000 zł na potrzeby konsumpcyjne kredytobiorcy, a zatem odpowiedzialność pozwanego winna być rozpatrywana w oparciu o przepisy ogólne dotyczące wykonywania zobowiązań umownych i przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. 2012.1376 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.

Stosownie do treści art. 69 prawa bankowego przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Pozwany w tej sprawie kwestionował istnienie roszczenia z umowy kredytowej i wartość dowodową dokumentów na, które powoływał się Bank. W ocenie Sądu argumentacja pozwanego była błędna. Pod umową kredytową, z której wynikało zobowiązanie pozwanego, widniał jego podpis, którego nie kwestionował. Nadto Bank przedłożył dyspozycję uruchomienia kredytu, zatem udowodnił istnienie roszczenia powoda z umowy kredytu z dnia 6.09.2016 roku nr (...)- (...).

Pozwany kwestionował wartość dowodową dokumentów bankowych, lecz zdaniem Sądu bezzasadnie. Wprawdzie zgodnie z art. 129 § 1 k.p.c. strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą. Według jednak art. 129 § 2 k.p.c. zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Strona powodowa sprostała zatem wymogowi przedłożenia wiarygodnych dokumentów potwierdzających zawarcie kwestionowanej przez pozwanego umowy, wymagalności roszczenia, wypowiedzenia tej umowy, wysokości zaległości.

Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 2 prawa bankowego, dokumenty stanowiące wydruki komputerowe z systemów bankowych nie wymagały podpisu osoby upoważnionej do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i stanowiły inny środek dowodowy w rozumieniu art. 309 k.p.c. Ponadto w świetle art. 7 ust 1 prawa bankowego oświadczenia woli związane z dokonywaniem czynności bankowych mogą być składane w postaci elektronicznej.

Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera zamkniętego katalogu środków dowodowych i dopuszczalne jest skorzystanie z każdego źródła informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jeśli tylko nie jest to sprzeczne z przepisami prawa. W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2008 r. I CSK 138/08, nie publ.), że art. 309 k.p.c. może mieć zastosowanie także do niepodpisanych wydruków komputerowych, a takimi były wyciągi z rachunków bankowych i zestawienia operacji na tych rachunkach złożone przez powoda oraz odpisy dyspozycji realizacji płatności wskazujące na wypłatę kapitału w ramach realizacji umowy kredytowej -tak SN w uzasadnieniu wyroku z dnia z dnia 9 września 2016 r. V CSK 13/16.

Pozwany podniósł też brak wymagalności roszczenia, prawidłowego wezwania do zapłaty i skuteczności oraz ważności wypowiedzenia pismem z dnia 28.05.2020 roku.

Przedłożonymi dokumentami powodowy Bank zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu wynikającym z art. 6 k.c. udowodnił fakt zaprzestania przez pozwanego regulowania rat kredytowych już w 2018 roku i ziszczenia się podstaw do wypowiedzenia umowy wynikających m.in. z § 4 ust 14 umowy.

Bank, w którym pozwany zaciągał zobowiązanie zgodnie z treścią umowy wobec niewywiązania się z jej postanowień przez pozwanego wypowiedział mu umowę pismem z dnia 28.05.2020 roku. Art. 75 w związku z art. 75c punkt 1-2 prawa bankowego stanowi, że w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni - art. 75 ust 2 cyt ustawy. Natomiast według § 4 ust 14 umowy Bank mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku niedokonania przez kredytobiorcę w terminach określonych w umowie spłaty pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim dwukrotnym listownym wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania.

W toku niniejszego postępowania Bank przedłożył dokumenty - dwa wezwania do zapłaty z dnia 19.02.2020 i z dnia 8.04.2020 roku, które pozwany osobiście odebrał- potwierdzające niewywiązywanie się przez pozwanego z zobowiązań umowy poprzez brak regulowania rat kredytowych przekraczających wysokość spłat pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności. Z przedłożonych przez Bank pism na potrzeby sprawy I Nc 46/19 wynika, że pozwany zaprzestał regulowania rat w 2018 roku, po tym jak w kwietniu 2018 roku Bank cofnął wypowiedzenie, gdy uregulował przeterminowane zadłużenie, więc twierdzenia pozwanego że brakowało prawidłowych wezwań do zapłaty było bezzasadne.

Ponadto w/w obydwa wezwania do zapłaty zawierały rygor wypowiedzenia umowy, termin spłaty 14 dni roboczych od dnia wezwania i pouczenie o możliwości złożenia w tym terminie wniosku o restrukturyzację. Pismo to zawierało zatem wszystkie wymogi przewidziane § 4 ust 14 umowy oraz procedurę z art. 75c ust 1 i 2 prawa bankowego. Pozwany bezzasadnie twierdził, że w/w wezwania do zapłaty nie zawierały trybu z art. 75 c prawa bankowego, bo Bank nie poinformował pozwanego w jakim terminie może złożyć wniosek o restrukturyzacje zadłużenia. Oba wezwania do zapłaty wskazywały, że pozwany może złożyć wniosek o restrukturyzację w terminie 14 dni roboczych od otrzymania pisma zgodnie z art. 75 c prawa bankowego.

Bank udowodnił zatem, że istniały podstawy do wypowiedzenia pozwanemu umowy na podstawie § 4 ust 14 umowy i zastosowanych przepisów prawa bankowego. Sąd nie podzielił twierdzeń pozwanego, o nadużyciu przez Bank przewagi kontraktowej jako profesjonalisty w stosunku z konsumentem poprzez przyznanie sobie prawa do uznania za doręczone pism wysłanych na adres pozwanego, awizowanych lecz nieodebranych.

Zdaniem Sądu umowa kredytowa została wypowiedziana skutecznie przez umożliwienie pozwanemu zapoznania się z oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy kredytowej z dnia 28.05.2020 roku, a wcześniej doręczenie mu treści wezwań do zapłaty, które pozwany odebrał. Zarówno oba wezwania do zapłaty jak i wypowiedzenie umowy z dnia 28.05.2020 roku zostały wysłane na adres pozwanego wskazany w umowie kredytowej. Pozwany nie odebrał tylko wypowiedzenia umowy z dnia 28.05.2020. To jednak, że nie odebrał tego dokumentu nie świadczy o bezskuteczności wypowiedzenia umowy kredytowej. Strona powodowa zgodnie z art. 61 §1 zd 1 k.c. stworzyła pozwanemu możliwość zapoznania się ze złożonym przez nią oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy kredytowej. Dla skuteczności złożonego oświadczenia woli powoda o wypowiedzeniu nie jest niezbędne zapoznanie się z treścią tego oświadczenia przez pozwanego, a stworzenie mu takiej możliwości. Domniemanie możliwości zapoznania się z treścią oświadczenia wynikające z doręczenia oświadczenia na adres odbiorcy upada w sytuacji, gdy jest oczywiste, że odbiorca ten nie mógł zapoznać się z treścią oświadczenia w zwykłym toku czynności-por wyrok SA w Krakowie z dnia 26.04.2021 I ACa 837/19. Jeśli nadawca oświadczenia doręcza pismo w miejsce, które stanowi miejsce zamieszkania odbiorcy albo miejsce jego stałej aktywności, za decydujący dla uznania go za doręczone uważana jest chwila dostarczenia pisma w to miejsce. Domniemywa się skuteczność doręczenia- por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 3.12.2020 I AGa 111/20.

Pozwany nie udowodnił, że nie miał możliwości odebrania wysłanego dnia 28.05.2020 roku wypowiedzenia. Nie wyjaśnił czemu tej korespondencji nie odebrał, poprzestając na podkreślaniu tego, że Bank przyznał sobie prawo do uznania zastępczego doręczenia wypowiedzenia tak jak czyni się to w przypadku przesyłek sądowych na gruncie kpc. Natomiast jak wynika ze zwrotnego potwierdzenia odbioru przesyłki zawierającej oświadczenia o wypowiedzeniu umowy pierwsza próba doręczenia została dokonana dnia 3.06.2020 roku, a druga 12.06.2020 roku. Pozwany zatem w żaden sposób nie obalił domniemania skuteczności doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy z dnia 28.05.2020 roku.

W tych okolicznościach wbrew twierdzeniom pozwanego wypowiedzenie umowy kredytowej było ważne i skuteczne.

Pozwany zakwestionował roszczenie Banku także co do wysokości, poprzestając tylko na swoich twierdzeniach. Wbrew zarzutom pozwanego strona powodowa wykazała dokumentami, że określona przez nią w pozwie kwotowo wierzytelność przy uwzględnieniu dokonanych przez pozwanego w 2018 roku wpłat jej przysługuje i jest wymagalna. Wynika to z wyciągu z ksiąg bankowych i historii spłat k. 54, wysokości odsetek karnych k. 55, rozliczenia spłat kredytu k. 89, karat analitycznych k. 90-93 i k. 96-117, historii zadłużenia k. 94-95. Wyciąg z ksiąg bankowych nie jest dokumentem urzędowym, ma jednak moc dowodową w postępowaniu cywilnym. Jest bowiem dokumentem prywatnym w rozumieniu przepisów postępowania cywilnego i podlega ocenie zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. Dokument ten nie budził wątpliwości Sądu. Strona powodowa przedłożyła też inne w/w dokumenty bankowe w których szczegółowo przedstawiono sposób rozliczenia odsetek i wysokość niespłaconego kapitału. W żaden sposób pozwany nie udowodnił, by strona powodowa błędnie i niezgodnie z postanowieniami umownymi naliczyła żądane kwoty. W ocenie Sądu mimo zastrzeżeń pozwanego strona powodowa przedłożonymi dokumentami, wykazała wysokość jego zobowiązania odnośnie wszystkich poszczególnych kwot roszczenia, które rozbiła na osobne kwoty i wyszczególniła kwoty odsetek i ich wysokość oraz czas za jaki je naliczono. Pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych, w tym np. opinii biegłego, celem wykazania, by rozliczenie dokonane przez Bank na potrzeby tej sprawy było wadliwe.

Nieskuteczny był też podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia.

Zgodnie z treścią art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Termin przedawnienia roszczeń banku wynikających z kredytu bankowego wynosi 3 lata. Termin ten wynika z faktu, że roszczenie banku dotyczące zwrotu kredytu bankowego wynika z prowadzonej przez bank działalności gospodarczej. Odnośnie terminu, od którego zaczyna biec przedawnienie należy odwołać się do art. 120 § 1 k.c., bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Zatem w razie wypowiedzenia umowy kredytu roszczenie przedawnia się po upływie trzech lat licząc od dnia wypowiedzenia.

W przypadku rat kredytu należy uznać, że poszczególne z nich przedawniają się więc po upływie trzech lat licząc od dnia, w którym rata powinna zostać spłacona zgodnie z zawartą umową kredytową, w związku z czym okres przedawnienia biegnie tu oddzielnie w stosunku do każdej z nich. Jednakże w sytuacji niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo gdy kredyt nie jest spłacany, bank może wypowiedzieć zawartą umowę kredytową. W takim przypadku całość niespłaconego kredytu staje się wymagalna, a pozostałe do spłaty raty, stają się natychmiast wymagalne- por. wyrok SA w Łodzi z dnia 16 czerwca 2020 r. I AGa 111/19

Zdaniem tut. Sądu początku 3 letniego biegu przedawnienia w tej sprawie należy łączyć z wypowiedzeniem umowy kredytowej pismem z dnia 28.05.2020 roku. Termin ten nie upłynął mając na uwadze datę wniesienia pozwu dnia 27.10.2020 roku.

Jak wynika z dokumentów z akt sprawy I Nc 46/19 Bank kierował do pozwanego wypowiedzenia w kwietniu 2018 roku i październiku 2018 roku. Pierwsze z tych wypowiedzeń z kwietnia 2018 roku cofnięto z uwagi na dokonanie przez pozwanego spłaty zaległości. Pozwany wbrew swoim twierdzeniom nie musiał wyrazić zgody na cofnięcie tego wypowiedzenia, skoro przez fakty konkludentne uregulował zgodnie z ustaleniami prowadzonymi z Bankiem zaległość, co pozwoliło mu na kontynuowanie umowy kredytowej na dotychczasowych zasadach w tym płatność na bieżąco kolejnych rat według harmonogramu, co wynika z pisma z dnia 11.06.2018 - k.156. Mając na uwadze datę wniesienia pozwu 27.10.2020 i trzyletni termin przedawnienia każdej poszczególnej wymagalnej w danej dacie raty, wszystkie nie zapłacone raty po w/w piśmie z 11.06.2018 roku nie uległy przedawnieniu.

Analizując też dołączone do sprawy I Nc 46/19 wypowiedzenia umów, wbrew twierdzeniom pozwanego nie były one warunkowe. Ich treść była jednoznaczna i wskazywała na wypowiedzenie umowy z uwagi na brak regulowania rat kredytowych. To na skutek dalszych pertraktacji z Bankiem i po uregulowaniu zadłużenia, wypowiedzenia z kwietnia 2018 cofnięto. Natomiast Bank uznał wypowiedzenia z października 2018 za nieskuteczne, bo nie wyczerpywało procedury z § 4 ust 14 umowy.

Odsetki od wskazanych w pozwie kwot należności głównej zasądzono zgodnie z § 4 ust 10 umowy w związku z art. 481 § 2(1) k.c., a odsetki od zasądzonych odsetek umownych skapitalizowanych przyznano na podstawie art. 482§ 1 k.c. od dnia wniesienia pozwu, który nadano na poczcie 27.10.2020 roku, a nie jak wskazała w pozwie strona powodowa 20.10.2020 roku. Dlatego w tym zakresie powództwo oddalono.

Całkowicie niezasadna była argumentacja pozwanego, iż działanie Banku jest rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. Przede wszystkim pozwany nie podał precyzyjnie jakie działanie Banku i z jakimi zasadami współżycia społecznego konkretnie jest sprzeczne. Ponadto artykuł 5 k.c. może być stosowany wyjątkowo tylko w takich sytuacjach, w których wykorzystywanie uprawnień wynikających z przepisów prawnych prowadziłoby do skutku nieaprobowanego w społeczeństwie ze względu na przyjęte w społeczeństwie reguły zachowania, wyznaczane przez wartości powszechnie uznawane w społeczeństwie, których przestrzeganie spotyka się z pozytywną oceną, jest aprobowane, zaś ich naruszanie jest traktowane jako naganne, spotyka się z dezaprobatą. Bank dąży jedynie do odzyskania pożyczonych pieniędzy, więc realizuje swoje prawo podmiotowe. Nie naruszył zatem art. 5 k.c.

Art. 98 k.p.c. wyraża zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, która w polskim procesie jest regułą. To strona przegrywająca proces powinna ponosić jego koszty. Na podstawie tego przepisu Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodowego Banku kwotę 5583 zł tytułem poniesionej opłaty od pozwu oraz koszty zastępstwa procesowego wg stawek taryfowych tj. 5400zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa tj. 17 zł.

SSO Monika Świerad