Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 531/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim wydany w dniu 10 czerwca 2022 roku w sprawie o sygn. akt II K 52/22.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut zawarty w pisemnej apelacji prokuratora dotyczył błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść wyroku, a polegający na przyjęciu wbrew zebranemu w sprawie materiałowi dowodowemu, że zachodzą przesłanki uzasadniające warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec oskarżonego J. A., podczas gdy prawidłowa analiza okoliczności popełnienia czynu, rodzaju i charakteru naruszonych dóbr prawnych oraz stopnia naruszenia podstawowych zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, stopnia zawinienia oraz społecznej szkodliwości czynu, uwzgledniającą w szczególności wysoką zawartość alkoholu w organiźmie oskarżonego stanowiącą niemal trzykrotność dolnej granicy stanu nietrzeźwości oraz poruszanie się w takim stanie w terenie zabudowanym sprzeciwia się zastosowaniu wobec oskarżonego dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania karnego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja pisemna wniesiona przez prokuratora okazała się zasadna. Przesłanki zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego zostały wymienione w treści art. 66 § 1 i 2 kk. Zgodnie z treścią art. 66 § 1 kk, sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne w stosunku do sprawcy przestępstwa, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Natomiast przepis art. 66§2 kk stanowi, że warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczająca 5 lat pozbawienia wolności. W realiach przedmiotowej sprawy trafny jest zarzut podniesiony w pisemnej apelacji wniesionej przez prokuratora, że sąd I instancji wydając zaskarżony wyrok dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mającego wpływ na treść wyroku, przyjmując, że zostały spełnione przesłanki z art. 66 §1 kk do warunkowego umorzenia postępowania karnego w stosunku do oskarżonego J. A.. Sąd okręgowy podziela stanowisko oskarżyciela publicznego, iż stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, którego dopuścił się oskarżony są znaczne. Ustalenie stopnia społecznej szkodliwości czynu następuje przede wszystkim na podstawie okoliczności wskazanych w art. 115 § 2 kk Stopień ten musi być wyższy od „znikomego”, ale niższy od „znacznego”. Oznacza to, że sąd, chcąc zastosować warunkowe umorzenie postępowania, może wziąć pod uwagę tylko te czyny zabronione, które charakteryzują się małą lub średnią szkodliwością społeczną (wyr. SA w Krakowie z 30.3.2005 r., II AKa 50/05, KZS 2005, Nr 5, poz. 33), poza zastosowaniem tej instytucji pozostają natomiast te przestępstwa, które charakteryzują się znacznym (wysokim) stopniem społecznej szkodliwości.

W tym kontekście należy podnieść, że:

- przestępstwa z art. 178a § 1 kk są formalnymi i polegają na samym prowadzeniu pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. Sam fakt prowadzenia pojazdu w takim stanie pociąga za sobą odpowiedzialność, chociażby pojazd był prowadzony prawidłowo i nie sprowadził konkretnego niebezpieczeństwa;

- nie było żadnego ważnego powodu usprawiedliwiającego jazdę samochodem w sytuacji, gdy oskarżony przynajmniej godził się na to, że nie jest trzeźwy. Przestępstwo z art. 178a §1 kk można popełnić jedynie z winy umyślnej. Uruchomienie i prowadzenie pojazdu wymaga zamiaru bezpośredniego, natomiast fakt znajdowania się przez prowadzącego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego może być objęty także zamiarem ewentualnym ( Marek, Kodeks karny, 2010, s. 424).

- oskarżony został zatrzymany, gdy kierował samochodem w stanie nietrzeźwości około godziny 11:40 (21 grudnia 2021 roku) po drodze publicznej w miejscowości S. (w terenie zabudowanym) bez włączonych świateł,

- nie występują w tej sprawie żadne okoliczności wyłączające lub zmniejszające winę oskarżonego (jest pełnoletni, w pełni poczytalny). Musiał zdawać sobie sprawę z konsekwencji jazdy samochodem około godziny 11:40 rano, po spożyciu 6 piw (mocnych o pojemności 0,5 l każde) do godziny 0,30 w nocy. Ponadto stwierdzony po badaniu przeprowadzonym przez funkcjonariuszy Policji stan nietrzeźwości musiał być zauważalny dla oskarżonego, gdyż przekraczał znacznie dolny próg ustawowy nietrzeźwości,

- po zatrzymaniu miał 0,64 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu (z tendencją malejącą). Jego stan nietrzeźwości przewyższał prawie trzykrotnie dolny ustawowy próg nietrzeźwości (art. 115 § 16 kk) i spowodował upośledzenie zdolności psychofizycznych sprawcy (bezsporne).

Biorąc pod uwagę ww. okoliczności uznać należy, że stopień społecznej szkodliwości czynu, którego dopuścił się oskarżony jest znaczny.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie oskarżonego za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu z art. 178a §1 kk i wymierzenie mu kary grzywny w wymiarze 150 stawek dziennych z przyjęciem wysokości jednej stawki na kwotę 20 złotych, środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat z zaliczeniem okresu zatrzymania prawa jazdy od dnia 15 grudnia 2021 roku , przyjęcie art. 43a § 2 kk jako podstawy świadczenia pieniężnego zasądzonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W realiach przedmiotowej sprawy uznać należy, że stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu oraz stopień jego winy są znaczne. Brak jest zatem zasadniczej przesłanki z art. 66 § 1 kk do zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego w stosunku do oskarżonego. Wniosek prokuratora o zmianę zaskarżonego wyroku i skazanie oskarżonego za przypisany mu czyn z art. 178a§ 1 kk zasługuje na uwzględnienie, dlatego sąd II instancji zmienił zaskarżony wyrok i orzekł zgodnie z wnioskiem prokuratora. W tym miejscu podnieść należy, że sąd okręgowy nie podziela stanowiska obrońcy oskarżonego J. A., iż brzmienie art. 454 § 1 kpk uniemożliwia skazanie oskarżonego przez sąd II instancji w przedmiotowej sprawie. Nowelizacja z 19.7.2019 r. zawęża dotychczasowe reguły ne peuis przez skreślenie jednej z nich (§ 3) oraz ograniczenie drugiej co do zakazu skazania po raz pierwszy w instancji odwoławczej (§ 1) tylko do dwóch przypadków, tj. uniewinnienia lub umorzenia postępowania. Nie obejmuje już ten zakaz warunkowego umorzenia postępowania. Oznacza to, że w wypadku zaskarżenia wyroku na niekorzyść oskarżonego zawierającego tego rodzaju rozstrzygnięcie sąd odwoławczy może zmienić zaskarżony wyrok i skazać oskarżonego - w realiach przedmiotowej sprawy na jedną z kar przewidzianych w sankcji art. 178a §1 kk.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a) uchylił rozstrzygnięcia zawarte w punktach 2, 3 i 4 związane z warunkowym umorzeniem postępowania karnego,

b) w miejsce rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1, oskarżonego J. A. uznał za winnego tego, że w dniu 15 grudnia 2021 roku, o godzinie 11:40 w miejscowości S., woj. (...) kierował samochodem osobowym marki L. o nr rej. (...) w ruchu lądowym, znajdując się w stanie nietrzeźwości - 0,64 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, to jest przestępstwa wypełniającego dyspozycję art. 178a § 1 kk i na podstawie art. 178 § 1 kk wymierzył mu karę 150 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 20 złotych,

- na podstawie art. 42 § 2 kk w zw. z art. 43§ 1 kk orzekł wobec oskarżonego J. A. środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego na okres 3 lat,

- na podstawie art. 63 § 4 kk na poczet orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych zaliczył oskarżonemu J. A. okres zatrzymania dokumentu prawa jazdy od dnia 15 grudnia 2021 roku,

- na podstawie art. 43a § 2 kk orzekł od oskarżonego J. A. na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 5000 złotych.

W pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Zwięźle o powodach zmiany

W realiach przedmiotowej sprawy sąd II instancji uznał, że stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu oraz stopień winy są znaczne. Brak jest zatem zasadniczej przesłanki z art. 66 § 1 kk do zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego w stosunku do oskarżonego i dlatego zaskarżony wyrok należało zmienić w kierunku postulowanym w apelacji pisemnej wniesionej przez prokuratora. Sąd okręgowy skazał oskarżonego za przypisany mu czyn na samoistną karę grzywny zgodnie z wnioskiem prokuratora. Przy wymiarze kary grzywny sąd II instancji miał na uwadze znaczny stopień społecznej szkodliwości przypisanego czynu oskarżonemu, cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Przy ustalaniu wysokości jednej stawki dziennej grzywny sąd okręgowy miał na uwadze sytuację rodzinną i majątkową oskarżonego (kawaler, nie ma nikogo na utrzymaniu, posiada dochód 5000 złotych miesięcznie).

Środki karne w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego oraz w postaci świadczenia pieniężnego zostały orzeczone w stosunku do oskarżonego w najniższym ustawowym wymiarze.

Sąd okręgowy zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych okres zatrzymania dokumentu prawa od dnia 15 grudnia 2021 roku, zgodnie z informacją o zatrzymaniu tego dokumentu za pokwitowaniem zawartą w notatce urzędowej (k-1v).

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt 3 wyroku sądu okręgowego.

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze sąd okręgowy orzekł na podstawie art. 635 kpk w zw. z art. 627 kpk. Sąd okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 300 złotych opłaty za obie instancje zgodnie z art.3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz. U nr 49 poz. 223 z późn. zm.) oraz kwotę 20 złotych z tytułu zwrotu wydatków za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Skarżone jest rozstrzygnięcie dotyczące warunkowego umorzenia postępowania karnego w stosunku do oskarżonego J. A..

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana