Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 stycznia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Brodnicy- I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2022 r. w Brodnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w (...) (Szwajcaria)

przeciwko D. M.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.100,00 zł (dwa tysiące sto złotych) z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 11 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 467,88 zł (czterysta sześćdziesiąt siedem złotych 88/100) tytułem zwrotu kosztów procesu
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

/Sędzia/

D. S.

Sygn. akt. I C 273/21

UZASADNIENIE

Spółka (...) z siedzibą w (...) (Szwajcaria) wystąpiła przeciwko D. M. o zapłatę kwoty 3.084,30 zł wraz umownymi odsetkami oraz wniosła o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego żądania powódka wskazała, że jej poprzednik prawny zawarł z pozwanym umowę pożyczki na warunkach opisanych w pozwie, a termin do zwrotu pożyczki upłynął bezskutecznie
( k. 2-3).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pozwany zakwestionował legitymację czynną powoda oraz bierną pozwanego oraz podniósł zarzuty dotyczące nieudowodnienia roszczenia, które zostały szczegółowo opisane w odpowiedzi na pozew
( k. 29-33v).

W piśmie procesowym z 12 sierpnia 2021 r. strona powodowa odniosła się do twierdzeń i wniosków strony pozwanej, w tym przedstawiła nowe dowody. Wskazała również, iż pozwany dokonał częściowej spłaty zobowiązania w kwocie 1.400 zł, co strona powodowa traktuje jako uznanie długu ( k. 54-59).

Strona podtrzymała swoje stanowisko w piśmie procesowym z 9 sierpnia 2021 r.
( k. 48-52).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 11 marca 2020 r. za pomocą sieci Internet D. M. zawarł ze (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę pożyczki o numerze (...) na kwotę 3.500 zł, która to kwota została przesłana na rachunek bankowy podany przez pożyczkobiorcę i prowadzony na rzecz D. M.. Kwota pożyczki z należną prowizją w wysokości 565,20 zł miała została spłacona do dnia 10 kwietnia 2020 r. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła zatem 4065,20 zł. Identyfikacja pożyczkobiorca była poprzedzona weryfikacją tożsamości z wykorzystaniem przelewu na kwotę 0,01 zł z rachunku bankowego prowadzonego na rzecz D. M..

Dowód:

- umowa pożyczki z 11.03.2020 r. – k. 7-12

- potwierdzenie przelewu- k. 13

- korespondencja e-mail- k. 62-63

- przelew weryfikacyjny- k. 14

W dniu 1 października 2019 r. spółka (...) (cedent) zawarła z (...) z siedzibą w (...) (Szwajcaria) ramową umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem była sprzedaż wierzytelności cedenta każdego Dnia cesji wierzytelności podanych w Pliki danych przekazywanych przed Dniem Cesji. W imieniu spółki (...) działał G. B., któremu pełnomocnictwa udzielił A. G. pełniący funkcję członka zarządu.

Dowód:

- ramowa umowa przelewu wierzytelności- k. 19-22

- pełnomocnictwo- k. 24

- wyciąg z rejestru spółki (...) z tłumaczeniem-k. 26-28

- tłumaczenie sporządzone w sprawie III RC 313/18- k. 60-61

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne w przeważającej części.

Sąd w pełni podzielił stanowisko strony powodowej dotyczące niezasadności zarzutów strony pozwanej kwestionujących legitymację czynną oraz bierną i przyjmuje je za własne bez potrzeby ponownego, szczegółowego jego przytaczania.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadziła do wniosku, że powód wykazał, że posiada legitymację procesową czynną. Powód przedstawił- poświadczone
z oryginałem- dokumenty wskazujące na zawarcie ramowej umowy cesji i aktu cesji, który sprowadzał się do wskazania wierzytelności przelanych na powoda w dniu 28 maja 2020 r.
( k. 16-17, 23v). W myśl art. 129 § 2 kpc poświadczone z oryginałem dokumenty mają identyczną moc dowodową jak oryginał dokumenty. Poświadczenie z oryginałem dokumentów złożonych do akt sprawy zostało przeprowadzone w sposób prawidłowy i zgodnie z wymogami art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych.

W ocenie Sądu zostały dochowane wszelki wymogi formalne wynikające z ramowej umowy wierzytelności. Wierzytelność będąca przedmiotem niniejszego postępowania została oznaczona liczbą porządkową 195 ze wskazaniem numeru umowy pożyczki oraz kwot składających się na tę wierzytelność. Jeżeli powód przedstawił wyciąg z wykazu wierzytelności to musiał oczywiście dysponować również dokumentem elektronicznym oznaczonym jako „Plik danych”, którego definicja została zawarta w ust. 1.1. lit. g ramowej umowy przelewu wierzytelności ( k. 19).

Przechodząc do kwestii umocowań osób działających w imieniu spółki (...) to pełnomocnictw udzielał A. G., który w pierwotnym, niefortunnym tłumaczeniu został nazwany „członkiem rady nadzorczej”. W kolejnym jednak tłumaczeniu przedłożonym przez powódkę tłumacz posłużył się już prawidłową nazwą, tj. członek zarządu ( k. 60-61).

Niezależnie od wyjaśnień tłumacza, które Sąd w pełni akceptuje, można dodać, iż określenie (...) oznacza spółkę akcyjną. Regulacje dotyczące powstania i organizacji takiej spółki zawarte są w akcie prawnym o nazwie (...) (skrót (...)), który stanowi część szwajcarskiego kodeksu cywilnego ( (...)). Przepisy dotyczące zarządu (...) zawarte są z kolei m. in. w art. 707-726 OR. Funkcje (...) zostały wskazane w art. 716a OR, który w swojej treści odpowiada polskim uregulowaniom Kodeksu spółek handlowych odnoszących się do instytucji zarządu spółki, a zatem to właśnie członkowie zarządu według OR reprezentują spółkę, w tym udzielają pełnomocnictw. W ujęciu słownikowym pojęcie (...) odnosi się właśnie do zarządu (Zob. Polsko- Niemiecki Słownik Prawniczy, Jerzy Pieńskos, Zakamycze 2002, s. 285). Organ (...) pełni funkcję rady nadzorczej. Organizacja i zadania (...) zostały zawarte w art. 727-731 OR i nie wynika z nich, aby to ten organ był uprawniony do reprezentacji spółki.

Reasumując tę część rozważań Sąd uznał, że A. G. był osobą, która miała prawo reprezentować spółkę (...) i udzielać stosowanych pełnomocnictw, stąd zarzuty strony pozwanej w tej materii były niezasadne.

Sąd nie miał również wątpliwości, że pozwany zawarł z poprzednikiem prawnym powódki umowę pożyczki na warunkach wynikających z przedłożonego do akt sprawy wydruku umowy. Sporna umowa pożyczki została zawarta za pomocą środków komunikowania się na odległość. Taka forma jest oczywiście dopuszczalna, co wynika z art. 5 pkt 13 ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. 2018, poz. 933, zwana dalej „ustawą”). Zawarcie umowy kredytu konsumenckiego nie wymaga zachowania formy pisemnej. Brak podpisu pod umową nie może zatem automatycznie świadczyć o tym, że między stronami nie doszło do jej zawarcia.

Trudno było zatem wymagać, że powód przedstawi w takiej sytuacji egzemplarz z własnoręcznym podpisem pozwanego. Niemniej zawarcie umowy pożyczki z pominięciem tradycyjnej, pisemnej formy, nie zwalnia powoda z obowiązku udowodnienia swojego roszczenia, w tym przede wszystkim wykazania, że pozwany złożył oświadczenie woli w przedmiocie zawarcia umowy. Udzielanie pożyczek za pomocą środków komunikacji elektronicznej stanowi wciąż ryzyko pożyczkodawcy, a w konsekwencji powód winien już w chwili zawierania umów w takiej formie odpowiednio zabezpieczyć dowody konieczne do udowodnienia roszczenia wywodzącego się z umowy pożyczki.

Do umów pożyczek, oprócz ustawy o kredycie konsumenckim, ma zastosowanie ustawa z dnia 30.05.2014 r. o prawach konsumentów zgodnie z art. 4 ust. 2 tej ustawy. Zgodnie z art. 39 tej ustawy najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową, przedsiębiorca jest obowiązany poinformować́ konsumenta w sposób wskazujący na zamiar zawarcia umowy i odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się̨ na odległość́. Przedsiębiorca obowiązany jest do przekazania konsumentowi tych warunków, utrwalonych na piśmie lub innym trwałym nośniku dostępnym konsumentowi (art.39 ust. 3). Trwałym nośnikiem jest natomiast narzędzie lub umożliwiające konsumentowi lub przedsiębiorcy przechowywanie informacji kierowanych osobiście do niego, w sposób umożliwiający dostęp do informacji w przyszłości przez czas odpowiedni do celów, jakim służą̨, i które pozwalają̨ na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci.

Po pierwsze, powód przedstawił dowody w postaci wydruków komputerowych
i kserokopii dokumentów. Wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym, co wynika z przyjętej powszechnie wykładni przepisów art. 308 kpc. Wydruk komputerowy stanowi bowiem inny środek dowodowy.

Po drugie, z przedstawiony wydruku umowy pożyczki zawierał dane osobowe pozwanego, jego imię̨, nazwisko, numer dowodu osobistego, numer PESEL, adres zamieszkania oraz numer telefonu i adresu e-mail. Został również wskazany numer rachunku bankowego, z którego wcześniej pozwany dokonywał przelewu weryfikacyjnego. Pozwany nie wskazywał, że ktoś w sposób niezgodny z prawem posłużył się jego danymi osobowymi celem zawarcia umowy pożyczki.

Po trzecie, kwota pożyczki 3.500 zł została przelana na rachunek bankowy pozwanego. Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe dokumenty związane z czynnościami bankowymi mogą być sporządzane na informatycznych nośnikach danych, jeżeli dokumenty te będą w sposób należyty utworzone, utrwalone, przekazane, przechowywane i zabezpieczone. Takimi dokumentami są potwierdzenia przelewu. Zapis takiej operacji nie musi być zaopatrzony w podpis elektroniczny ani w bezpieczny podpis elektroniczny. Pozwany nie przestawił dowodu, że rachunek bankowy wskazany w dowodzie przelewu nie jest jego rachunkiem bankowym.

Po czwarte, zobowiązanie zostało częściowo spłacone, na co wskazywała strona powodowa, stąd należało uznać, iż w ten sposób pozwany potwierdził zawarcie umowy pożyczki.

Po piąte, wnioski Sądu dotyczące zawarcia umowy pożyczki, otrzymania kwoty pożyczki oraz częściowej spłaty pożyczki, wynikały również z zastosowania normy z art. 233 § 2 kpc. Sąd ocenia bowiem wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału i na tej samej podstawie ocenia, jakie znaczenie należy nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu.

Strona pozwana sformułowała szereg zarzutów dotyczących niezwiązania umową pożyczki, które sprowadzały się w zasadzie do twierdzenia, iż pozwany w ogóle nie złożył wniosku o udzielenie pożyczki, nie otrzymał potwierdzenia jej zawarcia, a środki pieniężne zostały przelane na jego rachunek bankowy bez podstawy prawnej. W świetle dowodów już złożonych przez stronę powodową Sąd powziął wątpliwości co do prawdziwości twierdzeń pozwanego, albowiem dokumenty wskazywały na zawarcie wiążącej umowy pożyczki.
W związku z tym wezwał pozwanego do osobistego stawiennictwa celem przesłuchania właśnie na okoliczność zawarcia i wykonania umowy pożyczki, pod rygorem uznania, że strona czyni przeszkody w przeprowadzeniu dowodu na postanowienie Sądu ( k. 74). Celem przesłuchania było uzyskanie odpowiedzi na pytania dotyczącego tego, czy pozwany składał wniosek o pożyczkę, otrzymał pieniądze lub ewentualnie zgłaszał organom ścigania, że ktoś bezprawnie posłużył się jego danymi osobowymi a rachunek bankowy wskazany w umowie nie jest jego rachunkiem bankowym. Pozwany miał zatem szansę, aby osobiście przedstawić twierdzenia zaprezentowane w pozwie. Pozwany wezwany jednak prawidłowo na termin rozprawy nie stawił się i nie usprawiedliwił swojego niestawiennictwa.

Stosowanie art. 233 § 2 kpc musi zostać poprzedzone wszechstronny rozważaniem wszystkich okoliczności ujawnionych w toku postępowania. Sąd zdawał sobie sprawę, że art. 233 § 2 kpc nie ma służyć przedstawianiu i poszukiwaniu dowodów w interesie strony przeciwnej. Niemniej w okolicznościach niniejszej sprawy i w świetle już złożonych dokumentów Sąd uznał, że brak stawiennictwa stanowił kolejną przesłankę uzasadniającą prawdziwość twierdzeń strony powodowej dotyczącej zawarcia umowy pożyczki.

Sąd podzielił natomiast stanowisko strony pozwanej dotyczące sposobu wyliczenia należności głównej, kosztów udzielenia pożyczki i odsetek. Rzeczywiście bowiem z umowy pożyczki wynikało, iż prowizja wynosiła 542,19. Tymczasem w pozwie i umowie przelewu powód wskazywał na prowizję w wysokości 961,29 zł. Było to wątpliwość na tyle istotna, że nie pozwalała na uwzględnienie roszczenia w całości. Podobnie roszczenie odsetkowe również nie zostało należy udowodnione, tj. w jaki sposób odsetki były wyliczone, od jakiej kwoty, w jakiej wysokości i w jakim okresie.

Z materiału dowodowego wynikało jednak to, że pozwany otrzymał kwotę 3.500 zł i spłacił zobowiązanie tylko do kwoty 1.400 zł, stąd winien on jeszcze zwrócić kwotę 2.100 zł, którą zasądzono w wyroku z należnymi, umownymi odsetkami. Data naliczania odsetek nie budziła wątpliwości, albowiem w umowie pożyczki wprost wskazano datę spłaty zobowiązania, tj. 10 kwietnia 2020 r. Po upływie tego terminu pozwany popadł w opóźnienie. Wysokość odsetek wynikała z punktu 8.1. umowy.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone (art. 100 kpc).

W związku z powyższym i w oparciu o §2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych zasądzono od pozwanego na rzecz powódki kwotę 467,88 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powódka wygrała proces w 68,09% i przegrała w 31,91%, albowiem żądała ona 3084,30 zł, ale mogła dochodzić jedynie kwoty 2100,00 zł jako roszczenia zasadnego.

Na koszty procesu po stronie powodowej składały się następujące kwoty:

200,00 zł (opłata od pozwu), 900,00 zł (wynagrodzenie pełnomocnika) 17,00 zł (opłata skarbowa od pełnomocnictwa). Na koszty procesu po stronie pozwanej składały się następujące kwoty: 900,00 zł (wynagrodzenie pełnomocnika),17,00 zł (opłata skarbowa od pełnomocnictwa).

/Sędzia/

D. S.