Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Barbara Frankowska

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Zawiło

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2014 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...).P.A. z/s w L. (NA) W.

przeciwko: (...) Sp. z o.o. z/s w B.

o zapłatę

I. z a s ą d z a od pozwanego (...) Spółki z o.o. w B. na rzecz powoda (...).P.A. z/ w L. W. kwotę 69.375,30 euro (sześćdziesiąt dziewięć tysięcy trzysta siedemdziesiąt pięć euro 30/100) z następującymi odsetkami liczonymi w stosunku rocznym od kwoty:

1.  32.195,30 euro w wysokości:

-

8% od dnia 12 listopada 2010 r. do dnia 30 czerwca 2011 r.,

-

8,25% od dnia 1 lipca 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r.,

-

8% od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r.,

-

8,75% od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r.,

-

8,50% od dnia 1 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.,

-

8,25% od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty,

2.  37.180 euro w wysokości:

-

8% od dnia 6 grudnia 2010 r. do dnia 30 czerwca 2011 r.,

-

8,25% od dnia 1 lipca 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r.,

-

8% od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r.,

-

8,75% od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r.,

-

8,50% od dnia 1 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.,

-

8,25% od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty,

II. z a s ą d z a od pozwanego na rzecz powoda kwotę 21.943 zł (dwadzieścia jeden tysięcy dziewięćset czterdzieści trzy złote) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 7.217 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI GC 287/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 30 kwietnia 2014r.

Pozwem z dnia 19 lipca 2013 r.(data stempla pocztowego k. 40) powódka A. S..P.A. z siedzibą w (...) (NA) W. - spółka akcyjna prawa włoskiego (dalej: A. S..P.A.) wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, aby pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. (dalej: (...)) zapłaciła powódce kwotę 69.375,30 EUR wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot i dat wskazanych w pozwie wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powódka podała, że w/w kwoty dochodzi tytułem należności za towar sprzedany pozwanej. Dalej zaznaczyła, iż zawarcie umowy sprzedaży powódka potwierdziła poprzez wystawienie faktur, których zapłaty dochodzi niniejszym pozwem. Nadto podkreśliła, iż strona pozwana odebrała wszystkie towary objęte przedmiotowymi fakturami bez zastrzeżeń, a świadczyć o tym miały przede wszystkim dokumenty transportowe oraz listy przewozowe odpowiadające fakturom.

Nakazem zapłaty wydanym pod sygn. akt VI GNc 416/13 tut. Sąd orzekł zgodnie z zgłoszonym żądaniem (k. 42).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, ewentualnie o odrzucenie pozwu.

W uzasadnieniu strona pozwana w pierwszej kolejności podniosła, iż pozew winien być odrzucony na podst. art. 199 § 1 pkt 4 z uwagi na brak minimalnej ilości członków w zarządzie powodowej spółki co uniemożliwia jej działanie.

Niezależnie od powyższego strona pozwana potwierdziła, iż doszło do zawarcia dwóch umów sprzedaży potwierdzonych fakturami nr (...)
z 10 września 2010 r. na kwotę 38.195,30 EUR oraz nr (...) z 04 października 2010 r. na kwotę 37.180,00 EUR. Przyznała również, iż uregulowała częściowo dług wynikający z faktury nr (...) poprzez zapłatę kwoty 6.000 EUR. Niemniej jednak w ocenie pozwanej roszczenie powoda dotyczące umowy sprzedaży potwierdzoną przez fakturę nr (...) uległo przedawnieniu w myśl art. 554 k.c.
z uwagi na dwuletni termin, który upłynął w dniu 4.12.2012r.

Postanowieniem z dnia 04 grudnia 2013 r. Sąd oddalił wniosek pozwanego o odrzucenie pozwu, wskazując w motywach rozstrzygnięcia na prawidłowy sposób reprezentacji powodowej spółki (vide: uzasadnienie postanowienia k. 182-183).

W replice na odpowiedź na pozew strona powodowa odnosząc się do zarzutu przedawnienia wyjaśnia, iż zastosowanie w niniejszej sprawie będzie miało prawo włoskie, które przewiduje dziesięcioletni okres przedawnienia. Strona powodowa podniosła, iż kwestia wyboru prawa właściwego, uregulowana była w dacie powstanie przedmiotowego zobowiązania przez bezwzględnie obowiązujący wówczas stronę polską art. 27 § 1 ust. 1 ustawy
z dnia 12 listopada 1965 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (obecnie uchylone mocą art. 80 ppm. z 4 lutego 2011 r.,) zgodnie, z którym stosuje się do zobowiązań z umowy sprzedaży rzeczy ruchomych lub umowy dostawy – prawo państwa, w którym w chwili zawarcia umowy ma siedzibę albo miejsce zamieszkania sprzedawca lub dostawca. Ponadto zaznacza powódka, iż kwestia wyboru prawa jest uregulowana Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 593.2008 z 17 czerwca 2008 r ., które w art. 4 ust. 1 a wskazuje jako właściwe prawo państwa, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Stroną powodową w niniejszym postępowaniu jest spółka akcyjna (...).P.A. z siedzibą we W.. Przedmiotem działalności tej spółki jest działalność w zakresie produkcji i sprzedaży wosku, parafiny, żywicy, polimerów i produktów pokrewnych. Pozwana (...) to spółka działająca w branży przemysłowej.

dowód: zaświadczenie k.11-27. Informacja KRS k.28-33.

W ramach prowadzonych przedsiębiorstw strony pozostawały
w stosunkach handlowych. W ramach tej współpracy strona pozwana zakupiła od powódki towary. Pozwana odebrała wszystkie towary objęte przedmiotowymi fakturami bez zastrzeżeń. Pozwana zapłaciła częściowo dług
z faktury nr (...) w kwocie 6.000 EUR.

dowód: kopia faktur nr (...) z dnia 10 września 2010 r., nr (...) z dnia
04 października 2010 r., k.34,37; dokumenty transportowe k.35-36,38-39; stanowisko pozwanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty potwierdzające okoliczność zawarcia umowy sprzedaży potwierdzonych ww. fakturami oraz potwierdzające częściową zapłatę długu w kwocie 6.000 EUR z faktury nr (...) k.48.

Sąd Okręgowy dał wiarę wszystkim w/w dowodom z dokumentów, jako nie budzącym wątpliwości co do ich prawdziwości i treści.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Przede wszystkim zauważyć należy, że okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy były bezsporne między stronami. Powód sprzedał
i dostarczył pozwanemu, w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa, towar objęty przedmiotowymi fakturami na łączną kwotę 69.375,30 euro. Wynika to bezsprzecznie z przedłożonych do pozwu faktur oraz dokumentów przewozowych. Sprzedaż towarów objętych pozwem miała miejsce w okresie od 10 września 2010 r do 04 października 2010 r. Ostatnia z faktur była opatrzona terminem płatności do dnia 04 grudnia 2010 r. Fakt zawarcia umów sprzedaży towarów wymienionych w fakturach, ilość dostarczonego towaru
i jego cena nie była między stronami przedmiotem sporu. Istotne jest również to, że powód jako sprzedawca w chwili zawarcia umów miał siedzibę we W. a pozwany jako kupujący w Polsce.

Strona pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty, poza zarzutem formalnym o odrzucenie pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt. 4 k.p.c., wniosła
o oddalenie powództwa podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia z upływem lat dwóch. Zarzut ten pozwany wywodził z przepisu art. 554 k.c. zgodnie
z którym roszczenia w zakresie prowadzonego przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem dwóch lat.

Jako, że pierwszy z wymienionych zarzutów był już przedmiotem rozważań w niniejszej sprawie (prawomocnym postanowieniem Sąd oddalił wniosek o odrzucenie pozwu uznając go za bezzasadny), to pozostało jedynie odnieść się do zasadności podniesionego zarzutu przedawnienia oraz jednocześnie ustalenia wg jakiego prawa – polskiego czy włoskiego – należy zarzut ten rozpatrywać.

Pomiędzy stronami zawarta została umowa sprzedaży/dostawy towarów objętych fakturami nr (...) z dnia 10 września 2010 r. oraz nr (...) z dnia 04 października 2010 r. Strona pozwana nie zakwestionowała treści tej umowy, faktu dostawy wymienionych w fakturach towarów ani też wysokości należności wynikającej ze wskazanych faktur. Jedynym jej zarzutem mającym przemawiać za niezasadnością powództwa był zarzut przedawnienia w oparciu
o polski kodeks cywilny.

W pierwszej kolejności ustalić należy jakie prawo ma zastosowanie do zawartych przez strony umów sprzedaż towarów. Ustalenie jednak źródła prawa prywatnego międzynarodowego, wyznaczającego w analizowanym stanie faktycznym prawo właściwe jest uzależnione od daty zawarcia umowy będącej przedmiotem niniejszej sprawy. Skoro przedmiotowe faktury zostały wystawione po 17 grudnia 2009 roku, tym samym zastosowanie będzie miało tutaj rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 roku w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (R. I). Zgodnie z treścią pkt 19 preambuły rozporządzenia, jeżeli nie dokonano wyboru prawa właściwego, prawo to należy określić zgodnie z zasadą dotyczącą określonego typu umowy. Zgodnie z treścią art. 3 rozporządzenia umowa podlega prawu wybranemu przez strony. Wybór prawa jest dokonany wyraźnie lub w sposób jednoznaczny co wynika z postanowień umowy lub okoliczności sprawy.

Zdaniem Sądu tego typu wyboru prawa strony nie dokonały. Podstawowym warunkiem uznania skuteczności wyrażenia woli stron w sposób dorozumiany jest istnienie tej woli u osoby wyrażającej ją w sposób dorozumiany. Tymczasem z oświadczeń stron składanych w trakcie procesu wynika, że kwestia wyboru prawa właściwego nie była w ogóle przedmiotem rozważań stron procesu i nie podjęły one żadnej decyzji w tym przedmiocie.
W zakresie, w jakim nie dokonano wyboru prawa właściwego dla umowy zgodnie z art. 3 i bez uszczerbku dla art. 5 - 8 prawo właściwe dla umowy sprzedaży ustala się w ten sposób, że umowa sprzedaży towarów podlega prawu państwa, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu (art. 4 ust l pkt a rozporządzenia R. I).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008
z dnia 17 czerwca 2008 roku w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (R. I) wprost wskazuje jako właściwe prawo państwa, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu, przesądzając tym samym
o zastosowaniu prawa włoskiego.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 rozporządzenia R. I niniejsze rozporządzenie nie uchybia stosowaniu konwencji międzynarodowych, których stronami
w chwili przyjęcia niniejszego rozporządzenia – jest jedno lub więcej państw członkowskich, a które ustanawiają normy kolizyjne odnoszące się do zobowiązań umownych. Tak więc R. I wskazuje na zastosowanie
w niniejszej sprawie Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów sporządzonej w W. dnia 11 kwietnia 1980r. (dalej: Konwencja wiedeńska), która we W. weszła w życie od 1.01.1988r. Konwencja wiedeńska ma zatem zastosowanie co do zasady i na jej podstawie stwierdzić należy, że powód jako sprzedawca wykonał ciążące na nim obowiązki, wynikające z treści art. 30 Konwencji wiedeńskiej albowiem dostarczył zakupiony towar kupującemu. A zatem skoro sprzedający wykonał ciążące na nim obowiązki, kupujący zobowiązany jest do zapłaty ceny zgodnie
z umową (art. 53 Konwencji wiedeńskiej).

Odnosząc się natomiast do zarzutu przedawnienia roszczenia o zapłatę ceny stwierdzić należy, że Konwencja wiedeńska nie reguluje kwestii przedawnienia roszczeń z międzynarodowej umowy sprzedaży, a w zakresie zagadnień nieuregulowanych tą Konwencją zastosowanie znajduje włoski kodeks cywilny w oparciu normę kolizyjną legis fori wynikającą z art. 7 ust.2 Konwencji.

Zgodnie z normą włoskiego kodeksu cywilnego, przyjętego mocą Dekretu Królewskiego w dniu 16 marca 1942 roku, kwestia przedawnienia regulowana jest przez przepisy Księgi V. Podstawowy okres przedawnienia, zwany także „przedawnieniem zwyczajnym”, wynosi 10 lat i ma on zastosowanie zawsze
w sytuacji braku reguły szczególnej dotyczącej dawności oraz dla roszczeń
o krótszym terminie przedawnienia, które zostały zasądzone prawomocnym orzeczeniem sądu. Jako, że w omawianej sprawie przedawnienie dotyczy umów sprzedaży, a jak zostało wskazane powyżej kodeks włoski w art. 2955 przewiduje szczególny okres roczny dla sprzedaży konsumenckiej to analizie należy poddać przedawnienie roszczeń wynikających ze sprzedaży profesjonalnej, gdyż możliwe są następujące opcje – umowa sprzedaży pomiędzy podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą oraz wykonana w związku z ową działalnością podlega przedawnieniu regulowanemu przez normę ogólną, tj. art. 2946 włoskiego kodeksu cywilnego, bądź przez którąś
z norm stanowiących o szczególnym terminie przedawnienia (chociażby poprzez analogię art. 2955 włoskiego kodeksu cywilnego), czy też przez normę zawartą poza Księgą V. Ustosunkowując się do powyższych kwestii należy wskazać, iż ostatnia ze wskazanych możliwości nie ma miejsca w prawie włoskim, gdyż poza kodeksem cywilnym nie znajdują się żadne normy regulujące samoistnie termin przedawnienia roszczeń z umowy sprzedaży pomiędzy profesjonalistami. Przyjęta w tej kwestii linia orzecznicza jednoznacznie wskazuje jednak, iż szczególny, krótszy termin przedawnienia znajduje zastosowanie jedynie do roszczeń wynikających z umów sprzedaży zawartych pomiędzy profesjonalistą a konsumentem, mających za przedmiot rzeczy przeznaczone do użytku prywatnego konsumenta lub jego rodziny.
W konsekwencji odmówiono zastosowania powyższej regulacji dla roszczeń wynikających z umów sprzedaży, w których nabyta rzecz może być wykorzystana do dalszej odsprzedaży oraz zawartych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej z profesjonalistą.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż do roszczeń z tytułu sprzedaży profesjonalnej zastosowanie znajdzie art. 2946 włoskiego kodeksu cywilnego, przewidujący 10-letni termin przedawnienia. Zatem zarzut pozwanego o przedawnieniu roszczenia w oparciu o 2 letni termin wynikający
z art. 554 kc jest nieuzasadniony, bo po pierwsze przepis ten w niniejszej sprawie nie ma zastosowania, a po drugie z przepisu mającego zastosowanie (art. 2946 włoskiego kc) wynika 10 letni termin przedawnienia, który wg stanu na dzień wytoczenia powództwa nie upłynął.

Roszczenie powoda o zapłatę odsetek od zaległej sumy było również zasadne w świetle art. 78 Konwencji wiedeńskiej. O wysokości stopy odsetek ustawowych za opóźnienie należnych wierzycielowi na podstawie art. 78 konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów sporządzonej w W. dnia 11 kwietnia 1980 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 45, poz. 286) rozstrzyga prawo właściwe dla umowy wskazane przez normę kolizyjną legis fori (art. 7 ust. 2 konwencji) – tak wyrok SN z dnia 9.10.2008 r., V CSK 63/08, OSNC 2009/10/143. W konsekwencji wysokość odsetek od zaległej sumy i początkowych dat ich płatności podlegała ustaleniu według prawa włoskiego.

W sprawie w związku z wystąpieniem Sądu Ministerstwo Sprawiedliwości nadesłało wyjaśnienia dotyczące przepisów prawa włoskiego wraz z podaniem wysokości odsetek (k. 241). I tak wysokość odsetek za opóźnienie według prawa włoskiego jest ustalana w odniesieniu do stopy bazowej ustalanej przez Europejski Bank Centralny, do której dodaje się
7 punktów procentowych, a od dnia 1.07.2013r. 8 punktów procentowych. Kalkulator odsetek dostępny jest na wskazanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości stronie internetowej pod adresem http://www.avvocati.it/strumento/5/interessi-moratori. Na tej podstawie Sąd ustalił, że od dnia 1 lipca 2010 r. do dnia 30 czerwca 2011 r. odsetki wynosiły 8%, od dnia 1 lipca 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. 8,25 %, od dnia 01 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. 8%, od dnia 01 stycznia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. 8,75%, od dnia 01 lipca 2013 r, do dnia 31 grudnia 2013 r. – 8,50%, od dnia 01 stycznia 2014 – 8,25 % w stosunku rocznym.

Mając to na względzie Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 69.375,30 euro wraz z odsetkami w w/w wysokości, z uwzględnieniem w/w przepisów prawa włoskiego. o czym orzeczono w pkt I wyroku.

W przedmiocie kosztów postępowania na które złożyły się opłata od pozwu – 14.726,00 zł, koszt zastępstwa procesowego – 7.200 zł, opłaty skarbowej – 17 zł, razem 21.943 zł, Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. stosownie do wyniku procesu.